Dolff và Kassandra đi bộ dọc theo bờ hồ ở Charlottenburger Scholoss, gió lùa quanh chân họ. Chiều nay công viên vắng ngắt. Bọn trẻ đã vào trường, còn các cặp tình nhân hay mấy bà già cho chim ăn cũng không muốn ra công viên một buổi chiều lạnh thế này. Riêng Dolff và Kassandra thì thấy hạnh phúc trong cảnh vắng lạnh như thế. Anh nhìn qua nàng và hỏi:
– Em có ấm không?
Nàng cười lớn:
– Trời này mà ấm hả anh? Chắc không quá!
Anh nhìn chiếc áo choàng lông thú rất đẹp của nàng và nói:
– Chắc chắn là em phải ấm chứ!
Chiếc áo choàng gần phủ đất, chiếc nón rộng vành cũng phủ gần kín mái tóc vàng của nàng. Đôi má nàng ửng hồng, đôi mắt long lanh sáng. Anh đưa tay quàng vai nàng. Trời đang vào tháng Chạp. Hai người đã thân thiết nhau hơn tám tháng qua. Kassandra hỏi:
– Viết xong tác phẩm rồi, bây giờ anh cảm thấy thế nào?
– Tựa như anh thất nghiệp vậy!
– Anh có lưu luyến các nhân vật không anh?
– Phải rồi, lúc đầu anh nhớ lắm. – Anh hôn lên trán nàng rồi tiếp:
– Nhưng đi với em thì không còn nhớ gì nữa cả. Bây giờ mình về nhà được chưa? – Nàng gật đầu. Hai người vội vã trở về nhà anh.
– Em uống trà nhé? Em có biết là em đến đây làm cho ngôi nhà của anh đẹp lên biết bao không?
Nàng không trả lời mà hỏi lại:
– Thế anh có biết là mỗi khi đến đây là em thấy căn nhà anh nó dễ thương biết bao không?
Bây giờ Kassandra đã quen với tội lỗi của nàng mất rồi. Nàng đã trở nên yên lòng khi tình cờ cách đây mấy tháng biết được rằng một bà cô của nàng, chị của cha nàng, cũng có một người tình kiểu như thế này trong khoảng ba mươi hai năm, không ai hay biết! Có lẽ số phận nàng cũng như bà cô ấy vậy! Sống đem lại nguồn vui cho cả Dolff và Walmar.. Có gì kinh khủng không? Có ai đau khổ đâu?… Chỉ có mỗi khi đùa với các con thì nàng cảm thấy có chút gợn đớn đau..
Dolff bỗng hỏi:
– Em nghĩ gì mà trầm tư thế?
– Ồ không, em nghĩ về chuyện chúng mình. – Nàng vừa pha thêm trà cho Dolff vừa thấy không khí ở đây dễ chịu khác hẳn với khi ở nhà nàng, pha trà mời bạn bè cũng có ông đầu bếp Berthold hầu bên cạnh.
– Nghĩ chuyện chúng mình mà em trầm ngâm đến thế à, có gì nghiêm trọng không?
– Nhiều khi em thấy chuyện này quan trọng lắm.
Anh nhìn nàng và bảo:
– Vâng, anh hiểu. Anh cũng vậy nữa. – Và bỗng nhiên anh muốn nói cùng nàng một điều mà anh chưa hề nói. Anh bảo:
– Em ạ, em biết không, nhiều khi anh muốn có một thay đổi gì đó để anh được có em mãi mãi…
– Còn bây giờ thì sao?
– Anh biết làm sao để có em mãi mãi được?
Nàng mỉm cười nhìn anh và nói:
– Em vẫn thích như thế này hơn! Dolff ạ, đây chính là phần đời quan trọng của em.
Cuộc sống của hai người thay đổi rất nhiều từ khi họ dan díu nhau. Nhưng chính Dolff ý thức rõ sự thay đổi này hơn là Kassandra. Vì cuộc sống của anh thay đổi mạnh hơn của nàng.
Kassandra bỗng nói:
– Nào, cho em biết nhà xuất bản họ nói cuốn sách anh ra sao?
– Không có gì em ạ!
– Họ không thích à? – Nàng có vẻ ngạc nhiên. Cuốn sách anh viết rất tuyệt vời. Nàng đã đọc hết vào những chiều nằm trong giường với anh. Nàng hỏi:
– Họ bảo sao?
– Họ nói chưa chắc họ xuất bản được!
– Có họa họ điên à? Thế họ không nhớ đến sự thành công của tác phẩm trước đó của anh sao?
– Không liên quan gì nhau!
