Minh Anh thân yêu:
Mẹ đã nhận được mảnh giấy ghi các thắc mắc của con rồi. Xem ra những bức thư mà mẹ viết gần đây có thể giúp ích cho các con, điều này khiến mẹ cảm thấy rất vui! Nhận được sự tín nhiệm của các bạn của con, mẹ cảm thấy vô cùng vinh hạnh, vô cùng vui mừng! Mẹ nhất định sẽ tiếp tục cố gắng.
Bây giờ mẹ sẽ trả lời câu hỏi đầu tiên của các con: Thế nào là dậy thì sớm? Thế nào là dậy thì muộn?
Mặc dù mẹ đã nói, thời điểm dậy thì của mỗi người là khác nhau, nhưng nếu con gái trước 8 tuổi đã xuất hiện đặc trưng giới tính như ngực phát triển nhanh, mọc lông nách, lông mu, xuất hiện kinh nguyệt… thì được coi là dậy thì sớm. Thông thường, tỉ lệ con gái dậy thì sớm cao hơn so với con trai, tỉ lệ khoảng 8 : 1. Nguyên nhân có thể là do hệ nội tiết, thần kinh của con gái nhạy cảm hơn trước những thay đổi của môi trường.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng dậy thì sớm, ví dụ: nhân tố di truyền, bố (mẹ) hoặc người thân trong gia đình từng dậy thì sớm, cũng có thể là do một số loại bệnh hoặc do trong quá trình điều trị bệnh, cơ thể đã tiếp nhận một lượng lớn hormone estrogen. Ngoài ra, mức sống hiện nay ngày càng được nâng cao, dinh dưỡng được cải thiện, có một số bậc cha mẹ vì quá chăm bẵm cho con cái nên đã cho con sử dụng một số thực phẩm bổ dưỡng quá sớm, ví dụ như: nhân sâm, sữa ong chúa… đây cũng là một nguyên nhân quan trọng gây ra hiện tượng dậy thì sớm ở trẻ. Theo nghiên cứu mới nhất cho thấy, sự kích thích bởi âm thanh và tiếng ồn gay gắt trong thành phố hiện nay có thể kích thích lên tuyến tùng ở đại não, khiến cho vùng dưới đồi – tuyến yên – tuyến sinh dục trở nên nhạy cảm hơn, có thể dẫn đến hiện tượng dậy thì sớm. Vì vậy, nếu như có các dấu hiệu dậy thì sớm, chúng ta nên đến bệnh viện kiểm tra để xác định chính xác có phải mình đang bị dậy thì sớm và nguyên nhân là gì, để từ đó tìm ra hướng điều trị cho phù hợp.
Mọi sự vật đều có tính hai mặt. Đối lập với dậy thì sớm là hiện tượng dậy thì muộn.
Tiêu chuẩn phán đoán dậy thì muộn là: nếu một bạn nữ đến 14 tuổi mà vẫn chưa phát triển ngực, hoặc mặc dù đã có ngực nhưng trong vòng năm năm vẫn không thấy có kinh thì được liệt vào dạng dậy thì muộn.
Dậy thì muộn có thể là do các nguyên nhân sau: Thứ nhất là do thể chất chậm phát triển, điều này có liên quan đến di truyền, tức là trong gia đình có ai đó dậy thì muộn. Nếu trong gia đình có người dậy thì muộn thật thì không cần thiết phải điều trị, quá trình dậy thì chẳng qua chỉ đến muộn mà thôi. Nguyên nhân thứ hai là trong quá trình mang thai, người mẹ bị suy dinh dưỡng, hoặc đứa trẻ không được ăn uống đầy đủ khiến cho quá trình phát triển bị chậm lại, quá trình dậy thì bị đẩy lùi. Thứ ba, một số trẻ bị mắc bệnh mãn tính gây ảnh hưởng đến nội tiết trong cơ thể, từ đó xuất hiện hiện tượng dậy thì muộn. Vì vậy, khi con gái đến 14 tuổi mà vẫn chưa có các đặc trưng của tuổi dậy thì, cần phải đến bệnh viện kiểm tra và xác định hướng điều trị thích hợp.
Còn về thắc mắc thứ hai: Những bạn nữ dậy thì sớm thường không cao. Điều này cũng khá hợp lý. Những bạn nữ này, do sự tác động của các hormone nội tiết, sẽ bước vào giai đoạn dậy thì sớm, chiều cao và cân nặng có sự khác biệt rõ rệt so với các bạn cùng tuổi. Nhưng thời gian tăng trưởng chiều cao liên tục ở các bạn này tương đối ngắn, các sụn ở đầu xương đóng kín sớm khiến chiều cao không thể tăng thêm nên cuối cùng thành ra lại bị thấp hơn so với các bạn nữ dậy thì đúng độ.
Từ đó có thể thấy, dậy thì sớm hay muộn đều là hiện tượng bất thường. Ngoài các nhân tố không thể kiểm soát được như: di truyền, bệnh tật, môi trường… những gì chúng ta có thể làm được để hạn chế ảnh hưởng của bệnh tật đối với cơ thể, thúc đẩy sự phát triển bình thường của cơ thể là: trong cuộc sống hàng ngày cần tránh hoặc hạn chế các thức ăn, đồ uống chứa hormone tăng trưởng; chăm chỉ tập luyện thể dục thể thao để tăng cường thể chất, đảm bảo dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể thông qua các thức ăn sạch.
Mẹ rất mong sẽ nhận được càng nhiều các câu hỏi của con và các bạn.
Mẹ
