Ngày xưa có một thanh niên không có người thân thuộc trên đời. Vì anh lớn lên giữa những người xa lạ nên người ta không biết tên anh là gì. Do đó người ta chỉ gọi anh là Mồ Côi. Sống cô đơn trên đời thật buồn, và khi người ta lại nghèo nữa thì càng buồn gấp bội.
Vì vậy cuộc đời của Mồ Côi rất buồn, và để kiếm ăn ngày nào anh cũng ra sông đánh cá và đem bán ở chợ làng bên.
Một hôm, khi đánh cá như thường lệ, anh quăng lưới từ sáng tới chiều mà không bắt được con cá nào. Có thể nói rằng con sông đã bị phù phép. Trời đã bắt đầu tối, nhưng vì Mồ Côi không muốn về tay không nên anh tung lưới lần chót. Khi kéo lưới lên, anh thấy một con cá ngũ sắc nhỏ xíu đang quẫy lộn.
– Làm gì mày đây ? Mày cũng nhỏ nhoi yếu đuối như tao! Mồ Côi nói và thả con cá ngũ sắc trở xuống nước.
Anh lại tưng cưới nữa, và khi kéo lên, vẫn là con cá ngũ sắc nhỏ xíu một mình trong lưới.
– Bé con tội nghiệp, ở chợ không ai mua mày đâu ! Mồ Côi lại thả nó xuống nước.
Anh quyết định thử thới vận lần cuối cùng, và khi kéo lưới lên, lại vẫn là con cá ngũ sắc nhỏ xíu quẫy lộn trong lưới!
– Được lắm, có lẽ số mạng muốn rằng mày tới ở với tao – Mồ Côi nói và đem con cá ngũ sắc nhỏ xíu về và thả nó trong một chậu nước.
Từ ngày đem con cá ngũ sắc về nhà, Mồ Côi không cảm thấy quả cô đơn nữa. Khi nhìn con cá tung tăng vui vẻ trong nước mát, anh thấy lòng nhẹ nhõm hơn. Nhưng cũng từ ngày đó, trong nhà anh xảy ra nhiều chuyện lạ. Khi anh đi đánh cá về, mọi thứ trong nhà đều gọn gàng sạch sẽ và trên bàn có một mâm cơm nóng hổi, ngon lành. Mồ Côi bới óc tìm hiểu ai săn sóc anh như vậy, vì anh đâu có ai thân thiết trên đời. Anh muốn làm sáng tỏ việc này. Hôm sau, anh làm bộ đi ra sông như thường lệ, nhưng anh rón rén quay lại, nhìn vào nhà qua một khe hở. Điều anh nhìn thấy làm anh bàng hoàng. Từ trong chậu, con cá nhảy mạnh đến nỗi nước văng tung tóe, và từ những giọt nước nhỏ xíu, anh thấy một thiếu nữ rất đẹp xuất hiện. Nàng xoắn tay áo và bắt tay vào việc ngay. Bàn tay nhanh nhẹn của nàng chỉ nhẹ nhàng cử động mà cứ như ngàn bàn tay cùng làm việc – Chổi chạy trên mặt đất, giường gối sắp xếp lại gọn gàng, chén bát được rửa sạch và sắp lại ngăn nắp, và trước khi có thì giờ đếm tới năm, cơm đã dọn lên bàn.
Mồ Côi không chờ lâu hơn nữa. Anh xông vào và quỳ xuống trước mặt người đẹp, van lơn:
– Xin nàng ở lại với tôi? Đừng để tôi cô đơn nữa! Xin nàng làm vợ tôi!
– Được? Nếu anh muốn, em sẽ ở lại với anh
– Nàng trả lời và đưa tay cho anh.
Mồ Côi sung sướng không nói được một lời. Nhưng đẩy một người đẹp như vậy vào cảnh bần cùng làm anh vô cùng phiền muộn.
– Đừng lo chuyện đó, anh dựng một chuồng heo đi – vợ anh bảo.
– Chuồng heo để làm gì ? Như tôi biết, chúng ta đâu có con heo nào? Mồ Côi nhận xét.
– Đừng hỏi mà cứ làm theo lời tôi – vợ anh cố nói.
Mồ Côi làm theo lời, và khi chuồng heo dựng xong, vợ anh bảo:
Bây giờ anh xây một chuồng bò đi.
