Suốt cả ngày hôm đó họ không hát hay kể chuyện nữa, thậm chí khi thời tiết đã được cải thiện hơn; và cả ngày tiếp theo; rồi ngày sau nữa. Họ bắt đầu cảm thấy nguy hiểm đã không còn xa theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Họ cắm trại dưới sao đêm, và những con ngựa của họ ăn còn nhiều hơn cả họ; vì ở đó có rất nhiều cỏ, nhưng không còn gì nhiều trong cái túi của họ, thậm chí với những thứ mà họ đã lấy từ lũ quỷ khổng lồ. Một buổi sáng họ lội qua chỗ cạn của một con sông tại một vũng cạn đầy những đá và bọt biển. Vùng sông tiếp theo dốc và trơn. Dòng chảy tiếp theo thì dốc xuống và trơn trợt. Khi họ lên đến đỉnh, cưỡi trên những con ngựa lùn, họ nhìn thấy một dãy núi lớn đang lượn xuống rất gần họ. Tôi cảm thấy rằng họ vừa đang thấy một ngày đăng trình dễ dàng từ chân núi của ngọn núi gần nhất. Ngọn núi thì tối tăm và ảm đạm, dù dưới những tia nắng mặt trời chúng đang đang ngã sang màu nâu, và đằng sau đỉnh núi có thể thấy thấp thoáng những đỉnh tuyết trắng nhập nhoà.
“Đấy chính là Ngọn Núi ư?” Bilbo hỏi với một giọng nói trịnh trọng, nhìn với đôi mắt mở tròn. Ông chưa thấy cái gì lớn đến thế trước đây.
“Tất nhiên là không!” Balin nói. “Đấy chỉ là bắt đầu của Dãy Núi Sương Mù, và chúng ta phải băng qua, hoặc vượt qua, hoặc luồn qua theo một cách nào đó, trước khi chúng ta có thể đến được Wilderland phía dưới. Và đấy chính là con đường lý tưởng dù rằng nó dẫn đến Ngọn Núi Cô Độc ở phía Đông, nơi mà Smaug đang nằm trên đống châu báu.”
“O!” Bilbo nói, và trong lúc ấy ông cảm thấy còn sợ hơn là cảm giác sợ lúc trước mà ông nhớ được. Ông một lần nữa nghĩ đến chiếc ghế tiện nghi của mình trước ngọn lửa ấm áp trong căn phòng khách yêu thích trong cái lỗ hobbit, và nghĩ đến tiếng nước reo. Không phải lần cuối đâu!
Bây giờ thì Gandalf dẫn đường. “Chúng ta không được để lạc đường, hoặc chúng ta sẽ đi tong,” ông nói. “Chúng ta cần thức ăn, và một điều nữa, nghỉ ngơi trong một nơi an toàn thích hợp – cũng rất cần phải băng ngang Dãy Núi Sương Mù bằng con đường thích hợp, nếu không thì các anh sẽ lạc trong nó, và sẽ phải quay lại rồi lại bắt đầu trở lại (nếu như anh có thể quay lại được).”
Mọi người hỏi xem ông ta đang đang làm gì, và ông trả lời: “Các anh đang ở ngay sát ngưỡng của Hoang Dã, như một số các anh đã biết. Lẫn trốn đâu đó phía trước chúng ta là thung lũng yên bình của Thung Lũng Chẻ Đôi nơi Elrond đang sống trong Ngôi Nhà Giản Dị Sau Cùng. Tôi đã nhờ bạn bè gửi đến một thông điệp, và chúng ta sẽ chờ đợi.”
Mọi thứ nghe có vẻ tốt và tiện lợi, nhưng họ vẫn chưa có được nó trong tay, và chẳng dễ dàng chút nào để tìm được Ngôi Nhà Giản Dị Cuối Cùng nằm ở phía tây của Dãy Núi.
