Trong quá trình làm việc, bạn và nhóm của mình sẽ không tránh khỏi những lúc bị vướng phải những rào cản cá nhân. May mắn thay, có rất nhiều biện pháp và kỹ thuật mà bạn có thể sử dụng để giúp bản thân và người khác trong những tình huống khó khăn như vậy. Điểm nổi trội của tất cả những bí quyết liên quan tới việc nâng cao hiệu suất làm việc trong chương này là chúng rất đơn giản và dễ học, thế nhưng lại đem lại những kết quả cực kỳ hữu hiệu và lâu dài.
5.1 Tin vào chính mình và người khác
Niềm tin của bạn vào mọi người, vào khả năng của bản thân và vào công việc làm ăn nói chung sẽ quyết định kết quả mà bạn sẽ đạt được trong công việc. Nếu bạn tin rằng mình có thể làm gì đó, bạn rồi cũng sẽ tìm ra cách để làm nó. Nếu bạn tin rằng kiểu người như bạn không thể thành công, khả năng lớn là bạn sẽ không thể. Hãy thay đổi niềm tin của mình, và rồi thay đổi thành công.
Sau đây là một niềm tin hữu ích mà rất nhiều người đã thành công đã tin vào:
Việc những người hoàn hảo (trong đó có bạn) làm sai việc gì đó, không có nghĩa là bản thân họ có vấn đề gì cả mà bởi vì phương pháp của họ không hiệu quả. Nghĩ về mọi người và công việc theo cách này sẽ khiến chúng ta ngừng việc nghĩ xấu về người khác hoặc tự đánh giá quá thấp bản thân. Điều này có nghĩa là bạn tách biệt giữa việc mọi người đã làm hay không làm gì và việc họ là ai.
Hãy thử nhìn theo hướng ngược lại. Những người không có niềm tin này sẽ theo dõi một đồng nghiệp làm điều gì đó theo một cách khác và nghĩ những điều đại loại như, đúng là cái cách mà cậu ta hay làm rồi hay là làm như vậy chứng tỏ rằng họ… Lối suy nghĩ này rất kém hiệu quả trong việc tạo dựng các mối quan hệ tốt. Nếu bạn là một nhà quản lý và bạn nghĩ về nhân viên của mình theo cách này, điều gì sẽ xảy ra? Bạn có muốn người khác nghĩ về bạn như thế không?
Sẽ hiệu quả hơn nếu bạn nghĩ rằng bạn và đồng nghiệp của bạn luôn luôn làm tốt nhất có thể và đơn giản là cần thay đổi cách làm việc để có thể đạt được một kết quả khác.
Hãy tưởng tượng rằng tiềm thức của bạn đang chờ để được nhận những thông tin và mệnh lệnh mới. Tưởng tượng rằng nó đã chạy một số chương trình nhất định, cũng giống như một chiếc máy tính, trong nhiều năm liền. Hãy chịu khó tải phần mềm mới và bạn sẽ nhận được những kết quả khác. Chương trình mà bạn chạy lúc trước cũng đã từng hiệu quả, thế nhưng giờ chúng đã quá đát và không còn thân thiện với người sử dụng như những chương trình mới nữa.
“Hãy tin và hành động như thể bạn không thể thất bại” Charles F. Kettering, nhà phát minh người Mỹ
Điều bạn tin rất có thể thành sự thật, vì vậy hãy tin vào những thứ có ích.
Hãy đối mặt với sự thật – chúng ta không thể hợp với tất cả mọi người. Khi một cuộc nói chuyện không diễn ra theo dự định, hoặc có vướng mắc không thể giải quyết, hãy bắt tay thử nhìn nhận sự việc theo góc độ của người khác. Kỹ thuật này vô cùng đơn giản mà lại rất có sức mạnh.
Hãy nghĩ về hai người: chính bạn và một người có quan điểm khác bạn trong một chủ đề nào đó. Đầu tiên hãy thử luyện tập trong tình huống với những bất hòa hay khác biệt nhỏ. Cùng với việc rèn luyện, bạn sẽ thấy việc thay đổi góc nhìn này ngày một dễ dàng hơn và rồi bạn sẽ quen dần với việc xem xét các sự kiện từ ba góc nhìn: của bạn, của người kia và của một người nào đó hoàn toàn khách quan đứng ngoài sự việc.
Mỗi một vị trí sẽ đem lại một sự hiểu biết mới mẻ. Hãy làm một lượt qua ba vị trí, sau đó lại quay lại về từng vị trí một để xem xem liệu bạn có nhận ra thêm được điều gì mới mẻ không. Khi đã hiểu thêm rồi, hãy nghĩ xem bạn muốn học lấy điều gì trong số đó để áp dụng trong tương lai.