– Chuồng bò à? Mồ Côi ngạc nhiên. Nhưng chúng ta đâu có bò!
– Đừng hỏi mà cứ làm theo lời em – vợ anh nhắc lại.
Mồ Côi nghe theo và xây chuồng bò. Khi làm xong chuyện này, vợ anh lại bảo:
– Bây giờ anh chỉ còn phải cất một chuồng gà.
Lần này Mồ Côi không nói gì và lẳng lặng cất chuồng gà.
Khi anh làm xong, vợ anh buộc ra cửa và vỗ tay ba tiếng. Khi nàng vỗ tay lần thứ ba, người ta nghe heo kêu ủn ỉn, bò rống và gà cục cục trong chuồng của chúng.
Từ đó Mồ Côi sống hạnh phúc và sung túc với vợ anh. Nhưng chuyện tốt đẹp không bao giờ lâu bền. Điều đó tỏ ra rất đúng với Mồ Côi và vợ anh. Ở trong làng có một trại chủ khá giả mà trước đây Mồ Côi đã hỏi con gái út của ông làm vợ. Nhưng anh đã táo bạo không đúng chỗ. Chẳng những ông ta vừa đuổi anh ra cửa vừa chế nhạo anh, mà ông ta còn xua chó dữ cắn anh. Và bây giờ, khi thấy Mồ Côi khá giả, ông trại chủ tới tìm anh và nói không úp mở:
Tôi ngạc nhiên là một gã con trai như anh mà lấy cá làm vợ! Cả làng tự hỏi anh mắc chứng gì vậy. Tại sao anh không lấy một đứa con gái đứng đắn ? Con gái út của tôi có thích hợp với anh không?
“Nhưng ông trại chủ nói đúng, mình đã không nghĩ tới chuyện này – Mồ Côi tự bảo. Dĩ nhiên là một người đàn ông không lấy cá làm vợ”. Và anh đi tìm người vợ cá. Mặt anh sa sầm.
– Cỏ chuyện gì vậy ? Nàng hỏi. Sao anh nhìn em như vậy? Cá ở với cá chớ không sống chung với người – Mồ Côi trả lời cục cằn. Lấy đồ đạc của nàng đi và trở về chỗ cũ.
– Than ôi, anh đừng nói vậy ! Vợ anh thở dài, lùi lại mấy bước.
Mọi người chế nhạo tôi lấy một con cá chớ không phải có một người vợ, và thân mình nàng bọc toàn vảy chớ không mặc len hoặc bông. Nàng ở đâu thì về đó! Mồ Côi quả quyết ngắt ngang.
Đừng nói nữa ! Đừng nói nữa vợ anh vừa van xin vừa khóc nức nở. Và nàng ra khỏi nhà, chạy về phía bờ sông.
– Chạy đi, ở đâu thì về đó ! Mồ Côi cười khảy. Nhưng anh còn nghe nàng nói với lại, giọng đầy cay đắng:
Anh sẽ hối tiếc, nhưng sẽ quá muộn !
Người ta nghe một tiếng “bõm ?” và vợ anh mất dạng trong dòng nước.
Mồ Côi quay lại để vào nhà, nhưng anh sửng sốt dừng lại ngay: heo, bò, gà kéo thành đàn đi thẳng tới bờ sông.
– Ơ kìa, chúng bây đi đâu vậy ? Anh cố bắt chúng lại, ít ra cũng một con gà, nhưng không được.
– Chúng bay cũng vậy, ở đâu thì về đó ! Tiếng nói từ dòng sông bảo, và trước khi Mồ Côi tỉnh trí lại, tất cả heo, bò, gà đã nhảy xuống sông và biến mất dạng.
“Chậc ! ta không cần chúng bây ! Mồ Côi nhún vai. Ông trại chủ sẽ gả con gái út cho ta, ta sẽ không chật vật lắm đâu!
Khi Mồ Côi gặp trại chủ để cầu hôn, ông ta hỏi:
– Được, ta băng lòng gả con gái út cho anh, nhưng trước hết hãy cho ta biết: anh có bao nhiêu heo, bò, gà vịt ?
Anh buộc lòng phải thú nhận sự thật.