Có vẻ như chẳng có cây cối, thung lũng hay đồi núi gì chắn ngang vùng đất phía trước họ, mà chỉ có một đường dốc lớn đang chậm rãi nhô lên dần để gặp chân ngọn núi gần nhất, và cả một vùng đất rộng lớn đầy màu sắc của cây thạch nam và những mẩu đá, với những con đường ngang dọc đầy cỏ và rêu xanh có thể vẩn còn đọng nước.
Buổi sáng đã trôi qua, buổi chiều đã đến; nhưng trong tất cả sự lặng lẽ âm thầm vẫn chẳng có một dấu hiệu của sự trú ngụ nào. Cả bọn trở nên nóng nẩy, nhưng ngay khi đó họ nghĩ rằng có thể ngôi nhà nằm khuất ở một nơi nào đó giữa họ và những ngọn núi. Họ đi đến vùng thung lũng chẳng mong đợi, càng xuống càng hẹp, và thình lình lại rộng mở ra dưới chân họ, và khi họ ngạc nhiên nhìn xuống những hàng cây phía dưới họ những dòng nước chảy ở phía đáy thung lũng. Đó là những rãnh nhỏ đến nỗi họ gần như có thể nhảy qua; nhưng rất sâu với những thác nước đổ. Có những khe núi tối tăm đến nỗi không thể nhảy hay leo vào trong. Có những bãi lầy, một số chúng thì trông thật là xanh tươi mát mắt với những bông hoa rực rỡ vươn cao; nhưng một con ngựa lùn với một bao hàng trên lưng đã đi về phía đó và chẳng hề thấy nó quay ra nữa.
Vùng đất này thật sự lớn rộng hơn nhiều so với những chỗ trũng giữa những ngọn núi mà bạn có thể đoán được. Bilbo sững sờ. Con đường độc đạo này được đánh dấu bởi những hòn đá trắng, một số chúng thì khá nhỏ, và một số khác thì phủ đầy rêu và cây thạch nam. Đoàn lữ hành thận trọng dẫn bước theo lối đi, thậm chí là dưới sự chỉ dẫn của Gandalf, người có vẻ như khá là biết đường.
Đầu và râu của ông vung vẫy trên đường khi ông nhìn vào những hòn đá, và họ cứ đi theo đầu của ông, nhưng khi ngày bắt đầu tàn thì họ có vẻ như đã đi đến đích của cuộc tìm kiếm. Giờ uống trà đã trôi qua khá lâu, và có vẻ như giờ ăn khuya cũng sẽ nhanh chóng có được hậu quả như vậy. Những con nhậy bay vung chung quanh họ, và ánh sáng trở nên nhạt nhoà, vì trăng vẫn chưa lên. Con ngựa lùn của Bilbo bắt đầu dận vó trên nền đất và những hòn đá. Họ đã đi đến sát nơi đường dốc đổ xuống mặt đất bằng, và thình lình ngựa của Gandalf suýt trợn chân xuống đường dốc.
“Cuối cùng thì nó đây!” ông kêu lên, và những người khác tập trung quanh ông và nhìn sang bên. Họ nhìn thấy một thung lũng xa phía dưới. Họ có thể nghe thấy tiếng nước chảy xiết ở đáy; hương thơm cây cối lan toả, và một ánh sáng từ phía thung lũng xuyên qua nước. Bilbo chẳng bao giờ quên được con đường trơn trợt mà họ đã trượt lê trượt lết trong bụi bặm hướng về phía con đường zig-zag dốc thẳng vào thung lũng bí mật của Rivendell. Không khí trở nên ấm hơn khi họ đi xuống, và mùi thơm của cây thông khiến ông trở nên mơ màng, vì thế thỉnh thoảng ông lại ngủ gật và gần như té nhào, hoặc suýt dập mũi vào cổ con ngựa lùn. Tinh thần họ dâng cao khi họ đi xuống và xuống. Những cây cối bên đường bây giờ đã là thông và sồi, và gây nên một cảm giác dễ chịu trong khung cảnh tranh tối tranh sáng. Những màu xanh của cỏ đã gần như biến tàn dần, khi họ đi đến một vùng trảng lớn nằm không xa phía trên những luồng lạch tuôn chảy.
