– Chúng ta có kịp thời không? Cô ấy sống chứ?
Tôi đi đi, lại lại, không thể nào ngồi yên một chỗ được.
Lejeune ngồi nhìn tôi, kiên nhẫn, thông cảm.
– Người ta đã phải làm cái không thể được. Anh có thể chắc chắn như vậy. Bao giờ cũng chỉ có một câu trả lời như vậy. Cái đó làm tôi không yên tâm chút nào.
– Người ta có biết chữa cho một người bị đầu độc bằng thallium không? Người ta đã kiểm tra kỹ và đã xác nhận đó đúng là thallium chứ?
– Phải.
– Đấy! Không phải là phù thủy, là thôi miên, là tia chết. Một sự đầu độc hoàn toàn và đơn giản. Và khi mụ ta ném vào mặt tôi cái đó! Tôi nghĩ chắc mụ ta cười dữ lắm.
– Anh nói về ai?
– Về Thyrza Grey. Lần đầu tiên tôi gặp mụ. Mụ ta đã nói với tôi về câu chuyện của người Borgia và những thuốc độc không thể chạy chữa được của họ, “đó là chất thạch tín tầm thường, không hơn” mụ đã nói với tôi như vậy. Tất cả những sự dàn cảnh đó! Đồng thiếp, gà trống trắng, cầu kinh và chiếc hộp kỳ lạ tối tân dùng cho các linh hồn hiển hiện lên. Tôi không tin những trò phù thuỷ, những lời cầu nguyện, nhưng tôi rất lạ lùng khi nghe nói đến những “tia”, những “quang” và những hiện tượng tâm lý. Cái hộp đó, tôi đánh cuộc rằng: chỉ là một sự lắp ráp khôn ngoan những dây điện và bóng đèn màu. Thyrza Grey có thể gọi gió từ bốn hướng mà mụ sai khiến các lực lượng huyền bí, không bao giờ người ta kết luận được tội giết người do sự lừa đảo bằng cái hộp của mụ. Anh có cho rằng cả ba mụ già ấy đồng lõa với nhau không?
– Tôi thấy hình như không phải là như vậy. Bella thì thực thà, mụ ta tin chắc về sức mạnh của mình và sử dụng nó. Cũng như vậy đối với Sybil . Đây là một bà đồng thực sự. Mụ thiếp đi và không biết cái gì xảy ra sau đó. Mụ tin tất cả những gì mà Thyrza nói với mụ.
– Mụ còn lại chắc chắn là bộ óc?
– Ồ, CON NGỰA NHỢT NHẠT, đúng. Còn những kẻ đóng vai trò thực sự thì làm việc ở hậu trường. Chính hắn là người tổ chức và lập các kế hoạch. Tất cả đều được lắp ráp một cách tuyệt vời, anh thấy không! Mỗi người ở chỗ của mình, hoàn thành công việc của mình, và không có cái gì khác nữa. Bradley coi về thương mại và không biết cái gì xảy ra sau đó. Hắn được trả nhiều tiền công hơn tự nhiên. Cũng như vậy đối với Thyrza Grey.
– Cái gì làm anh nghĩ đến chất thallium?
– Rất nhiều sự việc rời rạc được chắp lại để bất chợt hình thành một cái hoàn chỉnh. Đầu tiên là cái kỷ niệm về cô gái trẻ đánh nhau với kẻ tình địch ở Chelsea. Kẻ này đã giật tóc cô ta từng nắm “Cái đó không làm tôi đau đớn”. Cô gái nói như vậy. Đây không phải là sự can đảm như tôi đã tưởng. Thực ra cô ấy không còn cảm giác đau nữa.
Trong kỳ đi nghỉ ở Mỹ tôi đã được đọc một bài báo nói về sự ngộ độc bằng chất thallium. Nhiều công nhân của một nhà máy chết nối tiếp nhau, bằng những nguyên cớ rất khác nhau: Cận thương hàn, viêm khớp, viêm dây thần kinh do rượu, liệt hành não, động kinh, viêm dạ dày, v.v… Sau đó đã có một người đàn bà đầu độc bảy người. Người ta chẩn đoán những người này chết do u não, viêm não và viêm họng. Những triệu chứng cũng rất khác nhau. Cái đó có thể bắt đầu bảng tiêu chảy, bằng nôn oẹ, bằng đau cột sống. Người ta cũng cho là có cả hiện tượng viêm tuỷ xám đối với người bệnh. Đôi khi cũng sinh ra sự biến màu ở da.
