Ngày xưa có một chú bé Di-gan tên Nalou. Đó là một đứa con trai tò mò hạng nhất. Cha mẹ và bà con của chú lắm khi bối rối vì chú không ngớt hỏi họ đủ thứ chuyện.
Một hôm, khi lại bị chú vặn hỏi, mẹ chú bảo:
– Đừng hỏi nhiều vậy nữa, bằng không Angulimala khủng khiếp sẽ tới bắt con đi đó.
– Tên gì kỳ cục quá! Nalou nói. Ai vậy?
– Một ông khổng lồ hung dữ, mỗi bàn tay, bàn chân có sáu ngón, trên trán có một cái bướu lớn giấu con mắt thứ ba. Con mắt đó giúp ông ta thấy hết mọi chuyện trên đời. Ông ta không chịu được những đứa tò mò, vì bản thân ông ta cũng rất tò mò.
– Mà ông khổng lồ đó ở đâu? Nalou hết sức chú ý.
– Trên ngọn núi cao nhất thế giới.
– Và ngọn núi cao nhất thế giới ở đâu?
– Ở chỗ tận cùng thế giới?
– Và chỗ đó ra sao?
– Chỉ có tuyết, băng và đá.
– Nhưng vậy thì ông ta ở đâu? Và ông ta ăn gì?
– Ông ta ở trong một cái hang đầy đá quí.
Và bà mẹ bực mình đẩy Nalou ra khỏi nhà.
Nalou la cà ở bên ngoài một lúc, rồi chú ngồi xuống đất và thấy một ông già Di-gan đang hàn một cái nồi đồng.
– Ông ơi, làm ơn cho cháu biết chỗ tận cùng thế giới ở đâu – chú hỏi ông già.
– Mày cứ đi thẳng tới trước mặt thì sẽ tới – ông già xẵng giọng cho yên chuyện.
Nghe sao tin vậy, Nalou lên đường, cứ nhắm phía trước mà đi. Được một lúc, chú tới một dòng suối. Thình lình chú thấy một con cá chạch lớn nhảy lên khỏi mặt nước. Nó loay quay, vùng vẫy trên bờ, tìm cách trở xuống nước mà không được. Nalou vồ lấy con cá, hết sức nắm chặt, sung sướng được bữa ăn ngon. Lúc đó con cá nói:
– Xin thả tôi ra. Tôi không phải là cá chạch tầm thường. Tôi là con của vua cá chạch, và ngày mai tôi lấy vợ. Tôi đi gặp vị hôn thê đang nóng lòng chờ tôi. Nàng sẽ buồn rầu mà chết nếu anh giết tôi.
Nalou có lòng nhân từ. Chú không muốn làm hỏng cuộc hôn nhân của hoàng tử cá chạch nên thả nó xuống nước.
– Vì anh làm ơn cho tôi, tôi chúc anh uyển chuyển và nhanh nhẹn như tôi – con cá nói lớn.
Nó quẫy vài vòng trong nước suối trong rồi mất dạng.
Và Nalou lại lên đường, cứ đi tới phía trước… Chú gặp một hòn núi cao.
– Mày có phải là ngọn núi cao nhất trên đời không?
– Cao nhất hả? tiếng trả lời chế nhạo vang dội. Chắc chắn là không.
– Và ngọn núi cao nhất thế giới còn ở xa không?
– Còn xa… xa… ngọn núi gầm gừ.
– Và tại sao mày đỏ như vậy?
Chú bé Nalou này nhất định là rất tò mò.
– Đỏ hả? Có lẽ vì tôi chứa sắt.
– Sắt có phải là đá quí không? Chú muốn biết hết mọi thứ.
– Sắt không phải là đá. Sắt là kim loại và quí hơn mọi thứ đá trên đời nhiều vì người ta có thể lấy sắt làm lưỡi cày và làm cả gươm. Sắt ở trong mình tôi quí đến nỗi thanh gươm được rèn ra có thể đánh bại cả người mạnh nhất trên đời.
– Ngay cả ông khổng lồ hung dữ trên ngọn núi cao nhất thế giới nữa chớ? Nalou hỏi tiếp.
– Ngay cả ông ta nữa.
– Vậy cho tao xin một chút sắt của mày. Tao sẽ rèn một thanh gươm và sẽ giết ông khổng lồ.
– Rất sẵn lòng. Nhưng anh biết luyện sắt và rèn gươm không?
