Thời bao cấp, người dân tìm mọi cách chạy bằng được vào cơ quan Nhà nước để được cấp sổ gạo. Làm việc ở phòng nọ, phòng kia cũng xin bằng được xuống sản xuất để được hưởng tiêu chuẩn lao động nặng từ 17 đến 21kg. Nhiều gia đình làm tư thương bên ngoài, bán quán nước cũng sợ cơ quan phát hiện cắt mất khẩu phần lương thực. Mỗi lần đến kỳ đong gạo mới vui làm sao: Nhà nhà xếp hàng, người người chen chúc.
Có gia đình dậy từ 3, 4 giờ sáng cử người ra xếp “nốt” , thậm chí xếp bằng cả những cục gạch. Thế là mới có cảnh người ra sau vứt bỏ phần “nốt” của người trước mong chóng đến lượt mình. Thậm chí xếp được sổ rồi, nhìn thấy một chồng cao ngất ngưởng, cứ thấp thỏm lo mất sổ. Có người bị mất sổ trông mới thảm hại làm sao: Mặt nghệt ra, tái xám, toát hết mồ hôi. Thế là cả tháng đó phải chạy ngược chạy xuôi để lo tạm cấp, trước khi làm được sổ mới. Bây giờ nghĩ lại cười ra nước mắt…
BÙI SĨ CĂN
Cán bộ trừ giáo viên
Ngày ấy, thực phẩm bán theo tiêu chuẩn tem phiếu. Có tem phiếu cho cán bộ, có tem phiếu cho nhân dân. Tem phiếu cán bộ còn phân chia theo mức lương, theo cấp bậc. Nhân dân thành thị mới có tem phiếu, trong đó, trẻ em được ưu tiên hơn, với ký hiệu trên ô tem phiếu có chữ TR. Nhân dân nông thôn mua hàng theo sổ hợp tác xã mua bán.
Tiêu chuẩn tem phiếu định mức, nhưng cũng có khi cửa hàng thực phẩm được nhận về một số hàng ngoài quy định. Hàng ít, chỉ đủ phân cho mỗi bìa phiếu cán bộ được mua một số lượng nào đó, hàng dư mới bán đến bìa nhân dân. Hôm ấy, tại bảng thông báo của cửa hàng có ghi: “Mỗi cán bộ được mua 5 quả trứng vịt, cắt ô X”.
Cán bộ lục tục đến mua. Các thầy cô giáo phải dạy học hết buổi mới chạy vội ra cửa hàng, thì được nhân viên cửa hàng đáp tỉnh khô: – Tiêu chuẩn bán cho cán bộ, chứ có bán cho giáo viên đâu! – Giáo viên cũng là cán bộ như các ngành chứ, sao lại không? – Cán bộ là cán bộ, giáo viên là giáo viên, như là như sao được! Các thầy cô ấm ức ra về. Ít lâu sau, cửa hàng nhận về một số tải cá khô. Rút kinh nghiệm lần trước, bảng thông báo ghi chẻ hoe: “Cửa hàng có cá khô cho cán bộ (trừ giáo viên). Mỗi người 3 lạng, cắt ô T”. Các thầy cô càng ấm ức nhưng cãi thế nào được với cửa hàng thực phẩm!
VĂN TIẾU (Lào Cai)
