10 Lời Khuyên Khởi Nghiệp

Đây là vấn đề khá rắc rối vì:

Đừng để thuế cản trở việc kinh doanh của bạn.

Thuế không mang lại thành công.

Ngay khi tôi viết nội dung này, nó đã bắt đầu lạc hậu.

“Có kẽ hở trong việc đánh thuế – xe ôtô không bị đánh thuế theo tuổi thọ, dung tích động cơ (và quãng đường đã đi) kể từ tháng 4 năm 2002. Giờ đây, ôtô bị đánh thuế theo lượng khí CO2 thải ra và nó không giống như tuổi thọ/dung tích động cơ.” (David)

Điều quan trọng là bạn cần phải hiểu những chính sách thuế trong tương lai, ngay cả khi bạn có một nhân viên kế toán chuyên viết bản kê khai thuế. Đừng quá lo lắng và hãy thư giãn trước khi tìm hiểu về nó.

Chương này không hướng dẫn về các quy định thuế. Nó chỉ là những bí quyết khôn ngoan và những lời khuyên cụ thể.

Ở Việt Nam, Tổng Cục thuế thuộc Bộ Tài chính là cơ quan thực hiện chức năng quản lý đối với các khoản thu nội địa, bao gồm: thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác của ngân sách nhà nước (gọi chung là thuế); tổ chức thực hiện quản lý thuế theo quy định của pháp luật (các cấp thấp hơn là Cục thuế và Chi Cục thuế). Những người mới bắt đầu kinh do anh có thể tìm hiểu các vấn đề về thuế trên trang web www.gdt.gov.vn, mục “Giải đáp về thuế” hoặc gọi điện đến số (043)9.724.204/9.724.209

Những điều bạn cần lưu ý khi khởi nghiệp:

Hình thức kinh doanh: Bạn cần phải đưa ra lựa chọn hình thức kinh doanh mình sẽ làm. Cũng giống như các cân nhắc khác, thuế phải luôn tồn tại trong suy nghĩ của bạn.

Nếu bạn là người buôn bán cá thể, bạn sẽ bị đánh thuế như là một cá nhân – tất cả khoản lợi nhuận kinh doanh của bạn bị đánh thuế giống như lương trực tiếp.

Với hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp của bạn sẽ là một thực thể hợp pháp độc lập. Bạn sẽ bị đánh thuế vào những khoản lợi nhuận phụ trội ít hơn so với người buôn bán cá thể. Bạn cũng có thể được thanh toán bằng cổ tức với mức thuế thấp hơn. Tuy nhiên, là một nhân viên trong công ty, bạn cũng sẽ bị đánh thuế thu nhập cá nhân. Vì lý do này, một số doanh nhân tự trả cho mình mức lương rất thấp và thay vào đó bằng khoản thanh toán cổ tức thường xuyên (miễn là doanh nghiệp của họ phải làm ăn có lãi).

Chuyển từ người làm công sang người bắt đầu khởi nghiệp: Có nhiều yếu tố cần phải cân nhắc khi bạn chuyển từ một người làm công ăn lương sang một người bắt đầu khởi nghiệp kinh doanh.

Nếu bạn thua lỗ trong năm đầu kinh doanh, bạn có thể đòi hỏi khoản tiền hoàn thuế bạn đã đóng trong những năm là nhân viên.

Bạn cũng nên kiểm tra xem liệu bạn có đủ điều kiện để được hưởng các khoản tín dụng thuế của chính phủ.

Vòng quay tiền mặt và thuế: Một hóa đơn thuế không nằm trong kế hoạch và bất ngờ có thể khiến một doanh nghiệp nhỏ lụn bại. Nếu ở Anh, bạn sẽ không muốn Văn phòng Thuế và Thu nhập bám đuôi đòi bạn thanh toán, bởi họ có quyền lực rất lớn. Nhưng phàn nàn cũng vô ích – đó là lỗi của doanh nghiệp vì đã không lường trước hóa đơn đó.

Một quy tắc thật khó để thực hiện nếu bạn vừa bị đánh thuế thu nhập cá nhân. Hãy tập thói quen để dành tiền cả năm để có thể trả hóa đơn thuế của mình. Bạn cũng có thể trả thuế nhiều lần trong năm.