– Anh có tất cả một cuốn tự điển về y học.
– Tự nhiên! Tôi đã biết. Nhưng trong mỗi trường hợp, tóc đều rụng, sớm hay muộn. Có thời gian người ta dùng chất thallium như là thuốc để làm rụng lông. Nhưng việc sử dụng nó là rất nguy hiểm. Người ta cũng cho đơn dùng nó để uống với liều lượng rất nhỏ, căn cứ vào trọng lượng của người bệnh. Ngày nay người ta dùng nó để diệt chuột. Nó ít giá trị, tan trong nước và dễ mua. Có một việc: trong trường hợp mà chúng ta đang chịu trách nhiệm, phải tránh để người bệnh nghĩ rằng mình bị đầu độc.
– Từ đó, đòi hỏi phải đến chỗ CON NGỰA NHỢT NHẠT để thấy khách hàng ở xa nạn nhân của mình. Người ta không thấy có sự phản ứng trong thức ăn, đồ uống, không thấy có sự mua bán thallium hay là một chất độc khác. Đó là sự đẹp đẽ của công việc. Công việc được thực hiện bởi một người nào khác, không có quan hệ gì với nạn nhân. Tôi giả thiết là đã có một kẻ nào đó chỉ xuất hiện một lần duy nhất… Anh có ý kiến gì không?
– Chỉ có một ý kiến. Mỗi lần vào cuộc thì có một người đàn bà có dáng vẻ vô hại trang bị một loạt câu hỏi về việc tiêu dùng những hàng hoá thông thường.
– Và anh nghĩ rằng chính người đàn bà ấy đã cung cấp thuốc độc dưới dạng hàng mẫu à?
– Nếu như vậy thì quá đơn giản. Tôi cho rằng người đàn bà đó rất thật thà. Vai trò của người đó chỉ có thế, không hơn. Có thể là chúng ta sẽ biết thêm một cái gì đó khi hỏi chuyện Eillen Brandon làm việc trong một quán cà phê ở đường Touenham Court.
* * *
Sự mô tả Eillen Brandon của Poppy là khá chính xác. Tóc cô ấy chải lượn sóng cẩn thận nhưng không giống gì với đóa hoa cúc, cô trang điểm ít và đi đôi giày kiểu thông thường. Cô nói với chúng tôi là chồng cô đã chết vì một tai nạn xe hơi để lại cho cô hai đứa con nhỏ. Trước khi làm việc ở quán cà phê này, cô đã làm công ở hãng “Hệ thống sắp xếp – Phản ứng – Khách hàng” (H.P.K.) trong một năm. Cô tự nguyện thôi việc vì công việc không làm cô thích thú.
– Tại sao lại như vậy, thưa cô? – Lejeune hỏi.
– Ông là thanh tra cảnh sát à?
– Phải.
– Theo ý ông thì có một điều gì ám muội trong công việc này à?
– Tôi có điều tra về việc này. Có phải cô bỏ việc làm vì cô có những nghi ngờ?
– Tôi không biết cái gì chính xác cả và không thể cho ông biết cái gì cả.
– Chúng tôi rất hiểu. Cuộc điều tra này được giữ bí mật.
– Thực ra tôi có rất ít việc để nói.
– Ít nhất cô có thể nói cho chúng tôi biết lý do của việc ra đi của cô.
– Tôi có cảm tưởng là đã xảy ra những việc mà tôi không hiểu.
– Cô muốn nói rằng công việc hình như đối với cô chỉ là một cái bình phong.
– Gần như vậy. Nó cho tôi thấy nó che đậy một cái gì đó. Nhưng nó là cái gì thì tôi không biết.
