Tiêu chí xã hội mà con người từ xưa tới nay mong muốn đạt được là một xã hội “công bằng và bình đẳng”. Nếu tôi cho anh 5, anh sẽ trả lại tôi 5. Tôi với anh cùng làm và cùng nỗ lực, thành quả sẽ chia ra đồng đều và hợp lý theo thỏa thuận giữa đôi bên. Xã hội luôn mong muốn tình trạng Cân Bằng Cảm Xúc được xác lập.
Nếu mọi người đều có suy nghĩ và hành xử theo tiêu chí này thì xã hội hẳn là sẽ vô cùng tốt đẹp, nhưng thực tế lại không được như vậy.
Có những người luôn đòi lấy 7 và chỉ trả lại 3 – xã hội gọi họ là loại “người xấu”. Những người lấy 5 và trả 5 – họ là những “người công bằng” – tức “người đàng hoàng”. Còn những người chỉ lấy 3 và luôn trả 7 – tức luôn cho nhiều hơn nhận – chính là những “người tốt”.
Từ một nhận xét rất thú vị là trong các câu chuyện cổ tích và truyện dân gian ngày xưa, những người tốt bụng thường là người nghèo khổ, chịu nhiều bất hạnh. Nào là Bạch Tuyết, là cô bé Lọ Lem, là cô Tấm,. Còn những người xấu, độc ác thì lại luôn là những nhân vật giàu có, như chúa đất, mụ dì ghẻ hay lão nhà giàu keo kiệt,.
Chuyện đương nhiên phải là như vậy.
Khi bạn cho nhiều thì bạn sẽ nghèo! Còn khi bạn tham lam chỉ lấy mà không chịu trả ra thì ắt hẳn bạn sẽ trở nên giàu có.
Nhưng theo quan niệm sống của mọi thời đại thì sự tốt bụng luôn hơn hẳn sự tham lam, tình thương thì luôn thắng điều ác.
Vậy theo bạn đâu là điều khác biệt? Nên chăng sống tốt bụng và nghèo khó? Hay sống độc ác trong sự giàu có, đầy đủ vật chất? Tại sao cách sống tốt “cho nhiều hơn nhận” luôn là tiêu chí sống của mọi người?
Dựa vào các hiểu biết về cảm xúc, chúng ta sẽ dễ dàng giải thích được những cơ chế tác động của “Luật nhân quả”: Gieo nhân nào thì sẽ gặt quả nấy – Bạn đối xử với người khác ra sao thì mọi người sẽ đối xử với bạn như vậy.
Mỗi khi bạn sống tốt với mọi người – tức bạn đối xử tốt với người khác như cho họ tiền bạc, vật chất, giúp đỡ họ trong lúc khó khăn, cho họ sự cảm thông về tinh thần khi họ đau khổ, chăm sóc họ khi họ sa cơ lỡ vận,. – là bạn đã cho người khác một “cảm xúc tốt”. Người nhận được sẽ mặc nhiên ghi nhận rằng họ nợ bạn một “cảm xúc tốt” và một khi nào đó có dịp họ sẽ trả lại bạn một “cảm xúc tốt” khác.
QUI LUẬT ÐẦU TƯ VÀ TÍCH LŨY CẢM XÚC:
Khi bạn tạo cho người khác một cảm xúc tốt bằng công sức, thời gian hay tiền bạc của mình và không đòi họ phải đáp trả – tức bạn đang đầu tư tạo ra những giá trị vô hình. Những giá trị này sẽ tự nảy nở, tích lũy lại tỉ lệ theo hướng tăng hay giảm tùy theo nhân cách và uy tín của bạn – Sẽ tăng lên khi bạn có nhân cách tốt và sẽ giảm đi khi bạn có nhân cách xấu.
Nếu bạn không đòi, người ta sẽ không có cơ hội để trả lại cho bạn. Ðiều chắc chắn là họ người sẽ nói với mọi người rằng bạn là một “người tốt”. Tên của bạn sẽ được mọi người ghi nhớ, nhân cách của bạn sẽ được mọi người trân trọng. Bất kỳ khi nào bạn cần, mọi người sẽ tìm cách giúp đỡ bạn trong khả năng của họ, và chắc chắn là không bao giờ họ muốn làm hại bạn bởi bạn là một người tốt. Nếu bạn có con, con bạn cũng sẽ được mọi người ưu ái giúp đỡ bởi vì họ còn “nợ” bạn những “cảm xúc tốt”.
Trong trường hợp bạn là một người tốt bụng và bạn không làm gì cả – bạn sẽ là một người tốt bụng nghèo khó – vì mọi người sẽ không có điều kiện để giúp bạn.
Trong trường hợp bạn là một người tốt bụng và thông minh, bạn nỗ lực trong công việc kinh doanh, chắc chắn bạn sẽ sớm thành công, bởi mọi người sẽ ủng hộ bạn, mọi người đều muốn giúp bạn. Ai cũng mong muốn bạn trở nên khá giả vì với tính cách của bạn – bạn sẽ là một chỗ dựa tin cậy cho mọi người.
Với những “người xấu” luôn tìm cách lợi dụng lòng tốt của người khác hoặc luôn muốn chiếm lấy phần nhiều hơn. Bằng cách hành xử như vậy, chắc chắn “người xấu” sẽ tạo ra những cảm xúc xấu như sự bực tức, sự oán hận, nỗi thất vọng, sự sợ hãi, sự căm thù,. cho người khác. Từ những người là nạn nhân của “người xấu”, tiếng xấu đồn xa. Mọi người sẽ biết về những cá nhân gieo rắc cảm xúc xấu và sẽ tránh né tiếp xúc. Một số người chưa biết sẽ tiếp tục trở thành nạn nhân và họ cũng sẽ là người đưa tin về hiểm họa “người xấu”.
Còn một khía cạnh khác quan trọng hơn cả tác động tẩy chay “người xấu” của xã hội – đó chính là hậu quả từ bên trong. Chính con cái và những người thân thiết của bạn sẽ học, bắt chước và lặp lại theo các hành vi của bạn. Trước tất cả mọi người, bạn sẽ là người được con cái đối xử theo cách mà bạn đã làm gương cho chúng.
Câu tục ngữ của người xưa chưa bao giờ sai: “Con nhà tông không giống lông cũng giống cánh”, “Rau nào, sâu nấy”, “gần mực thì đen, gần đèn thì rạng”,. Chính chúng ta sẽ được hưởng những trái ngọt cảm xúc tốt hay sẽ phải gánh chịu những quả đắng cảm xúc xấu từ những gì chúng ta tạo ra cho người khác.
