Vua Tầu đặt chén trà xuống chiếc khay nạm bạc, rồi ngẩng nhìn thẳng mặt Mạc Đĩnh Chi. Vị Nam quan khiêm tốn cúi đầu.
– Hết tiệc trà, phải giải trí. Sứ giả Nam Quốc có biết nhiều trò giải trí không ?
Mạc Đĩnh Chi cung kính :
– Muôn tâu Thánh Thượng ở nước nhà tiểu thần mê mải trau dồi văn hóa nên giải trí tiểu thần chỉ biết một vài lối chơi tao nhã
Vua Tầu phán :
– Cờ người hẳn cũng là tao nhã.
– Dạ.
– Cờ, khanh đánh có cao không ?
– Muôn tâu Thánh Thượng, so với những người cao cờ bên bản quốc, tiểu thần ở hàng mười, nhưng nếu Thánh Thượng cho phép tiểu thần cũng xin hầu Thánh Thượng.
Vua Tầu cười khà khà, đôi vai áo rung rung, ánh kim cương và kim tuyến chiếu xuống bàn trà lóng lánh.
– Trẫm có một cận thần đánh cờ rất cao, cả Trung Quốc này không ai địch nổi. Y thường nói đánh cờ với người bản xứ ai cũng thấp y rất chán chỉ muốn đọ tài với người miền Nam, nhất là người Nam Quốc. Nay trẫm muốn gọi y đến cùng khanh đọ thấp cao.
– Dạ !
*
Bàn cờ đã bầy xong, Mạc Đĩnh Chi vẫn ngồi im, lơ mơ nhìn những cột đỏ trạm rồng vàng uốn khúc. Lưu Môn Tử ngồi đối diện lơ đãng nhìn những quân cờ đồi mồi nạm bạc.
Vua Tầu ngồi trên một chiếc ghế nhỏ cạnh bàn, phục sức giản dị như lúc vi hành. Vua ngồi nghiêng đầu đợi cuộc cờ khai mạc, nhưng hai đấu thủ vẫn ngồi im. Các quan văn võ xung quanh lạ lùng, nhìn vị Nam quan. Vua Tầu thấy hai người ngồi im mãi bèn phán :
– Kìa hai khanh khai mạc đi chứ.
Mạc Đĩnh Chi cung kính :
– Muôn tâu Thánh Thượng, tiểu thần là bề tôi được Thánh Thượng cho phép ngồi cùng Thánh Thượng đã là quá lắm. Nay Thánh Thượng chưa truyền mà tiểu thần đã tự ý thì e rằng thiếu lễ.
Vua Tầu cười, đầu gật gật :
– Được trẫm đã cho tự nhiên mà, thôi khanh khai mạc đi.
– Dạ.
Rồi Mạc Đĩnh Chi ngẩng nhìn Lưu Môn Tử :
– Xin đại nhân đi trước.
Ông này đáp lại nhún nhường :
– Xin mời đại nhân, theo lễ chủ phải nhường khách.
– Nhưng chúng ta đây không ai là chủ, mà cũng không ai là khách.
Lại một lần nữa vua tầu can thiệp. Ngài nhìn Mạc-Đĩnh-Chi :
– Khanh nói cũng phải. Không ai là khách cả mà chỉ có trẫm là chủ tọa. Nhưng thôi cứ coi như khanh là khách vì khanh từ An Nam sang đây. Vậy khanh khai mạc cuộc cờ này.
Vị Nam quan cúi đầu :
– Thánh Thượng đã truyền tiểu thần xin vâng lệnh !
Rồi nhẹ nhàng ông lên quan mã. Một tên lính khoanh tay hầu bên cạnh hô to nước cờ ấy cho tất cả các quần thần đều biết. Lưu Môn-Tử đưa ngón tay gõ trán phân vân. Rồi ông cúi xuống lên quân tượng. Mạc-Đĩnh-Chi mỉm cười. Và không do sự, ông đấm tốt đầu. Tên lính lại hô to hai nước cờ sau. Chừng nửa giờ mỗi người đã đi được năm nước. Lưu-Môn Tử, không hiểu vì cờ thấp hay sơ ý bị mã chém mất một xe. Vua Tầu phân vân hỏi viên quan họ Mạc :
– Khanh xem cờ Lưu tướng quân thế nào ?
Mạc-Đĩnh-Chi hớn hở :
– Tâu thánh thượng, cờ Lưu tướng quân như thế đối với người Trung-Quốc cũng đã là cao lắm. Còn so với những người cao cờ bên bản quốc thì tiểu thần xin Thánh Thượng miễn cho tiểu thần câu hỏi đó vì nếu trả lời thật thì e rằng thất lễ mà trả lời sai thì mang tội khi quân.
