Buổi thẩm vấn chính thức dời lại lâu hơn tôi dự đoán. Do yêu cầu của cảnh sát.
Tối hôm trước các tin tức từ bệnh viện khiến cho tâm trạng chúng tôi phấn khởi, thương tích của Josephine đã đỡ nghiêm trọng hơn lo sợ lúc ban đầu và sự hồi phục của con bé sẽ nhanh chóng. Có lúc, bác sĩ Gray nói, không ai được vào thăm – ngay cả mẹ nó.
“Đặc biệt là mẹ em,” Sophie thì thầm với tôi. “Em sẽ hỏi bác sĩ Gray cho rõ. Dù sao, ông ấy biết mẹ em mà.”
Hẳn trông tôi khá ngờ vực nên Sophia hỏi thẳng:
“Sao anh có vẻ không đồng tình vậy?”
“À – chắc vì là bà mẹ…”
“Em rất vui vì anh có một vài ý kiến dễ thương kiểu xưa. Nhưng anh hoàn toàn không biết mẹ em có khả năng gì. Người mẹ thương con không giúp được gì cả, mà đơn giản đây hẳn sẽ là một cảnh xúc động lớn. Mà cảnh xúc động không phải là điều tốt nhất cho người đang phục hồi vết thương trên đầu.”
“Em đã lo liệu mọi thứ, em yêu.”
“Đúng, mọi người giờ đây buộc phải nghĩ rằng nội đã ra đi.”
Tôi nhìn nàng một cách suy xét. Tôi nhận thấy ông Leonides không mất đi sự nhạy bén. Chiếc áo choàng trách nhiệm của ông đã khoác lên đôi vai của Sophia rồi.
Sau buổi thẩm vấn, luật sư Gaitskill đi theo chúng tôi về Ba Đầu Hồi. Ông hắng giọng rồi trịnh trọng nói:
“Tôi có nhiệm vụ thông báo cho tất cả mọi người trong gia đình.”
Để nghe thông báo, tất cả gia đình tụ họp tại phòng của bà Magda. Đây là dịp cho tôi cảm giác thích thú của người đứng ở hậu trường. Tôi đã biết trước ông Gaitskill phải nói gì.
Tôi chuẩn bị quan sát phản ứng của từng người.
Gaitskill nói ngắn gọn và khô khan. Không bộc lộ bất kỳ dấu hiệu cảm xúc và bực tức cá nhân nào. Ông đọc bức thư của ông Aristide Leonides trước rồi đọc bản di chúc.
Quan sát thật là thú vị. Tôi chỉ ước gì mắt tôi có thể nhìn khắp nơi cùng một lúc.
Tôi không để ý nhiều đến Brenda và Laurence.
Tiền thừa kế cho Brenda trong di chúc vẫn như cũ. Tôi ưu tiên nhìn Roger và Philip, sau đó là Magda và Clemency.
Cảm nhận đầu tiên của tôi là họ xử sự rất tốt.
Đôi môi của Philip mím chặt, đầu ngả trên lưng dựa cao của chiếc ghế ông đang ngồi. Ông không nói lời nào.
Ngược lại, bà Magda, ngay sau khi ông Gaitskill đọc dứt, đã bùng ra một tràng, cái giọng cao the thé của bà bạt đi giọng nói nhỏ nhẹ của Gaitskill như một đợt thủy triều lên ập vào con suối nhỏ.
“Sophia con cưng – thật là kỳ diệu – lãng mạn làm sao. Nga hoàng Pie quả là xảo trá và quỷ quyệt – đáng mặt lão gia. Tại sao ông không tin chúng ta? Có phải ông ấy nghĩ chúng ta sẽ chống đối? Ông không bao giờ tỏ vẻ thương yêu Sophia hơn chúng ta. Quả là một màn kịch.”
Bà bất thần hơi nhảy lên, bước đi như khiêu vũ đến chỗ Sophia và khuỵu gối cúi chào.
“Thưa bà Sophia, mẹ già ốm yếu và không tiền đến xin bà bố thí.” Giọng bà khàn khàn như vừa uống rượu Cookney. “Quý bà thân thương, hãy cho chúng tôi ít tiền. Mẹ của bà muốn đi xem phim.” Khum khum các ngón lại, bàn tay bà chìa vào Sophia.
