Giờ đây, trong lúc đọc kỹ những trang tiếp theo, độc giả cần lưu ý đến không những toàn thể vòng tuần du như được phác họa ở trên, cùng nhiều chỗ rẽ ngang rẽ dọc, những cái bẫy du khách, những đoạn lượn tròn thứ yếu và những quãng lạc đường bất kham, mà cả sự thật rằng, chuyến đi của chúng tôi còn xơi mới là một partie de plaisir[1] lười biếng, nó cũng khó khăn, chật vật, cũng phát triển theo thuyết mục đích, mà raison d’ětre[2] (những sáo ngữ tiếng Pháp này có tính triệu chứng) duy nhất là giữ bạn đồng hành của tôi trong tâm trạng tàm tạm từ nụ hôn này đến nụ hôn khác.
Lần giở suốt cuốn sách hướng dẫn du lịch sờn rách ấy, tôi lờ mờ hình dung lại Công Viên Mộc Lan ở một bang miền Nam đã làm tôi tốn mất bốn đô la và là nơi, theo quảng cáo trong cuốn sách, nên ghé thăm do ba lý do: vì John Galsworthy[3] (một tay nhà văn ấm ớ đã chết cứng) tung hô nó như công viên đẹp nhất thế giới; vì trong Sách Hướng Dẫn của Baedeker năm 1900 đã đánh dấu nó bằng một ngôi sao; và cuối cùng, là vì…, Ôi, Độc Giả, Độc Giả của tôi, đoán đi nào!… vì trẻ con (quỷ thần ơi, chẳng lẽ Lolita của tôi không phải trẻ con hay sao!) sẽ “bước với ánh mắt như sao và thái độ cung kính qua trải nghiệm ban đầu ấy về Thiên Đường, uống lấy vẻ đẹp có thể ảnh hưởng đến cả cuộc đời.” “Không phải đời em,” Lo dữ dằn nói, và ngồi xuống chiếc ghế băng với hai tờ báo Chủ Nhật chiếm hết chỗ trên cặp đùi đáng yêu của nàng.
Chúng tôi qua lại suốt cả loạt nhà hàng Mỹ bên đường, từ Quán Ăn Bình Dân có cái đầu hươu (vết nước mắt dài thẫm màu bên khóe mắt), những bức bưu ảnh “khôi hài” vẽ mông theo kiểu “Kurort”[4], các hóa đơn khách thanh toán xiên trên que, kẹo bạc hà của hãng Life Savers, kính râm, những tưởng tượng của người vẽ tranh quảng cáo về kem mứt thiên đường, nửa chiếc bánh sô cô la dưới lớp kính, vài con ruồi lão luyện khủng khiếp bay dích dắc trên chỗ đường chảy nhớp nháp ở quầy thu tiền ti tiện; và suốt đến tận nơi đắt tiền có ánh đèn êm dịu, vải lanh trải bàn thô thiển một cách tức cười, những người hầu bàn dớ dẩn (cựu tù nhân hay nam sinh viên), tấm lưng lang của một nữ diễn viên màn bạc, lông mày màu lông chồn của gã đàn ông ngay lúc này của ả, và ban nhạc mặc bộ quần áo dút cùng những cây kèn trumpet.