“Hrmmm! Đầy mùi elves!” Bilbo nghĩ thâm, và nó nhìn lên những vì sao. Chúng đang lung linh những ánh sáng xanh. Và khi đó chợt vang lên một bài hát giống như tiếng cười giữa những hàng cây:
Bọn mi đang làm chiNơi nào bọn ông điNgựa lùn đã rã chiSông dài vẩn trôi điÔi tralalalallyXuống thung lũng một khiBọn ông đang tìm đếnLàm gì trong đêm đenTiếng củi reo vẳng đếnBánh mì đã dậy menO! tril-lil-lil-lollyThung lũng đẹp lãng quênha! ha!Đi đâu trong mông mênhVới râu dài rung rinh?Chẳng ai biết được tinVì sao ngài BagginVới Balin, DwalinĐến thung lung lũng lặng thinhTháng Sáu để viễn chinhHa! Ha!Ô! Bọn ông sẽ ở lạiHay sẽ theo gió bayNgựa bọn ông rơi lạiChẳng ánh sáng ngày dài!Sự điên rồ biến mấtCái đẹp xinh chẳng mấtLắng nghe, lắng nghe thêmĐến tận cùng của đêmGiai điệu của bọn nàyHa! Ha!
Rồi bọn họ cười và hát vang trong những thân cây; và tôi dám nói rằng bạn nghĩ họ thật là vớ vẫn. Họ chẳng quan tâm gì đâu, và họ chỉ càng cười lớn hơn nếu bạn nói chuyện với họ. Tất nhiên họ là những người elf. Bilbo sớm thấy những bóng thoáng qua của họ khi bóng tối càng lúc càng dày đặc hơn. Ông thích người elf; cho dù ông ít khi thấy họ; nhưng ông cũng có phần sợ chúng. Những người lùn không ưa họ. Thậm chí lịch lãm như Thorin và các bạn bè cũng nghĩ rằng họ là một lũ ngốc (nếu cho nghĩ cho thật kỹ thì thật là ngốc), hoặc tỏ ra khó chịu với họ. Bởi vì một số người elf thì trêu chọc và cười nhạo họ, phần lớn lf do những bộ râu của họ.
“Thế đấy, thế đấy!” một giọng nói vang lên. “Nhìn kìa! Ngài hobbit Bilbo trên một con ngựa lùn, than ôi! Nó chẳng ngon lành gì!”
“Thật là một điều ngạc nhiên kỳ thú nhất!”
Và rồi họ bắt đầu chuyển sang một bài hàng khác còn kỳ quặc hơn cả bài hát tôi đã viết lại toàn bộ ở trên.Và cuối cùng, một người trẻ tuổi khá cao, đi ra từ những bụi cây và cúi chào Gandalf rồi đến Thorin.
“Chào mừng đã đến thung lũng!” anh ta nói.
“Cámơn!” Thorin nói, hơi cộc; nhưng Gandalf lúc đó đã xuống ngựa giữa những người tí hon, và nói chuyện thân ái với chúng.
“Có vẻ các ngài hơi lạc hướng rồi,” người elf nói: “nghĩa là, nếu các ngài chọn con đường duy nhất xuyên qua nước xuống căn nhà phía dưới. Chúng tôi sẽ chỉ dẫn cho các ngài đi đúng đường, nhưng ngài tốt hơn là nên đi bộ, cho đến khi vượt qua cầu. Các ngài sẽ ở lại và hát một chút với bọn tôi chứ, hay sẽ tiếp tục đi thẳng? Bữa ăn khuya đã được chuẩn bị ở đằng kia,” anh ta nói. “Tôi có thể ngửi thấy tiếng củi reo cho bữa ăn.”
