Ngay sau khi ông đi khỏi, bà mỉm cười một cách sắc sảo:
– Này, cô Daswood, tôi không muốn hỏi ông Đại tá đã nói gì với cô; vì dù xin lấy danh dự tôi cố gắng không nghe lỏm, tôi vẫn bắt được ít lời đủ để tôi hiểu ý ông ấy. Và xin cô tin tôi chưa từng hài lòng như thế này trong đời, và bằng cả tấm lòng tôi chúc cô được vui.
Elinor nói:
– Xin cảm ơn bà. Tôi rất vui về chuyện này, và cảm nhận một cách sâu sắc nhất lòng tốt của Đại tá Brandon. Không có nhiều người đàn ông hành động như ông đã làm. Không mấy người có tâm hồn tình cảm như thế. Tôi chưa từng ngạc nhiên đến thế trong đời tôi.
– Chúa ơi! Cháu gái yêu, cô quá khiêm tốn. Tôi không hề ngạc nhiên tí gì, vì gần đây tôi thường nghĩ, chuyện này phải đến.
– Bà đã phán xét qua nhận thức của bà về tấm lòng ông Đại tá, nhưng ít nhất bà không thể tiên liệu cơ hội có thể đến nhanh như thế.
Bà Jennings lặp lại:
– Cơ hội! À! Về việc này, một khi người đàn ông đã quyết định cho chuyện như thế, bằng cách này hay cách khác ông ta sẽ sớm tìm ra cơ hội. Được, cháu gái yêu, tôi chúc và chúc cô thêm vui; và nếu đã từng có một đôi lứa hạnh phúc trên trần đời, tôi sẽ sớm biết phải tìm họ ở đâu.
Elinor mỉm nụ cười nhẹ:
– Tôi đoán, ý bà muốn nói đi theo họ đến Delaford.
– Đúng, cháu gái yêu ạ, tôi sẽ đi. Còn về việc ngôi nhà không được tốt, tôi không biết ông Đại tá muốn nói gì, vì ngôi nhà vẫn tốt như tôi từng thấy.
– Ông ấy nói nó cần được sửa chữa.
– À, và do lỗi của ai thế? Tại sao ông ấy không sửa chữa nó cơ chứ? Còn ai nếu không phải là chính ông ấy?
Hai người bị gián đoạn vì người hầu bước vào báo tin cỗ xe đang đợi ở cửa, và bà lập tức chuẩn bị ra đi, nói:
– Này, cháu gái yêu, tôi phải đi trước khi nói ra phân nửa câu chuyện. Nhưng chúng ta có thể bàn mọi việc vào buổi tốt, vì sẽ không có ai. Tôi không yêu cầu cô đi cùng tôi, vì tôi biết chắc đầu óc cô đang quá bận rộn với sự việc nên không muốn có người bên cạnh; và hơn nữa, cô hẳn muốn báo cho em cô về việc này.
– Thưa bà, chắc chắn vậy, tôi sẽ nói cho Marianne biết; nhưng lúc này tôi không đề cập với ai khác.
Bà Jennings tỏ ra khá thất vọng:
– À! Được rồi. Thế thì cô không muốn tôi nói với Lucy, vì hôm nay tôi định đi đến tận Holborn.
– Thưa bà, không, xin bà vui lòng đừng nói với ngay cả Lucy. Chậm trễ một ngày sẽ không là quan trọng; và trước khi tôi biên thư cho anh Ferrars, tôi nghĩ không nên đề cập chuyện này cho bất cứ ai khác. Tôi sẽ làm việc này ngay. Điều quan trọng là không để mất thời giờ với anh ấy, vì dĩ nhiên anh ấy phải làm nhiều việc để được thụ phong.
Câu này làm cho bà Jennings hoang mang cùng cực. Nhất thời bà không thể hiểu tại sao phải biên thư cho anh Ferrars gấp gáp như thế về chuyện này. Nhưng một ít suy nghĩ đã sinh ra một ý tưởng hạnh phúc, và bà kêu lên:
– Ô hô! Tôi hiểu cô. Anh Ferrars chính là người ấy. Thế thì, càng tốt cho anh. Này, chắc hẳn rồi, anh phải được thụ phong để sẵn sàng; và tôi rất hài lòng được thấy chuyện giữa hai người đã tiến khá xa. Nhưng, cháu gái thân, có phải như thế là khác thường không? Liệu ông Đại tấ có nên tự mình biên thư không? Đúng thế, ông viết thì hợp lý hơn.
