Phu nhân De Cambes đã thay xong trang phục, bộ trang phục giản dị và duyên dáng, sau đó nàng khoác một chiếc áo choàng lên và ra hiệu cho Pompéc đi trước dẫn đường,b ên ngoài gần như tối hẳn, và nghĩ rằng nếu đi bộ sẽ ít bị chú ý hơn là ngồi xe nên nàng đã ra lệnh cho phu xe chờ nàng gần bên nhà thờ dòng Cambes, nàng đã xin được tổ chức lễ cưới ở đấy. Pompéc bước xuống thang, và nàng tử tước theo sau.
Đến cuối cầu thang, trong khi nàng đi dọc theo phòng khác, trong đó có một đám đông đang tụ tập, nàng chạm mặt với bà De Tourville đang vừa đi vừa bàn cãi với ngài De La Rochefoucauld về phía phòng làm việc của quận chúa phu nhân.- Ôi, khoan đã, thưa chị! – Nàng nói – Mọi người đã quyết định như thế nào rồi?- Kế hoạch của tôi đã được chấp thuận! – Bà De Tourville đắc thắng kêu lên.
– Nhưng kế hoạch của chị là như thế nào? Em không được biết.- Phục thù! Cô em à, phục thù.- Xin lỗi chị, nhưng rủi thay em không quen thuộc với những danh từ về chiến tranh như chị, như vậy có nghĩa là sao?- Rất giản dị, cô em à.
– Nhưng hãy giải nghĩa cho em nghe đi.- Họ đã treo cổ một viên sĩ quan của các quân đội các hoàng thân, có đúng không.- Vâng, rồi sao?
– Thì chúng ta hãy tìm trong Bordeaux này một gã sĩ quan của quân đội đức vua và treo cổ y lên.- Trời ơi! – Claire kinh hoảng kêu lên – Chị ơi, chị nói cái gì vậy?- Ông công tước à! – Bà phu nhân nói tiếp, chẳng có vẻ gì để ý đến sự kinh hoàng của Claire – Chúng ta đã cho bắt giữ viên tổng đốc đảo Saint Georges rồi chứ?
– Rồi, thưa bà! – Ông công tước trả lời.- Bắt giam ông De Canolles! – Claire kêu lên.- Phải, thưa bà! – Ông công tước lạnh lùng nói – Ông nam tước đã bị bắt giam hoặc là sẽ bị lệnh đã được ban ra trước mặt tôi, và tôi đã thấy những người lính thi hành lên đường.
– Thế họ biết ông ấy ở đâu à? – Claire hỏi với một tia hy vọng cuối cùng.- Ông ấy đang ở nơi khuôn viên của ông bà Lalasne và hình như ông ấy đang chơi ném vòng khá thành công.Claire thốt lên một tiếng kêu, bà De Tourville ngạc nhiên quay lại, ngài công tước nhìn người thiếu phụ với một nụ cười khó hiểu.
– Ông De Canolles đã bị bắt giam! – Claire lại kêu lên – Nhưng ông ấy đã làm gì kia chứ? Mà có điều gì giống như giữa ông ấy với biến cố đáng buồn kia?- Có điều gì giống nhau à? Tất cả cô em à. Ông ta không phải là một viên tổng đốc như Richon hay sao?
Claire muốn nói nhưng tim nàng thắt lại đến nỗi lời nói ngưng lại trên môi nàng. Thế nhưng, nắm lấy cánh tay ông công tước và nhìn ông đầy kinh hoàng, nàng cố thốt ra được những lời sau đây:- Ôi! Đây chỉ là một hành động tạm thời thôi, phải không thưa ông? Một cảnh biểu dương, có thế thôi. Hình như người ta không thể làm gì được với người tù binh danh dự kia mà…
– Richon cũng vậy, thưa bà, ông ấy đã là tù binh danh dự…- Thưa công tước, tôi van ông…- Xin miễn cho những lời năn nỉ, thưa bà, vô ích thôi. Tôi không có quyền hạn gì trong vấn đề này cả, hội đồng quyết định tất cả.