Anh đứng dậy, đặt ly trà vào đĩa. Kassandra nói:
– Dolff, em không hiểu gì cả!
– Anh cũng chẳng hiểu nốt. Nhưng anh nghĩ rồi chúng ta sẽ hiểu…
– Nghĩa là sao anh?
– Thế em có ý niệm gì về những việc đang xảy ra trên quê hương chúng ta không?
– Anh muốn nói Hitler ấy à? Ồ, thì dân chúng sẽ chán ghét, và ông ta sẽ bước xuống thôi!
– Em nghĩ thế à? Chồng em có nghĩ thế không?
Nàng giật mình khi Dolff hỏi vậy. Nàng đáp:
– Em không biết. Ông ấy không nói gì với em. Mà em thấy những người đàng hoàng thì rõ ràng họ không thích Hitler anh ạ.
Tuy nhiên em nghĩ là ông ta không đến nỗi nguy hiểm như nhiều người đang nghĩ…
– Thế thì em điên rồi Kassandra! – Chưa bao giờ anh nói với nàng như thế. Nàng thấy rõ cơn giận trong mắt anh. Anh tiếp:
– Em biết tại sao nhà xuất bản không xuất bản sách của anh không? Không phải tại ông ta không thích, hoặc sợ bán không được đâu! Mà chỉ vì cái đảng của Hitler…
Anh buồn bã nhìn nàng lát lâu mới nói:
– Chỉ vì anh là người Do Thái, Kassandra ạ…
Anh hạ giọng:
– Nếu Hitler mà nắm toàn quyền rồi thì không có đất cho người Do Thái của anh, Kassandra ạ! Đừng nói đến chuyện in tác phẩm.
– Có mà điên à! – Nàng không tin Dolff nói. Đây là chuyện mà anh chưa hề bao giờ nói cùng nàng. Anh ít khi nói về nguồn gốc Do Thái của anh. Thảng hoặc có lúc anh nói sơ qua thì Kassandra lấy làm thú vị vì như thế có một chút gì ngoại lai, rất thích.
Tuy nhiên nàng không quan tâm gì cả. Riêng Dolff thì càng ngày càng thấy rõ tính chất quan trọng trong nguồn gốc của anh.
Kassandra nói:
– Không chắc thế đâu anh ạ!
– Không chắc à? Có mấy người bị rồi đó! Những người nào gốc Do Thái thì bài không in được, sách không xuất bản được. Thậm chí gọi điện thoại hỏi họ cũng không thèm trả lời. Anh biết mà, Kassandra!
– Thế thì mình đưa nhà xuất bản khác đi anh!
– Ở đâu? Bên Anh? Bên Pháp? Nhưng anh là dân Đức, anh muốn sách anh được xuất bản ở đây!
– Thế thì mình tìm cách xuất bản ở đây. Đâu phải tất cả các nhà xuất bản đều điên sao anh?
– Họ đâu có điên. Họ khôn hơn chúng ta tưởng em ạ. Họ thấy trước được những gì sẽ tới, và họ sợ… Kassandra thở dài, cầm tay Dolff và nói:
– Mà dẫu có đúng như thế, thì tình trạng sẽ không mãi mãi đâu anh ạ. Nếu thấy Hitler không gây rắc rối gì thì họ sẽ trở lại in sách của anh thôi.
– Điều gì làm em nghĩ thế?
– Thì em thấy quyền lực vẫn còn ở trong tay những người chính đáng. Rường cột nước này là các ngân hàng của những dòng họ chính thống. Họ không theo những chuyện nhảm nhí Hitler để ra đâu! Các tầng lớp dưới có thể theo ông ta, nhưng họ là ai?
– Như em nói, các dòng họ chính thống không thuận theo Hitler, nhưng nếu họ không nói ra để chống lại ông ta thì cũng như không. Có điều em nhầm. Họ không còn nắm quyền lực trong nước nữa đâu em. Mà quyền lực đã vào tay những kẻ xưa nay không có quyền lực gì cả đấy! Họ họp lại mà thành quyền lực. Dân chúng thì đã chán các dòng họ chính thống rồi em ạ. Dân chúng đang tin từng lời Hitler nói. Họ tin là họ đã tìm ra vị chúa mới! Và nếu họ hợp lại thì họ là sức mạnh, là quyền lực trong nước!
Nàng nghe Dolff nói mà hoảng kinh. Không! Không thể như Dolff nói được…
Nàng đứng lên, mỉm cười, đưa tay lùa vào ngực anh mà bảo:
– Hy vọng là mọi chuyện không ghê gớm như anh nói.