Philip, không nhúc nhích, nói rít qua đôi môi:
‘Thôi nào Magda, không ai cần trò hề nữa.”
“Ôi, nhưng anh Roger à,” bà Magda ré lên, đột ngột quay sang Roger. “Anh Roger tội nghiệp ơi. Lão gia sắp sửa đến cứu anh và rồi, trước khi làm được điều đó, ông đã chết. Giờ anh Roger không được gì. Sophia,” bà quay sang vẻ hống hách, “con phải làm điều gì cho bác Roger nhé.”
“Không,” Clemency nói. Bà bước tới trước một bước. Vẻ mặt thách thức. “Không. Không cần gì hết.”
Roger lóng ngóng bước tới chỗ Sophia như một con gấu to lớn hiền lành. Ông trìu mến nắm lấy hai tay cô.
“Bác không muốn lấy một xu, cháu gái thương yêu của bác. Chừng nào doanh nghiệp đó được thanh lý – hay sụp đổ, có vẻ thế thì đúng hơn – bác và Clemency sẽ đi Tây Ấn và sống một cuộc sống giản dị. Bác mà là kẻ quá khích thì đã ứng cử chức vụ lãnh đạo gia đình rồi” – ông cười toét miệng với Sophia – “nhưng chừng nào còn chưa làm được chuyện đó bác không muốn lấy một xu. Bác thực sự là người giản dị – cháu hỏi bác Clemency xem có đúng thế không.”
Một giọng nói không mong đợi vang lên. Đó là bà Edith de Haviland.
“Vậy là tốt đẹp cả rồi,” bà nói. “Nhưng cháu cần quan tâm đến một việc. Nếu cháu bị phá sản, Roger, và sau đó cháu lánh đi đến nơi tận cùng trái đất mà Sophia không đưa tay ra giúp đỡ cháu thì sẽ có lời ra tiếng vào khiến cho Sophia không vui.”
“Miệng thế gian thì sao chứ?” bà Clemency nói giọng khinh thị.
“Clemency, chúng ta biết miệng thế gian không hề hấn gì tới cháu,” bà Edith de Haviland nói sắc nhọn, “nhưng Sophia sống trong thế giới này. Nó có trí có tâm tốt, và ta không nghi ngờ anh Aristide hoàn toàn có lý khi chọn nó gìn giữ tài sản của gia đình – không qua tay của hai đứa con trai mà cuộc sống của chúng có vẻ lạ kỳ đối với quan niệm của người Anh chúng ta. Nhưng ta nghĩ sẽ là vô phúc nếu con bé xử sự tham lam – và mặc cho Roger sụp đổ mà không tìm cách giúp đỡ bác nó.”
Roger đi qua chỗ bà dì. Ông ôm choàng lấy bà.
“Dì Edith ơi,” ông nói. “Dì là người con thương yêu – là người chiến đấu kiên cường, nhưng dì đã bắt đầu không hiểu. Clemency và cháu biết chúng cháu muốn gì và không muốn gì.”
Clemency, đột nhiên má hơi ửng đỏ, đứng lên thách thức mọi người.
“Không ai trong các người,” bà nói, “hiểu anh Roger. Không hề hiểu! Và tôi cho rằng sẽ không bao giờ hiểu! Chúng ta đi nào, Roger.”
Hai người rời khỏi phòng trong khi ông Gaitskill hắng giọng và sắp xếp lại giấy tờ. Nét mặt của ông lộ rõ vẻ phản đối. Ông rất không thích cảnh tượng đã xảy ra. Rõ là thế.
Sau cùng đôi mắt tôi hướng về phía Sophia. Nàng đứng thẳng và đẹp bên lò sưởi, cằm hơi hất lên, đôi mắt cương nghị. Nàng vừa được để lại một tài sản lớn, nhưng theo suy nghĩ của riêng tôi nàng bỗng trở nên cô độc làm sao. Giữa nàng và gia đình đã dựng lên một rào cản. Từ đây nàng bị tách biệt với họ, và tôi cho rằng nàng đã biết và đối mặt với điều đó. Ông lão Leonides đã đặt gánh nặng lên đôi vai nàng – ông biết điều đó và nàng cũng biết điều đó. Ông đã tin đôi vai nàng đủ vững chắc để chịu đựng, nhưng ngay lúc này đây tôi cảm thấy thương hại nàng mà không nói nên lời.