Anh tưởng tượng là ta sẽ cho con gái út của ta, đứa con ta yêu quý nhất, sống cảnh khốn cùng đó, khi anh không có lấy một con gà trong chuồng sao? Mày có quá nhiều ảo tưởng đấy, bé con ạ ! Ông trại chủ bực tức la hét, đuổi kẻ hỗn láo ra khỏi nhà.
Mồ Côi trở về nhà. Đột nhiên anh buồn bã cô đơn quá ! Anh cảm thấy bâng khuâng không chịu nổi. Anh ra khỏi nhà, đi tới bờ sông. Anh ngồi trên một tảng đá, hai tay ôm đầu, và anh khóc. Một con chó đi qua và dừng lại bên anh.
Tại sao anh khóc ? Con chó hỏi.
Làm sao không khóc được ? Vợ tôi đã bỏ đi, bây giờ tôi nhớ tiếc lắm – Mồ Côi giải thích – Con chó trả lời:
Đáng lẽ anh không nên đuổi vợ anh – và con chó bỏ đi.
Một con chim sẻ ngô bay qua và đậu trên vai anh. Nó líu lo:
Tại sao anh khóc vậy ?
Làm sao không khóc được ? Vợ tôi đã bỏ đi, bây giờ tôi thương tiếc nàng cay đắng – Mồ Côi trả lời trong tiếng khóc.
– Anh không nên đuổi nàng đi – con chim tuyên bố rồi bay đi.
Một con ếch nhảy tới bên anh:
Tại sao anh khóc? Nó hỏi giọng thương hại.
– Vợ tôi bỏ đi, để tôi cô đơn quá, tôi thương tiếc nàng cay đắng – anh nói.
– Anh đã đuổi nàng và bây giờ anh hối hận ! Con ếch nói. Thế nhưng tôi sẽ giúp anh. Anh hãy đem cho tôi hai cân bột.
– Anh muốn bao nhiêu bột tôi cũng sẵn sàng đem tới -Mồ Côi sung sướng nói. Anh chạy nhanh về nhà và đem bột tới như con ếch yêu cầu.
Một chốc nữa anh sẽ thấy người vợ yêu dấu của anh – con ếch nói. Nhưng chú ý nghe lời tôi: chủ yếu là không được cười, nếu không tất cả sẽ hỏng hết!
Rồi con ếch bắt đầu ăn bột. Ăn hết bột, nó khát nước quá nên củi xuống sông và bắt đầu uống. Nó uống, uống và uống mãi đến nỗi nước sông hạ xuống nhiều lắm. Mồ Côi rất ngạc nhiên thấy lòng sông cạn rất nhanh. Khi con ếch hút ngụm nước cuối cùng, Mồ Côi thấy vợ anh ở đáy sông. Nàng đang kéo sợi chăm chỉ đến nỗi guồng tơ quay điên cuồng phát ra gió bốc cả váy nàng lên.
“Nàng không ngồi không được lấy một lúc”, Mồ Côi nghĩ. Anh thấy việc đó buồn cười quá nên cười lộn ruột. Thấy vậy con ếch không kiềm chế được và cũng bật cười. Ôi, ghê gớm quá. Nó ói ra tất cả nước đã uống. Nước cuồn cuộn, lênh láng và, trước khi đủ thì giờ đếm tới năm, dòng sông lại đầy như cũ.
Tôi đã nói với anh rồi là không được cười mà! Con ếch trách anh. Tại sao anh không nhảy xuống ôm vợ anh về nhà?
Ếch đừng giận, và hãy cố uống cạn sông một lần nữa. Tôi van anh ! Mồ Côi năn nỉ.
Con ếch đồng ý và Mồ Côi lại đem bột tới cho nó. Ngay khi ăn hết bột, ếch khát nước đến nỗi nó uống một hơi cạn hết nước sông, vẫn đang cặm cụi quay tơ.
Lần này Mồ Côi không chần chừ một phút, anh chạy tới ôm vợ năn nỉ:
Về với anh. Không bao giờ anh bỏ em nữa. Chúng ta sẽ ở bên nhau mãi mãi.
– Trước hết phải hỏi xem ta có bằng lòng cho đứa con gái duy nhất của ta theo anh không ! Một tiếng nói uy nghiêm phía sau Mồ Côi tuyên bố. Anh lặng người khi quay mặt lại. Long vương đứng sừng sững trước mặt anh. Chỉ lúc đó anh mới biết rằng vợ anh là con gái của Long vương cai quản thủy giới. Nàng là công chúa!