Đã mệt đứ đừ ra, Bilbo muốn nghĩ một lúc. Những câu hát của những người elves thì chẳng đáng phải để bụng trong bầu trời sao tháng Sáu, nếu như bạn muốn để bụng những điều như vậy. Và ông cũng muốn có riêng vài lời với những người có vẻ như đã biết tên và mọi chuyện về ông, mặc dù ông chẳng hề biết họ trước đó. Ông nghĩ rằng quan điểm của họ về cuộc phiêu lưu của ông hẳn sẽ rất thú vị.Những người elf biết rất nhiều, họ là những kẻ săn tin tuyệt vời, và biết mọi chuyện xảy ra cho mọi người xảy ra ở các vùng đất, nhanh như nước chảy, hoặc còn nhanh hơn nữa. Nhưng cả bọn người lùn thì ăn thật nhanh bữa khuya, và không muốn ở lại. Rồi cả bọn lại lên đường, cưỡi trên những con ngựa lùn, cho đến khi họ được đưa đến một con đường dễ đi, và cuối cùng họ đến ngay sát bên một con sông. Nó chảy nhanh và sôi sục, như là những dòng chảy từ núi đổ xuống trong mỗi chiều hè, khi mặt trời đã làm tan chảy những lớp tuyết dày trong suốt ngày hôm đó. Chỉ có một cây cầu hẹp bằng đá mà chẳng có tay vịn, hẹp đủ cho một con ngựa lùn bước đi; và họ phải qua, chậm chạp và cẩn thận, từng người một gò cương ngựa qua cầu. Những người elves mang những ngọn đèn lồng sáng soi bên bờ sông, và họ hát những bài hát thân tình khi đoàn người băng ngang sông.
“Đừng có nhúng râu của ngài xuống biển, cha ơi!” họ kêu lên với Thorin, người đang bò trên tay và đầu gối. “Nó đã đủ dài để khỏi cần tưới nước thêm rồi.”
“Bilbo sẽ không phiền về mọi chuyện đâu!” họ kêu lên. “Ông ta đã quá béo để có thể lọt qua cái lỗ khoá rồi!”
“Hush, hush! Chào tất cả! và chào buổi tối!” Gandalf nói, ông là người đi sau cùng. “Thung lũng có tai, và một số người elves thì thậm chí còn có cả những cái lưỡi dễ thương nữa. Xin chào!”
Và cuối cùng họ cũng đến Ngôi Nhà Giản Dị Cuối Cùng, và thấy cửa đã mở tung ra.
Lúc này thì đó là một chuyện lạ, nhưng mọi thứ có được lúc này đã là quá tốt, và những ngày đã trôi qua thì bây giờ chỉ nên là những thứ để kể lại chứ không phải để nghe thêm nữa, và những thứ có vẻ không tiện lợi, run rẩy và thậm chí ghê tởm nữa, cũng có thể tạo nên một câu chuyện hấp dẩn, và dù sao thì cũng đáng để kể đến. Họ đã ở lại trong ngôi nhà tuyệt với đó, ít nhất là mười bốn ngày, và họ thấy rằng khó mà bỏ đi được. Bilbo sẳn lòng ở lại đó, mãi mãi và mãi mãi, thậm chí nếu như ông có thể quay về cái lỗ hobbit của nó mà chẳng gặp rắc rối gì. Và đây là những chuyện được kể lại về những ngày trú chân của họ tại đó.
Chủ nhân của ngôi nhà là một người-bạn-elf của những người từ lâu đã tạo ra những câu chuyện lạ lùng trước khi bắt đầu Lịch Sử, những cuộc chiến tranh giữa quái vật yêu tinh, người elf và những người đầu tiên của phương Bắc. Trong những ngày được kể lại trong chuyện cổ của chúng ta đó, vẫn còn lại một số người có tổ tiên vừa là người elf vừa là anh hùng của phương Bắc, và Elrond, người chủ của ngôi nhà là thủ lĩnh của bọn họ. Ông ta có khuôn mặt vừa quý phái vừa tốt bụng như một thủ lĩnh người elf, vừa khoẻ mạnh như một chiến binh, vừa thông thái như một thầy phù thuỷ, vừa uy nghiêm như vua người lùn, và tốt lành như mùa hè. Ông đã xuất hiện trong rất nhiều câu chuyện cổ, nhưng phần tham gia của ông trong câu chuyện phiêu lưu của Bilbo thì rất ít, dù rằng khá quan trọng, như các bạn sẽ thấy, nếu như các bạn có thể đi đến tận cùng chuyện này. Ngôi nhà của ông ta thật là tuyệt hảo, dù là bạn có thích thức ăn, ngủ, làm việc, kể chuyện, ca hát hay chỉ ngồi nghĩ xem cái gì là nhất, hoặc là thích thú trộn lẫn hết chúng lại. Những điều ma quái không đến được thung lũng này.