Elinor không hiểu mấy phần mở đầu của bà Jennings, nghĩ không đáng hỏi thêm, nên cô chỉ trả lời phần kết luận:
– Đại tá Brandon là một người tế nhị, nên ông muốn nhờ người khác thông báo ý định của ông cho anh Ferrars.
– Và thế là cô bị bắt buộc phải làm. Đúng đây là kiểu tế nhị cổ lổ! Tuy nhiên, tôi không muốn quấy rầy cô (nhìn thấy đang chuẩn bị viết). Cô biết rõ hơn ai hết về các quan ngại của cô. Thế thì, tạm biệt. Tôi đã không nghe chuyện gì làm tôi vui như thế kể từ khi Charlotte ở cữ.
Bà ra đi, nhưng trong phút chốc quay lại:
– Tôi vừa nghĩ đến em gái của Betty. Tôi sẽ rất vui để tìm cho cô ấy một bà chủ tốt như thế. Tôi không thể nói liệu cô ấy chịu làm người hầu hay không. Cô ấy là một người quản gia xuất sắc, nữ công cũng rất giỏi. Tuy nhiên, cô có thể thong thả nghĩ về việc này.
Elinor nôn nóng được để yên một mình hơn là làm bà chủ của đề tài, nên cô không nghe hết câu nói của bà, chỉ đáp:
– Vâng, thưa bà.
Bây giờ mọi suy nghĩ của cô là nên bắt đầu như thế nào – cô nên tự mình bày tỏ ra sao trong lá thư của cô gửi Edward. Hoàn cảnh đặc biệt giữa hai người khiến việc này trở nên khó khăn, trong khi đối với bất kỳ ai khác là việc dễ dàng nhất trên thế gian. Cô ngồi suy nghĩ trên trang giấy với cây bút trên tay, vừa e mình nói quá nhiều hoặc quá ít, cho đến lúc cô bị gián đoạn, vì Edward bước vào.
Anh đến để trao thiệt giã biệt, và gặp bà Jennings tại cánh cửa khi bà đi ra cỗ xe. Bà xin lỗi vì không thể quay trở vào, mời anh vào, nói cô Daswood đang ở trên nhà và muốn nói với anh một việc rất đặc biệt.
Giữa cơn hoang mang, Elinor đang lấy làm mừng là, dù có thể khó khăn trình bày một cách đúng lý trong lá thư, ít nhất cũng còn tốt hơn phải thông qua lời nói. Vừa lúc này, người khách của cô bước vào, để bắt buộc cô phải nỗ lực tốt nhất qua cách thức khó khăn hơn.
Cô ngạc nhiên và bối rối cùng cực vì sự xuất hiện bất ngờ của anh. Cô đã không gặp lại anh từ khi chuyện hẹn ước của anh trở nên công khai. Qua ý thức cô đã nghĩ như thế nào về chuyện của anh và bây giờ phải nói với anh những gì, trong vài phút cô vô cùng ngượng nghịu.
Anh cũng rất khổ sở, và họ cùng ngồi xuống trong tâm trạng bối rối nhất. Anh không thể nhớ ra khi mới tự tiện bước vào anh đã xin lỗi cô hay chưa; nhưng để đúng phép, sau khi đã ngồi xuống và có thể cất tiếng nói lên điều gì đấy, anh cất tiếng xin lỗi. Anh nói:
– Bà Jennings bảo tôi rằng cô muốn tiếp chuyện tôi, ít nhất tôi hiểu bà ấy nói thế; nếu không, chắc chắn tôi đã không đường đột như thế này; dù rằng cùng lúc, tôi rất tiếc nếu phải rời London mà không gặp được cô và em gái cô; nhất là có lẽ một thời gian… có thể tôi không gặp lại cô nữa. Ngày mai tôi đi Oxford.
Đã trấn tĩnh lại và quyết định làm cho xong càng nhanh càng tốt việc mà cô rất ngại, Elinor nói:
– Tuy nhiên, anh không thể đi mà không nhận lời chúc tốt đẹp của chúng tôi, ngay cả nếu chúng tôi không thể trực tiếp chúc anh. Bà Jennings đã nói đúng. Tôi có chuyện cần thông báo cho anh, mà tôi vừa mới bắt đầu qua thư từ.
“Tôi được ủy nhiệm một công tác rất đẹp ý (thở nhanh hơn bình thường khi cô nói). Đại tá Brandon, vừa ở đây mười phút trước, nhờ tôi chuyển lời là, khi được biết anh có ý định xin thụ phong, ông ấy rất lấy làm vui tiến cử anh cho chức vụ giáo sĩ ở Delaford vừa mới bị bỏ khuyết, và ông ấy chỉ ước gì có giá trị cao hơn.”