Cho đến bây giờ nàng không nói – quả thật nàng không có cơ hội để nói, giờ đây sớm muộn gì nàng cũng phải nói.
Tuy nhiên, bên dưới tình cảm yêu mến của gia đình nàng, tôi cảm thấy có sự thù địch ngấm ngầm. Ngay cả cái trò diễn xuất điệu đàng của bà Magda, tôi vẫn thấy có phảng phất ác ý. Và còn rất nhiều sóng ngầm đen tối chưa lộ lên trên mặt.
Luật sư Gaitskill lại hắng giọng dọn đường để phát biểu một cách chính xác và chuẩn mực.
“Cho phép tôi chúc mừng cô, cô Sophia.” Ông nói. “Cô là người phụ nữ rất giàu có. Tôi sẽ không khuyên cô làm gì vội. Tôi có thể ứng trước tiền cho sự chi tiêu thông thường. Nếu cô muốn trao đổi với tôi về những sắp xếp tương lai, tôi sẽ rất sung sướng cho cô những lời khuyên tốt nhất theo năng lực của tôi. Hãy cho tôi một cuộc hẹn tại khách sạn Lincoln khi cô đã có thời gian nghĩ xong mọi việc.”
“Còn Roger,” bà Edith de Haviland bắt đầu kèo nài.
Ông Gaitskill gắt nhanh.
“Roger phải tự lo cho mình,” ông nói. “Anh ta đã trưởng thành rồi – à, năm mươi tư tuổi, nếu tôi nhớ không lầm. Bà biết đấy, ông Leonides hoàn toàn đúng. Roger không phải là nhà kinh doanh. Và sẽ không bao giờ.” Ông nhìn sang Sophia. “Nếu cô chống đỡ cho Công ty Cung cấp thực phẩm lại trụ được, thì không nên có ảo tưởng rằng Roger sẽ quản lý nó thành công.”
“Tôi không nghĩ đến việc chống đỡ cho Công ty Cung cấp thực phẩm nữa,” Sophia nói.
Đây là lần đầu tiên Sophia nói. Giọng nàng dứt khoát và thực tế.
“Đó sẽ là một việc làm ngu ngốc,” nàng nói tiếp.
Gaitskill phóng một cái nhìn về phía nàng dưới cặp lông mày của ông và cười với chính mình. Sau đó ông giã từ mọi người và đi ra.
Một khoảnh khắc im lặng, nhận ra chỉ còn người trong nhà với nhau thôi.
Philip đứng thẳng người dậy.
“Tôi phải trở về thư viện,” ông nói. “Tôi đã mất rất nhiều thời giờ.”
“Cha…” Sophia nói ngập ngừng, gần như van nài.
Tôi cảm thấy nàng hơi run và lùi nhẹ khi ông Philip quay lại nhìn nàng bằng đôi mắt lạnh lùng căm ghét.
“Con phải tha lỗi cho cha vì không chúc mừng con,” ông nói. “Nhưng chuyện này khá sốc với cha. Cha không tin cha của cha lại làm nhục cha như vậy – ông ấy xem thường lòng tận tụy cả đời – đúng – lòng tận tụy của cha.”
Đây là lần đầu tiên, con người thực đã phá vỡ lớp vỏ kiềm chế lạnh lùng.
“Chúa ơi,” ông kêu lên. “Sao ông ấy lại làm vậy với tôi? Ông ấy luôn – luôn luôn – bất công với tôi.”
