Tôi thấy bà Brenda Leonides vẫn ngồi đúng cái chỗ lúc chúng tôi đi ra. Bà khó chịu nhìn lên khi thấy tôi bước vào.
“Thanh tra Taverner đâu? Ông ta có trở lại không?”
“Thưa chưa.”
“Anh là ai?”
Sau cùng, tôi đã bị hỏi câu hỏi mà tôi chờ đợi suốt buổi sáng.
Tôi trả lời với sự thật vừa phải.
“Tôi làm việc với cảnh sát, nhưng tôi cũng là một người bạn của gia đình.”
“Gia đình! Một lũ khốn! Tôi ghét bọn chúng.”
Bà mím môi, nhìn tôi. Trông bà có vẻ rầu rĩ, sợ hãi và giận dữ.
“Chúng luôn đối xử tồi tệ với tôi – luôn luôn. Ngay từ ngày đầu tiên. Tại sao tôi lại lấy ông bố quý báu của chúng? Chuyện đó có vấn đề gì với chúng? Bọn chúng đã nhận rất nhiều tiền. Ổng đã cho chúng. Chúng chẳng có đầu óc để làm điều gì cho bản thân!”
Bà tiếp tục: “Tại sao một người đàn ông lại không được lấy vợ lần nữa – dù ông ta hơi già? Nhưng ông ấy thật sự không già tí nào – ngay chính trong con người ông ấy. Tôi rất yêu ông ấy. Đã rất yêu.” Bà nhìn tôi bướng bỉnh.
“Tôi hiểu,” tôi nói. “Tôi hiểu.”
“Tôi cho rằng anh không tin – nhưng đó là sự thật. Tôi đã chán đàn ông, Tôi muốn có một ngôi nhà – tôi muốn có một người làm cho tôi vui và nói với tôi những điều tử tế. Aristide nói cho tôi nghe những lời yêu thương – ông có thể làm cho tôi cười – và ông rất khéo léo. Ông nghĩ ra đủ mọi cách khôn ngoan lách luật. Ổng rất, rất khéo. Ông ấy mất, tôi rất buồn, rất tiếc.”
Bà ngả người trên tràng kỷ. Bà có cái miệng khá rộng; môi hơi nhếch lên nở một nụ cười buồn.
“Tôi đã sống hạnh phúc ở đây. An toàn ở nơi đây. Tôi đến tất cả những hiệu may váy áo sang trọng – những nơi tôi đọc thấy quảng cáo. Tôi đã là người tốt đẹp như mọi người. Và Aristide đã cho tôi những báu vật dễ thương.” Bà đưa bàn tay ra, nhìn viên hồng ngọc trên ngón tay.
Chính khoảnh khắc đó tôi thấy bàn tay và cánh tay của bà giống như móng vuốt vươn dài của một con mèo và giọng nói của bà nghe như tiếng gừ gừ. Bà vẫn đang mỉm cười với chính mình.
“Có gì không đúng chứ?” bà hỏi. “Tôi tử tế với ổng. Tôi làm cho ông ấy hạnh phúc.” Bà nghiêng người tới trước.
“Anh có biết tôi gặp ổng thế nào không?”