Nếu luyện tập bài tập này thường xuyên, bạn sẽ thấy rằng nó thực sự giúp bạn vượt qua các rào cản với đồng nghiệp và mở mang lối tư duy của bạn. Những ích lợi này sẽ có liên hệ trực tiếp tới hiệu quả công việc và thành công của bạn.
“Nếu trên đời chỉ có một bí quyết thành công, thì đó là khả năng nhìn thấu quan điểm của người khác và xem xét sự việc từ góc độ của người khác cũng như là góc độ của mình.” Henry Ford, nhà tư bản Mỹ
Hãy luyện tập nhìn cuộc đời theo cách của người khác để tránh gây mâu thuẫn.
Bạn có khuyến khích và thúc đẩy bản thân như một nhà huấn luyện lãnh đạo thực thụ? Hay là bạn lại tự ép buộc, tự trừng phạt, tự trách cứ chính mình? Điều gì xảy ra khi bạn gặp phải một thử thách trong công việc? Bạn là người tiêu cực hay là tích cực?
Con người tiêu cực sẽ đưa ra một mục tiêu và sau đó nghĩ thế này: “Mình không đủ giỏi để hoàn thành nó” hay: “Rồi việc này cũng sẽ thất bại thôi.” Sau đây là một công cụ tuyệt vời để thay đổi những suy nghĩ thiếu tính xây dựng như vậy:
Hãy hình dung suy nghĩ tiêu cực của bạn giống như một hình ảnh.
Bạn sẽ thấy mình có những cảm xúc khác nhau về cùng một suy nghĩ tiêu cực khi bạn thay đổi cách nó được lưu trữ trong bộ nhớ tiềm thức. Việc làm một hình ảnh tiêu cực nhỏ đi, tối hơn và đẩy nó ra xa là một cách khá hiệu quả với nhiều người, giúp giảm sức ảnh hưởng của suy nghĩ đó.
Hãy làm điều ngược lại với những suy nghĩ tích cực. Hãy tạo ra trong tâm trí mình một hình ảnh cho suy nghĩ: “Tôi luôn làm được những gì mình muốn. Tôi có thể làm được.” Làm cho bức tranh trở nên lớn hơn, sáng sủa hơn và kéo nó lại gần phía bạn, bỏ khung hoặc thêm khung, thay đổi sắc màu, làm cho nó trở nên ấm áp và thân thiện hơn. Điều đó có hiệu quả không? Bạn đang cảm thấy thế nào?
“Với những ai biết tin, chẳng cần có bất kì chứng cớ nào. Với những người không chịu tin, chẳng có nổi bất kì chứng cớ nào”. Stuart Chase, nhà kinh tế học
Giảm tới mức tối thiểu những hình ảnh tiêu cực trong đầu bạn.
Tình huống: Eleanor cho hay: “Tôi luôn có một giọng nói ở trong đầu mình mỗi khi phải đứng lên và phát biểu trong cuộc họp của công ty. Trước kia tôi rất dễ hồi hộp. Rồi tôi nhận ra rằng sự ‘tự nói với mình’ thực sự là rất tàn nhẫn. Tôi nói với bản thân mình những điều kiểu như: “Mày chẳng hề giỏi trong việc này và mọi người thì đang cười vào mũi mày đấy.” Tôi tìm cách thay đổi điều này bằng cách trước hết là vặn nhỏ âm thanh xuống. Sau đó tôi thay đổi giọng nói ấy nữa, sao cho nó nghe hơi ngu xuẩn một chút, giống như một nhân vật hoạt hình đang nói vậy. Tôi tăng tốc độ của nó lên cho đến lúc không thể cảm thấy nghiêm túc nổi nữa, và dần dần biến giọng nói ấy trở nên thân thiện hơn. Giọng nói ấy trước kia nghe như thể nó vọng từ phía não bên trái, vậy nên tôi chuyển thành nó vang lên từ ngón chân cái của mình. Giờ thì tôi chỉ cười mỗi khi nó định cất lời với tôi!”
Một niềm tin chủ đạo trong NLP là tất cả các ý nghĩa đều ‘phụ thuộc vào hoàn cảnh’. Đây chỉ là một cách nói khác cho việc quan điểm của bạn sẽ thay đổi nếu bạn nhìn sự việc dưới một góc độ khác, nếu như góc nhìn của bạn được thay khung.