Claire rời cánh tay của ngài De La Rochefoucauld và tiến thẳng vào phòng làm việc của quận chúa phu nhân. Lenet mặt nhợt nhạt và lo âu, đang đi qua đi lại, phu nhân De Condé đang trò chuyện với ông De Bouillon.Phu nhân nhẹ nhàng đến bên bà quận chúa.
– Ôi, thưa phu nhân! – Nàng nói – Em van phu nhân hãy cho em nói vài lời.- Nhưng sau khi họp hội đồng xong, ta sẽ nói chuyện với em.- Thưa phu nhân, thưa phu nhân, em muốn nói với phu nhân chính trước khi hội đồng họp.
Bà phu nhân đã toan nhượng bộ, thì một cánh cửa đối diện mà tử tước phu nhân vừa bước vào, chợt mở ra và ông De La Rochefoucauld bước vào.- Thưa phu nhân, hội đồng đã nhóm và đang chờ phu nhân.
– Đấy, em thấy không? – Bà quận chúa nói – Hiện tại ta không thể nào nghe em được, nhưng ta hãy vào họp đi, xong chúng ta sẽ cùng trở ra và cùng chuyện trò với nhau.Không còn cách nào khác để nài nỉ nữa. Sững sờ, bị mê hoặc trước sự chuyển biến mau lẹ của các biến cố, người thiếu phụ đáng thương bắt đầu sắp điên lên. Nàng dò hỏi mọi ánh mắt, tìm hiểu mọi cử chỉ mà chẳng thể nào hiểu được điều gì đang xảy ra. Bà quận chúa tiến về phía phòng khách. Claire đi theo bà một cách máy móc mà chẳng nhận ra rằng Lenet đã cầm lên bàn tay lạnh giá như một xác chết mà nàng đang buông thõng.
Mọi người bước vào phòng họp đã gần tám giờ tối. Đây là một gian phòng rộng rãi, tự nó đã tăm tối, lại càng tăm tối thêm bởi những tấm màn nặng nề. Giữa hai khung cửa, một cái bục cao được đặt sẵn, đối diện với hai ô cửa sổ nơi hắt vào những ánh sáng cuối cùng của một ngày gần tàn. Hai chiếc ghế được đặt trên cái bục đó, dành cho phu nhân De Condé và quận công D’Enghien. Hai bên hai chiếc ghế ấy là hai dãy ghế đẩu dành cho các bà trong ban tham mưu riêng của bà quận chúa. Mọi viên quan tòa khác đều ngồi những dãy ghế đối diện. Bên cạnh ghế của quận chúa phu nhân là ông De Bouillon, bên cạnh ghế của quận công D’Enghien là công tước De La Rochefoucauld.
Sáu viên sĩ quan của quân đội hoàng gia bước vào, sáu viên sĩ quan của địa phương và sáu viên sĩ quan của thành phố. Họ đều ngồi vào nơi dãy ghế.
Cuộc họp bất thường ấy được chiếu sáng bởi hai chân đèn, mỗi chân có ba ngọn nến, chúng được đặt trên những cái bàn phía trước mặt bà quận chúa, soi sáng cho nhóm người quan trọng, còn những người kia mờ dần trong bóng tối tùy theo họ ngồi càng xa vòng tròn ánh sáng càng yếu ớt đó.
Các chiến sĩ của quân đội bà quận chúa đang canh giữ cửa, tay cầm kích.Bên ngoài có tiếng đám đông đang reo hò giận dữ. Viên lục sự lên tiếng gọi tên, mỗi người đến lượt mình đứng dậy và đáp lại.Rồi viên thư ký tòa án trình bày vấn đề, ông kể lại việc chiếm thành Vayres, lời hứa của ông De La Meilleraye bị bội ước, và cái chết nhục nhã của Richon.
Ngay khi đó, một viên sĩ quan, đã được chỉ định trước mở một cánh cửa sổ ra, và những tiếng reo hò ùa vào, những giọng nói đó la to: “Trả thù cho Richon! Giết chết bọn Mazarin đi!”Người ta đã dùng tên đó để gọi cho quân đội hoàng gia.