Bà tiếp tục nói, không chờ tôi trả lời,
“Là tại nhà hàng Gay Shamrock. Ổng kêu món trứng đánh với bánh mì nướng và lúc tôi đem ra cho ông ấy thì tôi đang khóc. Ông bảo: “Ngồi xuống, và nói cho ta nghe chuyện gì đã xảy ra.” Tôi nói: “Tôi không thể. Nếu nói tôi sẽ bị đuổi.” Ông bảo: “Không, cô sẽ không bị đuổi đâu. Ta là chủ nơi này.” Bấy giờ tôi mới nhìn ông, một lão già nhỏ con! Lúc đầu tôi nghĩ như thế – nhưng ông ta có vẻ quyền uy. Tôi nói cho ông nghe tất cả… Anh sẽ nghe tất cả chuyện đó từ bọn họ, tôi nghĩ vậy, khiến tôi là một cô gái xấu xa tầm thường – nhưng tôi không có xấu xa. Tôi đã được dạy dỗ đàng hoàng. Chúng tôi đã có một gian hàng thêu may cao cấp. Tôi không phải là loại gái có cả lô cả lốc bạn trai và biến mình thành loại gái rẻ tiền. Nhưng Terry thì khác. Anh ta là người Ireland – anh ta ra nước ngoài… Anh ta không hề viết thư hay gửi về cái gì – tôi cho rằng mình điên. Giờ thì như thế này đây, anh thấy đó. Tôi gặp rắc rối – y như một con hầu gái xấu xa…” Giọng bà khinh khỉnh trịch thượng.
“Aristide là người kỳ diệu. Ông nói mọi chuyện rồi sẽ ổn. Ông nói ông cô đơn. Chúng ta phải cưới ngay, ông nói. Thật giống như giấc mộng. Sau đó tôi phát hiện ông ấy là ngài Leonides vĩ đại. Ông sở hữu rất nhiều cửa hàng, nhiều nhà hàng và nhiều câu lạc bộ đêm. Như chuyện cổ tích, đúng không?”
“Đúng là chuyện cổ tích,” tôi nói khô khan.
“Chúng tôi làm lễ cưới tại một nhà thờ nhỏ trong thành phố – sau đó đi nước ngoài.”
Bà nhìn tôi với đôi mắt dường như từ xa xôi quay lại.
“Dầu sao đâu phải là trẻ con. Đó là một sai lầm.”
Bà mỉm cười, một nụ cười kỳ lạ, khóe môi hơi nhếch.
“Tôi nguyện với lòng sẽ là người vợ thật sự tốt đối với ông ấy và tôi đã làm như thế. Tôi bảo làm các món ăn mà ông thích, chọn những màu sắc ông chuộng và tôi đã làm tất cả những gì có thể làm để ông hài lòng. Và ông đã rất sung sướng. Nhưng tôi không bao giờ tống khứ được gia đình của ông ấy. Lúc nào cũng đến và bòn rút và sống bằng tiền của ông ấy. Tôi nghĩ bà cô già de Haviland nên đi nơi khác khi chúng tôi lấy nhau… Tôi đã nói thế. Nhưng Aristide bảo, “Bà ấy ở đây đã lâu rồi. Giờ, đây là nhà bà ấy.” Sự thật là ông ấy thích có tất cả mọi người và họ phải nằm dưới quyền hành của ông. Bọn họ đối xử tồi tệ với tôi, nhưng dường như ông không thấy và không để ý. Roger ghét tôi – anh đã gặp Roger chưa? Y luôn ghét tôi. Y ganh tị. Còn Philip, y tự cao tự đại, không bao giờ nói chuyện với tôi. Giờ đây, bọn chúng cố gán tôi tội giết người – chuyện mà tôi không làm. Tôi không làm!” Bà chồm về phía tôi. “Làm ơn tin tôi không làm.”
Tôi thấy bà rất xúc động. Cái vẻ khinh miệt mà gia đình Leonides nói về bà, sự hăm hở của họ trong việc tin rằng bà đã phạm tội giết người – và, giờ đây, vào lúc này, tất cả có vẻ như là một sự đối xử vô nhân đạo. Bà ta đơn độc, vô phương tự vệ, bị săn đuổi.
“Và nếu không phải tôi, họ lại cho đó là Laurence,” bà tiếp tục.
“Thế Laurence thì sao?” tôi hỏi.
“Tôi thật buồn cho Laurence. Y là người thanh nhã, chẳng biết chống đỡ. Chẳng phải y hèn nhát. Nhưng vì y nhạy cảm. Tôi đã cố gắng cổ vũ y và giúp cho y cảm thấy hạnh phúc. Y phải dạy hai đứa trẻ khó bảo. Eustace luôn cười nhạo y, còn Josephine – anh đã gặp Josephine. Anh trông nó thế nào?”
