Thật khó khăn nếu tôi phải mô tả chính xác những biến chuyển của tâm hồn tôi trong tuần lễ sau cuộc phiêu lưu thảm hại nửa đêm hôm ấy. Quả là một thời kỳ khủng khiếp, chao đảo, khốc liệt; những tình cảm, tư tưởng trái ngược, những nghi ngờ, hy vọng, niềm vui và nỗi khổ trộn vào nhau như giông bảo. Tôi sợ phải xem xét lòng mình, giả dụ như một đứa bé muời sáu tuổi có khả năng xem xét được tấm lòng của nó; tôi sợ phải nghiền ngẫm bất kỳ điểu gì; sự nhẹ dạ của lứa tuổi thơ ngây giúp tôi sống vội qua mỗi ngày rồi đi vào giấc ngủ. Tôi không muốn tìm tòi để biết mình có được thương yêu không, tôi không muốn tự thú nhận rằng tôi không được thương yêu; tôi tránh gặp cha tôi — nhưng tôi không thể tránh Zinaida. Tôi tan chảy khi có nàng… tôi không cần biết ngọn lửa nào đã ngọt ngào thiêu đốt. Tôi đắm mình trong những xúc cảm, tự lừa dối, quay lưng đi với ký ức, làm ngơ trước những cảnh báo… Sự yếu đuối này đúng ra không kéo dài mãi…. nhưng một luồng sấm sét đã giáng xuống, quẳng tôi sang một con đường mới.
Một ngày nọ, sau khi đi dạo khá lâu, tôi trở về nhà để ăn tối. Tôi ngạc nhiên khi được biết mình phải dùng bửa một mình, cha tôi đi vắng, mẹ tôi không được khỏe không muốn ăn, và bà đóng cửa phòng ở lỳ trong đó. Nét mặt của các gia nhân cho tôi biết một điều hết sức bất thường đã xảy ra….Tôi không dám dò hỏi họ, nhưng tôi vốn thân thiết với Philip, một người hầu trẻ tuổi, đam mê thơ văn và biết chơi đàn ghi-ta. Tôi hỏi, và anh bảo rằng cha mẹ tôi đã cải nhau một trận kịch liệt, (ở phòng của các nữ gia nhân, người ta có thể nghe trộm được mọi lời nói, hầu hết bằng tiếng Pháp, nhưng Masha người hầu của mẹ tôi, từng làm việc trong năm năm với một bà thợ khâu ở Pháp nên chị hiểu tất cả); rằng mẹ tôi đã trách móc cha tôi về tội không trung thành, đã lang chạ với tiểu thư nhà kế bên; rằng lúc đầu cha tôi bào chữa nhưng sau đó khi mất bình tỉnh cũng đã thốt nên những lời tàn nhẫn, “liên quan tới tuổi tác của bà” làm cho mẹ tôi khóc; rằng mẹ tôi cũng ám chỉ những món nợ bà công chúa hình như còn thiếu, và nhục mạ hai mẹ con công chúa, rồi cha tôi đã dọa nạt mẹ tôi. “Và tất cả mọi chuyện phiền nhiễu này”, Philip nói tiếp, “xẩy ra chỉ vì một lá thơ nặc danh; không biết ai là tác giả, nếu không có lá thơ đó, có lẽ không có lý do nào khiến cho câu chuyện bị bại lộ.”
“Nhưng có gì làm bằng chứng không,” khó khăn lắm tôi mới thốt nên lời, tay chân lạnh cóng, và tôi rùng mình.
Philip nháy mắt đầy ngụ ý. “Có chứ. Làm sao che dấu được; mặc dù Ông đã cẩn thận trong chuyện này — nhưng Cậu thấy đó, có những lần, thí dụ, thuê xe hay bất cứ cái gì… không thể được việc nếu không có người giúp.”
Tôi cho Philip lui ra, và gieo mình xuống giường. Tôi không khóc, tôi không chìm trong tuyệt vọng; tôi không tự hỏi, vì sao, và vào lúc nào chuyện ấy đã xảy ra; tôi không tự hỏi vì sao, đã từ lâu, mình không đoán trước; tôi cũng không cho rằng cha tôi có lỗi… Những gì tôi nghe được hôm nay vượt quá sức chịu đưng; tôi khủng hoảng lịm người… Mọi thứ đều kết thúc… Tất cả những đóa hoa tươi thắm của tình tôi, đã đồng loạt bị ngắt bỏ, vứt bừa bãi, quanh tôi, trên sàn nhà, và dầy xéo.