– Ta sẽ ấn định cho anh mấy việc. Nếu anh hoàn thành hợp ý ta và nếu anh thắng được ta, ta sẽ gả con ta cho anh. Nhưng nếu anh thất bại thì liệu hồn! Long vương nói giọng dọa nạt. Ông suy nghĩ một lúc xem phải làm gì với anh thanh niên, rồi cuối cùng tuyên bố:
– Anh thấy khu rừng kia chớ ? Ngày đầu, anh sẽ đốn hạ và nhổ hết gốc cây. Ngày thứ hai, anh phải nhặt hết rễ, dọn sạch gỗ và cày đất. Ngày thứ ba, anh phải gieo mạ cả cánh đồng. Nếu anh không làm được, anh sẽ khổ thân đấy!
Mồ Côi buồn rầu:
– Không bao giờ tôi làm nổi công việc như vậy…
– Đừng than thở, chẳng đáng gì đâu – vợ anh nói. Anh hãy đốn hai cây mỗi bên và khắc biểu hiệu của em lên gốc của chúng.
Trong khi làm việc, đừng nghĩ tới người nào khác ngoài em!
Hôm sau, Mồ Côi tới rừng rất sớm, và đốn hạ một cây ở phía đầu tiên. Đó là công việc cực nhọc, khó khăn. Thân gỗ cứng như đá, làm bật ra tia lửa từ lưỡi búa. Mồ Côi không nghĩ tới việc gì ngoài vợ mình. Tới đúng ngọ, anh hạ được hai cây và khắc biểu hiệu của vợ anh lên gốc. Ở phía kia, công việc còn nặng nhọc hơn. Tới chiều, khi anh hạ hai cây nữa và khắc biểu hiệu của vợ anh lên gốc thì bỗng nhiên cả khu rừng kêu răng rắc, cây ngã xuống và tất cả gốc cây tự bật lên.
Mồ Côi vừa kịp bình tĩnh lại thì Long vương đã đứng trước mặt. Chính ông cũng ngạc nhiên. Ông xem xét tất cả những cây bị hạ, không nói gì, và cuối cùng chỉ nói khẽ qua kẽ răng:
Ngày mai anh phải dọn dẹp hết số cây cối này và cày đất.
Hết sức lo lắng, Mồ Côi đi hỏi ý kiến của công chúa Rồng.
– Không khó lắm đâu – nàng cười nói. Ngày mai anh đem theo cây gậy lớn này để bẫy một thân cây mỗi phía. Rồi dùng cái mai này vẽ biểu hiệu của em vào đất giữa rừng. Trong khi làm việc, đừng nghĩ tới người nào khác ngoài em!
Hôm sau, vừa rạng đông, Mồ Côi đã tới rừng. Anh dùng cây gậy lớn lăn một thân cây ra khỏi rừng. Nhưng công việc này rất nặng nhọc. Thân cây nặng như chì. Mặt trời đã lên cao khi Mồ Côi mồ hôi nhễ nhại lăn ra khỏi rừng thân cây thứ hai phía kia, và cây này còn nặng hơn cây trước nhiều. Trong lúc nỗ lực, Mồ Côi chỉ nghĩ tới vợ anh, nàng công chúa con Rồng. Rồi anh lấy cái mai vẽ biểu hiệu của công chúa dưới đất giữa rừng trong khi thề nguyền trung thành mãi mãi.
Biểu hiệu của công chúa vừa được khắc vào đất thì điều kỳ diệu diễn ra: tất cả thân cây tự lăn ra khởi rừng xếp thành một đống, tất cả gốc thành một đống khác. Và đất tự nó được cày bừa ! Mồ Côi nhìn cánh đồng xinh xắn, trong lòng thán phục và cám ơn sự giúp đỡ của vợ mình.
Lúc đó Long vương đã tới. Ông trợn mắt dữ tợn và nói gay gắt:
– Phải nhìn nhận là anh khéo léo, nhưng đừng quên rằng ngày mai anh phải gieo hai nắm lúa trên cánh đồng này và hãy liệu hồn nếu tới chiều mai có hạt lúa nào không nẩy mầm và chín.
Mồ Côi buồn rầu đi gặp vợ.
