Gọi là hẻm nhưng con đường dẫn vô nhà dì BA là một khoảnh sân tráng xi-măng của một căn nhà nằm thụt sâu bên trong. Khoảnh sân chạy dọc theo hông của một dãy nhà bề thế và đủ rộng cho xe ô-tô đi lọt.
Đi hết khoảnh sân dài độ ba chục mét, đụng phải căn nhà phía trong, quẹo phải là tới nhà dì tôi.
Khác với những tòa nhà lộng lẫy tôi vừa thấy ngoài phố, căn nhà của dì tôi trông có vẻ đơn sơ, mái tôn, vách gỗ, các phòng trong nhà ngăn bằng ván ép. Sau này tôi mới biết dì không có nhà riêng. Căn nhà hiện ở là căn nhà dì thuê của chủ tòa biệt thự bề thế đằng trước.
Sau khi đã nhìn kỹ biển số nhà gắn trước cửa, biết chắc là mình không lầm, tôi rụt rè bước chân qua ngường cửa .
Ngồi trên đi-văng đằng trước là một người đàn bà đứng tuổi, mặt mày có vẻ phúc hậu . Tôi ngợ không biết đó có phải là dì Ba không.
Thấy điệu bộ lớ ngớ của tôi, người đàn bà hỏi :
– Cháu tìm ai ?
Tôi đặt túi xách và va-li xuống đất, lễ phép thưa :
– Dạ thưa dì Ba …
Người đàn bà mỉm cười ngắt lời tôi :
– À, tìm dì Ba hả ? Bác không phải là dì Ba ! Bác là bác Tám nhà hàng xóm !
Nói xong, bác Tám quay vô trong, kêu lớn :
– Dì Ba ơi ! Có khách tìm dì nè !
Lát sau, dì Ba đi ra . Mặc dù đã lâu không gặp dì nhưng không hiểu vì sao vừa trông thấy dì tôi nhận ra ngay những nét quen thuộc. Dì có khuôn mặt tròn, đầy đặn, nụ cười cởi mở. So với hình ảnh trước đây của dì trong đầu tôi thì dì mập ra nhiều .
Tôi chưa kịp chào, dì đã lên tiếng :
– Cháu là Chương phải không ?
Tôi trố mắt :
– Dạ ! Ủa sao dì biết ?
Dì cười :
– Ba cháu có đánh điện cho dì, nói là cháu sắp vào .
Rồi dì nắm lấy tay tôi :
– Cháu mau lớn quá. Mới đó mà gần mười lăm năm rồi ! Nếu ba cháu không báo trước, chắc dì không nhận ra cháu đâu !
Bác Tám hỏi xen vào :
– Cháu dì ở ngoài quê mới vào đó hả ?
– Dạ nó vào thi đại học đó, chị Tám ! – Dì tôi đáp với vẻ hãnh diện.
Bác Tám chép miệng :
– Giỏi quá hén ! Nhỏ xíu mà đã học tới đại học rồi !
Tôi chẳng hiểu bác Tám khen thiệt hay khen chơi . Thanh niên cỡ tuổi tôi, đứa nào mà chẳng thi đại học. Hay là tại vì bác Tám thấy tôi nhỏ con, tưởng tôi mới mười lăm tuổi . Sau này tôi mới biết bác có một đứa con gái trạc tuổi tôi nhưng mới học tới lớp mười một.
Sau khi hỏi thăm tin tức bà con ngoài quê, dì Ba giục tôi đi nghỉ :
– Cháu đi đường xa chắc mệt. Ra đằng sau tắm một cái cho mát rồi lên gác nằm nghỉ.
Tôi sực nhớ tới dượng Ba :
– Dượng đâu rồi dì ?
– À, dượng đi làm ở mãi tận Gò Vấp chiều tối mới về.
Phòng tắm chỉ có cái lu sành hứng nước từ đường ống. Sau hai ngày đi đường mệt mỏi, người ngứa ngáy và đầy bụi, tôi múc nước dội ào ào một cách sảng khoái .
Khi tôi tắm xong, dì Ba dẫn tôi lên gác.
Đó là một căn gác gỗ, rộng chừng sáu, bảy mét vuông, sàn lát ván mỏng, bước mạnh một cái là nó kêu “rắc, rắc,” nghe phát ớn. Nằm ngủ, trở mình cũng phải trở mình nhè nhẹ nếu không muốn gây ra tiếng động.