– Quý vị đang nghe điều mà toàn dân đòi hỏi. – Ngài De La Rochefoucauld nói – Đấy trong hai giờ đồng hồ nữa, hoặc là dân chúng sẽ xem thường thế lực của chúng ta, và sẽ tự do thi hành sự trả thù, và như vậy việc phục thù sẽ không còn đúng nghĩa nữa. Đấy, thưa quý vị hãy quyết định đi, và không nên chậm trễ nữa.Bà quận chúa đứng dậy.
– Mà tại sao lại quyết định? – Bà kêu lên – Cần gì phải có câu kết án chứ? Lời kết án đó, các bạn vừa được nghe qua tiếng nói của dân chúng thành Bordeaux.- Thật vậy – Bà De Tourville nói – tình thế hiện tại thật là giản dị. Đây là luật báo thù chứ có gì đâu.Lenet không thể nào nghe thêm nữa, từ chỗ ngồi của mình ông bước ra đứng giữa phòng.
– Không nên nói thêm một lời nào nữa, tôi van bà! – Ông kêu lên – Bởi vì một ý kiến như vậy quả là cay nghiệt. Bà quên rằng ngay cả quyền lực của đức vua khi trừng phạt theo cách của họ, nghĩa là một cách thô bỉ, ít ra cũng đã tôn trọng trình tự của pháp luật và đã giao cho các quan toàn quyền luận án. Bà cho rằng mình có quyền làm điều mà ngay cả đức vua cũng không dám làm hay sao?
– Ôi! – Bà De Tourville nói – Tôi đã quá chán khi mở miệng ra có ý kiến là bị ông Lenet phản đối. Tiếc thay, lần này thì ý kiến của tôi trùng hợp với ý kiến của quận chúa phu nhân.- Phải, đáng tiếc. – Lenet nói.- Kìa ông! – Quận chúa nói.
– Thưa phu nhân, dẫu sao cũng nên giữ đúng nghi thức, quyền tự do kết án vẫn là ở nơi phu nhân kia mà.- Ông Lenet nói đúng. – Công tước De La Rochefoucauld nói vừa sửa lại điệu bộ của mình – Và cái chết của một người quả là một vấn đề quan trọng để chúng ta trút trách nhiệm lên một người duy nhất, dù cho đó là một vị quận chúa.Rồi cúi xuống bên bà quận chúa sao cho chỉ có những người thân cận nhất mới có thể nghe được.
– Thưa phu nhân! – Ông nói – Phu nhân hãy theo ý kiến của mọi người và chỉ nên giao cho những người mà phu nhân tin tưởng đọc bản luận án. Như vậy chúng ta sẽ không sợ mất đi cuộc trả thù của chúng ta.
– Khoan đã, khoan đã! – Ông Bouillon cắt ngang, vừa chống cây gậy xuống và vừa nhấc cái chân đau lên – Ông đã nói đến việc tránh trách nhiệm cho phu nhân, tôi không phản đối điều này nhưng tôi muốn mọi người cùng đồng tình với tôi. Tôi không mong mỏi gì hơn là tiếp tục công cuộc chống đối này, nhưng với một bên là phu nhân và một bên là toàn dân. Quỷ thật! Tôi không muốn tách riêng ra một mình. Tôi đã mất quyền cai trị Sedan vì một trò đùa kiểu này. Khi đó tôi đã có trong đầu ý định chiếm một thành phố. Hồng y De Riechelieu đã tước mất thành phố của tôi. Bây giờ tôi chỉ còn có một cái đầu, và tôi không muốn bị hồng y De Mazarin lấyu mất nốt. Bởi vậy tôi yêu cầu nên dể các vị quan lại trong thành phố làm bồi thẩm cho chúng ta.
– Những tên như vậy lại ký bên cạnh chữ của chúng ta à? – Bà quận chúa lẩm bẩm.- Thưa phu nhân, cột thì chống kèo. – Ông De Bouillon đáp lại, ông ta vốn là một người rất thận trọng.- Đây có phải là ý kiến của các ông không?- Vâng. – Công tước De La Rochefoucauld nói.