Làm sao tôi có thể gieo một cánh đồng rộng đến thế chỉ với hai nắm lúa? Và còn phải làm cho tất cả hạt lúa nẩy mầm và chín trước khi trời tối? Anh than thở.
Đừng than van và gục đầu xuống nữa ! Công chúa Rồng nói. Chuyện dễ thôi. Gieo một nắm lúa ở một phía và vẽ biểu hiệu của tôi trong khi gieo, cũng làm như vậy ở phía kia với nắm lúa thứ hai. Trong khi làm việc, đừng nghĩ tới người nào khác ngoài em!
Sáng sớm hôm sau, Mồ Côi ra đồng. Lúc anh định gieo hạt, một luồng gió mạnh bốc lên, làm cho hạt lúa bay tứ tán, rồi tới mưa cuốn chúng đi. Thế là Mồ Côi quỳ gối trồng từng hạt thành biểu hiệu của công chúa Rồng mỗi phía của cánh đồng. Trong khi làm việc, anh không nghĩ tới người nào khác ngoài vợ mình. Khi trời sắp tối và khi anh trồng hạt lúa cuối cùng xuống đất thì, kỳ diệu thay! Gió tắt, mưa tạnh, những hạt lúa tự chuyển động, trồng khắp cánh đồng thành từng hàng ngay ngắn, và bắt đầu nẩy mầm, mọc, trổ bông và chín trước đôi mắt kinh ngạc và thán phục của anh.
Long vương tới đúng lúc lúa chín. Thấy công việc mà anh đã làm được, ông không nói được một lời vì ông ngạc nhiên quá. Mồ Côi cúi đầu và hỏi xin con gái ông làm vợ.
Khoan đã ! Khoan đã ! Long vương còn làm khó. Anh chỉ là một người trần tục, anh không thể chinh phục con gái ta dễ dàng như vậy đâu! Ông suy nghĩ để tìm một cách thử thách khác, và ông nói:
Gieo trồng một đồng lúa thì có giỏi giang gì đâu ! Nhưng từ giờ tới sáng mai anh phải gặt tất cả số lúa này và vô bao cẩn thận. Nếu mất một hạt thì anh liệu hồn!
Mồ Côi khóc khi tới báo tin cho vợ:
Một công việc như vậy, không ai làm nổi, ngay cả thần thánh!
Đừng khóc! Công việc phức tạp thật, nhưng nếu anh quyết tâm và không nghĩ tới người nào khác ngoài em, anh có thể làm được! Công chúa nói và cho anh bốn cái bao rỗng. Đặc ở mỗi góc ruộng một cái bao, rồi cắt bông lúa để sắp thành biểu hiệu của em trên mỗi bao!
Mồ Côi lấy bao đi ra đồng. Anh vừa lấy bông lúa sắp xếp thành biểu hiệu của công chúa Rồng trên bao thứ nhất thì mây bao phủ cả bầu trời, che hết ánh trăng. Trời bỗng nhiên tối đến nỗi anh không nhìn thấy gì trước mình một bước. Anh phải mò mẫm hoàn thành công việc nhưng trong óc anh chỉ có một ý nghĩ duy nhất, đó là công chúa Rồng, vợ anh.
Khi anh xếp xong biểu hiệu của công chúa trên bao thứ tư, một điều kỳ lạ, phi thường đã diễn ra: các đám mây rút đi, và trong ánh hồng rạng đông, Mồ Côi thấy lúa được gặt và tự làm đầy bao. Nhưng, than ơi ! thiếu hai hạt lúa.
Hai hạt lúa đó nằm trong bầu diều của hai con trĩ vàng đậu trên một cành cây đàng kia. Long vương nói, cười ha hả. Nhưng nếu anh muốn, ta sẽ cho anh mượn cây cung và một mũi tên: hãy bắn hạ chúng!
“Làm sao mình có thể bắn hai con trĩ chỉ với một mũi tên ?” Mồ Côi tự bảo. Anh tự hỏi công chúa Rồng sẽ khuyên anh làm gì. Tiếng của vợ anh thi thầm bên tai anh:
Lấy mũi tên chẻ ra làm hai!
Mồ Côi làm theo như vậy. Anh nhắm kỹ và lần lướt bắn hạ hai con chim. Và quả nhiên anh tìm lại được hai hạt lúa, mỗi hạt trong một bầu diều.