“Xin cho phép tôi được chúc mừng anh đã có một người bạn đáng kính và có óc phán xét như thế, và tôi cũng mong chức vụ này – cho thu nhập khoảng hai trăm mỗi năm – có thể được khá hơn, đến mức cho phép anh… đến mức hơn là ổn định tạm thời… tóm lại, là mức giúp anh thực hiện mọi ý niệm của anh về hạnh phúc.”
Những gì mà Edward cảm nhận, khi anh không thể tự mình nói ra, lại không thể mong bất kỳ ai khác nói thay cho anh. Anh lộ vẻ mặt kinh ngạc với thông tin bất ngờ như thế, không thể trông mong như thế, không tránh khỏi gây phấn khích; nhưng anh chỉ có thể nói:
– Đại tá Brandon!
Có thêm bình tĩnh vì những gì tệ hại nhất đã qua, Elinor tiếp:
– Vâng, Đại tá Brandon tỏ ý đây là để minh chứng ông quan tâm đến chuyện vừa xảy ra – đến tình cảnh độc ác mà anh sa vào do thái độ không thể biện minh được của gia đình anh – mối quan tâm mà tôi tin chắc Marianne, tôi và bạn bè của anh đều phải chia sẻ. Đây cũng là chứng cứ cho thấy ông ấy quý trọng nhân cách của anh và đánh giá cao thái độ của anh trong vụ việc.
– Đại tá Brandon cho tôi một chức vụ giáo sĩ! Có thể như thế sao?
– Những người thân thuộc tàn nhẫn của anh đã khiến anh ngạc nhiên khi nhìn ra tình bằng hữu ở bất cứ nơi nào.
Qua ý thức thình lình trở lại, anh đáp:
– Không, tôi không ngạc nhiên nơi cô; vì tôi không thể quên tôi hàm ơn cô, hàm ơn lòng tốt của cô. Tôi nhận biết tất cả… Tôi sẽ nói ra nếu có thể… nhưng, như cô biết rõ, tôi không có khiếu hùng biện.
– Anh nhầm rồi. Tôi mong anh hiểu rằng hoàn toàn – ít nhất hầu như hoàn toàn – đấy là do phẩm chất của chính anh, và đấy là do óc nhận xét của Đại tá Brandon. Tôi không có công gì trong chuyện này. Cho đến khi hiểu ra ý định của ông ấy, tôi vẫn không biết là có chức vụ còn khuyết, hoặc tôi đã không nghĩ ra ông ấy có thể ban tặng món quà như thế. Vì là người bạn của tôi, của gia đình tôi, có lẽ ông ấy… đúng ra tôi biết ông ấy rất được vui mà đề nghị; nhưng thật lòng, anh không hàm ơn gì cả trong lời chúc mừng của tôi.
Sự thật bắt buộc cô phải thầm nhìn nhận có dính dáng một phần; nhưng cùng lúc cô không muốn lộ vẻ là ân nhân của Edward, nên cô nhìn nhận một cách miễn cưỡng, khiến cho anh có chút hồ nghi. Anh ngồi suy nghĩ một lúc sau khi Elinor đã dứt lời, rồi cuối cùng, như thể phải cần cố gắng, anh nói:
– Đại tá Brandon xem ra là một người có chân giá trị cao và đáng được kính trọng. Tôi đã luôn nghe thiên hạ nói về ông như thế, và tôi biết anh của cô rất quý trọng ông. Chắc chắn ông ấy là con người dễ cảm nhận, và với phong thái là một đấng quân tử chân chính.
Elinor đáp:
– Đúng thế. Tôi tin nếu quen biết ông ấy thêm, anh sẽ thấy người ta nói đúng mọi điều về ông; và vì anh sẽ là láng giềng gần gũi với ông (vì tôi hiểu tư dinh cha xứ khá gần với nhà ông), điều quan trọng là ông ấy phải giống như mọi điều người ta nói.
Một ít lâu sau, anh đứng dậy, nói:
– Theo tôi được biết, Đại tá Brandon ngụ ở Phố St.James.
Elinor cho anh biết số nhà:
– Thế thì tôi cần đi gấp để cảm ơn ông ấy trong khi cô không cho phép tôi cảm ơn cô; để cho ông tin ông đã làm cho tôi thành một người rất… người vô cùng hạnh phúc.
