Khi cô Daswood thuật lại các chi tiết của cuộc trò chuyện cho em gái, ảnh hưởng không hoàn toàn như cô hy vọng được trông thấy. Không phải Marianne tỏ vẻ hồ nghi phần nào của câu chuyện, vì cô em lắng nghe qua chú tâm trong bình tĩnh và tiếp nhận, không phản đối hoặc nhận xét gì, không cố bào chữa cho Willoughby, và qua nước mắt dường như cảm thấy không thể bào chữa được. Elinor thấy cử chỉ của em gái chứng tỏ nhận thức về tội lỗi đã chen vào đầu óc, và cũng hài lòng nhìn thấy kết quả vì cô em không còn lánh mặt Đại tá Brandon khi ông đến thăm, mà còn tự ý cùng ông trò chuyện một cách kính trọng và thông cảm. Tinh thần cô em cũng ít xốn xang dằn vặt hơn trước.
Tuy thế, Marianne không bớt đau khổ. Tâm tư cô trở nên ổn định, nhưng ổn định trong buồn nản và u sầu. Cô cảm nhận sự mất mát tư cách của Willoughby nặng nề hơn là sự mất mát tình cảm của anh. Việc anh quyến rũ và bỏ rơi cô Williams, nỗi khốn khổ của cô bé đáng thương ấy, và hồ nghi về các toan tính của anh có thể một lần ngự trị trong cô – tất cả cùng nhau ám ảnh tinh thần cô đến nỗi cô không thể nói ra cảm nghĩ của mình ngay cả với Elinor. Ấp ủ thảm sầu trong im lặng, cô làm cho chị cô đau đớn hơn là nếu cô thú nhận thảm sầu này một cách cởi mở nhất và thường xuyên nhất.
Những cảm nghĩ và ngôn từ của bà Daswood khi nhận và trả lời thư của Elinor chỉ lặp lại những cảm nghĩ và ngôn từ của hai cô con gái. Đấy là thất vọng đau đớn không kém so với Marianne, và căm phẫn còn nặng hơn so với Elinor. Những lá thư của bà nối tiếp nhau kể lể tất cả những đau khổ bà trải qua và những suy tư của bà, an ủi Marianne, khẩn cầu con gái ngoan cường chịu đựng cảnh bất hạnh này. Nỗi ưu phiền của Marianne quả thật nặng nề, khi bà mẹ có thể nói đến ngoan cường! Nguồn gốc của những tiếc nuối này hẳn phải cảm thấy xấu hổ và nhục nhã: đáng lẽ bà nên mong muốn cô con gái đừng buông thả!
Dù cô em muốn được thoải mái, bà Daswood quyết định là tốt hơn cho Marianne trong lúc này nếu ngụ tại bất cứ nơi đâu ngoại trừ Barton, nơi mà mọi cảnh quan sẽ gợi nhớ một cách mạnh mẽ nhất và đau khổ nhất về quá khứ khi lúc nào cũng đặt Willoughby trước mặt cô, như thể cô luông nhìn thấy anh ở đó. Vì thế, bà khuyên hai cô con gái không nên rút ngắn chuyến thăm viếng nhà bà Jennings, dự trù ít nhất năm hoặc sáu tuần tuy chưa bao giờ dự định chính xác. Không như ở Barton, nơi đây có nhiều loại hình sinh hoạt, có nhiều điểm để tham quan và có nhiều mối giao tiếp, mà bà hy vọng qua thời gian Marianne có thể bị đánh lừa rồi thấy đáng để ý dù không cố tình, hoặc ngay cả cảm thấy vui thú.
Về nguy cơ gặp lại Willoughby, bà mẹ xét dù ở thành phố hoặc miền dân dã, ít nhất cô sẽ được an bình như nhau, vì tất cả những ai tự nhận là người thân quen của cô hẳn sẽ ngưng giao tiếp với anh. Dù cho cố ấy, vẫn không bao giờ có thể tạo cơ hội cho hai người gặp nhau; dù cho so8 suất, vẫn không bao giờ có thể để họ gặp bất ngờ. Cơ may cho họ gặp nhau trong đám đông ở London còn ít hơn là khi rút về Barton, nơi mà anh có thể bắt buộc xuất hiện trước mặt cô khi trở về Allenham sau hôn lễ của anh. Bà Daswood ban đầu dự kiến đây chỉ là có thể, sau cùng nghĩ là chắc chắn.
Bà còn có một lý do khác khi muốn hai cô lưu lại: một lá thư của con trai bà cả thông báo anh và vợ anh sẽ đi thành phố vào giữa Tháng Hai, và bà thấy hai cô nên thỉnh thoảng thăm viếng người anh cùng cha khác mẹ của họ.