Anh hôn nàng và dẫn nàng lên lầu trên. Nàng không hỏi thêm gì anh nữa. Nàng biết Dolff là tác giả lớn, Hitler không thể có thành kiến được với Dolff Sterne.
Chiều hôm đó Kassandra vừa lái xe về Grunewald vừa nghĩ ngợi triền miên. Nỗi lo của Dolff đã lây qua nàng. Buổi tối nàng cũng không buồn lên thăm các con nữa. Nàng nằm lặng trong phòng. Nếu Dolff nói đúng thì sao? Nàng vào phòng tắm mở nước ấm đầy bồn và ngâm mình hồi lâu. Nàng cảm thấy vô lý. Sách của Dolff sẽ được xuất bản. Anh sẽ được giải thưởng như đã từng được. Các văn nghệ sĩ nhiều khi suy nghĩ điên điên.
Nàng đang suy nghĩ bỗng có tiếng gõ cửa. Nàng hỏi ra:
– Anh Walmar hả? Em đang tắm.
– Khi nào tắm xong em qua phòng anh có tí việc!
Giọng ông ta có vẻ nghiêm trọng. Nàng bỗng thấy lo sợ kỳ lạ. Nàng hỏi ngay:
– Anh vào phòng em đi, em ra ngay.
– Thôi. Nhớ qua anh trước giờ ăn tối.
Giọng ông hình như có vẻ lo lắng chứ không giận dữ.
– Em qua ngay đấy!
– Tốt lắm.
Nàng vội ra khỏi bồn tắm. Trang điểm qua loa chỉ vừa đủ đẹp, rồi qua gõ cửa phòng Walmar. Ông bảo:
– Em vào đi. – Walmar đang ngồi trong chiếc ghế bành da, đang đọc bản báo cáo gì đó. Ông để ngay xuống và nhìn nàng nói:
– Trông em xinh lắm!
– Cám ơn anh. – Nàng nhìn vào mắt Walmar, thấy nỗi buồn đau cố hữu. Nàng muốn bước tới vuốt ve ông để ông yên lòng. Nhưng nàng bỗng thấy ông có gì rất lạ, ông đứng lên, rồi bảo:
– Em ngồi xuống đi.
Nàng quay mặt vào lò sưởi vờ để sưởi ấm. Có lẽ ông đã biết. Rồi ra nàng phải chọn thôi. Nàng chọn ai bỏ ai? Nàng cần cả hai, cả Walmar và cả Dolff…
– Kassandra…
Nàng quay lại và nói khe khẽ:
– Vâng.
– Anh có chuyện phải nói với em… – Ông có vẻ khổ sở lắm, nhưng không thể ngừng lại được. – Điều này thật khổ cho anh phải nói cùng em, và anh chắc em cũng chẳng thích gì…
Nàng nghe tim mình đập thình thình. Cuộc đời nàng thế là hết. Kết cục đã đến. Walmar tiếp:
– Nhưng anh phải nói với em. Về em, và vì sự an toàn cho em. Và có lẽ vì sự an toàn cho chúng ta.
– Vì sự an toàn của em?
– Nghe anh nói! – Ông lại ngồi xuống ghế. Nước mắt long lanh trong mắt ông. – Anh biết… anh được biết rằng.. trong mấy tháng qua… em đã dính líu vào… một tình huống khó xử.. – Kassandra nhắm mắt lại – Anh muốn em hiểu rằng… Anh không phải là người không có tình cảm.
– Ô, Walmar.. – Nước mắt lăn trên gò má nàng. – Em không muốn…
– Khoan đã. Em hãy nghe anh nói. Điều anh sắp nói là rất quan trọng. Anh cũng muốn em hiểu rằng tình huống của em đã lỡ. Nhưng anh rất yêu em. Anh không muốn mất em. Dù em nghĩ về anh thế nào chăng nữa.
Kassandra lắc đầu. Nàng rút khăn tay hỉ mũi và lau nước mắt, nàng nói:
– Em rất kính trọng anh, Walmar. Và em cũng yêu anh nữa.
– Thế thì nghe anh nói. Em phải chấm dứt việc… gặp gỡ người bạn của em. – Nàng nhìn Walmar, kinh hãi thật sự.
Walmar tiếp:
– Anh lớn hơn em hai mươi chín tuổi. Anh không phải là một người khờ. Những chuyện như thế này cũng hay xảy ra và gây đau thương cho tất cả mọi người dính líu vào đấy. Nhưng nếu khéo léo xử sự thì có thể vượt qua. Tuy nhiên điều anh muốn nói với em ở đây, không phải do liên hệ đến hôn nhân của chúng ta , hay có hại gì cho anh, mà chính là cho em đấy. Em nên chấm dứt việc gặp… Dolff. Cho dù em chưa có chồng, cho dù em còn tự do, thì em cũng không nên liên hệ với anh ta nữa…
Nàng bỗng đứng lên, tất cả lòng kính yêu và biết ơn Walmar bỗng tan biến ở nàng. Nàng hỏi tới:
– Sao thế? Vì anh ta là nhà văn à? Vì anh nghĩ anh ta là một kẻ lang thang à? Lạy chúa, Walmar ạ, thật ra anh ta là một người đàn ông kỳ lạ đấy!
