Sáng hôm đó, tôi thấy chúng lắp đặt hệ thống trang âm, thử âm thanh như cho một buổi phát biểu bình thường, một buổi hòa nhạc của khu phố. Tất cả đã sẵn sàng. Các tín đồ tới, ôm hôn nhau, bắt tay nhau, đặt tay lên ngực, cười đùa. Họ trông giống như những tín đồ bình thường, như những người cha trong một gia đình êm ấm. Thế nhưng ngay khi những lời đầu tiên được cất lên, một vài người trong số họ sẽ bị kích động, rơi vào cơn hưng phần hiếu chiến, ác độc và mù quáng.
Đạo Hồi không đáng bị như vậy. Không một tôn giáo nào lại muốn bị tách ra khỏi chiều kích nhân đạo của nó như thế.
Cách đây hai mươi năm, Nabil đã từng kể cho chúng tôi về Mohammed, thông điệp về tình yêu thương của ông cũng như cuộc đời đầy thơ mộng của ông. Một vài người nghe anh ta kể với một nụ cười mỉa mai. Một số khác lại thích ý tưởng về quyền năng mà Đấng Tiên Tri thể hiện: một con người siêu nhiên, một kẻ nổi loạn chống lại các định chế, một lãnh tụ hiến thân cho sự nghiệp. Với một băng nhóm đang đi tìm lý tưởng như nhóm của chúng tôi thì ông ta đại diện cho hình ảnh một vị thủ lĩnh tối cao.
Dĩ nhiên, những giá trị của chúng tôi không được thể hiện bằng những con đường trong sạch nhất, nhưng chúng tôi là những chàng trai dũng cảm, theo cách của chúng tôi. Vấn đề công bằng hiện lên rất đơn giản: chúng tôi muốn có tiền để sống tốt hơn và chúng tôi đi tìm nó ở chỗ nó có: nhà những người giàu. Chúng tôi không có ý thức chính trị gì mà chỉ mong muốn một cách phân chia của cái khác đi. Và nhất là chúng tôi đang tìm cách sống trong một gia đình không phải gia đình của chúng tôi.
Khi nhớ lại, tôi hiểu rằng băng nhóm cũng như một xã hội, có trật tự trên dưới, có các quy tắc, cách tổ chức, hệ thống tài chính cùa nó để cho phép chúng tôi có thể tiêu xài, tồn tại.
Một vài người trong số các tín đồ đang dồn lại xung quanh bục diễn thuyết vừa được dựng lên hẳn là đến đây vì những lý do giống nhau. Nội dung sâu xa của bài diễn thuyết hay mục đích của nó không quan trọng với họ, điều quan trọng là tìm thấy nhau, gặp gỡ, nhận ra nhau. Họ cho rằng nỗi sợ hãi mà họ gieo rắc tại phương Tây thể hiện sức mạnh, là lời đáp trả cho việc bản sắc của mình không được công nhận.
Tuy nhiên, tôi không cho họ một tình tiết giảm nhẹ nào, bởi sự có mặt của họ đã làm cho lời nói của tên điên khùng kia trở thành có lý.
Hằn đây, xuất hiện trong những tràng vỗ tay hoan hô. Một số tới ôm hắn với lòng sùng kính. Hắn giữ vẻ đạo mạo, lướt cái nhìn u tối khắp cử tọa và uy quyền của hắn khiến cho họ trật tự. Ta cảm thấy được rằng hắn thích với sự sùng bái ấy.
Bằng một giọng bình thản, hắn bắt đầu nói bằng tiếng Ả Rập. Sau đó, hắn mở rộng bài diễn thuyết của mình, cất cao giọng và công chúng xôn xo. Một kịch sĩ hoàn hảo. Hắn biết cách kích động đám đông, nhẹ nhàng đẩy họ về phía những ý tưởng nhơ bẩn tăm tối mà hắn muốn tung ra cho họ. Tôi không biết hắn giải thích điều gì, nhưng tôi đoán ra được. Tôi đã nghiên cứu những lời đả kích của hắn: hắn bắt đầu bằng việc nói về tôn giáo, lồng ý định của hắn vào một bối cảnh lịch sử để hợp pháp hóa nó.