– Không – Nalou thú nhận.
– Vậy anh phải đi học trước đã – Ngọn núi khuyên.
Nalou cám ơn và đi tiếp. Được một lúc, chú thấy một người tí hon đi tới. Ông ta vác một hòn đá to bằng đầu người ở trên vai.
– Chào cụ – Nalou chào. Cụ đưa hòn đá tôi vác cho một lúc: tôi thấy nó nặng quá sức của cụ.
– Cậu tử tế lắm – người tí hon nói và đưa hòn đá cho Nalou.
– Nếu cậu vác tới nhà tôi, cậu sẽ được trọng thưởng.
Hòn đá nặng thật, nhưng Nalou vẫn vác tới chỗ ở của người tí hon, vả lại cũng không xa lắm. Ông ta ngụ trong một hang núi, trước cửa đặt một đống lửa lớn. Khi chú bé đặt hòn đá xuống, ông nói:
– Cám ơn cậu. Hòn đá này có chứa vàng, vì vậy nó nặng lắm. Tôi sẽ nấu chảy nó ra và sẽ cho cậu phân nửa.
– Cụ biết luyện vàng hả’? Nalou ngạc nhiên. Chắc cụ cũng biết luyện sắt và rèn gươm chớ?
– Nhất định rồi. Chuyện đó không khó. Ta là sơn tinh và ta rành rẽ công việc này lắm.
– Vậy tôi thích cụ đi tìm sắt trong hòn núi đỏ và rèn cho tôi một thanh gươm hơn. Nalou yêu cầu.
Ông già tí hon nhận lời. Rồi ông đem một giỏ dâu rừng và hạt giẻ mời chú bé ăn. Ăn xong, hai người đi ngủ. Nalou ngủ tới sáng, và khi thức dậy cậu thấy ông già tí hon đứng trước mặt, tay cầm một thanh gươm.
– Cái ta hứa với cậu đây – ông nói. Nhưng cậu cần thanh gươm này để làm gì?
– Tôi muốn đi giết ông khổng lồ Angulimala khủng khiếp – chú bé trả lời. Người ta nói rằng trong hang của ông ta có hàng đống đá quí mà tôi rất cần. Vì tôi biết ông ta không tự ý cho tôi đâu.
– Nếu vậy, ta xin cậu làm cho ta một việc. Nếu cậu thành công, cậu có thể lấy con mắt thứ ba của người khổng lồ cho ta không, con mắt trong cái bướu lớn giữa trán ông ta đó?
– Sao lại không được? Tôi xin hứa với cụ – Nalou nói:
– Ta hi vọng là cậu sẽ giữ lời – Ông già tí hon vẫn nói. Để đền công khó nhọc của cậu, ta sẽ chỉ cậu cách đánh thắng người khổng lồ. Mỗi bàn tay, bàn chân của Angulimala có sáu ngón. Tất cả sức mạnh và khả năng của y nằm ở ngón thứ sáu là ngón cái. Khi chiến đấu với y, cậu hãy cố chặt đứt bốn ngón cái của y trước nhất. Sau đó, y sẽ không còn sức kháng cự nữa.
Nalou cám ơn ông cụ tí hon, cầm gươm định đi. Ông cụ nói thêm:
– Hãy nhớ lời hứa của cậu. Nếu không, chúng ta sẽ thành kẻ thù của nhau cho tới chết.
Nalou tiếp tục cuộc hành trình trong nhiều tuần, nhiều tháng, nhiều năm, cứ nhắm phía trước mà đi, không nhận thấy rằng trong thời gian đó cậu đã trở thành một thanh niên khôi ngô. Một hôm, cậu tới một thành phố được trang hoàng toàn hoa trắng. Cờ bay phất phới trên mái nhà và ở đâu cũng nghe tiếng nhạc. Nalou hỏi dân chúng, người ta ăn mừng việc gì. Người ta giải thích là đức vua tổ chức lễ lớn mừng công chúa Lakschmi được mười tám tuổi. Trọng điểm của cuộc lễ là hội đánh bóng.