Walmar chỉ ngồi ngửa ra ghế, thở dài. Rồi nói:
– Em đừng tưởng anh hẹp hòi đến cái độ không chấp nhận được nhà văn và nghệ sĩ. Không bao giờ anh thiển cận đến thế, Kassandra ạ. Em có thể nhớ lại đi. Còn điều anh đề cập hôm nay thì hoàn toàn khác. Anh nói với em rằng… – Ông chồm tới phía nàng một chút – rằng em không nên cho người ta biết là em quen người đàn ông ấy, em đừng cho người ta thấy là em đến nhà anh ta, không phải anh ta là một nhà văn, mà vì anh ta là .. người Do Thái em ạ! Và anh thật cũng đau lòng mà nói cho em biết rằng sự việc đang xảy ra trong nước ta là đáng ghê tởm, nhưng nó đang xảy ra thật em ạ. Và vì em là vợ anh, là mẹ các con anh, anh không muốn thấy em bị sát hại hay bị bỏ tù! Em hiểu chứ! Khỉ thật! Em hiểu mức quan trọng chứ?
Kassandra nhìn sững Walmar như không tin. Rõ ràng là Walmar nói tiếp cơn ác mộng mà Dolff vừa nói với nàng chiều hôm ấy.
Nàng hỏi:
– Anh nghĩ là họ sẽ giết Dolff phải không?
– Anh không biết họ sẽ làm gì. Sự thật là anh không biết anh đang nghĩ gì nữa! Nhưng bao lâu chúng ta cứ sống bình lặng, đứng ngoài những điều xảy ra, thì chúng ta được an toàn. Em, Ariana và Gerhard được an toàn. Còn anh chàng kia thì không an toàn. Kassandra ạ, xin em hiểu…
Ông cầm tay nàng và nói tiếp:
– Nếu có chuyện gì xảy ra cho anh ta, thì em đừng dính líu vào.. Nếu ở vào thời điểm khác, sự việc xảy ra khác, thì dẫu anh biết việc em đang làm là gây cho anh đau đớn, anh cũng sẽ làm ngơ cho em. Nhưng bây giờ thì không thể. Anh phải ngăn em lại. Và chính em phải ngưng lại…
Nàng sợ quá đến nỗi không khóc được. Mức độ quan trọng thật rõ ràng. Nàng hỏi:
– Thế anh ta sẽ ra sao?
Walmar lắc đầu:
– Không thể giúp anh ta được gì. Nếu anh ta khôn ngoan thì nên rời nước Đức sớm. – Walmar nhìn Kassandra một lát rồi bảo:
– Em nên bảo cho anh ta biết như thế.
Kassandra ngồi nhìn ngọn lửa trong lò sưởi chẳng biết phải nói gì. Một điều nàng biết chắc là nàng sẽ không bao giờ lìa bỏ Dolff.
Nàng nhìn qua Walmar, thấy đôi mắt ông vẫn hiền từ. Nàng bước tới hôn ông và nói:
– Cám ơn anh đã quá tốt. – Quả thật ông ta là người lạ thường. Tự nhiên nàng thấy yêu ông ta kỳ lạ sau bao năm tưởng đã lụi tắt. Nàng nhìn ông và hỏi lại:
– Sự thật tệ hại thế sao anh?
Ông ta gật đầu:
– Anh nghĩ là còn tệ hại hơn nữa. Chúng ta chưa biết hết được đâu. Nhưng rồi chúng ta sẽ rõ.
– Em vẫn nghĩ là tình trạng sao đến mức loạn như thế được.
Nàng đứng lên, sắp về phòng riêng. Walmar hỏi lại:
– Em có làm như anh yêu cầu không, Kassandra?
Nàng muốn hứa với ông là sẽ làm theo lời ông. Tuy nhiên bây giờ ông đã biết cả, thì nàng thấy cần nói thật ý nghĩ của nàng hơn, Kassandra đáp:
– Em chưa biết!
– Em không có cách nào khác đâu! – Giọng ông có vẻ giận. Ông tiếp: – Kassandra, anh cấm em… – Nhưng nàng đã đi ra ngoài.