Sau đó, viện đến những lời răn dạy, những giai thoại mang tính biểu tượng, những đoạn trích dẫn Kinh Coran, hắn dệt nên mối quan hệ giữa cuộc đời thần thánh của Đấng Tiên Tri với cái tương lai mà hắn báo trước vể sự trỗi dậy của một dân tộc Ả Rập thống nhất sẵn sàng chiến đấu để giết những kẻ nghịch đạo.
Lời hô hào kêu gọi của hắn vì thế có thể trở thành mang tính chính trị. Đám đông đã sẵn sàng. Sẵn sàng để lặp lại những khẩu hiệu rao giảng của hắn, sẵn sàng để gào lên những tiếng hận thù.
Tên thủ lĩnh chợt nhận thấy có một máy quay truyền hình vừa mới tới. Hắn liền tiếp tục bài diễn thuyết bằng tiếng Anh, những âm trò của thứ ngôn ngữ này đã làm giảm bớt giọng điệu hung hăng.
“Hỡi cộng đồng Oumma[1] Ả Rập và Hồi giáo, hãy chờ đợi tin tốt lành! Bởi vì thời đại đức tin của chúng ta ngự trị đã tới rồi. Các chiến sĩ Hồi giáo đã thắp sáng đêm tối bằng máu của họ. Họ chỉ cho ta thấy con đường. Hỡi những tín đồ, con trai các người đang hy sinh để luật lệ của chúng ta được ngự trị trên thế giới này! Các chiến binh của Tawhid, sự thống nhất của vương quốc của Đấng Allah khiến kẻ thù của chúng ta khiếp sợ, làm lung lay địa vị của chúng. Những ngọn gió của Jihad đã xuất hiện và sắp sửa quét bay thói đạo đức giả của các quốc gia khác để hé lộ ra ánh sáng đức tin rực rỡ của chúng ta. Những đội quân thập tự chinh của Mỹ, Pháp và Anh tại Irak, Afghanistan sắp phải dừng bước. Đó là bởi vì chúng sợ hãi nên chúng phải tập hợp lại với nhau và huy động lực lượng chống lại những người anh em của chúng ta.”
[1. Cộng đồng người Hồi Giáo trên khắp thế giới không phân biệt màu da, chủng tộc, quốc gia, nghề nghiệp.]
Hắn ngừng lại một chút, lướt nhìn đám đông bằng ánh mắt u tối, đánh giá sức ảnh hưởng những lời nói của mình. Rồi hắn hướng về máy quay, ngón tay chỉ về phía đó.
“Hỡi nhân dân các nước tham gia vào đội quân Thập tự chinh, các người đã mặc kệ tiếng kêu khóc của những đứa trẻ Irak chết dưới lệnh cấm vận! Các người làm ra vẻ không nghe thấy tiếng kêu khóc của trẻ em Palestine. Và ngày hôm nay, các người coi các chiến sĩ của ta như những tên sát nhân, ở Irak, ở Afghanistan và khắp những nơi quyền lợi dẫn đường cho đội quân của những kẻ nghịch đạo? Các người coi những chiến sĩ cảm tử của chúng ta như những kẻ giết người? Họ, những tên giết người ư? Không, họ là đội quân của công lý. Bị thói đạo đức giả của các người giết hại, bị tước đi danh dự nhân phẩm, bị đội quân của các người cướp bóc và hạ nhục, họ thà hy sinh cuộc sống nhân danh đức tin của mình còn hơn. Họ là đội quân thân cận của Đấng Tiên Tri! Họ đã dâng cuộc sống của mình cho Người ư? Người sẽ đón họ như những vị anh hùng, ôm họ vào lòng, dành cho họ một chỗ bên cạnh Người với hạnh phúc vĩnh hằng!”