– Anh vừa lòng ta đó – Vua Rồng nói – và ta nghe rằng anh xứng đáng được nhận vào gia đình chúng ta. Tuy nhiên ta phải bắt anh làm xong một việc nữa, và đó là việc cuối cùng. Anh phải tới giang sơn của loài khỉ. Nếu anh đem về được cái trống của bọn khỉ, ta hứa danh dự là anh sẽ được con gái ta làm vợ. Nhưng nếu anh thất bại thì liệu hồn !
Than ôi, tôi phải làm gì ? Đem chiếc trống của bọn khỉ về cho cha nàng, phải đi tìm giang sơn của loài khỉ ! Mồ Côi khổ sở kể với công chúa.
Dĩ nhiên chuyện này không phải dễ – công chúa suy nghĩ lâu lắm rồi nói:
Anh cứ tới giang sơn loài khỉ. Ngay khi anh tới đó, bọn khỉ sẽ hỏi anh tên gì. Đừng nói gì hết cho tới khi chúng hỏi có phải tên anh là “Khỉ” không. Lúc đó anh hãy ra hiệu là phải.
Đây là một cái chén có một lỗ nhỏ dưới đáy. Anh đừng dùng đồ đựng nào khác để uống rượu ! Bây giờ anh cứ đi đi và luôn luôn nghĩ tới em thôi !
Mồ Côi đi tới xứ khỉ. Ngay khi anh vừa tới, bọn khỉ đã kéo hàng đàn vây quanh anh.
Tên anh là “Người” phải không ? Bọn khỉ hỏi, nhưng Mồ Côi lắc đầu, ra hiệu là không phải.
– Có lẽ tên anh và “Cá” ?, bọn khỉ hỏi, và Mồ Côi cũng ra hiệu là không phải.
– Thế thì tên anh có phải là “Khỉ” không ? Con khỉ nhỏ nhất kêu the thé. Nghe câu hỏi đó, Mồ Côi ra hiệu là phải.
Bọn khỉ nhảy nhót vui mừng, đánh trống và chuẩn bị một bữa tiệc đãi khách. Chúng lăn tới vài thùng rượu, thường rót đầy chén của anh nhưng bản thân chúng thì uống ngay từ thùng rượu. Chén của Mồ Côi luôn luôn cạn. Chén chảy cạn do cái lỗ dưới đáy và bọn khỉ khó giữ cho chén đầy. Được một lúc bọn khỉ bắt đầu lảo đảo, chân chúng khuỵu xuống, chúng ngã chồng lên nhau. Chúng say, nằm la liệt, không còn chút sức lực.
Mồ Côi chờ cho con khỉ cuối cùng ngủ say rồi rón rén lại gần cái bệ để chiếc trống. Anh lấy chiếc trống và chạy trốn ngay.
Anh chạy, chạy hụt hơi, đem trống đặt dưới chân Long vương.
Vua Rồng cười, nói :
Bây giờ thử xem ai đánh trống khỏe nhất !
Rồi Long vương lấy dùi trống, đánh mạnh đến nỗi đất rung chuyển.
– Thôi, cha ơi, thôi ! Mồ Côi nói. Cha làm chúng con vỡ tai.
Cha cho phép con thử chớ ?
Long vương đưa dùi trống cho anh và Mồ Côi bắt đầu đánh mạnh đến nỗi núi rung chuyển, nước sôi ùng ục và cả thế giới rùng mình.
– Thôi, đủ rồi ? Long vương điếc tai gào to. Anh làm ta điếc mất ! Và ông nói thêm, khi thấy anh còn muốn đánh nữa :
Để đó! Cứ đem con gái ta đi nếu anh muốn và bây giờ để ta yên! Nhưng ta cảnh cáo, phải tử tế với nó! Nói xong Long vương nhảy xuống nước nhanh đến nỗi một cuộn nước xoáy thành hình ở chỗ ông vừa mất dạng.
Mồ Côi nắm tay công chúa Rồng. Họ sung sướng mỉm cười. Từ đó họ sống hòa thuận trong tình yêu thắm thiết. Và vì chuyện đó xảy ra cách nay đã lâu lắm nên chắc chắn là từ đó họ có đủ thì giờ nuôi dạy nhiều con, cả người và rồng.