Ước gì tôi có đủ thời gian để kể kể cho các bạn thậm chí là chỉ một vài câu chuyện trong một hoặc hai bài hát họ nghe trong câu chuyện này. Tất cả bọn họ, và cả những con ngựa lùn, đều hồi phục vàkhoẻ mạnh trở lại trong vài ngày. Quần áo của họ được vá lại cũng như những vết thâm tím trên người họ, tâm trạng và hy vọng của họ cũng hồi phục. Những cái túi lại chứa đầy thức ăn và đồ dự trữ đủ nhẹ cho họ khuân vác nhưng hữu dụng cho họ khi qua các nẻo đường trên núi. Những kế hoạch của họ được cải thiện với những thiết bị tốt nhất. Và khi thời gian đến, trong đêm trước khi hạ chí, họ lại tiếp tục lên đường trong những tia nắng sớm của ngày hạ chí.
Elrond biết tất cả về mọi loại dấu ấn . Khi liếc qua những thanh kiếm mà họ mang ra khỏi hang ổ của bọn quỷ khổng lồ, ông nói: “Những thứ này không phải do bọn quỷ khổng lồ làm ra. Chúng là những thanh gươm rất cổ, những thanh gươm cổ từ thời của Những Người Elf Cao ở phía Tây, dòng dõi của ta. Chúng được làm ở Gondolin, dùng cho những cuộc chiến tranh với Yêu tinh. Hẳn là chúng được lấy từ chỗ tích trữ đồ ăn trộm của rồng hay yêu tinh, vì bọn rồng và yêu tinh đã phá huỷ thành phố này từ nhiều năm trước. Xem cái này này, Thorin, dấu ấn trên nó khắc tên Orcrist, Kẻ Diệt Yêu tinh, theo sự truyền tụng ở thành phố Gondolin cổ xưa; đó là một thanh gươm nổi tiếng. Còn cái này, Gandalf ạ, là Glamdring, Người Tàn Sát Kẻ Thù, vua của Gondolin đã từng đeo nó. Hãy giữ gìn chúng cẩn thận!”
“Do đâu mà những tên quỷ khổng lồ có được nó vậy nhỉ?” Thorin nói và nhìn thanh gươm của ông với một sự thích thú mới.
“Tôi chẳng thể nói được,” Elrond nói,”nhưng có thể đoán được một điều rằng bọn quỷ khổng lồ đã trộm lại từ những tên trộm khác, hoặc lấy từ những đồ thừa của những sản phẩm trộm cướp khác còn lại trên những ngọn núi phương Bắc. Tôi nghe nói rằng vẩn còn những đồ châu báu bị quên lãng xưa cũ được tìm thấy tại những hang động bỏ hoang trong những hầm ngầm ở Moria, kể từ cuộc chiến tranh giữa người lùn và yêu tinh.”
Thorin suy nghĩ về những lời này. “Tôi sẽ giữ thanh gươm này trong danh dự!” ông nói “Có thể nó lại được sớm tiêu diệt yêu tinh!”
“Những lời như vậy sẽ sớm có được sự kính trọng tương ứng trên những ngọn núi!” Elrond nói. “Nhưng bây giờ thì hãy cho tôi xem bản đồ của các bạn!” Ông cầm lấy bản đồ và nhìn chằm chằm khá lâu vào nó, rồi ông lắc đầu; bởi vì ngay lúc đó ông không được biết rõ về những người lùn và sự yêu thích vàng bạc của họ, ông ghét những con rồng và sự độc ác xấu xa của chúng, và ông đau buồn khi nhớ về những tàn tích một thời của thị trấn Dale rộn ràng tiếng chuông ngân, và những dòng chảy sáng rực trên Dòng Sông Chảy lấp lánh. Mặt trăng đang chiếu sáng thành một vầng lưỡi liềm lấp lánh bàng bạc. Ông đưa tấm bản đồ lên và để luồng sáng trắng ấy chiếu qua nó. ” Cái gì thế này?” ông nói “Có những chữ-mặt trăng ở đây, ngoài những dấu ấn rõ nét, nó nói rằng ‘cửa cao năm bộ và ba người có thể cùng dóng bước.'”