“Không, không đâu, Philip, cháu đừng nghĩ thế,” bà Edith de Haviland la lên. “Đừng xem điều đó lại là một sự sỉ nhục. Không phải đâu. Khi người ta già, họ trở nên như một đứa trẻ… Dì cam đoan với cháu chỉ là như thế… vả lại, anh Aristide là người sắc sảo trong việc làm ăn. Dì thường nghe anh ấy nói có hai trách nhiệm chết…”
“Ông ấy không bao giờ quan tâm đến tôi,” Philip nói. Giọng ông trầm khàn. “Lúc nào cũng Roger – Roger. Được, ít ra” – một biểu hiện tức giận kỳ lạ trong dáng vẻ điển trai của ông – “cha cũng nhận ra Roger là một người khờ dại và thất bại. Nên ông cũng gạt Roger ra.”
“Còn con thì sao?” Eustace hỏi.
Giờ tôi mới để ý đến Eustace, tôi nhận thấy nó run rẩy vì giận dữ. Mắt nó đỏ ngầu, và tôi cảm thấy có nước mắt trong đó. Giọng nó run rẩy vút lên cuồng loạn.
“Thật là nhục nhã!” Nó nói. “Một sự nhục nhã đáng nguyền rủa! Sao ông nội nỡ làm thế với tôi? Sao ông nỡ? Tôi là đứa cháu trai duy nhất. Sao ông nỡ chọn Sophia thay vì tôi? Thật không công bằng. Tôi ghét ông ấy. Tôi ghét ông ấy. Tôi không bao giờ tha thứ cho ông ấy ngày nào tôi còn sống. Lão già bạo ngược chuyên chế. Tôi muốn ông ta chết đi. Tôi muốn thoát khỏi cái nhà này. Tôi muốn làm chủ lấy mình. Vậy mà giờ đây tôi phải bị Sophia bắt nạt và đối xử tàn tệ, và bị xem như một thằng ngốc. Tôi muốn chết đi…” Nó nghẹn ngào và vùng chạy ra khỏi phòng.
Bà Edith de Haviland tặc lưỡi một cái rõ to.
“Mất kiểm soát!” bà lẩm bẩm.
“Tôi hiểu cảm giác của nó,” Magda thét lên.
“Chắc chắn là hiểu rồi,” bà Edith nói giọng chanh chua. “Đứa con khốn khổ tội nghiệp! Tôi phải đi trông chừng nó.”
“Coi nào, Magda…” bà Edith vội chạy theo.
Những giọng nói khuất hẳn. Sophia vẫn đang nhìn Philip. Tôi nhận thấy một sự khẩn nài trong cái nhìn của nàng. Nếu đúng thế, sự khẩn nài của nàng không được đáp lại. Ông nhìn nàng lạnh lùng, hoàn toàn kiềm chế bản thân trở lại.
“Sophia, con chơi nước bài rất hay,” ông nói và bước ra khỏi phòng.
“Lời lẽ thật tàn nhẫn,” tôi kêu lên. “Sophia…”
Nàng dang hai tay đón tôi. Tôi ôm lấy nàng.
“Em yêu, thật nặng nề cho em.”
“Em biết họ nghĩ gì,” Sophia nói. “Ông nội già quái quỷ của em không nên đặt em vào tình huống này.”
Nàng vươn vai.
“Ông tin em có thể đảm đương được. Và em có thể. Em mong – em mong Eustace đừng suy nghĩ lung tung.”
“Nó sẽ qua được thôi.”
“Nó qua được à? Em nghi lắm. Nó thuộc loại người ủ ê nghiền ngẫm khủng kiếp. Và em không muốn cha em cảm thấy bị xúc phạm.”
“Mẹ em hẳn ổn.”
“Bà phiền đấy. Thật trái khoáy khi phải hỏi xin tiền con gái để đổ vào mấy vở kịch. Anh còn chưa kịp trở lại lần nữa thì bà đã đeo bám em xin tiền để dựng vở Edith Thompson rồi.”
“Thế em sẽ nói sao? Nếu điều đó làm bà vui sướng…”
“Em sẽ nói Không! Đó là một vở kịch dở còn mẹ thì không diễn được vai đó. Làm vậy là ném tiền qua cửa sổ.” Tôi bật cười nhẹ. Tôi không thể không cười.
“Cười gì thế?” Sophia hỏi vẻ nghi ngờ.
“Anh đã bắt đầu hiểu tại sao ông nội em để lại tiền cho em. Sophia, em là một vị thần giữ của.”
