Con người có lúc không bằng một ngọn cỏ gốc cây, cỏ cây sẽ suốt đời cảm ơn ánh nắng và mưa móc cho nó năm tháng ấm nhuần, còn con người khi mất mát, sẽ hoàn toàn quên hết vị ngọt ngào và hạnh phúc của hoa đẹp trăng tròn.
Một người trong mơ, luôn mơ thấy mất đồ, đó là vì y lo sợ mất mát. Chúng ta mỗi ngày đều đang đánh mất, đều đang bỏ lỡ, đánh mất thời gian như nước chảy róc rách, bỏ lỡ những tao ngộ đẹp đẽ trong tuổi xuân biêng biếc. Đối với nhiều người, cuộc sống của họ là chuỗi dài oán trách những thứ có được quá ít, những thứ mất đi lại quá nhiều, vui vẻ quá ít, bi thương quá nhiều. Con người có lúc không bằng một ngọn cỏ gốc cây, cỏ cây sẽ suốt đời cảm ơn ánh nắng và mưa móc cho nó năm tháng ấm nhuần, còn con người khi mất mát, sẽ hoàn toàn quên hết vị ngọt ngào và hạnh phúc của hoa đẹp trăng tròn.
Lần này, Tsangyang Gyatso thật sự đã đánh mất. Ngài luôn lo lắng bí mật sớm muộn có ngày bị người phát hiện, bèn dùng thân phận thật thật giả giả che đậy hành tung của mình. Nhưng việc càng lo sợ càng dễ xảy ra. Ngài tin tưởng hoa tuyết óng ánh, những hạt tuyết tràn trề thanh khiết ấy đã rơi vào câu thơ của Ngài, đồng thời cũng đã phản bội Ngài. Ngài cuối cùng không hối hận, đã từng lập lời thề, bởi vì yêu, có thể lưu đày đến chân trời, thê lương suốt quãng đời còn lại.
Ngồi ngay ngắn trong điện lớn trang nghiêm, đối diện với vẻ hiền từ của Phật, Ngài áp sát trán trên nền gạch điện thờ, không phải cầu xin Phật tha thứ, chỉ muốn nói với Phật, Ngài thật sự là vô ý. Vô ý bội bạc, vô ý phụ lòng, vốn dự định suốt đời là Phật, trong cung điện to đẹp đàng hoàng, đối diện dòng người hành hương vô tận, giảng kinh thuyết pháp cho họ, vô tư cống hiến vì họ. Tiếc rằng tình khó kìm chế, thắng cảnh diệu kỳ khôn tả này chẳng bằng một lúm đồng tiền của cô gái Qonggyai. Điều Ngài cần là cùng ý trung nhân sống ở một nơi thế ngoại đào nguyên[1] nho nhỏ, bình yên với đồng ruộng vườn rau tự cấp tự túc. Không có phồn hoa nhốn nháo của thành thị, chỉ có đất lề quê thói chất phác, sống những ngày tháng không cần quan tâm thế giới bên ngoài thay đổi thế nào.
[1] Thế ngoại đào nguyên: Đào Tiềm đời Tấn trong “Ký Suối Hoa Đào” đã miêu tả một miền đất cách tuyệt với đời, không chịu tai họa chiến tranh, yên vui đẹp đẽ. Người sau mượn đó để chỉ miền đất không chịu ảnh hưởng của bên ngoài hoặc thế giới đẹp đẽ trong ảo tưởng.
Ngày bí mật bị vạch trần, vị Phật sống trẻ tuổi Tsangyang Gyatso còn bình tĩnh hơn trước, dù con đường tình cảm đi đến tận cùng hay không, ít nhất Ngài vẫn sở hữu hiện tại. Ngài đọc kinh văn, viết tình ca dưới ánh đèn chập chờn. Nếu có một ngày Ngài thật sự chẳng còn gì cả, những bài tình ca này sẽ giống như gió từ cung điện cao ngất bay ra, vượt qua núi tuyết hoang nguyên, lan tỏa đến mỗi một ngóc ngách của Thanh Tạng. Dù là giữa chợ đông, trong quán rượu, trong lều vải, những người đa tình trên cao nguyên đều sẽ truyền xướng nó không ngừng. Vì có tình yêu, mới có từ bi và khoan dung. Mỗi đóa hoa sen đều cần tình cảm vun tưới; mỗi ngọn đèn dầu thơm đều cần ấm áp thắp sáng; mỗi con người đều cần bồ đề độ hóa.
Đêm hôm đó, Tsangyang Gyatso nghe thấy tiếng ca của mình được đống lửa thắp sáng, hương thơm của dầu bơ lan tràn giữa bầu trời trong suốt. Những chiếc chuyển kinh luân kia cứ thế ngày đêm xoay vòng không biết mệt mỏi, chúng vốn có ý tốt, dẫn dắt nhiều người chìm đắm trong cõi trần rời xa rối ren. Tsangyang Gyatso yêu thích nơi này, nếu cuộc sống có thể không bị trói buộc, nếu ngày tháng có thể pha trộn gia vị tình yêu, Ngài cam nguyện suốt đời bầu bạn với Đức Phật, cống hiến tất cả tư tưởng. Thế nhưng đời người có biết bao điều không như ý, việc Ngài phải đối diện rốt cuộc cũng là lựa chọn. Nếu chọn mai lạnh cao ngạo, nghĩa là không có duyên với hoa sen mát lành. Nếu chọn tuyết trắng dương xuân, nghĩa là mất đi rừng phong thu muộn.
Cho rằng chẳng qua là cố chấp với tình yêu của một người trẻ tuổi, nhất thời mê man tâm tính, chỉ cần từ đó giữ nghiêm thanh quy, Ngài vẫn là Đạt Lai Lạt Ma tôn quý vô song của cung Potala. Tsangyang Gyatso không biết thói buông thả và đa tình của mình đã trở thành cái cớ hoàn mỹ mà Lha-bzang Khan dùng để đánh dẹp Sangye Gyatso. Sự phản bội của Ngài đối với Phật tổ đã trở thành lưỡi dao sắc bén để đối phó Ngài trong tay Lha-bzang Khan. Nếu Ngài chỉ là một người dân bình thường, dù phạm phải tội lớn tày trời, cũng chẳng qua là lấy mạng đền mạng thôi. Nhưng Ngài không phải, Ngài là thủ lĩnh chính giáo Tây Tạng, liên quan muôn ngàn chúng sinh. Một sinh một diệt, đều là chuyện xưa mây khói.
Lha-bzang Khan dâng thư cho vua Khang Hy ở xa tận thành Bắc Kinh, chỉ ra việc xấu Ngài đã vi phạm thanh quy, lừa dối chúng sinh. Và thâm độc nói rằng một lãng tử chẳng có chút đạo hạnh tu hành thì không thể là linh đồng chuyển thế của Đạt Lai thứ 5 thao lược kiệt xuất. Tsangyang Gyatso chỉ chẳng qua là một món hàng giả mạo mà năm xưa Đệ Ba Sangye Gyatso tìm đến để ứng phó nhà vua, là con cờ y dùng để độc chiếm chính quyền Tây Tạng. Mấy năm nay, Tsangyang Gyatso là con rối của Đệ Ba Sangye Gyatso, trước giờ không dính dáng đến chính sự. Đệ Ba Sangye Gyatso đã lừa dối chúng sinh thiên hạ, lừa dối vua Đại Thanh, hành vi dối trên lừa dưới này phải chịu xử phạt nghiêm khắc.