Những gì bạn có thể và không thể yêu cầu: Hãy hỏi nhân viên kế toán để có lời khuyên cụ thể. Dưới đây là một số quy tắc theo kinh nghiệm:

Bạn có thể yêu cầu:

Một số chi phí nếu bạn làm việc ở nhà (nếu có mục “những chi phí khác”)

Quà kinh doanh (có giới hạn), không phải đồ ăn và đồ uống

Công tác phí (ví dụ, tiền ăn khi bạn đi công tác)

Sách, báo, tạp chí liên quan • Giải trí cho nhân viên (có giới hạn)

Chi phí thuê vợ hoặc chồng của bạn (nếu bạn có thể chứng minh họ thật sự làm và bạn trả tiền cho họ hợp đồng hiện hành)

Các khoản chi không thể yêu cầu:

• Thu nhập cá nhân và chi phí cá nhân của bạn

• Giải trí và ăn uống với khách hàng

• Đi lại đến chỗ làm của bạn

• Quần áo

• Vé gửi xe và tiền phạt

Tôi biết một số người đã biến việc yêu cầu hoàn thuế thành nghệ thuật. Một người đã ghi khoản mua một hệ thống nghe nhạc tại nhà hạng sang vào sổ kế toán kinh doanh là thiết bị để chiếu DVD đào tạo cho nhân viên. Người khác thì nhận thấy một cuộc trưng bày sản phẩm chỉ diễn ra đúng vào kỳ nghỉ và ở một đất nước ấm áp, vậy là anh kết hợp chuyến đi với việc đi tìm hiểu tình hình kinh doanh thực tế.

“Thách thức cơ bản của tôi là làm cách nào để yêu cầu thanh toán vé máy bay hạng nhất như là ‘chi phí kinh doanh cần thiết’.” (Claire, thiết kế trang sức)

Tôi thích phong cách của Claire! Nếu bạn muốn có cơ hội cải thiện, bạn có thể đăng ký thẻ khách hàng trung thành của hãng hàng không. Tuy nhiên, trước khi bạn thực hiện những phương pháp trực tiếp khác, tôi khuyên bạn nên đọc phần “trốn thuế” ở cuối chương.

Bí quyết doanh nhân: Yêu cầu hoàn thuế

Hãy nhớ, cụm từ chính thức là “tất cả và dành riêng cho kinh doanh”. Do đó, nếu bạn có một chuyến du lịch gặp gỡ bạn bè và thực hiện một số việc kinh doanh ở đó, có thể bạn khó yêu cầu thanh toán mọi thứ ở đây.

Trang thiết bị: Nếu bạn mua trang thiết bị cho doanh nghiệp của mình, bạn không thể yêu cầu hoàn thuế toàn bộ chi phí của những trang thiết bị này trong năm đầu. Thay vào đó, bạn có thể yêu cầu giảm thuế theo hình thức của “các khoản miễn thuế cho vốn”.

Ôtô và thuế: Đây là một trong những phần phức tạp nhất của thuế. Về cơ bản, chính phủ không thích những người béo tốt phởn phơ lượn xe quanh thành phố trên những chiếc xe của Đức gây ồn ào cho hàng xóm và làm ô nhiễm môi trường.

Nếu doanh nghiệp cấp cho bạn một chiếc xe ôtô, bạn sẽ thấy thuế thật sự là điều rắc rối. Sẽ đơn giản hơn nếu bạn giữ chiếc xe này là của cá nhân, thanh toán mọi khoản chi phí sửa chữa và bảo hiểm. Sau đó, bạn có thể tính quãng đường đã đi để thực hiện việc kinh doanh với mức là 45 xu một dặm. Và sau một năm, khoản thu này sẽ tự thanh toán cho chiếc ôtô của bạn.

Bí quyết doanh nhân: Tránh xa những chiếc xe bóng bẩy

Bạn không cần phải mua những chiếc xe bóng bẩy để gây ấn tượng với khách hàng:

Tôi thường lái chiếc Renault cũ nát mà một người bạn gọi là “xe của gã hề”. Sau một cuộc gặp, khách hàng theo tôi đến tận bãi đỗ xe. Tôi hoảng sợ và đành nói lời chào tạm biệt, đi qua chiếc xe, lẩn vào góc phố cho đến khi người kia quay trở lại văn phòng. Sau đó, tôi phóng vù ra và nhanh chóng lái xe đi.

Một tuyên bố sứ mệnh tuyệt vời của công ty quảng cáo là: “Macs chứ không phải Mercs”.

Nếu doanh số hàng năm của bạn vượt quá một giới hạn quy định, bạn sẽ phải đăng ký VAT.

Ở Việt Nam, đối tượng nộp thuế VAT là các tổ chức, cá nhân có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế VAT ở Việt Nam, không phân biệt ngành nghề, hình thức, tổ chức kinh doanh (gọi chung là cơ sở kinh doanh) và tổ chức, cá nhân khác có nhập khẩu hàng hóa, mua dịch vụ từ nước ngoài chịu thuế VAT (gọi chung là người nhập khẩu).