Chúng tôi ngắm nghía cây măng đá lớn nhất thế giới ở cái hang nơi ba bang miền Đông Nam họp mặt thân mật gia đình; tiền vé vào cửa tính theo tuổi; người lớn một đô la; trẻ em dậy thì sáu mươi xu. Tháp đá granite tưởng niệm trận chiến Blue Licks, với hài cốt cổ xưa và đồ gốm của người da đỏ tại bảo tàng gần đó, Lo mất mười xu, rất hợp lý. Căn nhà gỗ xẻ thời nay trơ trẽn nhái theo căn nhà gỗ xẻ thời xưa nơi Lincoln ra đời. Một tảng đá mòn, với tấm bảng, để tưởng nhớ tới tác giả bài thơ “Cây” (vào lúc ấy chúng tôi đang ở thung lũng Bạch Dương, Bắc Carolina, đến nơi đó bằng cái mà cuốn sách hướng dẫn du lịch tử tế, khoan dung, thường là hết sức thận trọng của tôi giận dữ gọi là “một con đường rất hẹp, bảo dưỡng kém,” dưới điều này, mặc dù không phải là người hâm mộ Kilmer, tôi sẵn sàng ký tên). Từ chiếc xuồng máy đi thuê được điều khiển bới gã Bạch Vệ đã luống tuổi, nhưng vẫn còn đẹp trai phát gớm, một nam tước theo như người ta nói (lòng bàn tay Lo đã ướt đẫm, ôi con bé ngốc nghếch của tôi), có quen biết hai người tử tế là ông Maximovich và bà Valeria ở California, chúng tôi có thể nhận ra “đặc khu triệu phú” không ghé vào được trên một hòn đảo, ở nơi nào đó cách xa bờ biển Georgia. Chúng tôi ngắm nghía thêm nữa: bộ sưu tập bưu ảnh về khách sạn Châu Âu trong bảo tàng dành cho các thú chơi tại một khu nghỉ mát ở Mississippi, ở nơi đó, với làn sóng nóng bừng kiêu hãnh tôi phát hiện ra bức ảnh màu chụp Mirana của cha tôi, những mái hiên kẻ sọc, lá cờ của nó bay trên những cây cọ đã được tút lại. “Thế thì sao?” Lo nói, liếc nhìn thằng cha da sạm màu đồng, chủ nhân chiếc xe hơi đắt tiền, đã bám theo chúng tôi vào Bảo Tàng Thú Chơi. Di tích thời đại vải bông. Một khu rừng ở Arkansas và, trên bờ vai nâu của nàng, vết tấy màu hồng-tím nổi lên (tác phẩm của con muỗi mắt nào đó) mà tôi nặn bớt chất độc trong suốt tuyệt đẹp của nó giữa hai móng tay dài trên ngón cái của mình và sau đó mút đến khi no nê dòng máu đậm đà của nàng. Phố Bourbon (ở thành phố tên là New Orleans) mà vỉa hè, sách hướng dẫn nói, “có thể [tôi thích từ “có thể”] thành nơi trình diễn của bọn mọi đen choai choai, chúng sẽ [tôi thậm chí còn thích từ “sẽ” hơn] nhảy clacket vì vài xu lẻ” (thật là vui), trong khi “rất nhiều câu lạc bộ ban đêm nhỏ và ấm cúng chật ních khách chơi” (hư đốn). Những sưu tập truyền thuyết dân gian vùng biên giới. Những ngôi nhà thời trước nội chiến với ban công đan lưới sắt mắt cáo và cầu thang làm thủ công, loại cầu thang mà theo chúng các cô diễn viên với đôi vai nắng-mơn man chạy xuống trong bộ phim màu rực rỡ, nâng vạt trước chiếc váy viền ren bằng đôi tay nhỏ nhắn theo cái điệu bộ đặc biệt ấy, và cô hầu da đen tận tâm lắc lắc đầu nơi chiếu nghỉ cầu thang trên cao. Học viện Menninger, một bệnh viện tâm thần, chỉ để cho vui mà thôi. Thửa đất sét bị xói mòn tuyệt đẹp; những bông hoa ngọc giá, thanh khiết như thế, giống sáp như thế, nhưng lúc nhúc những con ruồi trắng bò lổm ngổm. Thành phố Independence, bang Missouri, điểm bắt đầu tuyến đường mòn Oregon Xưa; và thành phố Abilene, bang Kansas, quê hương của những cuộc đua tài cao bồi dưới sự bảo trợ của gã “Bill Hoang” nào đó. Núi xa. Núi gần. Núi nữa; những cái đẹp xanh mơ không bao giờ đến được, hoặc chuyển đổi mãi mãi, cái này sau cái khác, thành những ngọn đồi có người ở; dãy núi phía Đông Nam, so về độ cao thua xa dãy Alp; ngọn núi đá xám khổng lồ gân-tuyết chọc-trời và tim, những đỉnh núi tàn nhẫn hiện ra từ nơi nào đó không rõ tại những khúc ngoặt trên xa lộ; những khoảng rừng mênh mông, với hệ cây linh sam thẫm màu gọn gàng gối lên nhau, bị ngắt quãng vài nơi bởi những cây hoàn diệp liễu nhạt màu sương khói; những hình thái hồng hồng tim tím, như của pha ra ông, như hình cái pín, “những từ quá cổ lỗ” (Lo dửng dưng nói); những ngọn đồi mồ côi bằng nham thạch đen; những ngọn núi đầu xuân phủ lông tơ voi con dọc sống lưng; những ngọn núi cuối hạ, gù hết cả lưng, các chi Ai Cập nặng nề của chúng gập lại dưới những nếp gấp của tấm vải lông màu hung hung đầy vết nhậy cắn; những ngọn đồi màu be, lấm tấm các đốm tròn màu xanh lục từ những cây sồi; ngọn núi cuối cùng màu nâu đỏ với thảm cỏ linh lăng rậm rạp ngay dưới chân.
