Không có củi, làm cách nào nhóm lửa.
Trong tay tôi vỏn vẹn nắm đinh cong,
Và chỏng chơ một chiếc kìm con con.
Cuộc đời càng lúc càng tách làm hai. Inez Lundmark đã quyết định nghỉ hưu sớm, thế là một mình tôi phải gánh hết khu vực sách cho thiếu nhi. Tôi để công việc cuốn lấy mình: tổ chức tuần lễ sân khấu cho trẻ em, mời các nghệ sĩ biểu diễn truyện cổ tích cùng các em, cố thuyết phục những người làm chính trị tại địa phương đầu tư nhiều hơn cho văn hóa – thường là sau đó tôi thấy tên mình trong danh sách cảm tình viên cho đảng của họ. Phải công nhận tiếng tăm tôi cũng có tăng lên đôi chút, nhờ có nhiều ý tưởng và quyết làm đến cùng. Tôi tham gia các hội chợ sách, các khóa đào tạo, và suýt chút nữa đã khiến một tay quan chức lớn ở địa phương đồng ý tài trợ cho một liên hoan phim thiếu nhi. Nhưng rồi tôi nhận ra ông ta đâu có quan tâm tới cái liên hoan phim của tôi. Ông ta đã đề nghị tôi tháp tùng ông đến một liên hoan phim tương tự ở Ba Lan vào dịp cuối tuần. Thư ký của ông ta đã gọi điện cho tôi để hỏi xem liệu có buộc phải đặt một phòng đôi, hay đó là một sự nhầm lẫn. Tất cả những cái hôn trên má, và cách xưng hô “anh, em” ngọt xớt lập tức trở nên rõ nghĩa như ban ngày. Lúc bị tôi dồn vào chân tường, thoạt đầu ông ta còn bảo chỉ muốn tiết kiệm ngân sách cho địa phương… và chúng tôi đều là những con người thời hiện đại. Sau đó ông ta đỗ thừa nhân viên thư ký hiểu nhầm, cô ta quả là thiếu năng lực và sẽ sớm bị sa thải. Thế là không có liên hoan phim thiếu nhi nào nữa.
Chuyện này đúng là không có lối thoát, rốt cuộc nó chỉ gây ra rắc rối cho mấy cô thư ký. Nói chung những quý ông như thế đều có cách đề phòng đễ giữ ghế. Nhưng tôi cũng không rõ liệu có phải họ chỉ muốn tìm kiếm một chuyến phiêu lưu nhỏ trong khuôn khổ khép kín của bộ máy công quyền – đôi khi ông ta gọi điện cho tôi giữa đêm hôm khuya khoắt, ấp úng rồi sụt sùi trên điện thoại. Tôi kể chuyện đó cho Benny nghe, và anh bảo sẽ sắm một bộ ria giả để đi kiếm một công việc trên tòa thị chính ngay lập tức. Đó là một trong những lần hiếm hoi tôi thành công trong việc khiến anh hứng thú với chuyện tôi làm – tôi nghĩ anh có hơi ghen một chút.
Điều tồi tệ không phải là chuyện bị đeo đuổi bởi một tay quan chức, cũng chẳng phải vì không tổ chức được liên hoan phim. Cùng với thời gian, tôi đã hiểu không nên quá chú trọng đến việc tỏ ra nhã nhặn với đàn ông, vì một số người hình như bị yếu lòng một cách khó hiểu đối với loại phụ nữ như tôi. Đầu tiên họ tin rằng tôi mong manh yếu đuối, đến khi nhận ra tôi không đến nỗi như thế, họ lại thấy nơi tôi một bí ẩn đang kêu gọi người giải mã. Đó không phải là lần đầu tiên tôi gặp chuyện như vậy.
Không, điều tệ hại nhất là vợ của cái tay quan chức ấy lại chính là một trong những đồng nghiệp ở thư viện tôi. Rõ ràng chị không hề biết chuyện – mà thực ra cũng có chuyện gì to tát đâu – nhưng tôi nghe chị nhai đi nhai lại một điệp khúc từ hàng mấy năm trời, mỗi khi vào phòng nhân viên. Chị bảo thế này:
– “Giờ con cái đi hết cả rồi, anh Sten và chị có nhiều thời gian dành cho nhau hơn! Giá mà anh ấy nghỉ ngơi được chút ít, bọn chị sẽ đi Madeira để hấp hôn! Chỉ có hai vợ chồng, anh ấy và chị…”
Trong khi đêm đến, Sten sụt sùi qua điện thoại với tôi.
Có thời, chuyện về những ông chồng chiếm khá nhiều thời gian trong phòng nhân viên. Liliane là người phàn nàn nhiều nhất về chồng mình:
“…thế rồi khi tôi về nhà sau khi đã đứng rạc cẳng suốt mười giờ đồng hồ, tôi bắt gặp lão ấy gác chân lên bàn đọc báo, trước mặt là đống vỏ trứng và bát ăn ngũ cốc còn lại từ bữa sáng. Lão hỏi tôi tối nay ăn gì. Lúc nào lão cũng có nhu cầu được dỗ dành vì không trúng xổ số, vì bị đồng nghiệp chơi xấu, hoặc vì cái sọ đang ngày một thưa tóc. Hoan hô những khi lão ốm, để tôi được rảnh rang đôi chút. Lão sẽ nằm rên hừ hừ trên giường, để mặc bọn trẻ và tôi muốn làm gì thì làm…”,
“…được cái anh Sten nhà tớ không bao giờ làm ăn như thế! Anh ấy chu đáo đến nỗi thỉnh thoảng còn tự đi ăn sáng ở chỗ làm…”
Đấy, họ toàn nói những chuyện kiểu như thế, thử hỏi làm sao tôi không điên cái đầu. Bởi vì tôi chắc chắn họ đã từng có thời cảm ông chồng giống như tôi với Benny bây giờ. Ý tôi là, tôi đã quá già để đi tin vào những thứ như “Chúng ta sẽ không bao giờ như thế…” nhất là trong lúc mọi việc giữa hai chúng tôi không được êm đẹp.
Thế nên cuộc đời tôi bị cắt làm hai nửa: công việc vất vả nhưng thú vị khiến tôi bận rộn suốt cả ngày, và khoảng thời gian còn lại được tôi dành để nghiền ngẫm mọi thứ trong đầu.
Sten. Chồng của Liliane. Robertino. Và Örjan.
Còn Benny nữa chứ?
Tôi sẵn sàng trả cái giá nào đây, và thực sự tôi muốn cái gì?
Thật tình, chỉ có một người tôi có thể hỏi được. Thế là tôi đi gặp người đó.
