Bác Alexandra đứng lên và với tay lên chỗ bệ lò sưởi. Ông Tate nhỏm dậy, nhưng bác từ chối sự giúp đỡ. Như một ngoại lệ trong cuộc đời ông, bản năng lịch sự của bố Atticus đã quên không thể hiện: ông ngồi ỳ tại chỗ.
Chả hiểu sao tôi chẳng thể nghĩ về điều gì ngoài việc ông Bob Ewell nói ông ta sẽ trả thù bố Atticus cho dù phải bỏ ra cả phần đời còn lại của ông ta. Ông Ewell hầu như đã trả thù được bố tôi, và đó là việc cuối cùng của ông ta.
“Anh chắc chứ?” Bố Atticus hỏi một cách ảo não.
“Hắn chết ngắc rồi,” ông Tate nói. “Hắn chết rồi. Hắn không còn làm tổn thương bọn trẻ con được nữa.”
“Tôi không có ý đó.” Bố Atticus có vẻ như đang nói trong giấc ngủ. Tuổi tác của ông đã bắt đầu lộ ra, một dấu hiệu sự bối rối trong lòng ông, đường nét mạnh mẽ của quai hàm ông hơi chảy ra, người ta thấy rõ những nếp nhăn tối cáo tuổi tác hình thành bên dưới tai ông, người ta không nhận ra mái tóc đen huyền của ông mà chỉ thấy những vệt bạc ngày càng nhiều ở hai bên thái dương ông.
“Sao mình không ra phòng khách đi?” Cuối cùng bác Alexandra nói.
“Nếu bà không phiền,” ông Tate nói, “tôi thích chúng ta ở lại trong này hơn nếu điều đó không làm tổn thương Jem thêm. Tôi muốn xem xét vết thương của nó trong khi Scout…… kể cho chúng ta nghe sự vụ này.”
“Vậy tôi xin kiếu thì có phiền gì không?” Bác nói. “Tôi là người thừa ở đây. Tôi ở trong phòng nếu cậu cần tôi, Atticus.” Bác Alexandra đi ra cửa, nhưng bác dừng bước và quay lại. “Atticus, tối nay tôi có linh cảm về chuyện này rồi…tôi….. đây là lỗi của
tôi,” bác tiếp. “Đúng ra tôi nên…..”
Ông Tate giơ tay lên. “Bà cứ về phòng đi, bà Alexandra, tôi biết đây là cú sốc cho bà. Bà đừng tự trách móc mình vì bất cứ chuyện gì nữa… ôi, nếu lúc nào chúng ta cũng đi theo những linh cảm của mình, thì ta sẽ giống những con mèo đuổi theo đuôi của chúng vậy. Scout này, xem cháu có thể kể cho mọi người ở đây nghe những gì xảy ra, trong khi nó còn đậm nét trong đầu cháu không. Cháu kể được không? Cháu thấy hắn ta theo tụi cháu hả?”
Tôi đi đến bên bố Atticus và cảm thấy hai cánh tay ông vòng qua người tôi. Tôi vùi đầu vào lòng ông. “Tụi cháu bắt đầu về nhà. Cháu bảo Jem, em bỏ quên đôi giày rồi. Tụi cháu lật đật quay lại tìm thì đèn tắt. Jem nói để mai đến lấy………”
“Scout, nói lớn lên cho ông Tate nghe rõ,” bố Atticus nói. Tôi bò lên đùi ông.
“Rồi Jem nói im một lát. Cháu nghĩ anh ấy đang suy nghĩ – anh ấy luôn luôn muốn làm người ta im lặng để anh ấy suy nghĩ – rồi anh ấy nói anh ấy nghe thấy gì đó. Tụi cháu nghĩ đó là Cecil.”
“Cecil?”
“Cecil Jacobs. Tối nay nó đã hù tụi cháu được một lần, và tụi cháu nghĩ là nó. Nó trùm một tấm vải. Họ thưởng hai mươi lăm xu cho bộ trang phục đẹp nhất, cháu không biết ai giành được nó…..”
“Cháu ở đâu khi cháu nghĩ đó là Cecil?”
“Mới ra khỏi trường một chút. Cháu hét một câu vào mặt nó…”
“Cháu hét cái gì?”