Những tiếng thì thầm tán thưởng vang lên trong đám đông. Khi ấy, tên thủ lĩnh liền rời mắt khỏi máy quay để hướng về phía những gương mặt đang mê sảng, những ánh nhìn bị thôi miên, những cái miệng sẵn sàng gào thét:
“Đừng nghe những kẻ vô đạo hạ thấp những người anh em của chúng ta! Lời lẽ của chúng chỉ cho thấy chúng bất lực trước sức mạnh chân lý của chúng ta! Chúng ta là nạn nhân! Nhưng không còn lâu nữa đâu, các anh em. Bởi vì một thời đại mới đang tới. Thời đại mà Đấng Tiên Tri đã yêu cầu chúng ta xây dựng! Hãy trở thành những người soi đường của Người trong cảnh tăm tối trên thế giới này. Người sẽ dẫn lối cho các ngươi trong ánh sáng rực rỡ của thiên đường! Hãy là chiến sĩ trên chiến trận nơi đây! Người sẽ dẫn dắt linh hồn các ngươi nơi những cánh đồng trên thiên đường! Allah vĩ đại!”
Những người đến tham dự, bị kích động, nhắc lại thuộc lòng những lời đó. Những tiếng hô tụng ca Thánh Allah đã biến thành tiếng hô kêu gọi chiến tranh.
Tôi không còn nghe thấy gì nữa. Tôi chăm chăm nhìn tên thủ lĩnh, dán mắt vào ngực hắn, như thể đang tìm kiếm một sức mạnh giúp tôi giết được hắn từ xa. Đáng lẽ tôi phải dự trù một loại vũ khí có thể hạ gục hắn từ cửa sổ phòng tôi. Đám vệ sĩ của hắn đang đưa mắt nhìn lướt khắp đám đông và mặt tiền các ngôi nhà, sẽ không kịp ngăn tôi. Tôi sẽ nhắm thẳng đầu hắn và bụp, thế là xong.
Thế nhưng tôi sẽ không trả thù theo cách đó. Cái chết như thế quá vinh quang đối với tên thuyết giáo sát nhân. Biến hắn thành một kẻ tử vì đạo sẽ là ban cho hắn cái địa vị hắn hằng mong muốn.
Không, tôi muốn làm cho hắn phải bước xuống khỏi sân khấu của lòng hận thù, bắt hắn phải quỳ xuống, làm cho hắn phải lăn lộn trên đất và liếm cát bụi.
Tôi muốn hắn biết thế nào là mất danh dự trước khi chết.
— ———
Khi ấy, chúng tôi đã sống những ngày đẹp nhất cuộc đời mình.
Dảnh hết tâm trí cho việc học, tôi nhanh chóng trở thành học viên xuất sắc nhất khóa. Một nguồn năng lượng ngự trong tôi: tôi chiến đấu vì cô ấy.
Ban ngày, là một anh chàng sinh viên mơ mộng dưới ánh sáng yếu ớt từ khung cửa nhỏ, tôi kìm lại ý muốn được ra khỏi lớp học, chạy đi tìm cô ấy để phủ lên cô ấy những nụ hôn, để hứa hẹn với cô ấy những ngày tươi đẹp hơn.
Nhưng tối đến, tôi gặp lại cô ấy hạnh phúc và tươi cười với một bữa tối khiêm tốn dọn trên một chiếc bàn nhỏ bằng gỗ vốn là thứ đồ đạc duy nhất chúng tôi có.
Và chúng tôi đã trải qua những buổi tối thật đẹp cùng cười đùa, cùng tâm sự về quá khứ, cùng dự đoán tương lai, đôi khi chúng tôi còn leo lên mái nhà ngắm ánh ngày dần tắt trong màn khói xám của thành phố.