Ngoài ra, chúng tôi còn tham quan: Tiểu Hồ Băng Trôi, ở nơi nào đó tại Colorado, những đống tuyết, những cái đệm bằng hoa núi tí hon, và thêm nhiều tuyết nữa; Lo đội mũ chỏm đỏ thử trượt xuôi theo chúng, kêu ré lên, bị vài thằng thanh niên ném tuyết, và trả đũa đúng như vậy comme on dit[5]. Những bộ xương cây hoàn diệp liễu cháy trụi, những mảnh đất đầy hoa xanh hình tháp nhọn. Những nét chấm phá khác nhau trên con đường phong cảnh tuyệt đẹp. Hàng trăm con đường phong cảnh tuyệt đẹp, hàng ngàn Lạch Gấu, Suối Xô Đa, Hẻm Núi Sơn. Bang Texas, một bình nguyên bị hạn hán tấn công. Động Pha Lê trong cái hang dài nhất thế giới, trẻ em dưới mười hai tuổi vào cửa tự do, Lo là tù nhân trẻ. Bộ sưu tập sản phẩm điêu khắc cây nhà lá vườn của một quý bà địa phương, đóng cửa vào buổi sáng Thứ Hai khốn khổ, bụi, gió, đất khô. Công Viên Hoài Thai, tại một thị trấn ở biên giới Mexico mà tôi không dám vượt qua. Ở nơi đó và những nơi khác, hàng trăm con chim ruồi[6] xám ngoét trong chạng vạng chiều, chọc vòi thăm dò nhụy những bông hoa lờ mờ. Shakespeare, một thị trấn ma ở bang New Mexico, nơi kẻ xấu xa “Bill Nga” đã bị treo cổ một cách màu mè từ bẩy mươi năm trước. Trại ương trứng cá. Nhà treo vách đá. Xác ướp trẻ thơ (Người da đỏ cùng thời nàng Beatrice ở Florentine). Hẻm Núi Địa Ngục thứ hai mươi của chúng tôi. Cổng Vào thứ năm mươi của chúng tôi dẫn đến cái gì đó không rõ theo cuốn hướng dẫn du lịch ấy, mà bìa của nó lúc đó đã bị mất. Một con ve trong háng tôi. Lúc nào cũng có ba lão già y như thế, đội mũ và đeo dây treo quần, ăn không ngồi rồi trong chiều hè dưới hàng cây gần vòi phun nước công cộng. Phong cảnh mờ xanh bên kia hàng lan can trên đèo, những tấm lưng của một gia đình đang tận hưởng nó (cùng Lo, trong tiếng thì thào sôi nổi, hân hoan, hoang dại, nồng nhiệt, hy vọng, tuyệt vọng – “Nhìn kìa, gia đình McCrystal, anh ơi, mình bắt chuyện với họ đi, em xin anh mà” – hãy bắt chuyện với họ, thưa độc giả! – “làm ơn đi! Em sẽ làm bất cứ điều gì anh muốn, ôi, em xin anh mà…”). Những vũ điệu nghi lễ của người da đỏ, thuần túy thương mại. Công ty ART: American Refrigerator Transit Company. Bang Arizona thật dễ thấy, khu dân cư người da đỏ, chữ tượng hình của thổ dân, vết chân khủng long trong hẻm núi hoang vu, in dấu nơi đó ba mươi triệu năm về trước, khi tôi còn là đứa bé. Một thằng choai choai xanh xao, gầy gò và cao lêu nghêu, dễ đến sáu foot, có “trái táo Adam” linh lợi, liếc mắt đưa tình Lo và khoanh bụng trần màu cam-nâu giữa quần chíp và áo chíp của nàng, mà tôi đã hôn lên năm phút sau đó, Jack nhé. Mùa đông trong sa mạc, mùa xuân trên những ngọn đèo dưới chân núi, những cây hạnh nở hoa. Reno, một thị trấn buồn thảm ở Nevada, với cuộc sống ban đêm mà người ta nói là “quốc tế và viên mãn.” Nhà máy rượu vang ở California, với nhà thờ xây theo hình thùng rượu. Thung Lũng Chết. Lâu Đài Scott. Các Tác Phẩm Nghệ Thuật được sưu tập bởi tay Rogers nào đó qua thời gian nhiều năm. Những ngôi biệt thự xấu xí của những nữ diễn