Trong kỳ nghỉ hè thứ hai từ khi đến Summerside, Anne trở về nhà với những cảm xúc lẫn lộn. Mùa hè đó Gilbert không ở Avonlea. Anh đã tới miền Tây để làm việc cho một đường sắt mới đang trong quá trình xây dựng. Nhưng Chái Nhà Xanh vẫn là Chái Nhà Xanh và Avonlea vẫn cứ là Avonlea. Hồ Lấp Lánh vẫn lấp lánh tỏa sáng như bao đời nay vẫn thế. Những cây dương xỉ vẫn mọc lên sin sít trên khắp núi Bong Bóng Thần Rừng, còn cây cầu gỗ, dẫu xập xệ và rêu phong hơn mọi năm, vẫn dẫn tới những bóng đen, sự im lặng và khúc ca của gió trong rừng Ma Ám.
Và Anne đã thuyết phục được bà Campbell cho phép bé Elizabeth về nhà cô trong hai tuần… không hơn. Nhưng Elizabeth, vốn háo hức trước hai tuần trọn vẹn bên cô Shirley, chẳng đòi hỏi thêm bất cứ thứ gì trên đời nữa.
“Hôm nay em cảm thấy mình chẳng khác gì cô Elizabeth,” cô bé nói với Anne kèm theo một tiếng thở dài hào hứng phấn khích trên đường hai cô cháu đánh xe rời khỏi Bạch Dương Lộng Gió. “Liệu cô có thể vui lòng gọi em là ‘cô Elizabeth’ khi cô giới thiệu em với bạn bè ở Chái Nhà Xanh không? Như thế em sẽ cảm thấy mình đã trưởng thành hẳn hoi rồi.”
“Cô sẽ làm thế,” Anne nghiêm túc hứa, thầm nhớ đến một cô bé tóc đỏ từng có lần cầu xin người khác gọi cô là Cordelia.
Hành trình Elizabeth đi từ sông Bright tới Chái Nhà Xanh, băng qua một con đường tới quang cảnh mà chỉ đảo Hoàng Tử Edward vào tháng Sáu mới phô diễn được, mang lại cho cô bé một cảm giác mê ly cũng gần như ngang bằng với tâm trạng của Anne vào buổi tối mùa xuân không thể nào quên nhiều năm về trước. Thế giới thật tươi đẹp, khắp nơi là những đồng cỏ dập dờn trong gió, và rất nhiều điều bất ngờ đang ẩn nấp tại mọi ngóc ngách. Cô đang được ở cạnh cô Shirley yêu quý; cô sẽ được giải phóng khỏi bà giúp việc suốt hai tuần liền; cô có một chiếc váy kẻ mới màu hồng cùng một đôi giày cao cổ mới màu nâu đáng yêu. Gần như thể Ngày Mai đã ở đó… với mười bốn Ngày Mai nối tiếp theo sau. Đôi mắt Elizabeth long lanh mơ màng lúc cỗ xe ngựa rẽ vào con đường nhỏ dẫn tới Chái Nhà Xanh đang nhuộm sắc hồng của những bông hoa hồng dại.
Ngay khi Elizabeth đặt chân tới Chái Nhà Xanh, thế giới của cô bé dường như đã đổi thay một cách diệu kỳ. Suốt hai tuần lễ, cô bé được sống trong một thế giới đầy lãng mạn. Chỉ cần bước ra ngoài cánh cửa là ta sẽ nghiễm nhiên đặt chân vào một sự lãng mạn nào đó. Mọi chuyện chắc chắn sẽ xảy ra ở Avonlea… nếu không phải hôm nay thì sẽ là ngày mai. Elizabeth biết cô vẫn chưa hoàn toàn bước vào Ngày Mai, nhưng cô bé cũng biết rõ mình đã ở ngay trên lằn ranh của nó rồi.
Hết thảy mọi thứ bên trong và xung quanh Chái Nhà Xanh dường như đều quen thuộc với cô bé. Đến cả bộ ấm chén in hình nụ hoa hồng của bác Marilla cũng chẳng khác gì một người bạn cũ. Các căn phòng nhìn cô bé như thể từ trước đến giờ cô vẫn luôn thân thuộc và yêu quý chúng; vạt cỏ kia xanh hơn màu xanh của mọi vạt cỏ ở bất kỳ nơi nào khác; còn những người sinh sống tại Chái Nhà Xanh quả đúng là kiểu người sinh sống ở Ngày Mai. Cô yêu quý họ và được họ yêu quý. Davy và Dora ngưỡng mộ cô và chiều chuộng cô hết mực; bà Marilla và bà Lynde rất vừa lòng về cô bé. Cô bé gọn gàng ngăn nắp nhé, cô bé lại rất ra dáng quý cô nhé, và cô lại lễ phép với người lớn nữa. Mọi người đều biết Anne không thích các phương pháp của bà Campbell, nhưng có thể nhìn thấy rõ ràng bà đã dạy dỗ cháu mình đâu ra đấy.