“Cecil là con gà mái ghẹ mập ú, cháu nghĩ vậy. Tụi cháu không nghe thấy gì….. sau
đó Jem la to xin chào hay câu gì đại loại như vậy lớn đến độ đánh thức cả người chết…”
“Chờ chút, Scout,” ông Tate nói. “Ông Finch, ông có nghe thấy chúng không?”
Bố Atticus nói ông không nghe thấy. Ông đang bật radio. Bác Alexandra cũng bật một cái khác trong phòng bác. Ông nhớ bởi vì bác bảo ông vặn nhỏ một chút để bác nghe được radio của bác. Bố Atticus mỉm cười, “Tôi luôn bật radio hơi lớn.”
“Không biết những người láng giềng có nghe được gì không….” Ông Tate nói.
“Chắc không đâu, ông Heck. Hầu hết họ đều nghe radio hoặc đi ngủ cùng lúc với gà. Maudie Atkinson có thể còn thức, nhưng tôi không chắc.”
“Nói tiếp đi, Scout,” ông Tate nói.
“Rồi sau khi Jem hét to một tiếng tụi cháu lại đi tiếp. Ông Tate, cháu bị trùm trong bộ đồ hóa trang nhưng cháu vẫn nghe thấy. Ý cháu muốn nói tiếng bước chân. Nó đi theo khi tụi cháu đi và dừng lại khi tụi cháu dừng. Jem nói ông ta thấy được cháu vì bà Crenshaw có phết sơn chiếu sáng trên trang phục của cháu. Cháu là một miếng giăm bông.”
“Cái đó là sao?” Ông Tate hỏi, giật mình.
Bố Atticus mô tả vai diễn của tôi cho ông Tate nghe, cùng cấu tạo của bộ đồ hóa trang. “Anh phải thấy con bé khi nó mới về tới mới hiểu được,” bố tôi nói, “nó bị rách tả tơi.”
Ông Tate xoa xoa cằm. “Tôi tự hỏi sao thằng bé có những vết đó trên người. Hai tay áo nó bị lủng lỗ chỗ. Có một vài vết đâm nhỏ trên cánh tay nó trùng với những lỗ thủng. Cho tôi xem bộ trang phục đó đi.”
Bố Atticus tìm và đem ra những gì còn lại của bộ trang phục của tôi. Ông Tate lật nó tới lui và uốn lại để nhận ta hình dạng ban đầu của nó. “Vật này chắc chắn đã cứu mạng cô bé,” ông nói. “Nhìn nè.”
Ông chỉ bằng ngón trỏ dài. Một lằn sáng rõ ràng nổi bật trên khung thép mờ xỉn. “Bob Ewell có ý đồ thật sự,” ông Tate lầm bầm.
“Ông ta phát điên rồi,” bố Atticus nói.
“Không thích cãi lại ông, ông Finch – không hề khùng, mà có ý định xấu xa. Tên đốn mạt đê hèn đã nốc rượu đủ để hắn có can đảm giết bọn trẻ. Hắn chưa từng gặp ông mặt đối mặt.”
Bố Atticus lắc đầu. “Tôi không thể tưởng tượng một người mà…..”
“Ông Finch, có hạng người mà ông phải bắn trước khi ông có thể nói câu xin chào với chúng. Thậm chí đến lúc đó chúng cũng không xứng đáng nhận viên đạn để dành bắn chúng nữa. Ewell thuộc vào loại đó.”
Bố Atticus nói, “Tôi nghĩ ông ta có ý đồ này ngay từ ngày ông ta đe dọa tôi. Ngay cả nếu ông ta không hăm dọa, tôi vẫn nghĩ ông ta săn đuổi tôi.”
“Hắn ta có đủ can đảm để quấy nhiễu một người phụ nữ da màu tội nghiệp, hắn đã có đủ can đảm để quấy nhiễu quan tòa Taylor khi hắn nghĩ trong nhà không còn ai khác, vậy mà ông nghĩ hắn sẽ đối mặt với ông giữa ban ngày hả?” Ông Tate thở dài, “Thôi chúng ta tiếp tục đi. Scout, cháu nghe tiếng hắn ta sau lưng cháu…”
“Vâng, thưa ông. Khi tụi cháu tới chỗ tán cây….”