VAT là thuế giá trị gia tăng tại mỗi giai đoạn sản xuất. Từ việc khai thác nguyên liệu thô thành phẩm cho tới khi đến được với khách hàng. Khoản này sẽ được tính gộp dần cho đến người cuối cùng cầm được sản phẩm phải thanh toán. Đây là một chính sách khá khôn ngoan của chính phủ, vì về cơ bản bạn sẽ là người thu thuế cho chính phủ.

Vấn đề chính của VAT là về thủ tục giấy tờ và quản lý, song chính phủ đang làm mọi việc để đơn giản hóa vấn đề này.

Các mức thuế suất VAT:

• Thuế suất 0%

• Thuế suất 5%

• Thuế suất 10%

• Các hàng hóa và dịch vụ không chịu VAT

Ở Việt Nam¹, các mặt hàng được miễn thuế gồm hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu bao gồm cả hàng hóa gia công xuất khẩu; hoạt động xây dựng, lắp đặt các công trình ở nước ngoài và công trình của doanh nghiệp chế xuất; hàng hóa bán cho cửa hàng miễn thuế; hàng hóa, dịch vụ không thuộc diện chịu thuế VAT xuất khẩu (trừ vận tải quốc tế; hàng hóa, dịch vụ cung cấp trực tiếp cho vận tải quốc tế; dịch vụ du lịch lữ hành ra nước ngoài; dịch vụ bưu chính viễn thông từ nước ngoài chuyển về Việt Nam; dịch vụ tín dụng, đầu tư tài chính, đầu tư chứng khoán ra nước ngoài…).

Các mặt hàng không chịu thuế là những mặt hàng mà chính phủ quyết định là “tốt” cho chúng ta. Bao gồm:

Sản phẩm trồng trọt (bao gồm cả sản phẩm rừng trồng), chăn nuôi, thủy sản, hải sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc mới qua sơ chế thông thường của tổ chức, cá nhân tự sản xuất, đánh bắt bán ra và ở khâu nhập khẩu.

Sản phẩm là giống vật nuôi, giống cây trồng, như: trứng giống, con giống, cây giống, hạt giống, tinh dịch, phôi, vật liệu di truyền ở các khâu nuôi trồng, nhập khẩu và kinh doanh thương mại.

Sản phẩm muối bao gồm: muối sản xuất từ nước biển, muối mỏ tự nhiên, muối tinh, muối i-ốt.

Một số hàng hóa nhập khẩu

Chuyển quyền sử dụng đất

…

Sự khác biệt chính giữa hai loại này là nếu bạn chỉ buôn bán các mặt hàng được miễn thuế, bạn không thể đăng ký VAT.

Và như bạn có thể tưởng tượng, việc định nghĩa những gì “tốt” và “không tốt” là không rõ ràng, và chúng thường là chủ đề cho các cuộc tranh luận pháp lý về sự công bằng.

Có một trận chiến pháp lý khá lớn và tốn kém khi những người làm bánh Jaffa Cakes tranh luận với Sở Thuế vụ Anh rằng sản phẩm của họ là “bánh gato”, do vậy không phải chịu thuế VAT, chứ không phải là “bánh quy” – sản phẩm phải chịu thuế VAT.

Tổng Cục thuế có đầy đủ thông tin về vấn đề này và thường xuyên được cập nhật. Nếu bạn thấy không chắc chắn về một điểm nào đó, hãy hỏi họ. Điều quan trọng là bạn cần phải làm đúng vì khi kiểm tra, nếu họ nhận thấy bạn không bị đánh thuế VAT một mặt hàng trong khi nó phải bị đánh thuế, họ có thể yêu cầu bạn hoàn trả lại các khoản thuế trước đây, và số tiền này sẽ lấy trực tiếp từ lợi nhuận của bạn.

Đồng thời, hãy cẩn thận với việc chia nhỏ dịch vụ của bạn. Nếu chúng ta cho tổng giá vào sản xuất và vận chuyển vào một quyển sách nào đó, mức thuế sẽ bằng 0. Nếu tính thêm tiền vận chuyển, chúng ta sẽ tính VAT vào khoản đó.

Nhìn chung, bạn sẽ phải nộp hồ sơ hoàn thuế mỗi quý. Bạn có thể chọn nộp theo tháng nếu bạn là người thích làm phiền người khác, nhớ lâu và đang đòi lại thuế. Cũng có những chương trình thuế đơn giản hơn cho những doanh nghiệp nhỏ. Những chương trình này bao gồm:

Kế toán hàng năm: Dưới mức doanh số đã đặt ra, bạn có thể làm việc với những người làm VAT để dự toán mức cho cả năm, dựa vào doanh số năm trước của mình. Sau đó, bạn có thể trả khoản này hàng tháng bằng khoản ghi nợ trực tiếp và điều chỉnh cân bằng vào cuối năm. Bạn có thể điều chỉnh điều này cả năm nếu hoàn cảnh thay đổi.