Chính trên mái nhà này chúng tôi đã quyết định có một đứa con. Chúng tôi thậm chí còn nghĩ ngay rằng đó sẽ là một đứa con trai. Và tôi đề nghị cô ấy đặt tên nó là Jérôme, giống tên của bố cô ấy.
JEAN
Khi bọn chúng vào phòng, Jean đang ngủ. Những viên thuốc Lagdar cho uống giúp gã có một vài khoảnh khắc mất đi ý thức, các cơ được thả lỏng. Hé mở mí mắt, gã nhận thấy một sự náo động bất thường quanh mình và hiểu ngay điều gì sắp xảy ra. Vẻ kích động của hai tên bắt cóc, ánh nhìn điên dại của chúng, sự nhanh nhẹn trong cử động của chúng cho thấy tính chất của thời điểm sắp tởi: thời điểm hành quyết.
— ———
Chúng bắt đầu la hét, động viên khích lệ nhau và chửi gã bằng thứ tiếng của chúng.
Lagdar đã biến đổi. Người đàn ông nhỏ bé dễ chịu đã nhường chỗ cho một chiến binh đang tìm kiếm trong mình sự giận dữ và lòng hận thù đủ để dập tắt một vài cảm xúc có nguy cơ ngăn cản hắn hành động.
Còn Jean, gã thử thăm dò nỗi sợ hãi trong mình. Gã đã nhầm nó với cảm giác ngạc nhiên vì bọn bắt cóc đột ngột xông vào và vì thái độ thù hằn của chúng. Gã nổi dậy chống lại cái cảm xúc đang xâm chiếm gã: gã không thể sợ đoạn kết, vì gã đã quá chờ đợi khoảnh khắc này để có thể sợ hãi. Gã chỉ muốn bọn chúng ngừng la hét và hoàn tất hành động của chúng trong im lặng.
Akim vứt một cái túi lên giường:
– Mặc quần áo này vào! Hắn ra lệnh.
Ngoan ngoãn vâng lời, gã nhìn đống quần áo ăn mày cũ nát của mình, vẫn trong tình trạng rách rưới và bốc mùi như trước khi gã cởi ra.
Jean thử đưa mắt tỏ ý dò hỏi Lagdar, hy vọng một lời giải thích, một sự giúp đỡ, nhưng tên này đang ở trong một trạng thái khác thường, mắt lồi ra, hơi thở không đều.
Akim thét lên và chĩa súng vào gã để gã nhanh chóng tuân lệnh.
Gã tù chui vào bộ quần áo đầy vết bẩn và cảm thấy thoáng buồn nôn khi bắt gặp lại thứ mùi vốn đã từng là của gã trong một thời gian dài.
Khi gã mặc xong, Lagdar tiến lại gần và chìa tay về phía mặt gã. Jean lùi lại theo bản năng.
– Cấm nhúc nhích! Lagdar thét lên và chĩa súng vào giữa trán gã.
Trái với mọi chờ đợi, hắn túm tóc Jean.
Akim lôi một chiếc máy quay cùng chân máy ra khỏi cái túi du lịch trong khi miệng vẫn không ngừng la hét. Jean hiểu ra. Bọn chúng sẽ thực hiện một trong những đoạn phim chết chóc vốn đã trở thành kiểu mẫu cho nhiều tên khủng bố. Chúng sẽ cho gã đóng vai nạn nhân khiếp sợ còn chúng thì nhận vai trò những chiến binh vô nhận đạo, sẵn sàng là mọi thứ để đạt được mục đích.
Lagdar chui đầu vào một cái mũ trùm và chĩa súng vào mặt con tin.
Akim, sau khi cũng đã trùm mặt, lôi một thanh kiếm ra khỏi cái túi du lịch.