Marianne hứa sẽ nghe theo lời khuyên của bà mẹ, vì thế cô ngoan ngoãn vâng lời; dù lời khuyên có khác với những gì cô đã mong ước và trông chờ; dù cô cảm thấy lời khuyên hoàn toàn sai lạc, dựa trên luận cứ nhầm lẫn. Cô cũng nghĩ khi bà mẹ buộc cô kéo dài chuyến đi London, nỗi khổ của cô không thể được xoa dịu: cô không được gần gũi sự cảm thông của bà mẹ, và không thể nghỉ ngơi vì phải giao tiếp. Tuy thế, cô có niềm an ủi lớn lao là dù lời khuyên mang hậu quả không mong muốn cho cô, nhưng sẽ mang điều tốt lành cho chị cô.
Mặt khác, Elinor đoán mình không thể tránh gặp mặt Edward, nên cô tự an ủi mà cho rằng dù cô có thể lâm vào tình huống không vui, em gái sẽ ở trong hoàn cảnh tốt hơn là trở về Barton ngay bây giờ. Cô vẫn cẩn thận che chắn em gái để không phải nghe ai nhắc đến Willoughby.
Marianne được yên ổn mà không biết việc này, vì cả bà Jennings, Ngài John và ngay cả cô Palmer đều tránh nói đến anh ta trước mặt cô. Elinor ước ao thái độ này cũng áp dụng cho mình, nhưng không thể được; và hàng ngày cô bắt buộc phải nghe lời họ bình phẩm đến mức cô phẫn nộ với cả ba người.
Ngài John không thể tự kiềm chế. “Một người mà ông ấy luôn có lý do để nghĩ tốt! Thật là một anh chàng vui tính! Ông ấy không tin có người nào ở Anh quốc cưỡi ngựa liều lĩnh hơn! Đây là một vụ việc không thể lý giải được. Trong thâm tâm ông ấy muốn quỷ tha ma bắt anh ta đi. Ông sẽ không nói một tiếng nào nữa với anh ta, đi gặp anh ta nơi có thế gặp! Không, không được nếu phải lén lúc ở Barton, và họ đã phải chờ cả hai giờ đồng hồ. Cái tên vô lại như thế! Con chó lọc lừa! Trong dịp hai người gặp nhau vừa rồi anh ta đã ngỏ ý tặng ông một cho chó con! Thế là chấm dứt tất cả!”
Cô Palmer giận dữ không kém theo cách thức của cô. “Cô ấy quyết định ngay lập tức không giao thiệp với anh ta, và cảm thấy may mắn chưa từng quen biết gì với anh ta. Từ thâm tâm cô ước Combe Magna không ở gần Cleveland đến thế; nhưng điều này không nghĩa lý gì, vì đường đi quá xa không thể thăm viếng được. Cô ấy ghét anh ta đến mức nhất quyết không bao giờ nhắc đến tên anh ta nữa, và cô sẽ bảo mọi người mà cô gặp rằng anh là tên vô lại.”
Phần còn lại trong tình cảm thông của cô Palmer được bộc lộ khi tìm hiểu mọi chi tiết qua khả năng của cô về cuộc hôn nhân sắp đến, và cô thông báo cho Elinor. Rồi cô kể xưởng nào đang đóng cỗ xe mới, họa sĩ nào vẽ chân dung anh Willoughby, và nhà kho nào chứa mẫu trang phục của cô Grey.
Thái độ dửng dưng trong điềm tĩnh và lịch sự của Phu nhân Middleton giúp tinh thần của Elinor được nhẹ nhõm, thay vì bị đè nén bởi tư cách tử tế huyên náo của những người khác. Kể cũng vô cùng thoải mái đối với cô khi được biết chắc ít nhất có một người trong nhóm bạn hữu không tỏ ra bận tâm, có một người gặp cô mà không hiếu kỳ về các tin tức, hoặc lo lắng cho sức khỏe của em gái cô.
Với nhiều người khác, mỗi lời nhận xét thỉnh thoảng cất lên qua mỗi tình huống đều vượt quá ý nghĩa thật sự nên tỏ bày. Thỉnh thoảng cô mệt mỏi vì cách chia buồn lăng xăng của họ, để từ dó cô đánh giá tính cách gia giáo – chứ không phải tính khí vui vẻ – là cần thiết để đem lại thoải mái cho hai chị em cô.