Mặt vua biến sắc. Ngài quay sang vị cận thần ném một cái nhìn ý nghĩa.
*
Tiếng trống thu không từ ngoài hoàng môn vẳng vào nội điện một hồi ròn rã. Lưu-Môn Tử ngồi khoanh tay nhìn địch thủ. Thỉnh thoảng ông lại mỉm cười nửa miệng. Mạc Đĩnh Chi nhìn bàn cờ ngẫm nghĩ. Cái mỉm cười của kẻ địch như xé ruột ông ra. Ông nhìn sáu quân cờ của mình : xe, pháo, mã, tướng và hai sĩ. Ông lại nhìn số quân cờ của vị quan Tầu : xe, mã, tốt. Có bốn quân. Đối thủ chỉ còn có bốn quân. Thế mà ông biết thế nào ông cũng sẽ thua, thua đau đớn, và nhất là vua Tầu cũng đang nhìn ông chằm chằm như chế riễu. Ông hối hận tự trách mình nhẹ dạ đã nói câu mỉa mai ban sáng. Lưu đi mấy nước cờ đầu chỉ là để thử ông. Biết cờ ông thấp, Lưu đã cố ý để cho ông chặt một xe. Chao ôi ? Thế mà ông không biết. Ông đã mỉa mai Lưu trước mặt vua và quần thần. Bây giờ ông sắp thua, thua một cách đau đớn nhục nhã không còn cách nào gỡ được. Ông cắn răng suy nghĩ mắt nhìn thẳng xuống sáu quân cờ bằng đồi mồi nạm bạc.
Lúc ấy một tên lính vào trình vua tiệc đã sửa soạn xong. Vua Tầu hỏi :
– Thế nào hai khanh ?
Lưu-Môn-Tử đáp lời vua, mắt liếc nhìn viên quan họ Mạc :
– Tâu Thánh Thượng cờ này được thua ít nhất cũng phải vài ba giờ nữa.
– Nếu vậy hai khanh hãy xếp bàn cờ đấy để mai đánh nốt. Bây giờ hai khanh hãy cùng trẫm vào thưởng thức mấy món hải ngư của nước Cao-Ly vừa cống tiến.
*
Quán dịch vắng vẻ. Mạc-Đĩnh-Chi lững thững đi quanh hòn giả sơn mắt đăm đăm nhìn ánh trăng suông. Mặt ông hiện những nét buồn u tối. Óc ông hoang mang lo lắng. Trời ơi ngày mai ông gỡ làm sao được ván cờ kia, ván cờ ấy là một cờ quốc thể.
Nếu ông thua ? Nhục nhã biết chừng nào ? Ông nhớ lại hôm ông từ biệt vua Trần đi sứ. Đức vua ân cần tiễn ông ba dặm đường : « Khanh cố gắng lên nhé. Vận mệnh cả nước Nam là ở chuyến đi này đó ». Lời nói ấy, bây giờ lại văng vẳng bên tai ông như một đàn ong. Nếu thua ván cờ này ông còn mặt mũi nào về nước. Một tiếng thở dài như sóng gợn giữa canh khuya. Vầng giăng trắng bạc ngả xuống chân trời. Mây bay nhẹ, gió dịu dàng mà lòng người sứ giả nóng như than đốt. Ông lại ngửng lên thở dài nhìn mây bay. Rồi bỗng nhiên mặt ông tươi lên, miệng lẩm bẩm : « Thượng Đế ! Thượng Đế ! Ta sẽ kêu cầu Thượng Đế ».
Một lát sau, một chiếc án thư được kê ngay ngắn giữa sân dưới ánh trăng nhạt lúc trời gần sáng. Một lư trầm khói lên nghi ngút, mấy bông lan trong chiếc lọ sứ Giang Tây tỏa một mùi hương vương giả. Mạc-Đĩnh-Chi kính cẩn giải một chiếc chiếu cạp điều dưới sân. Ông vận triều phục tề chỉnh, rồi cung kính quỳ xuống rầm rầm khấn.
Ông quỳ như thế lâu lắm và thì thầm khấn mãi. Rồi bỗng nhiên ông ngã gục bên chân án như có một sức mạnh vô hình đẩy xuống. Một mùi hương thơm ngào ngạt xông lên. Một ông tiên cưỡi mây thiên lý từ từ hạ xuống. Người thong thả lướt đến bên vị Nam quan tay khẽ vỗ vỗ lên đầu Mạc-Đĩnh-Chi. Viên quan ngước mắt, chói lòa vị vàng son rực rỡ trên tấm áo tiên màu nguyệt bạch, rồi lại thẹn thùng vì bộ mặt xấu xí của mình, cúi xuống. Một giọng nói sang sảng vang lên :
– Mạc-Đĩnh-Chi.