“Làm sao cháu biết mình đang đứng dưới tán cây, ở ngoài đó cả sấm chớp cháu còn không thấy được mà.”
“Cháu đi chân không và Jem nói đất dưới tán cây luôn luôn mát lạnh hơn.”
“Mình phải đưa nó làm phụ tá cảnh sát trưởng mới được, nói tiếp đi.”
“Sau đó có một cái gì đó bất ngờ chộp lấy cháu và dập nát trang phục của cháu…..
cháu nghĩ mình chúi nhủi xuống đất…. nghe có tiếng vật lộn dưới tán cây kiểu
như…….họ va đụng vào thân cây. Jem tìm thấy cháu và lôi cháu về phía đường lộ. Ai
đó….ông Ewell vật anh ấy xuống, cháu cho là vậy. Họ ẩu đả dữ dội hơn rồi sau đó có
tiếng động lạ lùng…. Jem thét lên….” Tôi ngưng bặt, đó là cánh tay của Jem.
“Dù sao thì Jem thét lên và cháu không nghe tiếng anh ấy nữa rồi kế đó……. ông
Ewell cố bóp cổ cháu, cháu nghĩ vậy….. rồi ai đó vật ông Ewell xuống. Chắc Jem đã
đứng dậy, cháu đoán vậy. Cháu chỉ biết bấy nhiêu thôi….”
“Rồi sau đó?” Ông Tate nhìn tôi đăm đăm.
“Ai đó lảo đảo, thở hổn hển…. và ho dữ dội. Mới đầu cháu nghĩ đó là Jem, nhưng
nghe tiếng không giống Jem vì vậy cháu tiếp tục mò dưới đất tìm Jem. Cháu nghĩ bố Atticus đã đến cứu tụi cháu và kiệt sức….”
“Đó là ai?”
“Ông ta đó, ông Tate, ông ta có thể nói cho ông biết tên mà.”
Khi nói điều đó, tôi nửa chỉ người đàn ông trong góc, nhưng vội hạ tay xuống vì sợ bố Atticus quở trách tội chỉ trỏ. Chỉ trỏ là bất lịch sự.
Ông ta vẫn tựa vào tường. Ông ta đã dựa tường khi tôi bước vào phòng, hai tay ông ta khoanh trước ngực. Khi tôi chỉ tay, ông thả hai cánh tay xuống và áp lòng bàn tay áp sát tường. Hai bàn tay đó trắng, trắng một cách bệnh hoạn vì chưa từng gặp ánh nắng mặt trời, quá trắng đến độ chúng nổi bật trước bức tường màu kem mờ xỉn trong ánh sáng lờ mờ của căn phòng Jem.
Tôi nhìn từ hai bàn tay ông ta đến chiếc quần kaki bạc màu; mắt tôi đưa dần lên thân hình gày gò đến chiếc áo sơ mi vải tả tơi của ông ta. Mặt ông ta trắng như bàn tay ông trừ một đốm đen trên chiếc cằm chìa ra của ông ta. Đồi gò má ông ta gầy đến mức hóp vào; miệng ông rộng, có những vết lõm nông, hầu như khó thấy trên hai thái dương ông ta, đôi mắt xám ông ta không màu đến độ tôi nghĩ ông ta mù. Tóc ông mỏng và thưa, hầu như lơ thơ trên đỉnh đầu.
Khi tôi chỉ vào ông, lòng bàn tay ông trượt nhẹ, để lại những vết mồ hôi nhờn trên tường, vì ông móc ngón tay cái vào thắt lưng. Một cơn co thắt nhẹ kỳ lạ lướt qua thân người, như thể ông nghe tiếng móng tay cào vào phiến đá, nhưng khi tôi hoang mang
nhìn ông thì vẻ căng thẳng từ từ biến khỏi mặt ông. Đôi môi ông ta nở thành một nụ cười bẽn lẽn, và hình ảnh người hàng xóm của tôi mờ đi trong dòng nước mắt bất ngờ của tôi.
“Xin chào, ông Boo,” tôi nói.