viên xinh đẹp. Dấu chân R. L. Stevenson[7] in trên ngọn núi lửa đã tắt. Sứ Mệnh Dolores: nhan đề thật hay cho một cuốn sách. Những tràng hoa gấm được sóng khắc vào đá sa thạch. Một người bị cơn động kinh dữ dội trên nền đất trong Công Viên Bang mang tên Russian Gulch. Hồ Crater[8] xanh xanh. Trại ương trứng cá ở bang Idaho và Nhà Tù của Bang. Công Viên Yellowstone ảm đạm và những suối nước nóng màu mè của nó, những mạch nước nóng non tơ, bùn sôi sùng sục cầu vồng – biểu tượng niềm đam mê của tôi. Đàn linh dương trong khu bảo tồn động vật hoang dã. Hang động thứ một trăm của chúng tôi, người lớn một đô la, Lolita năm mươi xu. Lâu đài xây bởi một hầu tước người Pháp ở Bắc Dakota. Cung Điện Ngô ở Nam Dakota; và những cái đầu tổng thống khổng lồ đục vào đá granite cao ngất. Nàng Râu đọc thơ chúng tôi, giờ đây nàng đã hết thời độc thân[9]. Vườn bách thú ở bang Indiana nơi đàn khỉ đông đúc sống trong bản sao bằng bê tông con tàu đô đốc của Christopher Columbus. Hàng tỷ con phù du chết, hay nửa sống nửa chết, bốc mùi cá trong mọi cửa sổ của mọi quán ăn suốt dọc bờ cát thê lương. Những con mòng biển béo mập đậu trên các tảng đá lớn như được nhìn thấy từ con phà City of Sheboygan, làn khói nâu xù của nó uốn cong và nghiêng mình trên bóng râm xanh lục mà nó buông xuống hồ nước màu ngọc lục bảo. Một motel có đường ống thông gió luồn qua dưới cống nước thành phố. Ngôi nhà của Lincoln, phần lớn giả mạo, với những cuốn sách bày phòng khách và đồ đạc thuộc thời đại tương ứng, mà đa số khách tham quan tôn kính thừa nhận như những món của cải cá nhân.
Chúng tôi đã có những cuộc cãi lộn, lặt vặt và nghiêm trọng. Những cuộc căng nhất xảy ra: tại Dã Thự Lacework, Virginia; trên Đại Lộ Công Viên, Little Rock, gần một trường học; trên Đèo Milner, tại độ cao 10,759 foot, ở Colorado; tại góc Phố Số Bẩy và Đại Lộ Trung Tâm ở Phoenix, Arizona; trên Phố Số Ba, Los Angeles, vì hết vé tham quan xưởng phim nào đó không rõ; ở motel tên là Bóng Bạch Dương ở Utah, nơi sáu cái cây non tơ gần như không cao hơn Lolita của tôi, và nơi nàng hỏi, à propos de rien[10], tôi định là chúng tôi sẽ sống trong những căn buồng ngột ngạt, làm những chuyện bẩn thỉu cùng nhau và không bao giờ ăn ở như những người bình thường trong bao lâu nữa? Trên Bắc Broadway, Burns, Oregon, góc phố phía Tây Washington, đối diện Safeway, một cửa hàng thực phẩm. Tại thị trấn nhỏ nào đó ở Sun Valley thuộc Idaho, trước một khách sạn xây gạch trần, những viên gạch hồng nhạt hòa quyện rất xinh, với, phía đối diện, một cây bạch dương đùa giỡn bóng râm rung rinh của nó khắp trên Đài Tưởng Niệm địa phương. Trong vùng đất hoang vu mọc đầy cây ngải đắng, giữa Pinedale và Farson. Nơi nào đó ở Nebraska, trên Phố Chính, gần Ngân Hàng Quốc Gia Đệ Nhất, thành lập năm 1889, có góc nhìn ra chỗ giao cắt đường sắt trên phố, xa xa bên kia nơi đó có những ống đàn organ màu trắng của một tổ hợp tháp xi lô. Và trên phố McEwen, góc đại lộ Wheaton, tại thành phố mang tên hắn ở bang Michigan.