– Còn ông Lenet?- Thưa bà – Lenet trả lời – May sao, tôi chẳng phải là hoàng thân hay công tước, hay sĩ quan, hay quan chức gì cả. Do vậy, tôi được quyền trung lập, và tôi xin được đứng ở giữa.
Thế là bà quận chúa đứng dậy kêu gọi hội đồng mà bà đã mời đến hãy đáp lại thái độ thách thức của đức vua bằng một biện pháp mạnh. Bà vừa nói xong thì cửa sổ lại mở ra và người ta nghe vọng đến phòng xử án tiếng của cả ngàn người dân cùng chung một câu reo hò.
– Hoan hô phu nhân quận chúa! Trả thù cho Richon, giết chết bọn D’Epernon và bọn Mazarin đi.Phu nhân De Cambes nắm lấy cánh tay Lenet.- Ông Lenet ơi, tôi chết mất.
– Tử tước phu nhân De Cambes. – Lenet nói – Xin quận chúa cho phép được rút lui…- Ồ, không, không! – Claire nói – Tôi muốn…- Chỗ của bà không phải là ở đây, thưa bà. – Lenet cắt ngang – Bà không thể làm được gì cho ông ấy đâu, tôi sẽ cho bà biết mọi diễn tiến và chúng ta sẽ xem có cách nào cứu được ông ấy không.
– Bà tử tước có thể rút lui. – Bà quận chúa nói – Những bà nào ở đây không muốn tham dự cuộc họp có thể rút lui theo bà tử tước, ở đây chúng ta chỉ cần có các ông.Không một bà nào động đậy. Một trong những tham vọng muôn đời của nửa nhân loại có nhiệm vụ quyến rũ lại là ham muốn thi hành những quyền hạn của một nửa nhân loại có nhiệm vụ chỉ huy. Các bà thấy đấy là một dịp, như phu nhân vừa nói, để trở thành các ông trong tạm thời, đây quả là một dịp may mắn để các bà không lợi dụng đến.
Phu nhân De Cambes bước ra ngoài, có Lenet theo đỡ. Đến chân cầu thang, nàng thấy lão Pompéc mà nàng đã dặn đi hỏi thăm tin tức.- Sao? – Nàng hỏi.- Ông ấy đã bị bắt giam rồi.
– Ông Lenet! – Claire nói – Tôi chỉ còn tin tưởng ở ông và hy vọng ở Chúa! – Và nàng buồn bã trở về phòng mình.- Ta sẽ đặt những câu hỏi gì với kẻ sắp ra trước tòa án? – Bà quận chúa lên tiếng hỏi khi Lenet trở về chỗ ngồi của mình – Số phận sẽ rơi vào ai đây?
– Chẳng có gì giản dị hơn, thưa phu nhân. – Ông công tước trả lời – Chúng ta có khoảng ba trăm tù binh, trong đó tên họ của những người đó và cấp bậc của họ trong quân đội hoàng gia, kẻ đầu tiên có một cấp bậc tương tự như Richon đáng thương của chúng ta, thì chính kẻ đó sẽ được chỉ định.
– Chúng ta mất thì giờ mà đi hỏi mười hay mười hai viên sĩ quan đó… – Bà nói – Ông lục sự, ông còn giữ sổ bộ, hãy tìm và cho biết tên của những tù binh có cùng cấp bậc như Richon.- Chỉ có hai thôi, thưa phu nhân. – Viên lục sự nói – Tổng đốc Saint Georges và tổng đốc thành Braune.- Có hai viên tổng đốc, đúng rồi! – Bà quận chúa kêu lên – Họ đều đã bị bắt giữ rồi chứ, Labussiere?
– Rồi thưa phu nhân. Viên đội trưởng đội cận vệ đáp – Và cả hai đều đợi lệnh.- Hãy đưa họ ra đây. – Bà quận chúa nói.- Hãy đưa cả hai đến, nhưng chúng ta hãy bắt đầu bằng với một người bị trước, ông tổng đốc Saint Georges.