Mạc-Đĩnh-Chi cung kính trả lời :
– Tiên ông có điều chi phán bảo kẻ phàm tục này.
– Có phải nhà ngươi đang băn khoăn về cuộc cờ lúc chiều không ?
– Thưa phải.
– Những lời cầu xin và lòng thành thật của nhà ngươi đã thấu tới trời. Ngọc Hoàng sai ta xuống gỡ cho nhà ngươi nước cờ kia.
– ? ? ?
– Cờ ấy nhà ngươi đã đi sai lạc rất nhiều. Vì vậy nên không thể nào đổi thế bại ra thế thắng mà chỉ có thể gỡ hòa. Mà có gỡ được hòa cũng phải đi bẩy mươi bước nữa. Nhà ngươi nghe chưa… Thôi ta về.
Mạc Đĩnh Chi bàng hoàng nhìn theo vị tiên ông thấp thoáng trong đám mây xanh, giật mình tỉnh dậy. Ông ngơ ngác đứng lên. Lư trầm đã tắt. Mấy nén hương cũng đã cháy đến chân. Giăng đã lặn từ lâu. Gà sống từ các xóm xa vọng lại những tiếng gáy đều đều. Thì ra ông đã gặp vị tiên trong lúc mơ màng.
*
Sáng hôm sau.
Dùng trà xong, hai địch thủ lại đánh nốt ván cờ dở dang hôm trước. Khi vua và quần thần ngồi im cả hồi, Lưu Môn Tử nhếch mép hỏi Mạc Đĩnh Chi :
– Thế nào, đêm qua đại nhân ngủ yên giấc chứ ?
Mạc đáp lại, mặt tươi, bụng vững :
– Thưa đại nhân tôi ngủ yên giấc lắm.
– Thế đại nhân không bận tâm gì đến thế cờ hôm qua ?
– Thưa đại nhân, cờ chẳng qua là một lối chơi giải trí nên tôi không quan tâm đến. Vả lại người cờ thấp thì mới trằn trọc nghĩ nước chứ người cao cờ thì cầm quân đi ngay cần gì nghĩ ngợi suốt đêm cho hại sức.
Vua Tầu và quần thần đều mỉm cười chua chát.
Lưu Môn Tử ngẫm nghĩ một lát rồi mới hỏi :
– Thưa đại nhân, tôi thường nghe nói một viên tướng cầm quân mà thấy đối thủ quá mạnh giết hại quân sĩ của mình nhiều rồi mà cũng biết thế yếu không địch được nữa thì đầu hàng kẻ địch để cứu cho quân sĩ khỏi hy sinh vô ích, đại nhân nghĩ thế nào ?
Mạc Đĩnh Chi cười :
– Vậy ra đại nhân định ví tôi trong cuộc cờ này với viên tướng quy hàng ?
– Thưa đại nhân, tôi tưởng đó là một hành động nhân đạo.
– Đại nhân nói có lý. Nhưng tôi hiện nay không phải là viên tướng bại.
Lưu-Môn-Tử gặng :
– Vậy ra đại nhân chưa biết nước cờ thua ?
– Không ! Có lẽ đại nhân tính lầm.
– Không, tôi không lầm đâu ! Đại nhân tính lại đi. Cờ đại nhân chỉ còn mười lăm nước nữa thì thua.
Mạc-Đĩnh-Chi cười khanh khách :
– Quả thực đại nhân lầm rồi. Cờ này tôi thua sao được. Nhưng tôi cũng không là kẻ thắng, mà đại nhân cũng không phải là kẻ thắng. Cờ này bẩy mươi nước nữa thì hòa.
Vị quan Tầu cắn răng nghĩ ngợi. Mạc-Đĩnh-Chi cũng ngồi im. Bẩy mươi nước nữa thì hòa. Nhưng những nước cờ nào… Nếu bây giờ Lưu hỏi ông cả bảy mươi nước ấy thì sao… Lòng ông nao núng, phân vân…
Bỗng vị quan Tầu đứng phắt dậy nghiến răng mặt đầy giận dữ. Tưởng như có một mình trong nội điện, ông trợn mắt giật phắt bàn cờ ném tung xuống nền nhà lát xứ. Rồi ông hét lên :
– Ta bình sinh chưa chịu ai cao cờ hơn ta. Thế mà nay ta lại phải thua một người Nam Quốc. Ta thề từ nay không sờ đến bàn cờ nữa.
Rồi ông quay lại phía Mạc-Đĩnh-Chi :
– Đại nhân thực cao cờ có một. Tôi có mắt mà không biết người tài, xin bái tạ.
Nói xong ông toan quỳ xuống thì Mạc-Đĩnh-Chi đã vội vàng dơ hai tay đỡ ông lên.