Jean run rẩy và những cơn run rẩy ấy dội lại làm lung lay tinh thần gã. Nhịp thở của gã gấp hơn. Chúng sẽ chặt đầu gã. Khẩu súng chỉ dùng để buộc gã không nhúc nhích mà thôi, còn chính thanh kiếm sẽ cứa vào da gã, lấy đi những tiếng kêu la đau đớn của gã, làm cho gã chết một cách từ từ, trong khi vẫn còn ý thức được sự khủng khiếp của thời điềm đó.
Trong ký ức gã lại hiện lên cảnh tượng kinh khủng khi nhà báo người Mỹ ấy vẫn hiểu được thực tế cái chết của mình trong khi mấy tên man rợ đang cắt cổ anh ta. Khoảnh khắc khiếp sợ tuyệt đối. Jean đã sai lầm khi trước đây xem những đoạn phim được phát tán trên internet về vụ sát hại anh ta. Những hình ảnh cùng tiếng kêu thét của người bị hành quyết thiêu đốt trái tim gã mãi mãi, không cho gã ngủ suốt nhiều đêm liền.
Gã cảm thấy nỗi sợ hãi phản trắc đang trỗi dậy, rõ ràng và dữ dội vì đã lâu gã không biết tới nó nữa.
Người đàn ông thứ ba xuất hiện. Đôi mắt u tối của hắn lộ ra qua hai lỗ thủng trên mũ trùm đầu. Hắn tránh nhìn nạn nhân của mình và đứng vào gần máy quay. Những tên đồng đảng của hắn đứng hai bên kẻ bị hành quyết. Jean vừa cảm thấy lưỡi kiếm lạnh toát trên cổ, vừa cảm thấy nòng súng đang gí vào thái dương.
Tên thủ lĩnh khẽ gật đầu với đám quân của mình trước khi bật máy quay. Hai tên khủng bố bắt đầu la hét điên cuồng, như là tìm kiếm trong cơn hung bạo vô lý ấy chút can đảm để thắng được nỗi hèn nhát trong chúng, để có thể đạt tới trạng thái xuất thần khiến cho hành động giết người với chúng chỉ còn là một hành động hoàn toàn máy móc mà thôi.
Cơn tức giận cực độ của chúng làm tăng thêm nỗi sợ hãi trong Jean, gã lại bắt đầu run rẩy hơn cả lúc trước. Gã hít thở sâu và thử tìm cách lẩn trốn vào một nơi nào đó sâu thẳm trong chính bản thân gã. Một nơi còn giữ lại được chút hơi ấm gã đã từng biết xưa kia, một chút năng lượng hay lòng dũng cảm còn sót lại để có thể gập thời gian lại và gửi trả những giây đồng hồ sắp tới về một thời điểm khác. Gã cúi đầu và nhắm mắt lại để không thấy lưỡi kiếm đang kề vào cổ, để không biết gì về nơi chốn, hoàn cảnh nữa. Gã lục lọi trong tâm hồn mình, trong thân thể mình, trong trái tim mình nhưng chỉ tìm thấy nỗi sợ hãi của chính gã. Nó trôi bập bềnh như một thứ chất lỏng lạnh buốt trong cơ thể gã, làm co cứng chân tay.
Gã điên lên vì đã để cho nỗi sợ xâm chiếm lấy mình. Gã muốn mình phải tự hào, phải thản nhiên, gã, người đã chờ đợi cái giây phút này biết bao, đã chuẩn bị cho nó, thậm chí đã gọi tên nó trong những cơn say mèm tuyệt vọng. Đối diện với ý nghĩ về cái chết của mình, gã tin rằng sẽ đạt được sự thanh thản gần như là niềm hạnh phúc tuyệt đối. Thế mà, đên lúc này, gã lại tỏ ra sợ hãi, nỗi sợ mà gã không bao giờ tưởng tượng ra được.
Liệu gã có thét lên khi lưỡi kiếm cứa vào da thịt gã? Liệu gã có van xin những tên đao phủ của mình? Mỗi câu hỏi biến thành một con sóng dần đẩy gã đi xa, tới một cơn bão tình cảm dữ dội. Gã thấy lảo đảo mất phương hướng.