Bác Alexandra đứng lên và với tay lên chỗ bệ lò sưởi. Ông Tate nhỏm dậy, nhưng bác từ chối sự giúp đỡ. Như một ngoại lệ trong cuộc đời ông, bản năng lịch sự của bố Atticus đã quên không thể hiện: ông ngồi ỳ tại chỗ.
Chả hiểu sao tôi chẳng thể nghĩ về điều gì ngoài việc ông Bob Ewell nói ông ta sẽ trả thù bố Atticus cho dù phải bỏ ra cả phần đời còn lại của ông ta. Ông Ewell hầu như đã trả thù được bố tôi, và đó là việc cuối cùng của ông ta.
“Anh chắc chứ?” Bố Atticus hỏi một cách ảo não.
“Hắn chết ngắc rồi,” ông Tate nói. “Hắn chết rồi. Hắn không còn làm tổn thương bọn trẻ con được nữa.”
“Tôi không có ý đó.” Bố Atticus có vẻ như đang nói trong giấc ngủ. Tuổi tác của ông đã bắt đầu lộ ra, một dấu hiệu sự bối rối trong lòng ông, đường nét mạnh mẽ của quai hàm ông hơi chảy ra, người ta thấy rõ những nếp nhăn tối cáo tuổi tác hình thành bên dưới tai ông, người ta không nhận ra mái tóc đen huyền của ông mà chỉ thấy những vệt bạc ngày càng nhiều ở hai bên thái dương ông.
“Sao mình không ra phòng khách đi?” Cuối cùng bác Alexandra nói.
“Nếu bà không phiền,” ông Tate nói, “tôi thích chúng ta ở lại trong này hơn nếu điều đó không làm tổn thương Jem thêm. Tôi muốn xem xét vết thương của nó trong khi Scout…… kể cho chúng ta nghe sự vụ này.”
“Vậy tôi xin kiếu thì có phiền gì không?” Bác nói. “Tôi là người thừa ở đây. Tôi ở trong phòng nếu cậu cần tôi, Atticus.” Bác Alexandra đi ra cửa, nhưng bác dừng bước và quay lại. “Atticus, tối nay tôi có linh cảm về chuyện này rồi…tôi….. đây là lỗi của
tôi,” bác tiếp. “Đúng ra tôi nên…..”
Ông Tate giơ tay lên. “Bà cứ về phòng đi, bà Alexandra, tôi biết đây là cú sốc cho bà. Bà đừng tự trách móc mình vì bất cứ chuyện gì nữa… ôi, nếu lúc nào chúng ta cũng đi theo những linh cảm của mình, thì ta sẽ giống những con mèo đuổi theo đuôi của chúng vậy. Scout này, xem cháu có thể kể cho mọi người ở đây nghe những gì xảy ra, trong khi nó còn đậm nét trong đầu cháu không. Cháu kể được không? Cháu thấy hắn ta theo tụi cháu hả?”
Tôi đi đến bên bố Atticus và cảm thấy hai cánh tay ông vòng qua người tôi. Tôi vùi đầu vào lòng ông. “Tụi cháu bắt đầu về nhà. Cháu bảo Jem, em bỏ quên đôi giày rồi. Tụi cháu lật đật quay lại tìm thì đèn tắt. Jem nói để mai đến lấy………”
“Scout, nói lớn lên cho ông Tate nghe rõ,” bố Atticus nói. Tôi bò lên đùi ông.
“Rồi Jem nói im một lát. Cháu nghĩ anh ấy đang suy nghĩ – anh ấy luôn luôn muốn làm người ta im lặng để anh ấy suy nghĩ – rồi anh ấy nói anh ấy nghe thấy gì đó. Tụi cháu nghĩ đó là Cecil.”
“Cecil?”
“Cecil Jacobs. Tối nay nó đã hù tụi cháu được một lần, và tụi cháu nghĩ là nó. Nó trùm một tấm vải. Họ thưởng hai mươi lăm xu cho bộ trang phục đẹp nhất, cháu không biết ai giành được nó…..”
“Cháu ở đâu khi cháu nghĩ đó là Cecil?”
“Mới ra khỏi trường một chút. Cháu hét một câu vào mặt nó…”
“Cháu hét cái gì?”