Đây là một ví dụ. Bạn dậy muộn vào một buổi sáng và lỡ chuyến tàu đi làm. Điều này có nghĩa là gì? Nó còn phụ thuộc vào việc ai đang xem xét sự tình. Nếu có một buổi họp quan trọng, có lẽ bạn sẽ nghĩ rằng: “Điều này thật là tệ hại. Việc của mình hôm nay thế là hỏng cả.” Thế nhưng nếu như chuyến tàu lỡ có nghĩa là bạn tránh được một phải vụ tai nạn? Bạn sẽ nghĩ rằng: “Trời, thật là may mắn. Mình đúng là được ban phước.”
Nghĩ về những tình huống khó nhằn mà bạn đã gặp phải gần đây. Người khác sẽ phản ứng như thế nào nếu gặp phải tình huống đó? Có điều gì mà họ đã rút ra được nhưng bạn lại bỏ qua không?
Làm thế nào để thay đổi điểm nhìn của bạn? Hãy thay đổi địa điểm, thời gian, tình huống của sự việc. Hãy tự hỏi: ý nghĩa của sự việc ấy liệu có khác đi không?
“Nếu tôi tin rằng mình có thể làm được một điều gì, tôi chắc chắn sẽ học lấy được khả năng để làm được việc đó, thậm chí dù rằng lúc đầu tôi không có được năng lực ấy.”
Mahatma Gandhi, anh hùng dân tộc Ấn Độ
Một phút suy ngẫm: “Mình quá là…” hay “Cậu ta quá là…”, “Mình ước gì mình có thể làm thứ này … hơn” là những lời phàn nàn về một ai đó trong một hoàn cảnh cụ thể. Hãy thay đổi góc nhìn của bạn bằng cách nghĩ xem những hành xử như vậy sẽ có hiệu quả ở đâu. Ví dụ : “Cậu ta quá nhạy cảm để có thể trở thành một nhà quản lý.” Vậy thì sự nhạy cảm ấy sẽ là hữu ích trong công việc gì?
Ý nghĩa phụ thuộc vào tình huống cụ thể, vì vậy nếu bạn không thích ý nghĩa của một thứ gì, hãy ‘thay khung’ cho nó.
Bạn thấy đèn đỏ và tự động dừng xe. Bạn ngửi thấy một mùi gợi nhớ lại một ký ức tuổi thơ. Giọng nói của một ai đó kích thích một cảm xúc. Đây là ví dụ cho những mỏ neo ký ức trong tiềm thức.
Neo ký ức là một cách kết nối một cảm giác mạnh mẽ với một chất xúc tác về hình ảnh, âm thanh, xúc giác, mùi hay hương vị. Những chiếc mỏ neo như vậy có thể tồn tại trong nhiều năm. Mặc dù rất nhiều trong số đó tự nhiên mà thành, bạn cũng có thể tự tạo những chiếc mỏ neo với mục đích riêng nhằm đem đến những cảm giác tích cực mỗi khi bạn cần tới chúng. Những chiếc mỏ neo này được sử dụng rất thành công để đạt mục tiêu trong những lĩnh vực như thể thao hay kinh doanh.
Neo là một cách tạo cảm giác tích cực mỗi khi bạn cảm thấy cần có thêm năng lượng.
Tình huống: “Tôi sử dụng neo ký ức theo nhiều kiểu trong cùng một trường hợp huấn luyện,” Michelle nói. “Đầu tiên, cái cách mà tôi ăn mặc cũng giống như một loại neo vậy. Tôi sẽ mặc bộ đồ công sở đẹp nhất và đeo chiếc dây chuyền “hộ mệnh.” Tôi biết chúng thực ra chẳng có gì đặc biệt cả. Nhưng tôi có những cảm giác tốt đẹp nhờ chúng. Trong quá trình huấn luyện, tôi sử dụng các đồ vật, hình ảnh hay âm nhạc mà tôi biết chắc sẽ tạo cảm giác tích cực cho hầu hết mọi người. Nếu muốn họ cảm thấy thư giãn tôi sẽ bật nhạc cổ điển nhẹ nhàng. Sau đó nếu tôi cho rằng mọi người đang dần mất năng lượng, hứng thú, tôi sẽ chuyển sang loại nhạc nhanh, tiết tấu mạnh hơn. Ngay lập tức nó thay đổi trạng thái tinh thần của mọi người và khiến họ thêm tích cực. Nhưng có một thứ tôi không bao giờ để trong phòng là giấy ăn, bởi vì người ta thường tự động gắn liền giấy ăn với những cảm giác buồn đau khổ sở”.