“Những chữ -mặt trăng có nghĩa là gì?” ông hobbit hăm hở hỏi. Ông thích bản đồ, như tôi đã kể với bạn trước đây; và ông cũng thích những dấu ấn, những ký tự và và những chữ viết tay tinh xảo, dù bản thân ông thì viết rất thưa và ngoằn ngoèo.
“Chữ-mặt trăng là những dấu ấn chữ, nhưng anh không thể nhìn thấy nó,” Elrond nói, “khi anh nhìn thẳng vào nó. Nó chỉ có thể được nhìn thấy khi có ánh trăng chiếu vào từ phía sau, và thêm nữa, càng ràng buộc chặt chẽ hơn là mặt trăng phải có cùng hình dáng và cùng một mùa với cái ngày mà chúng được viết lên. Những người lùn phát minh ra nó và viết chúng trên những đồng penny bạc, như các bạn của anh có thể kể với anh. Những chữ này hẳn đã được viết vào đêm trước hạ chí khi mặt trăng có dạng lưỡi liềm, đã lâu lắm rồi.”
“Chúng nói gì trên đó?” Gandalf và Thorin hỏi cùng lúc, có thể rằng họ phật ý vì Elrond đã tìm điều này trước, dù thật sự chỉ là do tình cờ, và chỉ có Chúa mới biết tới khi nào họ mới có một cơ hội khác.
“Hãy dừng lại trên tảng đá xám khi mà chim hét gõ,” Elrond đọc, “và khi mặt trời lặn thì tia nắng cuối cùng của ngày Durin sẽ chiếu sáng ngay lỗ khoá.”
“Durin, Durin!” Thorin nói. “Ông ấy là cha của cha của giống nòi cổ xưa nhất của Người Lùn, giống nòi Râu Dài, và là ông tổ đầu tiên của tôi: tôi là người thừa tự của ông ấy.”
“Vậy thì cái gì là ngày Durin?” Elrond hỏi.
“Ngày đầu tiên trong năm mới của người lùn,” Thorin nói, “mọi người đều biết đó là ngày đầu tiên của tuần trăng cuối cùng trong Mùa Thu ngay trước ngưỡng cửa Mùa Đông. Chúng tôi gọi đó là ngày Durin khi mà mặt trăng cuối cùng của Mùa Thu và mặt trời cùng xuất hiện trên bầu trời. Nhưng tôi sợ rằng điều này chẳng giúp chúng ta được gì nhiều, vì bây giờ với khả năng của chúng ta thì khó mà đoán được khi nào thời điểm như vậy lại đến.”
“Nên đọc tiếp những phần còn lại, “Gandalf nói. “Nó còn viết gì nữa không?”
“Với mặt trăng này thì không thấy được,” Elrond nói, và ông đưa lại bản đồ cho Thorin; rồi họ cùng đi xuống bờ nước để ngắm những người tí hon nhảy múa và ca hát trong đêm trước hạ chí.
Buổi sáng hôm sau là buổi sáng hạ chí, trong lành và tinh khôi như mọi người vẩn hằng ước mơ; bầu trời xanh chẳng gợn chút mây, và mặt trời thì vờn múa trên mặt nước. Bây giờ họ lại lên ngựa, hát vang bài ca tạm biệt và nhanh chóng khởi hành, với những con tim đã sẳn sàng cho những cuộc phiêu lưu khác nữa, và với những kiến thức về con đường mà họ phải đi theo để vượt qua Những Ngọn Núi Sương Mù để đi vào vùng đất phía dưới.