“Cecil là con gà mái ghẹ mập ú, cháu nghĩ vậy. Tụi cháu không nghe thấy gì….. sau
đó Jem la to xin chào hay câu gì đại loại như vậy lớn đến độ đánh thức cả người chết…”
“Chờ chút, Scout,” ông Tate nói. “Ông Finch, ông có nghe thấy chúng không?”
Bố Atticus nói ông không nghe thấy. Ông đang bật radio. Bác Alexandra cũng bật một cái khác trong phòng bác. Ông nhớ bởi vì bác bảo ông vặn nhỏ một chút để bác nghe được radio của bác. Bố Atticus mỉm cười, “Tôi luôn bật radio hơi lớn.”
“Không biết những người láng giềng có nghe được gì không….” Ông Tate nói.
“Chắc không đâu, ông Heck. Hầu hết họ đều nghe radio hoặc đi ngủ cùng lúc với gà. Maudie Atkinson có thể còn thức, nhưng tôi không chắc.”
“Nói tiếp đi, Scout,” ông Tate nói.
“Rồi sau khi Jem hét to một tiếng tụi cháu lại đi tiếp. Ông Tate, cháu bị trùm trong bộ đồ hóa trang nhưng cháu vẫn nghe thấy. Ý cháu muốn nói tiếng bước chân. Nó đi theo khi tụi cháu đi và dừng lại khi tụi cháu dừng. Jem nói ông ta thấy được cháu vì bà Crenshaw có phết sơn chiếu sáng trên trang phục của cháu. Cháu là một miếng giăm bông.”
“Cái đó là sao?” Ông Tate hỏi, giật mình.
Bố Atticus mô tả vai diễn của tôi cho ông Tate nghe, cùng cấu tạo của bộ đồ hóa trang. “Anh phải thấy con bé khi nó mới về tới mới hiểu được,” bố tôi nói, “nó bị rách tả tơi.”
Ông Tate xoa xoa cằm. “Tôi tự hỏi sao thằng bé có những vết đó trên người. Hai tay áo nó bị lủng lỗ chỗ. Có một vài vết đâm nhỏ trên cánh tay nó trùng với những lỗ thủng. Cho tôi xem bộ trang phục đó đi.”
Bố Atticus tìm và đem ra những gì còn lại của bộ trang phục của tôi. Ông Tate lật nó tới lui và uốn lại để nhận ta hình dạng ban đầu của nó. “Vật này chắc chắn đã cứu mạng cô bé,” ông nói. “Nhìn nè.”
Ông chỉ bằng ngón trỏ dài. Một lằn sáng rõ ràng nổi bật trên khung thép mờ xỉn. “Bob Ewell có ý đồ thật sự,” ông Tate lầm bầm.
“Ông ta phát điên rồi,” bố Atticus nói.
“Không thích cãi lại ông, ông Finch – không hề khùng, mà có ý định xấu xa. Tên đốn mạt đê hèn đã nốc rượu đủ để hắn có can đảm giết bọn trẻ. Hắn chưa từng gặp ông mặt đối mặt.”
Bố Atticus lắc đầu. “Tôi không thể tưởng tượng một người mà…..”
“Ông Finch, có hạng người mà ông phải bắn trước khi ông có thể nói câu xin chào với chúng. Thậm chí đến lúc đó chúng cũng không xứng đáng nhận viên đạn để dành bắn chúng nữa. Ewell thuộc vào loại đó.”
Bố Atticus nói, “Tôi nghĩ ông ta có ý đồ này ngay từ ngày ông ta đe dọa tôi. Ngay cả nếu ông ta không hăm dọa, tôi vẫn nghĩ ông ta săn đuổi tôi.”
“Hắn ta có đủ can đảm để quấy nhiễu một người phụ nữ da màu tội nghiệp, hắn đã có đủ can đảm để quấy nhiễu quan tòa Taylor khi hắn nghĩ trong nhà không còn ai khác, vậy mà ông nghĩ hắn sẽ đối mặt với ông giữa ban ngày hả?” Ông Tate thở dài, “Thôi chúng ta tiếp tục đi. Scout, cháu nghe tiếng hắn ta sau lưng cháu…”
“Vâng, thưa ông. Khi tụi cháu tới chỗ tán cây….”