“Ôi, em chẳng muốn đi ngủ gì cả, cô Shirley ạ,” Elizabeth thì thầm khi cả hai cô cháu đã nằm trên chiếc giường trong chái nhà nhỏ, sau cả một buổi tối hạnh phúc vô ngần. “Suốt cả hai tuần lễ tuyệt vời này, em không muốn ngủ bất kỳ giây phút nào hết. Giá như trong thời gian ở đây, em có thể chẳng cần ngủ nghê gì hết.”
Cô bé thao thức mất một lúc. Thật tuyệt vời xiết bao khi được nằm đây lắng nghe tiếng sấm ầm ì tráng lệ mà theo lời cô Shirley thì chính là âm thanh của biển cả. Elizabeth thích âm thanh đó, và thích cả tiếng gió đang thở dài quanh những mái hiên. Elizabeth vốn luôn thường trực nỗi “sợ bóng đêm”. Ai mà biết được liệu có thứ kỳ dị nào sẽ từ trong bóng tối nhảy xổ vào ta hay không? Nhưng giờ thì cô bé không còn e sợ nữa. Lần đầu tiên trong đời, đêm tối dường như đã trở thành một người bạn của cô.
Cô Shirley đã hứa là ngày mai hai cô cháu sẽ ra biển, ngâm mình trong những con sóng bạc đầu mà trên đường đánh xe ngang qua ngọn đồi cuối cùng, hai cô cháu nhìn thấy đang vỡ tung sau những cồn cỏ xanh mướt của Avonlea. Elizabeth có thể nhìn thấy chúng đang xô về, lớp sau dồn lớp trước. Trong đó có một con sóng buồn ngủ tối đen mạnh mẽ… nó chồm lên cuốn lấy cô bé… Elizabeth chìm vào giữa những con sóng đó mang theo tiếng thở dài đầy khoan khoái.
“Ở… đây… thật… quá… dễ… dàng… bộc… lộ… tình… yêu… dành… cho… Chúa,” là suy nghĩ tỉnh táo cuối cùng của cô bé.
Nhưng trong thời gian ở Chái Nhà Xanh, đêm nào cô bé cũng thao thức một lúc lâu, suy nghĩ về đủ thứ chuyện trên đời, tận sau khi cô Shirley đã chìm sâu vào giấc ngủ. Tại sao cuộc sống ở Thường Xuân lại không thể giống với cuộc sống ở Chái Nhà Xanh được nhỉ?
Elizabeth chưa từng sống ở nơi nào cho phép cô bé thích gây ồn ào lúc nào cũng được. Mọi người ở Thường Xuân luôn phải đi lại nhẹ nhàng… nói năng nhẹ nhàng… thậm chí, như trong cảm nhận của Elizabeth, đến suy nghĩ cũng phải nhẹ nhàng nốt. Có nhiều khi Elizabeth chỉ khát khao được hét toáng lên một lúc lâu.
“Ở đây, cháu có thể thỏa sức muốn làm ồn như thế nào thì làm,” Anne nói với cô bé. Nhưng lạ thật đấy… bây giờ mặc dù chẳng có gì ngăn cản nhưng cô bé lại chẳng muốn hò hét nữa. Cô bé muốn đi lại thật nhẹ nhàng, bước đi một cách êm ái giữa hết thảy những sự vật đáng yêu đang quây quần xung quanh cô. Tuy vậy, trong thời gian lưu lại Chái Nhà Xanh, Elizabeth đã học được cách cười đùa. Và đến lúc quay trở về Summerside, cô bé đã mang theo rất nhiều ký ức vui vẻ, và cũng để lại sau lưng nhiều ký ức vui vẻ chẳng hề kém cạnh. Đối với những cư dân của Chái Nhà Xanh, suốt nhiều tháng sau đó, họ dường như vẫn cảm thấy Chái Nhà Xanh tràn ngập những ký ức về Elizabeth bé bỏng. Đối với họ, cô bé vẫn là “bé Elizabeth”, dẫu rằng Anne đã nghiêm trang giới thiệu cô là “cô Eliazabeth”. Cô mới bé bỏng làm sao chứ, mái tóc mới vàng óng làm sao chứ, trong mới giống tiểu tiên làm sao chứ, đến độ họ chẳng thể có bất kỳ hình dung nào khác về cô ngoài hình ảnh “bé Elizabeth”… bé Elizabeth đang nhảy múa giữa những khóm hoa loa kèn tháng Năm trắng muốt trong vườn dưới ánh chiều chạng vạng… cuộn mình đọc truyện cổ tích trên cánh cây táo cổ thụ Nữ Công Tước, hoàn toàn tự do… bé Elizabeth chìm lấp nửa người trong một cách đồng mao lương vàng khiến mái tóc vàng óng của cô bé dường như chỉ là một bông mao lương vàng to hơn mà thôi… đang săn đuổi những con bướm đêm màu xanh bạc hay cố gắng đếm đom đóm trên đường Tình Nhân… lắng nghe bầy ong nghệ bay vù vù vào khóm hoa chuông… đang được Dora cho ăn dâu trộn kem trong hầm dự trữ hay cùng Dora ở trong sân sau ăn những quả lý chua chót… “Những quả lý chua đỏ chót mới xinh đẹp làm sao chứ, phải không chị Dora? Cứ như đang ăn ngọc ngà châu báu ấy nhỉ?”