Cách bạn tự mô tả một tình huống trong đầu ảnh hưởng rất nhiều tới cảm giác của bạn về tình huống đó. Ngôn ngữ có sức mạnh rất lớn. Hãy nghĩ kỹ trước khi bạn nói. Bạn đang gửi cho bản thân thông điệp gì về chính bạn và thành công của bạn?
Tự nói với bản thân theo hướng tiêu cực sẽ có ảnh hưởng lớn lên cách bạn cảm nhận về bản thân. Hãy tưởng tượng bạn vừa đưa ra một lời chào hàng hiệu quả.
Hoặc hãy tưởng tượng rằng bạn vừa mới nói chuyện với sếp của bạn và ông ta nói rằng bạn thực hiện một nhiệm vụ không được tốt như mong đợi.
Nếu nói chuyện với bản thân bằng những ngôn ngữ tiêu cực và mang tính phê phán, bạn sẽ tự tạo thêm suy nghĩ thiếu xây dựng cho chính bạn. Sự lặp lại còn có xu hướng củng cố thêm niềm tin, vì thế nếu bạn nói một điều gì đó đủ nhiều, nó sẽ dần trở thành một thói quen. Những niềm tin tiêu cực sẽ nuôi dưỡng hành xử tiêu cực và thu hút những trải nghiệm bất hạnh. Chẳng bao lâu, bạn sẽ có tới cả một ngân hàng những ký ức tiêu cực được hình thành, chúng là nguyên nhân khiến bạn nghĩ rằng những niềm tin đó là sự thực.
Bằng cách thay đổi cách nói với chính mình, bạn có thể đảo ngược quá trình, gây dựng những trải nghiệm tích cực mới để neo lại những cảm giác tích cực cho tương lai.
Thay đổi ngôn ngữ bạn sử dụng cho và về bản thân, rồi bạn sẽ thấy rằng chúng ảnh hưởng ngay tới việc cải thiện công việc của bạn.
“Nếu nhận ra suy nghĩ của mình có sức mạnh tới mức nào, bạn sẽ không bao giờ nghĩ một suy nghĩ tiêu cực nào nữa” Peace Pilgrim, nhà hoạt động vì hòa bình người Mỹ
Một phút suy ngẫm: Đây là một cách rất nhanh chóng giúp bạn chuyển hướng khỏi những suy nghĩ tiêu cực. Ngay khi bạn nhận thức được suy nghĩ tiêu cực, hãy phá vỡ nếp nghĩ đó. Hãy ngắt suy nghĩ tự động bằng cách vỗ tay, huýt sáo, hay là cấu vào đùi mình. Bạn sẽ đánh lạc hướng được bản thân và phá vỡ được nếp suy nghĩ ấy.
Sử dụng ngôn ngữ tích cực để nói với chính bạn và củng cố thành công.
Khả năng tách mình ra khỏi một tình huống là rất hữu dụng nếu bạn có xu hướng dễ bị xúc động trong công việc. Rất nhiều người thành công có khả năng tách mình hay phân thân khỏi những tình huống khó khăn, bao gồm những khi bị chỉ trích, phê phán.
Phân tách là một cách đưa bạn tránh xa khỏi những cảm xúc tiêu cực. Có hơn 2/3 số người phản ứng lại với sự phê phán bằng cách cảm thấy bi quan ngay lập tức. Cảm xúc của họ thường là khó chịu tới mức không thể đón nhận bất kỳ một thông tin hữu ích nào ngay lúc đó. Nếu bạn muốn được nghe những lời nhận xét một cách dễ chịu, hãy dùng cách phân tách mình. Lần tới khi cảm thấy phải nghe những thứ bạn không muốn, hãy làm theo phương pháp sau đây:
Giờ thì bạn đã có khả năng trở nên khách quan trong bất kỳ tình huống nào. Đơn giản là tự tách mình ra khỏi cảm giác và bạn sẽ mạnh mẽ hơn nhiều khi biết học từ những lời phản hồi hay phê bình mà bạn chắc chắn sẽ gặp thường xuyên.
Một phút suy ngẫm: Đối ngược lại với phân tách là kết hợp. Để kết hợp, chỉ cần bạn đón nhận cảm xúc và làm như thể nó đang thực sự diễn ra với bạn. Dùng phương pháp này để có thể tưởng tượng ra những cách hành xử mới trong tương lai khi mà bạn áp dụng bất cứ thông tin hữu ích nào từ những ý kiến phản hồi mà bạn nhận được.