Phu nhân Middleton bày tỏ cảm nghĩ của bà về vụ việc mỗi ngày khoảng một lần, hoặc hai lần nếu đề tài được bàn đến nhiều hơn, bằng cách nói “Đúng thật là gây sốc”. Qua cách liên tục tuy nhẹ nhàng nói cho hả, bà có thể không những lúc đầu gặp hai chị em Daswood mà không có chút xúc cảm, mà còn gặp lại họ nhưng không còn nhớ một chữ về vụ việc. Sau khi đã nâng cao phẩm giá của giới tính của bà và nói ra lời phê phán điều sai trái của giới kia, bà tự cho mình có tự do để chăm nom lợi ích của đám người bà tụ tập đến. Vì thế, bà cả quyết (tuy trái ý Ngài John) rằng vì cô Willoughby lập tức sẽ là một phụ nữ thanh lịch và sang cả, nên để lại danh thiếp của bà cho cô ngay sau lễ cưới.
Cô Daswood vui vẻ tiếp nhận những câu thăm hỏi tế nhị, không xen vào riêng tư của Đại tá Brandon. Ông được phép thảo luận thân mật về nỗi thất vọng của cô em, qua sự hăng say thân thiện mà ông cố làm dịu, và họ luôn luôn trò chuyện trong riêng tư. Phần thưởng chủ yếu của ông cho việc tiết lộ đau buồn trong quá khư và nhục nhã trong hiện tại là ánh mắt cảm thương của Marianne đôi lúc hướng đến ông, và giọng nói mềm mỏng mỗi khi (nhưng không thường) cô bị bắt buộc – hoặc có thể tự bắt buộc mình – trò chuyện cùng ông. Các điều này cho ông tin rằng nỗ lực của ông đã nâng cao thiện ý hướng về ông, và các điều này giúp Elinor hy vọng thiện ý được tiến xa hơn sau này.
Nhưng bà Jennings không biết những gì xảy ra giữa hai người, chỉ thấy ông Đại tá vẫn nghiêm nghị như bao giờ. Bà nghĩ không thể dẫn dụ ông tự tỏ bày, mà cũng không thể phó thác cho cô mở lời với ông. Sau hai ngày, bà bắt đầu nghĩ rằng thay vì vào Ngày Hạ chí°, phải đợi đến ngày Lễ Thánh Michael°° ông và cô cháu mới kết hôn được. Sau một tuần, bà nghĩ không thể có hôn lễ giữa hai người. Sự thông cảm sâu sắc giữa ông Đại tá và cô Daswood có vẻ cho thấy vinh dự làm chủ cây dâu, con kênh và lùm cây thủy tùng sẽ được chuyển qua cô chị; và trong một thời gian bà Jennings đã không còn nghĩ gì đến anh Ferrars.
-o0o-
Đầu Tháng Hai, trong vòng nửa tháng sau khi nhận lá thư của Willoughby, Elinor có nhiệm vụ đau đớn để báo tin cho em gái biết là anh đã kết hôn. Cô đã cẩn thận tự mình báo tin ngay sau khi được biết hôn lễ đã kết thúc, vì không muốn Marianne nhận được tin qua báo chí mà cô em náo nức đọc mỗi sáng.
Cặp vợ chồng Willoughby rời thành phố ngay sau khi kết hôn. Vì bây giờ không còn nguy cơ em gái gặp một trong hai người, Elinor hy vọng thuyết phục được em gái đi ra ngoài như lúc trước, vì cô em vẫn giam mình trong nhà từ cú sốc đầu tiên.
Vào thời gian này, hai chị em nhà Steele, sau khi lưu lại nhà của người anh họ trong Tòa nhà Bartlett, Holburn, đến thăm họ hàng quan trọng hơn của hai cô ở Phố Conduit và Phố Berkeley, và đều được tiếp đãi rất nồng hậu.
Elinor chỉ thấy khó chịu khi gặp lại hai cô. Sự hiện diện của họ luôn gây xốn xang cho cô, và cô không biết làm thế nào tỏ ra thật hòa nhã để đáp lại nỗi vui mừng nồng nhiệt của Lucy khi thấy cô vẫn còn ở thành phố.
Cô Lucy nhắc đi nhắc lại, nhấn mạnh từ ngữ quan trọng:
Nếu không thấy cô vẫn còn ở đây thì tôi hẳn đã khá thất vọng. Nhưng tôi luôn luôn nghĩ mình nên chịu thất vọng. Tôi gần như chắc chắn cô còn ở lại London một thời gian; mặc dù ở Boston cô đã nói cho tôi biết, cô nhớ không, rằng cô sẽ lưu lại không quá một tháng. Nhưng lúc ấy, tôi nghĩ rất có thể cô sẽ đổi ý khi đến lúc. Thật là tiếc phải ra đi trước khi chị và anh cô đến. Và bây giờ, chắc chắn cô sẽ không có gì vội vã phải đi. Tôi vui một cách ngỡ ngàng là cô đã không giữ ý định.