Tôi nói tôi chưa gặp Josephine.
“Đôi lúc tôi cho rằng đầu con bé có vấn đề. Nó có cái kiểu lén lút xấu xa, và có vẻ đáng ngờ… Đôi khi nó làm tôi rùng mình.”
Tôi không muốn nói về Josephine. Tôi quay trở lại chuyện Laurence Brown.
“Laurence là ai?” Tôi hỏi. “Anh ta từ đâu tới?”
Tôi hỏi hơi vụng về. Mặt bà ửng đỏ.
“Anh ta không có gì đặc biệt. Chỉ thích tôi thôi… Chúng tôi có cơ may nào để chống lại tất cả bọn họ?”
“Bà có nghĩ bà có hơi thích anh ta không?”
“Không. Bọn họ muốn Laurence hoặc tôi thể hiện điều đó. Họ có viên cảnh sát đó đứng về phía họ. Tôi còn có cơ may nào chứ?”
“Bà đừng bực tức,” tôi nói.
“Tại sao không là người trong bọn họ giết chết ông ấy? Hay là một người bên ngoài? Hay là một người làm?”
“Do thiếu một động cơ nào đó.”
“Ôi! Động cơ! Tôi thì có động cơ gì? Hay Laurence?”
Tôi cảm thấy hơi khó chịu:
“Tôi cho rằng, họ có thể nghĩ bà – và – Laurence yêu nhau – và bà muốn lấy anh ta.”
Bà ngồi thẳng người lên.
“Thật là một sự nghi ngờ độc địa! Và không đúng sự thật! Chúng tôi không hề nói với nhau một lời nào kiểu đó. Tôi chỉ thương hại y và động viên y. Chúng tôi chỉ là bạn, thế thôi. Anh có tin tôi không?”
Tôi tin bà. Tức là, tôi tin bà ấy và Laurence, như bà nói, chỉ là bạn. Nhưng tôi cũng tin rằng, có thể bà không hiểu rõ mình, bà thật sự đang yêu chàng trai trẻ Laurence.
Tôi đi xuống tầng dưới tìm Sophia với ý nghĩ đó trong đầu.
Lúc tôi sắp sửa đi vào phòng khách, Sophia thò đầu ra từ một cánh cửa đằng xa trên hành lang.
“Chào,” nàng nói. “Em đang giúp vú Nannie làm bữa trưa.”
Tôi định đến chỗ nàng, nhưng nàng đi ra hành lang, đóng cửa lại, nắm tay tôi lôi vào phòng khách, lúc này không có người.
“Nào,” nàng hỏi, “anh gặp bà Brenda chưa? Anh nghĩ thế nào về bà ấy?”
Tôi đáp: “Thẳng thắn mà nói, anh thấy tội nghiệp cho bà ấy.”
Sophia lộ vẻ thích thú.
“Em biết mà,” nàng nói, “anh bị bà ta làm xiêu lòng.”
Tôi cảm thấy hơi tưng tức. Tôi nói:
“Vấn đề là – anh thấy được một khía cạnh của bà ấy. Rõ ràng là em không thấy.”
“Khía cạnh nào?”
“Nói thật nhé, Sophia, có ai trong gia đình này đối xử tử tế với bà ấy, hoặc thậm chí đối xử phải lẽ với bà ấy từ khi bà ấy về nhà này không?”
“Đúng, nhà em không tử tế với bà ấy. Vậy chứ nên làm thế nào?”
“Đem lòng lành của Thiên Chúa, nếu không còn cái gì khác.”
“Charles, giọng của anh nghe cao đạo làm sao. Bà Brenda hẳn đã giở chiêu rất tốt.”
“Thật ư, Sophia, em dường như – anh không biết điều gì đã tác động em.”