“Làm sao cháu biết mình đang đứng dưới tán cây, ở ngoài đó cả sấm chớp cháu còn không thấy được mà.”
“Cháu đi chân không và Jem nói đất dưới tán cây luôn luôn mát lạnh hơn.”
“Mình phải đưa nó làm phụ tá cảnh sát trưởng mới được, nói tiếp đi.”
“Sau đó có một cái gì đó bất ngờ chộp lấy cháu và dập nát trang phục của cháu…..
cháu nghĩ mình chúi nhủi xuống đất…. nghe có tiếng vật lộn dưới tán cây kiểu
như…….họ va đụng vào thân cây. Jem tìm thấy cháu và lôi cháu về phía đường lộ. Ai
đó….ông Ewell vật anh ấy xuống, cháu cho là vậy. Họ ẩu đả dữ dội hơn rồi sau đó có
tiếng động lạ lùng…. Jem thét lên….” Tôi ngưng bặt, đó là cánh tay của Jem.
“Dù sao thì Jem thét lên và cháu không nghe tiếng anh ấy nữa rồi kế đó……. ông
Ewell cố bóp cổ cháu, cháu nghĩ vậy….. rồi ai đó vật ông Ewell xuống. Chắc Jem đã
đứng dậy, cháu đoán vậy. Cháu chỉ biết bấy nhiêu thôi….”
“Rồi sau đó?” Ông Tate nhìn tôi đăm đăm.
“Ai đó lảo đảo, thở hổn hển…. và ho dữ dội. Mới đầu cháu nghĩ đó là Jem, nhưng
nghe tiếng không giống Jem vì vậy cháu tiếp tục mò dưới đất tìm Jem. Cháu nghĩ bố Atticus đã đến cứu tụi cháu và kiệt sức….”
“Đó là ai?”
“Ông ta đó, ông Tate, ông ta có thể nói cho ông biết tên mà.”
Khi nói điều đó, tôi nửa chỉ người đàn ông trong góc, nhưng vội hạ tay xuống vì sợ bố Atticus quở trách tội chỉ trỏ. Chỉ trỏ là bất lịch sự.
Ông ta vẫn tựa vào tường. Ông ta đã dựa tường khi tôi bước vào phòng, hai tay ông ta khoanh trước ngực. Khi tôi chỉ tay, ông thả hai cánh tay xuống và áp lòng bàn tay áp sát tường. Hai bàn tay đó trắng, trắng một cách bệnh hoạn vì chưa từng gặp ánh nắng mặt trời, quá trắng đến độ chúng nổi bật trước bức tường màu kem mờ xỉn trong ánh sáng lờ mờ của căn phòng Jem.
Tôi nhìn từ hai bàn tay ông ta đến chiếc quần kaki bạc màu; mắt tôi đưa dần lên thân hình gày gò đến chiếc áo sơ mi vải tả tơi của ông ta. Mặt ông ta trắng như bàn tay ông trừ một đốm đen trên chiếc cằm chìa ra của ông ta. Đồi gò má ông ta gầy đến mức hóp vào; miệng ông rộng, có những vết lõm nông, hầu như khó thấy trên hai thái dương ông ta, đôi mắt xám ông ta không màu đến độ tôi nghĩ ông ta mù. Tóc ông mỏng và thưa, hầu như lơ thơ trên đỉnh đầu.
Khi tôi chỉ vào ông, lòng bàn tay ông trượt nhẹ, để lại những vết mồ hôi nhờn trên tường, vì ông móc ngón tay cái vào thắt lưng. Một cơn co thắt nhẹ kỳ lạ lướt qua thân người, như thể ông nghe tiếng móng tay cào vào phiến đá, nhưng khi tôi hoang mang
nhìn ông thì vẻ căng thẳng từ từ biến khỏi mặt ông. Đôi môi ông ta nở thành một nụ cười bẽn lẽn, và hình ảnh người hàng xóm của tôi mờ đi trong dòng nước mắt bất ngờ của tôi.
“Xin chào, ông Boo,” tôi nói.