– Nghe tin cháu sắp vào, dì đã dọn sẵn căn gác này cho cháu . Tối cháu ngủ trên này . Buổi trưa hơi nóng, cháu có thể xuống dưới nhà nằm ! – Dì tôi hướng dẫ n cặn kẽ – Học bài cháu ra đằng trước ngồi học. Bữa nay dì hơi nhức đầu nên ở nhà chứ thường ngày dì dượng đều đi làm hết, nhà không có ai, tha hồ mà học. Còn muốn học trên này thì ngồi ở đây …
Cái bàn học dì tôi vừa chỉ trông thật tức cười . Đó là một miếng gỗ rộng bản nằm song song và cao hơn mặt sàn chừng bốn tấc, có lẽ trước đây dùng làm chỗ chứa đồ đạc. Trên mặt “bàn”, dì tôi đã gắn sẵn một bóng đèn nê-ông ba tấc, ý chừng để tôi học bài ban đêm.
Cũng có đôi điều cần phải nói thêm về cái bàn học này . Nó song song với mặt sàn nhưng không nằm ngay trên mặt sàn mà nằm lệch ra ngoài, phía dưới là lối đi thông nhà trước với nhà sau . Do đó khi ngồi học, nếu xếp chân lại thì không sao, còn như muốn thoải mái, đưa chân ra khỏi mép sàn, thõng xuống dưới nhà, thể nào cũng đạp trúng đầu những người đi qua đi lại . Kẹt một nỗi, tính tôi lại hay quên, lúc học bài, ngồi lâu mỏi cẳng, tôi lại thọt chân xuống dưới . Từ khi vào đại học đến lúc tốt nghiệp ra trường, thú thật là tôi đạp trúng dì dượng tôi không biết mấy trăm lần. Dì tôi la hoài mà tôi không tài nào sửa được.
Lúc dì tôi dặn dò, hướng dẫn đâu đó xong xuôi, tôi bắt đầu lôi đồ đạc ra sắp xếp. Quần áo, sách vở, tôi để một bên. Phần quà cáp ngoài quê gởi vô, tôi trao cho dì.
Thấy tôi lôi bánh trái trong túi xách ra, dì tôi trợn mắt :
– Ủa, cái gì vậy cháu ?
– Dạ, các thứ này là của cậu Năm với dì Bảy …
– Không phải ! Dì hỏi là hỏi cái túi của cháu kìa ! Sao nó tét một đường vậy ?
Từ khi vào nhà đến giờ, tôi đã cố ý che cái túi rách. Tự nhiên lúc này tôi lại quên khuấy đi mất, chìa cái bề rách về phía dì. Thế là tôi đành phải kể lại chuyện xui xẻo ở bến xe .
Dì tôi không kêu tôi “khù khờ” mà bảo :
– Cháu mới vô đây còn lạ nước lạ cái, lần sau đi đâu phải cẩn thận.
Nói xong, dì tôi cầm cái túi xuống nhà :
– Để lát tối dì nhờ dượng Ba may lại cho .
Dượng tôi làm ở trung tâm tiếp huyết bên Gò Vấp. Cơ quan cách nhà khoảng mười lăm cây số, sáng sớm năm giờ dượng đã dậy đạp xe đi làm. Nhà có honđda nhưng dượng không đi, dượng bảo đi xe đạp cho khỏe người, coi như tập thể dục buổi sáng.
Dượng tôi cũng to con như dì tôi, tính tình cũng cởi mở, thậm chí có phần dễ dãi .
Buổi chiều đi làm về, gặp tôi, dượng hỏi liền :
– Mày là thằng Chương đây hả ?
Tôi gật đầu . Dượng vỗ vai tôi, bàn tay dượng nặng chịch :
– Tao nghe dì mày nhắc mày hoài ! Sao, mày vô đây một mình hay đi với ai ?
Khi nghe tôi nói đi một mình, dượng tôi khen :
– Đi Sài Gòn lần đầu mà dám đi một mình là chịu chơi lắm !
Tôi chẳng thấy tôi chịu chơi chút nào. Nhưng tôi không dám kể chuyện bị rạch túi cho dượng nghe.
Ăn cơm tối xong, dượng tôi lấy honđda chở tôi đi chơi, đi một vòng cho “biết Sài Gòn”, như lời dượng tôi nói.
Sài Gòn ban đêm thật là lộng lẫy. Xe cộ nườm nượp, đèn điện sáng choang. Y như những thành phố nước ngoài tôi xem trong sách báo, nhất là khu Lê Lợi và chợ Bến Thành lấp lánh muôn màu . Ngồi trên xe, tôi cứ mải mê đọc hàng chữ chạy vùn vụt trên bảng tin điện trên tòa nhà đối diện với công viên Quách Thị Trang. Khi xe qua khỏi, tôi cứ tiếc hùi hụi.
Chạy hết phố hết phường, dượng tôi chở tôi về. Trước khi về nhà, hai dượng cháu ghé Ngã Sáu ăn bánh cuốn và ăn kem. Lần đầu tiên trong đời tôi biết thế nào là bánh cuốn và kem ly . Kể từ giây phút đó, hai món “độc địa” này được tôi liệt vào danh sách những món ngon nhất thế giới.