“Em chỉ trung thực và không giả bộ. Như anh nói, anh đã thấy khía cạnh đó của Brenda. Giờ anh hãy nhìn khía cạnh của em đi. Em không ưa loại phụ nữ trẻ tạo ra câu chuyện bất hạnh và nhờ đó mà lấy một ông già giàu có. Em hoàn toàn có lý khi không ưa loại đàn bà trẻ đó và không có lý do nào trên đời này khiến em giả bộ làm khác đi. Nếu các sự kiện đó được viết ra trên giấy một cách khách quan, anh sẽ không ưa người đàn bà trẻ đó tí nào.”
“Câu chuyện đó là bịa đặt?” tôi hỏi.
“Chuyện chàng trai à? Em không biết. Cá nhân em, em nghĩ thế.”
“Và em công phẫn chuyện ông em mắc mưu?”
“Ông em không mắc mưu đâu,” Sophia cười to. “Ông em không bao giờ mắc mưu ai. Ông muốn có bà Brenda. Ông muốn đóng vai vua Cophetua với cô hầu nghèo[3]. Ông rất biết mình đang làm gì và thành công mỹ mãn theo kế hoạch. Theo quan điểm của ông, hôn nhân là một thành công trọn vẹn – giống như các hoạt động khác của ông.”
“Có phải ký hợp đồng với Laurence Brown làm gia sư là một thắng lợi khác của ông em không?” tôi hỏi một cách mỉa mai.
Sophia cau mày.
“Anh biết không, em không chắc có phải thế không. Ông muốn cho Brenda vui và hạnh phúc. Ông cho rằng nữ trang và quần áo là không đủ. Không chừng ông đã nghĩ bà ta muốn có một sự lãng mạn dịu dàng trong cuộc sống. Có thể ông cho rằng một kẻ như Laurence Brown, một kẻ thật sự dễ bảo, nếu như anh hiểu ý em, là đúng người để thực hiện trò lừa đó. Một tình bạn đẹp nặng về tâm hồn cùng với sự u buồn sẽ khiến cho Brenda không có quan hệ thật sự với ai khác bên ngoài. Lẽ ra em không nên để cho ông làm những việc như thế. Nội em là một ông già quái gở, anh biết đấy.”
“Hẳn là thế,” tôi nói.
“Dĩ nhiên, ông không thể thấy trước điều đó đưa ông ông đến cái chết… Và cũng chính vì đó,” giọng Sophia sôi nổi hẳn lên, “mà em, dù rất muốn, thật sự không tin bà ấy làm thế. Nếu bà ấy lập kế hoạch giết ông – hay cả hai, Brenda và Laurence, cùng lập kế hoạch – thì ông em phải biết rồi. Em dám chắc là với anh điều đó có vẻ hơi cường điệu…”
“Anh phải công nhận là đúng,” tôi nói.
“Anh không hiểu ông. Ông chắc chắn không nhắm mắt làm ngơ kẻ giết hại ông! Do đó các anh đến đây! Đụng một bức tường trống rỗng.”
“Bà ấy hoảng sợ, Sophia à,” tôi nói. “Bà ấy rất sợ.”
“Chánh thanh tra Taverner và những tay chân lừng danh? Vâng, em dám nói họ hơi hoảng. Em cho rằng Laurence bị mất kiểm soát?”
“Anh nghĩ, trên thực tế, anh ta tỏ ra hổ thẹn về bản thân. Anh không hiểu cớ sao một người đàn bà lại phải lòng người như anh ta.”
“Còn anh thấy sao, Charles? Thực ra Laurence rất gợi tình.”
“Một kẻ yếu đuối,” tôi nói một cách ngờ vực.
“Tại sao đàn ông lúc nào cũng nghĩ rằng người hang động mới là kiểu hấp dẫn phái nữ? Laurence đúng là gợi tình – nhưng em không nghĩ anh nhận ra điều đó.” Nàng nhìn tôi. “Brenda đã làm anh xiêu lòng hoàn toàn.”