Elinor hiểu ý cô này rất rõ, và bắt buộc phải cố hết sức trấn tĩnh để tỏ vẻ cô đã không giữ ý định.
Bà Jennings nói:
Này, cô cháu yêu, chuyến đi như thế nào?
Cô Steele nhanh chóng hớn hở:
Không phải đi bằng xe tuyến°°°, bà an tâm; chúng tôi dùng xe trạm suốt đường đi, và có một trang công tử đẹp trai chăm sóc chúng tôi. Bác sĩ Davies cũng đi thành phố, nên chúng tôi nghĩ nên đi cùng với ông bằng xe trạm; ông cư xử rất mềm mỏng, trả tiền xe nhiều hơn chúng tôi trả.
Bà Jennnings thốt lên:
Đấy, đấy! Thật là hay ho! Tôi đảm bảo với các cô ông Bác sĩ còn độc thân.
Cô Steele nở nụ cười dỏm dáng:
Lại nữa! Mọi người đều phá lên cười tôi như thế về ông Bác sĩ, còn tôi không thể nghĩ ra tại sao. Các anh chị họ của tôi nói họ chắc chắn tôi đã có thành tích chinh phục; nhưng về phần mình, tôi không bao giờ nghĩ đến ông ấy từ giờ này qua giờ khác. “Chúa ơi! Công tử của lòng em đến rồi, Nancy ạ”, ngày nọ người chị họ của tôi nói như thế khi bà thấy một người đi băng ngang đường về phía nhà chúng tôi. “Rõ là công tử của em!”, tôi nói thế, “Em không thể nghĩ ra chị muốn nói ai. Ông Bác sĩ không phải là công tử của em.”
Này, này, nói nghe hay lắm – nhưng tôi không tin – chính là ông Bác sĩ đấy, tôi biết mà.
Cô cháu họ của bà sôi nổi:
Không, thật thế! Và tôi xin bà cải chính, nếu có khi nào bà nghe nói như thế.
Bà Jennings trấn an rằng, chắc chắn bà sẽ không cải chính để tạo phấn khởi cho cô, thế là bà làm cô Steele hoàn toàn vui sướng.
Sau một lúc tạm ngưng những ẩn ý thù địch, Lucy quay trở lại tấn công:
Cô Daswood, tôi đoán cô sẽ đến ở tại nhà anh chị của cô khi họ đến thành phố.
Không, tôi không nghĩ chúng tôi sẽ ở đó.
À, có, tôi dám chắc cô sẽ ở đó.
Elinor không muốn giúp vui cô bằng cách phủ nhận thêm.
Thật là vui khi bà Daswood chịu để cho hai cô đi cùng nhau trong một thời gian dài đến thế!
Bà Jennings chen vào:
Dài thật! Sao cơ, chuyến thăm viếng của hai cô chỉ mới bắt đầu.
Lucy bị bà làm cho câm họng.
Cô Steele nói:
Cô Daswood, chúng tôi tiếc không được gặp em gái của cô. Tôi tiếc cô ấy không được khỏe.
Khi họ đi vào, Marriane đã đi ra khỏi phòng.
Cô tử tế lắm. Em gái tôi cũng tiếc không kém đã không gặp lại cô, nhưng cô ấy gần đây bị chứng nhức đầu nên không thể họp mặt hoặc chuyện trò.
Ôi, trời ơi, thật là tội nghiệp! Nhưng đối với các bạn cũ như Lucy và tôi! Tôi nghĩ cô ấy có thể gặp chúng tôi, còn tôi đảm bảo chúng tôi sẽ không thốt một lời.
Qua tất cả khéo léo, Elinor từ chối lời đề nghị. Cô em có lẽ đang nằm trên giường, mặc áo ngủ, vì thế không thể xuống gặp hai cô.
Cô Steele thốt lên:
Này, nếu chỉ có thể, chúng tôi có thể lên gặp cô ấy.
Elinor bắt đầu nghĩ thái độ xấc xược này là quá mức chịu đựng của mình, nhưng cô không buộc phải tự kiềm chế vì Lucy đã cất tiếng trách móc chị mình một cách gay gắt. Tuy bằng lời nói không được dịu dàng, trong nhiều trường hợp, Lucy thường có uy lực kiềm chế cách cư xử của cô chị.
Chú thích:
° Ngày Hạ chí: 21 hoặc 22 tháng 6, là ngày mặt trời đi theo đường cao nhất trên bầu trời.
°° Lễ Thánh Michael: nhằm ngày 29 tháng 9.
°°° Xe tuyến: loại xe ngựa chở hành khách đi theo tuyến và có giờ giấc nhất định, theo cách tương tự như xe đò bây giờ.