Tách biệt về mặt tinh thần ra khỏi những lời chỉ trích là một cách để sử dụng sự phê bình ấy như một phản hồi hữu dụng.
Rất nhiều doanh nhân thành công đã nâng cao chất lượng làm việc và vươn tới những mục tiêu của họ bằng cách tự huấn luyện bản thân hướng tới thành công. Bất kỳ ai cũng có thể cải thiện công việc của họ bằng cách cải thiện chất lượng làm việc từng chút một đều đặn hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng và hàng năm.
Sự thành đạt trong lĩnh vực nào cũng có thể được chia nhỏ ra thành một chuỗi những bước tiến nhỏ trong một khoảng thời gian nhất định. Những nghiên cứu hiện thời cho biết, để trở thành một nhà lãnh đạo trong một lĩnh vực, thông thường cần tới hơn 10.000 giờ khổ luyện. Con số nghe lúc đầu tưởng chừng là rất nhiều, nhưng nếu chia nhỏ nó ra trong cả sự nghiệp, bạn sẽ thấy rằng nó chẳng thấm vào đâu để trở nên thành thạo trong ngành nghề của bạn.
Bạn có nhớ lúc mới bắt đầu học một cái gì đó không? Có thể là học lái xe ô tô chẳng hạn? Mới đầu thì có vẻ rất khó nhưng sau dần thì nó lại trở nên thật dễ dàng và in sâu vào tiềm thức tới nỗi giờ thì bạn chẳng hề nghĩ về nó như là một kỹ năng nữa. Hãy sử dụng cấu trúc đơn giản sau đây để quyết định xem bạn cần tập trung năng lượng vào việc gì:
“Gây dựng thành công từ thất bại. Sự nản lòng và thất bại là hai trong số những bàn đạp vững chắc nhất dẫn đến thành công.” Dale Carnegie, bậc thầy phát triển cá nhân
Một phút suy ngẫm: Tạo một bức tranh trong đầu về mục tiêu bạn đang hướng tới, kèm với những âm thanh và cảm giác. Nếu bạn đã cảm thấy được trong đầu mục tiêu cụ thể sẽ như thế nào khi bạn đạt được nó, tức là bạn đã sẵn sàng theo đuổi nó. Còn nếu như mục tiêu ấy mới chỉ là vài dòng viết ra xuề xòa trên một tờ giấy, vậy thì bạn chưa sẵn sàng đâu.
Bạn có thể tự huấn luyện bản thân tiến đến thành công qua nhiều ngày, nhiều tuần, và nhiều năm.
Khi còn nhỏ có bao giờ bạn nghĩ xem mọi thứ sẽ ra sao nếu được trở thành một người mà bạn ngưỡng mộ không? Bạn có tưởng tượng xem điều mà họ đang nghĩ là gì không? Cách họ nhìn nhận thế giới khác biệt ra sao? Nếu muốn đạt được những thứ mà người khác đã đạt được, chúng ta cần phải suy nghĩ giống như họ.
NLP ra đời khi Richard Bandler và John Grinder học tập các hình mẫu, suy nghĩ giống như những nhà trị liệu tâm lý tài giỏi, nhằm tìm ra những yếu tố chủ chốt giúp họ đạt được kết quả tuyệt vời.
Bạn có thể áp dụng chính nguyên tắc này vào công việc kinh doanh. Nếu không biết cách làm một điều gì đó, bạn có thể học bằng cách bắt chước theo cách mà người khác đã làm.
Điều quan trọng là bạn chọn được một người thực sự tài giỏi làm hình mẫu.
Một khi đã tìm ra những yếu tố quan trọng, bạn có thể học được niềm tin cùng lối tư duy và cách hành xử của họ.
“Trách nhiệm đặt lên vai những người có thể gánh vác được chúng; quyền lực rơi vào tay những người biết cách điều khiển chúng.” Elbert Hubbard, nhà văn Mỹ
Một phút suy ngẫm: Đây là một kỹ thuật hữu ích mà bạn có thể dùng với chính bạn – tìm ra nguyên nhân tại sao bạn đã thành công trong việc nào đó, để sau đó bạn tiếp tục có được kết quả tương tự trong những lĩnh vực khác. Hãy nghĩ về việc mà bạn đã làm tốt. Hãy tự hỏi xem bạn đã nghĩ gì về lĩnh vực này. Nó khác với tư duy của bạn ở những lĩnh vực khác trong công việc hay trong đời sống như thế nào?
Học tập thái độ và niềm tin từ những người thành đạt trong lĩnh vực kinh doanh của bạn.