Cô ta nói với chúng tôi rằng công việc cá nhân của cô là đi thăm những người mà người ta đã cho tên và địa chỉ để đặt một vài câu hỏi và ghi lại những câu trả lời.
– Và cô có thấy có cái gì khác thường ở việc này không?
– Những câu hỏi hình như được đọc ra một cách ngẫu nhiên, không có mục đích xác định. Như là… như là giấu giếm một cái gì khác.
– Cái gì, theo cô?
Cô ta suy nghĩ trước khi trả lời, mơ màng.
– Có thời gian tôi tự hỏi, tất cả những cái đó có phải là để chuẩn bị cho một vụ ăn trộm không. Nhưng không phải như vậy vì không bao giờ người ta bảo tôi mô tả nhà cửa, những dụng cụ bảo vệ hay vào lúc nào thì những người trong nhà đi xa.
– Cô phải chú ý đến những vật phẩm gì?
– Cái đó thì tuỳ theo. Đôi lúc là lương thực, thực phẩm: bột, bột canh; hoặc là chất tẩy rửa; là mỹ phẩm: son môi, kem xoa mặt; là những thuốc chữa bệnh thông thường: thuốc xúc miệng, kem đánh răng, kẹo ngậm ho, thuốc nhuận tràng và các thứ khác.
– Người ta không giao cho cô cung cấp hàng mẫu?
– Không.
– Cô chỉ đặt ra câu hỏi và ghi lại câu trả lời thôi à?
– Vâng.
– Những kết quả điều tra ấy cô giả định là dùng vào việc gì?
– Đúng là cái đó rất lạ lùng. Không bao giờ người ta nói với chúng tôi một cách rõ ràng. Hình như dùng làm tài liệu cho một nhà máy nào đó… nhưng không theo một phương pháp nào cả. Công việc tài tử như thế…
– Theo ý cô, có thể là, trong những câu hỏi người ta giao cho cô dặt ra, có một câu có thể dùng vào một việc gì đó, nguỵ trang dưới hình thức câu hỏi không?
– Vâng – Cô ta nói sau khi suy nghĩ, lông mày chau lại – Cái đó giải thích được ở chỗ chúng thiếu logic hoàn toàn… Nhưng tuyệt đối tôi không biết câu hỏi nào trong đó có ý nghĩa quan trọng.
– Chắc chắn là cô chưa nói hết với chúng tôi.
Lejeune nói với nụ cười hiền hậu.
– Không, đúng là như vậy. Tôi không biết cái gì cả. Đó đơn giản chỉ là một cảm tưởng. Tôi đã nói cái đó với bà Davis và…
– Cô đã nói chuyện với bà Davis?
Lejeune bao giờ cũng bình tĩnh và kiên nhẫn.
– Bà ấy cũng không hài lòng, cả bà ấy nữa…
– Tại sao lại như vậy?
– Bà ấy ngẫu nhiên đã được nghe được một vài điều gì đó.
– Cái gì vậy?
– Tôi đã nói với ông rằng chẳng có gì là chắc chắn cả. Nhưng công việc hình như không thật thà. “Không phải cái đó là như vậy”, bà ấy đã kể với tôi. “Cuối cùng thì cái đó không liên quan gì đến chúng ta. Người ta trả tiền khá và không đòi hỏi chúng ta cái gì nhiều hơn… Tối không thấy tại sao chúng ta lại đau đầu?”
– Đó là tất cả à?
– Bà ấy đã nói với tôi mà tôi không hiểu tại sao: ‘Thỉnh thoảng tôi có cảm giác không ổn”.
Lejeune lấy trong túi ra một mẩu giấy đưa cho người đàn bà.
– Những tên người này có nói lên với bà một vài điều gì không. Bà đã đến thăm một trong những người này chưa?
– Tôi đã thấy…
Cô ta cầm lấy mảnh giấy đọc lướt:
– “Ormerond”.
Cô ta nói.
– Cô đã biết người đó à?