Nalou muốn biết trò chơi đó. Vài thanh niên liền đề nghị sẽ dạy cho cậu. Họ dẫn cậu tới một chỗ rộng rãi giữa bãi đất trồng cọ. Mỗi người tham gia trò chơi cầm trên tay một quả bóng nhỏ. Nalou cũng lấy một quả. Trước hết người chơi bóng phải ném quả bóng xuống đất, rồi khi nó nẩy lên phải dùng lưng bàn tay đánh nó lên không, sau đó bắt nó bằng tay trái khi nó rơi xuống, làm sao để quả bóng không ngừng bay lên, rơi xuống, càng lúc càng nhanh.
Trò chơi đòi hỏi nhiều khéo léo và nhanh nhẹn. Nhưng Nalou học được rất nhanh nên sau đó cậu chơi giỏi hơn ai hết. Các bạn cùng chơi rất ngạc nhiên và nói rằng cậu có thể đấu bóng trong nhóm của công chúa mà không sợ thua. Vì vậy Nalou theo họ tới hoàng cung.
Cuộc đấu bóng diễn ra trong một sân lớn có những cột cẩm thạch trắng, giữa sân đặt một cái bục cẩn đá quí. Thanh niên nam nữ, tất cả mặc áo trắng, đã có mặt ở đó, trong đó có cả công chúa Lakschmi và Nalou. Cậu nhìn nàng không chớp mắt.
Nhóm của công chúa bắt đầu chơi bóng. Lakschmi quả là người khéo nhất. Cô ném, bắt những quả bóng bay trên không khéo léo đến nỗi rút cục trên sân chỉ còn cô và Nalou. Hai người trao đổi những quả bóng bay vùn vụt trong không khí như ánh chớp… Bỗng nhiên quả bóng vuột khỏi tay công chúa và rơi xuống đất giữa các cột trụ. Nàng kêu một tiếng thất vọng. Nhưng, với sự nhanh nhẹn của loài cá trạch, Nalou đã nhoài người giữa các cột trụ và đánh trả quả bóng cho công chúa. Cử động đó bất ngờ quá nên một lần nữa công chúa bắt hụt bóng. Nalou đã thắng dầu cậu đã cố ý nhường.
Không quen chịu thua, công chúa cau mặt nhìn đối thủ và miễn cưỡng hỏi lai lịch của Nalou. Khi nàng biết cậu từ xa tới và chỉ mới học chơi bóng đây thôi, nàng càng bất mãn. Nhưng vì không muốn tỏ ra bất lịch sự với khách lạ. nàng hỏi cậu mục đích của chuyến đi xa. Khi Lakschmi nghe nói tới Angulimala khủng khiếp, mặt nàng tươi hẳn lên. Nàng vui mừng nói:
– Nếu anh giết được người khổng lồ đó, tôi yêu cầu anh một việc. Anh đem cho tôi viên ngọc trong cái bướu giữa trán y.
– Tôi rất buồn không giúp cô được – Nalou nói. Trong cái bướu đó có con mắt thứ ba của Angulimala, và tôi đã hứa cho một người khác rồi.
Lakschmi rất bực mình vì bị từ chối. Nalou cũng rất buồn lòng, nhưng cậu có thể làm gì được? Vì vậy cậu rời thành phố. Rất may, ngọn núi cao nhất thế giới không còn xa lắm. Khi Nalou tới đó, cậu thấy rằng leo lên núi không phải là trò đùa, vì núi cao và dốc đứng. Nhưng nhờ sự khéo léo của loài chạch, cậu lên tới đỉnh núi. Cậu tìm ra hang của người khổng lồ và lớn tiếng gọi:
– Angulimala khủng khiếp, ra đây cho ta biết mặt! Ra đây giao chiến với ta.
Người khổng lồ ra khỏi hang. Y cao hơn Nalou ít nhất bốn cái đầu. Ở giữa trán y có một cái bướu từ đó con mắt thứ ba sáng long lanh như một viên kim cương lớn. Mỗi bàn tay và bàn chân của y có sáu ngón. Nalou rút gươm ra và chặt đứt ngay ngón cái bàn tay phải của quái nhân. Người khổng lồ rú một tiếng khủng khiếp và vóc vạc của y giảm nhỏ tức khắc. Y chỉ còn cao hơn Nalou ba cái đầu.