Thế là gã mở mắt ra nhìn vào thực tại, tìm một điểm tựa trong đó để không suy sụp, đứng thẳng lên và tỏ ra xứng đáng. Gã nhìn chằm chằm vào ống kính máy quay. Ai sẽ xem những hình ảnh này? Người ta có nhận ra gã không? Râu ria, mái tóc dài, tuổi tác cùng những điều kiện sống suốt thời gian vừa qua đã khiến việc nhận dạng gã trở nên khó khăn. Ít nhất là gã hy vọng như vậy.
Gã bắt gặp cái nhìn của người đàn ông đứng sau máy quay và ngạc nhiên vì sự dữ dội trong ánh mắt ấy. Đó là do hận thù? Do một sự tò mò bệnh hoạn? Cũng có thể là do sợ hãi?
Tên thủ lĩnh giơ tay lên, thế là hai tên đồng bọn im miệng ngay lập tức. Và bình tĩnh thu dọn vũ khí.
Màn kịch đã diễn xong.
Jean mở miệng hớp lấy một chút không khí, ngạc nhiên, hạnh phúc. Gã không muốn chết. Dù thế nào thì cũng không phải theo cách này.
– Cởi quần áo ra, Akim ra lệnh.
Jean nhận thấy những giọt mồ hôi lạnh toát lăn trên trán gã. Ba tên cực đoan đứng im quan sát gã. Gã đã tặng cho chúng một màn kịch đáng thương hại. Người đàn ông đầy ngạo nghễ trước bọn bắt cóc đã nhường chỗ cho một tên khát rượu và giờ đây lại là một nạn nhân đáng thương, đầm đìa mồ hôi, mắt mở to sợ hãi trước địa ngục, thở một cách khó nhọc, nước đái vãi cả ra sàn.
– Tôi sẽ lo phần anh ta, Lagdar tuyên bố, đã lấy lại giọng dịu dàng và ân cần của mình.
Sau đó, quay về phía Jean:
– OK, được rồi. Anh đi tắm và thay quần áo đi.
Con tin cười phá lên.
Tiếng cười giận dữ của một con người bị tước đi danh dự, sự vững vàng và lý trí của mình.
Nhưng cũng là tiếng cười của một kẻ sống sót nhờ phép màu.
DANIEL
Sự điên loạn gặm nhấm tinh thần tôi. Tôi cảm thấy từng mẩu lý trí của mình phải lùi bước trước ngọn lửa của nỗi đau. Tôi phải chiến đấu để giữ mình tỉnh táo, xua đuổi những dấu hiệu nhỏ nhất của sự yếu đuối, những sự nhượng bộ dù chỉ là chút xíu trước những cơn hoang tưởng đang ẩn mình sau nỗi đau của tôi, rình rập chờ đợi một khoảng buông lỏng quá lâu để hoàn toàn xâm chiếm lấy tôi. Những hình ảnh kinh hoàng mà tôi thấy thấp thoáng phải chăng là kết quả của trạng thái uể oải phản trắc hay của chính sự sáng suốt bị bao vây?
Ban ngày, tôi làm ra vẻ bình thường để giữ được vẻ ngoài đáng tin cậy. Nhưng khi đêm xuống, những bóng ma của tôi lại ập đến. Ngược đời thay, chính là sự sáng suốt của tôi đã chuẩn bị đón tiếp cơn điên loạn. Nó cho tôi thấy hình ảnh hai người đàn ông trong tôi. Một chiến binh luồn lách, sử dụng thủ đoạn, điều khiển mọi việc theo ý mình vào ban ngày, và tối đến là một con người rối trí mà hận thủ giữ cho thức tỉnh. Con người thứ nhất phục vụ cho con người thứ hai. Nhưng con người thứ hai lại làm hỏng những cơ hội của con người thứ nhất bằng thái độ vô trách nhiệm và những đợt mất tự chủ.