– Không. Đó là bà Davis nói với tôi. Ông này chết đột nhiên phải không? Bị xuất huyết não. Cái đó làm bà ấy run sợ. “Ông ấy có trong danh sách của tôi đã mười lăm ngày rồi” – Bà ấy bảo tôi – “Ông ta rất khoẻ. Lời nói của tôi. Tôi chỉ cần nói cũng đủ cho mọi người chết”. Bà ấy cười khi nói đến câu đó, nhưng bà ấy không thích cái ý nghĩ đó, chỉ nhìn cũng thấy rõ.
– Đó là tất cả à?
– Và – Cái này xảy ra sau đó – Tôi không gặp bà ấy một thời gian. Sau đó chúng tôi gặp nhau trong một khách sạn. Tôi bảo với bà là tôi đã thôi việc ở H.P.K. để đi làm một việc khác. “Cô chắc chắn là có lý”, bà ấy nói với tôi. “Nhưng người ta trả lương cho chúng ta để làm một công việc dễ dàng. Cần phải ấp ủ sự may mắn. Về phần tôi, tôi không có nhiều may mắn trong cuộc sống. Tại sao tôi lại quan tâm đến những cái xảy ra đối với những người khác”? Tôi không hiểu ý bà ấy. “Có cái gì vậy”? “Tôi không có một ý kiến nào, nhưng hôm nọ tôi gặp một người đi ra từ một ngôi nhà vai đeo một túi đồ nghề. Nhưng anh ta không có việc gì phải làm trong ngôi nhà đó.
Tôi muốn biết họ phục vụ cái gì?” Bà ấy cũng hỏi tôi rằng tôi có gặp một người đàn bà trông coi quán rượu CON NGỰA NHỢT NHẠT không. Vì tôi ngạc nhiên về cái tên đó nên bà ấy cười và nói “Đọc lại kinh thánh”. Tôi vẫn chưa hiểu ra sao. Tôi không gặp bà ấy nữa. Tôi không biết là bà ấy còn làm việc ở H.P.K. nữa hay là đã thôi việc ở đấy rồi.
– Bà Davis đã chết.
– Chết? Nhưng… làm sao?
– Chết vì viêm họng. Cách đây hai tháng.
– Ôi! Thật đáng buồn!
– Cô có chuyện gì khác cần nói với chúng tôi nữa không, thưa cô?
– Tôi không biết. Tôi nghe thấy những người khác nói về… về CON NGỰA NHỢT NHẠT. Nhưng khi hỏi họ thì họ im lặng ngay lập tức. Họ có vẻ sợ. Tôi… tôi không muốn dính líu đến một cái gì nguy hiểm. Tôi có hai con nhỏ. Thật thà, tôi không biết cái gì hơn là những điều tôi đã nói với ông.
Lejeune ném cho cô ta một cái nhìn sắc nhọn rồi để cô ta đi.
* * *
– Cái đó cho chúng ta đi trước được một ít – Viên thanh tra tuyên bố sau khi người đàn bà trẻ đã đi khuất – Hình như bà Davis nghi ngờ cái đó đã xảy ra. Đầu tiên bà ta bưng tai, bịt mắt, khi sắp chết bà ta xưng tội với linh mục. Nhưng bà ta biết được cái gì? Tất cả những người có tên trong bản danh sách mà bà ta đã tới thăm đều chết cả. Từ đó đến chỗ nói “không ưa” chỉ còn cách nhau có một bước. Nhưng đây không phải là điều chủ yếu. Bà ta đã trông thấy ai đi ra từ một ngôi nhà mà bà ta đã tới thăm, cải trang thành một lao công hay một người thợ thì chưa rõ. Vì bà ta đã biết người ấy và người này cũng nhận ra bà ta, nên bà ta trở thành nguy hiểm, Bà ta phải biến mất và cùng với bà ta là Cha Gorman, người mà bà ta đã cho biết mọi chuyện.
Lejeune ngước mắt.
– Anh cũng thấy như tôi chứ?
– Hoàn toàn.
– Và anh có ý kiến gì về thủ phạm?
– Có nhưng…
– Tôi biết. Nhưng chúng ta không có một chút chứng cớ nào.
Anh yên lặng một lúc, sau đó đứng lên, nói:
– Nhưng chúng ta sẽ có cái đó. Phương pháp không phải là thiếu: chúng ta mang chúng ra thử tất cả.