Anh thanh niên tấn công lần thứ hai và chặt đứt ngón cái bàn tay trái. Angulimala rú lên lần nữa – y chỉ còn cao hơn Nalou hai cái đầu. Nhanh như tia chớp, anh Di-gan chặt đứt ngón cái bàn chân phải. Bây giờ Angulimala chỉ hơi cao lớn hơn địch thủ. Và khi Nalou chặt đứt ngón cái cuối cùng, người khổng lồ trở thành người vóc vạc hoàn toàn bình thường và Nalou đánh bại và giết y không chút khó khăn. Anh lấy con mắt thứ ba ra khỏi cái bướu và khi anh nhìn nó, dường như anh thấy những hình ảnh chuyển động trong đó. Anh nghĩ tới ông già tí hon mà anh đã hứa lấy cho con mắt và khi ý tưởng đó hiện ra trong óc anh, hình ảnh có hình thù rõ rệt và Nalou thấy ông già ngồi trước đống lửa, đang nấu chảy vàng. Thì ra là thế – anh tự nhủ. Rồi anh nghĩ tới công chúa Lakschmi. Hình ảnh trong con mắt tức khắc biến đổi. Thay chỗ cho ông già tí hon, Nalou thấy Lakschmi – nhưng không phải là cô gái mặc áo trắng nữa. Bây giờ nàng mặc quần áo đàn ông, đang cỡi ngựa chạy trên đồng. Nàng đội một cái mũ sắt trên đó phất phơ một ngù lông trắng và tay nàng cầm gươm. Theo sau nàng có cả một đoàn quân vũ trang. Chuyện này lạ thật – Nalou nghĩ thầm. Nhưng anh không muốn ở lâu trên núi. Anh bỏ con mắt kim cương vào túi và đi vào hang của người khổng lồ. Mẹ anh đã nói đúng: cái hang đá chứa đầy đá quí, kim cương, hồng ngọc, ngọc trai. Nalou mặc sức thu lượm rồi vội vàng xuống núi. Nhưng khi tới đồng bằng, anh thấy một đoàn quân đông đảo nhắm phía anh tiến tới, đi đầu là công chúa Lakschmi. Nàng đã quyết định dùng vũ lực chiếm cái mà nàng không đạt được bằng cách thuyết phục.
Quân lính tuốt gươm, bao vây Nalou. Anh cũng rút gươm ra và mở một con đường tới chỗ công chúa. Anh có vẻ như không thể bị tổn thương: những nhát gươm chém vào người anh lướt qua như nước chảy trên mặt kính. Khi tới trước cô gái cỡi ngựa, một tay anh tóm cương ngựa, tay kia ôm ngang người cô và nhảy lên yên ngựa của cô. Trước khi cô gái bị bắt kêu được một tiếng, anh đã bắt được cô, nhanh như gió.
Chỉ một lúc sau, anh đã bỏ rơi được cả đoàn quân. Khi Nalou thấy họ không thể theo kịp, anh dừng ngựa và nói:
– Cô muốn cho quân lính giết tôi và chiếm con mắt ngọc. Vì vậy tôi sẽ bắt cô đi và lấy cô làm vợ, dầu cô có bằng lòng hay không.
Lakschmi nhìn anh, mỉm cười, nói:
– Tôi vui lòng làm vợ anh. Anh không cần bắt tôi đi. Tôi đã thích anh khi anh thắng cuộc đánh bóng. Nhưng hãy giữ con mắt của người khổng lồ lại, đừng đem cho người khác. Anh đã hứa với ai không quan trọng lắm. Anh có thể nhìn vào con mắt và thấy mọi chuyện ở khắp thế gian và bất cứ người nào mà anh nghĩ tới.
Nhưng Nalou cảm thấy bị lời hứa ràng buộc nên anh kể hết cho Lakschmi nghe. Nàng nói:
– Một người tí hon thì có quan trọng gì với anh! Nhưng nếu anh cưới tôi, anh sẽ làm vua và anh không còn phải sợ ai hết. Tôi cũng rất tò mò và tôi muốn anh giữ viên ngọc để chúng ta xem chung.
Rút cục, Nalou chấp thuận. Anh đưa công chúa về, sau đó người ta tổ chức đám cưới. Hai vợ chồng trẻ không có việc gì làm ngoài chuyện vui chơi. Họ thường đánh bóng với nhau. Đôi khi họ cùng nhìn vào con mắt thần. Và lúc nào thì người hay vật mà họ nghĩ tới cũng hiện ra. Họ thích lắm, nhưng sau một thời gian thì họ không còn biết tưởng tượng ra thứ gì khác nữa. Thế rồi những hình ảnh khủng khiếp bắt đầu xuất hiện:
Trên thế gian chỉ có hoạn nạn và nghèo nàn. Một hôm, họ thấy một thành phố bị bệnh dịch tàn phá. Người ta chết như ruồi. Một bữa khác, trong con mắt hiện ra một quang cảnh ngập lụt và thấy người chết dật dờ trong nước bùn. Rồi một thành phố bị động đất hủy diệt.