… bé Elizabeth đang hát một mình dưới bóng cây dương xỉ bị ma ám… với những ngón tay thơm ngát bởi hái những “bông hồng cải bắp” to mập mạp khổng lồ treo lơ lửng trên thung lũng có dòng suối vắt qua… “Cháu nghĩ vầng trăng có đôi mắt lo lắng, phải vậy không bà Lynde?”… đang cay đắng nức nở vì một chương truyện dài kỳ được đăng tải trên tạp chí của Davy đã để nhân vật nam chính rơi vào tình thế sầu thảm… “Ôi, cô Shirley, em tin chắc anh ấy sẽ chẳng bao giờ sống sót nổi qua chuyện này đâu!”… bé Elizabeth nằm co tròn, hồng hào dễ thương như một bông hồng dại sau giấc ngủ ban trưa trên chiếc ghế sofa trong bếp giữa đàn mèo con của Dora đang cuộn mình xung quanh cô… đang cười ngặt nghẽo khi chứng kiến gió thổi tốc ngược đuôi lũ gà mái già đứng đắn… bé Elizabeth liệu có khi nào được cười vui vẻ như thế chưa?… đang giúp Anne rắc đường lên bánh nướng, giúp bà Lynde cắt vải để may tấm chăn mới có hình hoa văn “dây thép kiểu Ailen”, giúp Dora lau chùi các chân nến đồng lâu đời cho đến khi người ta có thể soi gương vào đó được… đang dùng một cái vòng sắt cắt những chiếc bánh bích quy bé xíu xiu dưới sự chỉ bảo của bà Marilla. Thế đấy, hễ cứ ngó chỗ nào nhìn cái gì là y như rằng các cư dân của Chái Nhà Xanh lại nhớ ngay đến bé Elizabeth.
“Không biết liệu có bao giờ mình còn được trải qua hai tuần hạnh phúc như thế này một lần nữa không,” bé Elizabeth nghĩ thầm trên con đường rời khỏi Chái Nhà Xanh. Con đường dẫn tới ga tàu hỏa xinh đẹp y như hai tuần trước đây, nhưng suốt nửa chặng đường Eliazabeth chẳng thể nhìn ngắm được gì vì mắt vẫn đang mờ lệ.
“Lúc trước, có nói gì thì tôi cũng chẳng tin nổi mình sẽ nhớ nhung một đứa trẻ đến mức này,” bà Lynde nói.
Khi Elizabeth đã đi rồi, Katherine Brooke mang theo con chó đến ở cho tới hết hè. Hồi cuối năm học, Katherine đã từ nhiệm ở trường trung học và dự định mùa thu tới sẽ đến Redmond học một khóa thư ký tại trường Đại học Redmond. Anne đã khuyên cô làm thế.
“Tôi biết cô sẽ thích nó trong khi cô chẳng bao giờ yêu thích công việc giảng dạy,” Anne nói vào một buổi tối họ đang ngồi bên gốc dương xỉ giữa cánh đồng cỏ ba lá, ngắm nhìn bầu trời hoàng hôn huy hoàng tráng lệ.”
“Cuộc sống nợ tôi nhiều hơn những gì nó đã trả cho tôi, và tôi sẽ bước ra ngoài đời để đòi bằng được,” Katherine kiên quyết nói. “Tôi cảm thấy mình trẻ hơn rất nhiều so với độ này năm ngoái,” cô bật cười bổ sung.
“Tôi tin chắc cô làm thế này là tốt nhất, nhưng tôi chẳng hề thích thú viễn cảnh Summerside và trường trung học thiếu vắng cô. Đến năm sau, phòng tháp sẽ như thế nào đây khi chẳng còn những buổi tối chúng ta chuyện trò tranh luận, chẳng còn hàng bao nhiêu tiếng đồng hồ chúng ta bày những trò ngốc nghếch, biến tất cả mọi người mọi chuyện thành một trò đùa?”