Elinor không muốn lưu anh ở lại lâu thêm. Hai người từ biệt nhau, về phía cô với lời chúc tốt lành cho hạnh phúc trường cửu của anh trong mọi hoàn cảnh thay đổi; và về phía anh, chỉ với gắng gượng hơn là khả năng ăn nói để đáp lại bằng cùng thiện ý.
Khi cánh cửa tiễn anh đi ra đã khép kín, Elinor thầm nói với chính mình: “Khi mình gặp lại anh ấy, mình sẽ gặp người chồng của Lucy.”
Qua mong đợi dễ chịu này, cô ngồi xuống để xem xét lại quá khứ, nhớ lại ngôn từ và cố gắng tìm hiểu mọi tâm tư của Edward; và, dĩ nhiên, ngẫm nghĩ về tâm tư của mình mà bất mãn.
-o0o-
Khi bà Jennings trở về, mặc dù đã gặp những người chưa từng gặp trước đây và có nhiều chuyện để nói về những người này, bí mật quan trọng của cô còn vẫn chế ngự đầu óc của bà hơn là các việc khác, đến nỗi khi vừa gặp Elinor bà quay lại chuyện cũ. Bà thốt lên:
– Này, cháu yêu, tôi đã bảo anh trai trẻ lên gặp cô. Tôi làm như thế có đúng không? Và tôi nghĩ cô không gặp khó khăn gì. Cô không thấy anh ấy ngần ngại chấp nhận đề nghị của cô chứ?
– Không, thưa bà; việc này khó xảy ra được.
– Được, và khi nào anh ấy sẵn sàng? Vì dường như mọi chuyện tùy thuộc vào việc này.
– Thế à? Tôi biết rất ít về loại thủ tục này, nên tôi khó đoán được thời gian hoặc những chuẩn bị cần thiết; nhưng tôi nghĩ hai hoặc ba tháng mới xong việc thụ phong.
Bà Jennings thốt lên:
– Hai hoặc ba tháng! Chúa ơi! Cô nói về chuyện này mà điềm tĩnh làm sao ấy, và liệu ông Đại tá có thể chờ đợi hai hoặc ba tháng! Xin Chúa phù hộ tôi! Tôi nghĩ tôi không đủ kiên nhẫn! Và dù người ta sẽ rất vui mà tử tế với anh Ferrars đáng thương, tôi nghĩ không đáng để chờ anh đến hai hoặc ba tháng. Chắc chắn có thể tìm ra bất kỳ ai đấy làm việc này – người nào đấy đã được thụ phong.
Elinor nói:
– Bà thân yêu, bà đang nghĩ về chuyện gì? Sao cơ, Đại tá Brandon có chủ đích chỉ muốn giúp anh Ferrars.
– Xin Chúa phù hộ tôi, cháu yêu! Chắc chắn ý cô không phải thuyết phục tôi là ông Đại tá cưới cô chỉ vì muốn trả cho anh Ferrars mười đồng guinea!
Sự ngộ nhận không thể tiếp tục sau câu nói này. Giải thích tiếp ngay theo sau, qua đấy cả hai cảm thấy khá buồn cười một lúc mà không bên nào bị mất vui, vì bà Jennings chỉ việc hoán chuyển một nguồn vui này thành một nguồn vui khác mà không từ bỏ ước mong cho nguồn đầu.
Sau một ít sôi sục vì ngạc nhiên và mãn nguyện, bà nói:
– Đúng, đúng, Tư dinh Cha xứ chỉ là một ngôi nhà nhỏ, và rất có thể cần sửa chữa; nhưng nghe một người đàn ông xin lỗi về một ngôi nhà tôi biết có năm phòng khách ở tầng trệt, và tôi nghe người quản gia bảo có thể đặt mười lăm giường ngủ! Và còn cô nữa, đã quen ở tại nhà nghỉ mát Barton! Nghe khá buồn cười. Nhưng, cháu gái yêu, chúng ta phải thúc dục ông Đại tá làm gì đấy cho Tư dinh Cha xứ trước khi Lucy dời đến đây.
– Nhưng Đại tá Brandon dường như có ý là lợi tức không đủ cho hai người cưới nhau.
– Ông Đại tá là người ngờ nghệch, cháu yêu ạ; bởi vì ông có hai nghìn mỗi năm, ông nghĩ không ai cưới nhau được với lợi tức nhỏ hơn. Tin tôi đi, nếu còn sống tôi sẽ đi thăm Tư dinh Cha xứ Delaford trước ngày Lễ Thánh Michael; và tôi sẽ không đi nếu không có Lucy ở đó.
Elinor có phần đồng ý với bà về khả năng đôi vợ chồng không cần thứ gì khác.