Một hôm, Lakschmi nói với chồng là nàng không muốn thấy những hình ảnh khủng khiếp đó nữa. Nàng khẩn khoản anh vất bỏ viên ngọc đi. Nhưng Nalou muốn biết cha mẹ anh ra sao. Thế là anh thấy mẹ anh nằm liệt giường, mặt đỏ gay. Anh sợ quá.
– Tôi phải về nhà. Mẹ tôi đau nặng – anh nói với vợ.
Lakschmi khóc và van anh đừng bỏ nàng. Nalou hứa sẽ trở lại ngay sau khi chữa khỏi bệnh mẹ anh. Anh nói:
– Cha mẹ tôi nghèo và không đủ tiền mua thuốc. Tôi không thể để mẹ tôi chết.
Nalou chọn con ngựa nhanh nhất và chạy về nhà nhanh như gió. Khi tới ngọn núi đỏ, anh chào:
– Núi mạnh giỏi.
Nhưng hòn núi không trả lời. Anh đi tiếp và bỗng ông già tí hon xuất hiện trước mặt anh, không biết từ đâu ra. Ông ta chắn ngang đường và nói:
– Nalou, cậu đã trở về rồi. Cậu có đem cho tôi cái cậu đã hứa không?
– Tránh ra – Nalou nóng nảy nói. Đừng làm tôi trễ nãi. Mẹ tôi đau nặng, tôi đang vội.
– Ta biết lắm chớ – ông già tí hon nói. Chính ta đã làm bà mắc bệnh để phạt cậu đã không giữ lời hứa và đã giữ lại viên ngọc của người khổng lồ. Cậu nên biết rằng mẹ cậu chỉ khỏi bệnh nếu cậu đưa viên ngọc cho ta.
– Ông nói láo! Nalou hét. Tôi có tiền và tôi sẽ mua những thứ thuốc đắt tiền nhất cho mẹ tôi.
– Cậu không làm vậy được đâu – ông già nhăn mặt, nói. Nếu cậu không đưa ngay cái tôi đã yêu cầu, mẹ cậu sẽ chết ngay và không bao giờ cậu thấy mặt bà nữa.
– Được, lấy đi – Nalou lấy con mắt trong túi ra, ném cho ông già tí hon. Ông ta bắt lấy, mắt sáng lên vì vui mừng.
– Cậu đi được rồi – ông ta nói. Tôi cũng có thể không giữ lời hứa như cậu. Nhưng mẹ cậu là người lương thiện và tôi không muốn làm hại bà chỉ vì bà đã không dạy cậu cư xử như người chính trực. Vì, khi người ta đã hứa điều gì đó thì phải giữ lời, nếu không thì không phải là trượng phu.
Nói xong, ông già tí hon biến mất. Nalou đi tiếp và về tới nhà. Khi anh gõ cửa căn nhà tranh, một bà già mặt mũi nhăn nheo ra mở cửa. ĐÓ là mẹ anh, nhưng bà không nhận ra anh.
– Cậu tìm ai? bà hỏi.
Mừng rơi nước mắt, Nalou ôm mẹ:
– Mẹ không nhận ra con sao? Con là Nalou, con của mẹ đây.
Bà nhìn anh rất lâu, rồi ôm hôn anh. Bà kể cho anh nghe mọi chuyện khi anh vắng mặt.
– Mẹ đã đau nặng và tưởng đã chết rồi. Nhưng cách đây vài ngày, mẹ bỗng cảm thấy khỏe hơn nhiều. Mẹ đã ngồi dậy được và từ đó hoàn toàn khỏe mạnh.
Thế là Nalou biết rằng ông già tí hon đã không nói dối anh nhưng ông đã giữ lời hứa, và anh ngầm cảm thấy hơi xấu hổ về cách ăn ở của mình. Anh cho mẹ tất cả đá quí lấy được trong hang của Angnlimala khủng khiếp. Anh ở lại vài ngày với gia đình rồi trở về với vợ. Trong thời gian đó vợ anh đã sinh một đứa con trai.