Kế toán tiền mặt: Điều này có thể giúp cho vòng quay tiền mặt vì bạn chỉ phải tính toán VAT cho khoản tiền bạn nhận và trả, chứ không phải là các hóa đơn bạn đã phát hành và nhận.

Phương pháp tỷ lệ cố định: Cách này tính toán VAT đơn giản như là phần trăm tỷ lệ cố định của doanh thu. Phần trăm phụ thuộc vào ngành nghề bạn đang làm. Tuy nhiên, bạn không thể yêu cầu hoàn lại bất kỳ khoản VAT nào đã thanh toán, bởi điều này được xét đến như một phần của phương pháp phần trăm.

Phương pháp bán lẻ: Nếu bạn bán hàng trực tiếp, bạn sẽ thấy khá khó khăn khi viết hóa đơn VAT cho từng khoản mua sắm. Có một số phương pháp bán lẻ có thể giúp bạn.

Hỗ trợ các khoản nợ khó đòi: Bạn có thể đòi hỏi điều này nếu bạn không nhận được thanh toán.

Bạn phải lưu giữ các số liệu của sáu năm. Nếu cán bộ thuế VAT kiểm tra, họ có thể xem xét sổ sách trong vòng ba năm qua.

Để có thêm thông tin về vấn đề này, hãy gọi đường dây trợ giúp của Tổng Cục thuế, số điện thoại (043) 9.724.204/9.724.209.

Nếu bạn mắc lỗi: Cán bộ thuế VAT sẽ áp dụng việc bắt buộc các khoản phạt vi phạm luật đối với các khoản thanh toán muộn và lỗi. Tuy nhiên, họ có bổn phận nới lỏng với những doanh nghiệp nhỏ. Nếu bạn đang gặp vấn đề này, hoặc mắc lỗi, hãy thực hiện theo luật kinh doanh: gọi điện cho họ và nói cho họ biết. Họ sẽ thấu hiểu nếu bạn thú nhận vấn đề của mình còn hơn là để họ nghĩ rằng bạn đang cố kéo một vấn đề đi quá nhanh.

Có một đường biên rõ ràng giữa việc chơi đúng luật dựa vào lợi thế của bạn và phá luật hoàn toàn.

Sẽ rất hấp dẫn khi bạn bắt đầu coi tất cả khoản thu nhập là tiền riêng của mình và ít thận trọng hơn trong việc báo cáo cho cơ quan thuế. Hãy cẩn thận! Bạn nên tránh điều này vì rất nhiều lý do:

Bạn sẽ bị bắt: Sở Thuế vụ được thành lập từ rất lâu trước khi bạn bắt đầu kinh doanh, và bạn cũng không phải là người đầu tiên nghĩ đến các mánh khóe trốn thuế. Đừng đánh giá thấp khả năng theo dõi của họ.

Trong suốt giải Wimbledon, các chủ nhà địa phương bắt đầu cho thuê phần đường lái xe vào nhà làm chỗ trông xe. Sở Thuế vụ thừa khôn ngoan để biết điều này. Các thanh tra thuế đã đến và kiểm tra xem ai đang làm điều này, tìm các quảng cáo trên báo địa phương và hỏi thăm xung quanh. Sau đó, họ kiểm tra xem những chủ nhà này có báo cáo khoản thu nhập này trong tờ khai thuế không.

Tương tự, nếu ai đó trả tiền cho bạn với một công việc lao động tự do, bạn phải tính cả khoản này bởi nó sẽ xuất hiện trong danh sách khách hàng của công ty kia, và Sở Thuế vụ cũng sẽ lần theo dấu vết đó.

Bạn không muốn gây sự chú ý với Sở Thuế vụ: Việc điều tra có thể mất thời gian và tốn kém. Nói chung, việc này sẽ nhanh chóng hơn nếu bạn nộp hồ sơ hoàn thuế đúng hạn, thanh toán ngay và không có những số liệu bất thường (họ biết những doanh nghiệp như bạn nên khai những gì).

Đó là thủ đoạn kinh doanh xấu: Bạn cần có tính kỷ luật và suy nghĩ lâu dài về hoạt động kinh doanh của mình. Sẽ vô ích khi trong một tháng bạn vung khoản tiền lớn mua sắm những món đồ đẹp để rồi những tháng sau bạn cạn tiền và bị phá sản. Hãy tập thói quen trả cho mình một khoản lương thường xuyên và khoản thưởng khi thực hiện được một thương vụ lớn.

Đồng thời, xét cho cùng việc tự kinh doanh và có tiền là để được tự do. Nếu bạn dành cả đời chỉ để tập trung vào những trò lừa bịp và trốn thuế, mục đích ban đầu của bạn sẽ không còn nữa.