“Đừng nghĩ bậy. Bà ta thật sự còn không dễ nhìn. Và chắc chắn bà ấy…”
“Phô diễn sức quyến rũ ư? Không đâu, bà ấy chỉ muốn làm anh thương hại. Bà ấy không thật sự đẹp, không một chút tinh tế – nhưng có một tính cách rất khác thường. Bà ấy gây trở ngại, đã gây trở ngại giữa em và anh.”
“Sophia!” tôi kêu hoảng.
Sophia đi ra cửa.
“Thôi quên đi, anh Charles. Em phải đi lo bữa ăn trưa.”
“Anh đến giúp em.”
“Không, anh ở lại đây. Có “quý ông trong bếp” sẽ làm cho Nannie lúng túng.”
“Sophia,” tôi gọi, khi nàng đi ra.
“Vâng, gì thế?”
“Chỉ là vấn đề về người làm. Tại sao em không có người hầu nào ở bên dưới và trên này mang tạp dề và đội mũ mở cửa cho chúng ta?”
“Ông có người nấu ăn, người dọn nhà, người phục vụ bàn, người hầu phòng. Ông thích có nhiều người làm. Ông trả lương cao và ông có người ăn kẻ ở. Clemency và Roger có một người làm công nhật đến lau chùi. Họ không thích có người làm – Clemency không thích thì đúng hơn. Nếu hàng ngày bác Roger không có bữa ăn ngon lành trong thành phố, thì bác ấy chết đói rồi. Bữa ăn lý tưởng của bác Clemency là rau diếp, cà chua và cà rốt tươi. Nhà em đôi khi cũng có người làm nhưng mẹ có lúc nổi cơn, thế là họ bỏ đi. Nhà em cũng có người làm công nhật nhưng rồi cũng đâu vào đấy. Nannie là người ở thường trực, bà lo mọi việc cần thiết. Giờ anh biết rồi đó.”
Sophia đi ra. Tôi thả người xuống chiếc ghế dựa rộng lớn có bọc vải thêu kim tuyến và bắt đầu suy nghĩ.
Ở trên lầu, tôi đã nhìn thấy một khía cạnh của bà Brenda. Giờ đây tại chỗ này tôi lại thấy một khía cạnh của Sophia. Tôi hoàn toàn thấu hiểu quan điểm của Sophia – có thể gọi là quan điểm của gia đình Leonides. Họ thù ghét một người lạ mà họ cho là lọt vào nhà họ bằng phương cách đê tiện. Họ hoàn toàn có quyền đó. Như Sophia đã nói: trên giấy tờ trông chẳng hay…
Nhưng còn có khía cạnh con người – khía cạnh tôi thấy mà họ không thấy. Họ đã, họ đã luôn luôn giàu sang và rất có tiếng tăm. Họ không có khái niệm về sự cám dỗ với kẻ yếu thế. Brenda Leonides ham muốn giàu sang, những của cải quý giá, sự an toàn – và một ngôi nhà. Bà nói rằng đổi lại, bà đã làm cho ông chồng già hạnh phúc. Tôi thông cảm với bà ta. Chắc chắn, trong lúc nói chuyện với bà, tôi đã thấy thông cảm cho bà… Giờ phải chăng tôi thông cảm nhiều hơn?
Hai mặt của vấn đề – hai góc nhìn khác nhau – đâu là góc nhìn đúng… góc nhìn đúng…
Đêm qua tôi ngủ rất ít. Tôi dậy sớm để đi cùng với Taverner. Giờ đây, bên trong phòng khách ấm cúng, thoang thoảng mùi hoa của bà Magda Leonides, cơ thể tôi thả lỏng bên trong cái ghế dựa lớn có đệm êm, mí mắt tôi sụp xuống…
Nghĩ đến Brenda, đến Sophia, đến bức chân dung của ông lão, các ý tưởng của tôi trôi vào một bức màn sương đẹp đẽ.
Tôi ngủ thiếp đi…