Chúng tôi biết đến những loài kỳ dị ven đường, Người Vẫy Xe Đi Nhờ, tên khoa học là Homo pollex[11], với tất cả các phân loài và hình thái đông đảo của nó: anh lính khiêm tốn, gọn gàng sạch sẽ, bình thản chờ đợi, bình thản ý thức về sức lôi cuốn trên đường của màu kaki; cậu học trò muốn đi hai ô phố; kẻ giết người muốn đi hai ngàn dặm; quý ông đứng tuổi, bí ẩn, bồn chồn, với cái va li mới toanh và bộ ria mép tỉa tót; ba chàng Mexico lạc quan; cậu sinh viên đại học phô trương bụi bẩn từ công việc ngoài trời vào kỳ nghỉ hè một cách hãnh diện như cái tên trường nổi tiếng uốn cong ngang thân trước chiếc áo len dài tay của mình; quý bà tuyệt vọng mà bình ắc quy xe vừa ngoẻo; mấy thằng súc vật trẻ ranh, gọn gàng sáng sủa, tóc bóng nhẫy, mắt gian giảo, mặt trắng bệch khoác sơ mi và áo choàng lòe loẹt, ngỏng ngón tay cái cương cứng lên gần như một cái dương cụ, đầy sinh lực, để nhử những phụ nữ cô đơn hay những tay chào hàng ngờ nghệch có những khát khao lạ lùng.
“Mình đón nó đi anh,” Lo thường nài nỉ, chà xát hai đầu gối vào nhau theo cái kiểu mà nàng vốn có, lúc một pollex đặc biệt tởm lợm nào đó, một gã vai rộng nào đó tầm tuổi tôi, có face à claques[12] của một diễn viên thấp nghiệp, đi giật lùi, hầu như là ngay trên đường xe chúng tôi đi.
Ôi, tôi phải tinh tường để mắt đến Lo, bé Lo mềm yếu! Có lẽ nhờ luyện tập ân ái liên miên, nên nàng tỏa ra, bất chấp vẻ ngoài rất trẻ con của nàng, ánh sáng uể oải đặc biệt nào đó, cái ánh sáng đã đẩy bọn thợ gara, lũ bồi khách sạn, đám du khách, tụi đần độn trong những chiếc xe sang trọng, bầy thiểu năng tóc hạt dẻ gần bể bơi nhuộm xanh, vào những cơn háo dục mà lẽ ra có thể ve vuốt tự ái của tôi, nếu không thiêu đốt máu ghen của tôi như vậy. Bởi lẽ bé Lo đã nhận thức được ánh sáng ấy của mình, và tôi hay tóm được nàng coulant un regard[13] theo hướng một con đực đáng yêu nào đó, một con đười ươi lấm lem dầu mỡ nào đó, với cẳng tay gân guốc vàng-nâu và cổ tay đeo đồng hồ, và tôi chỉ vừa mới quay lưng đi mua kẹo cho chính con bé Lo này, là tôi lại sẽ nghe thấy nó và gã thợ máy đẹp trai hát váng lên một bài tình ca hoàn hảo từ những lời đong đưa dí dỏm.
Trong những chặng dừng lâu hơn, khi tôi thư giãn sau một buổi sáng đặc biệt mãnh liệt trên giường, và với sự hào hiệp từ trái tim đang ngơi nghỉ của mình, cho phép nàng – Hum khoan dung!- đi tham quan vườn hồng hoặc thư viện trẻ em bên kia phố cùng hai đứa bé bên nhà hàng xóm motel, cô bé Mary xấu xí và đứa em trai tám tuổi của Mary, Lo thường về muộn một tiếng, cùng Mary lê bước chân trần xa xa đằng sau, và cậu bé thì biến hình thành hai thằng học sinh trung học xấu xí, tóc vàng, cao lênh khênh, toàn cơ bắp và bệnh lậu. Độc giả có thể dễ dàng hình dung điều mà tôi trả lời mèo con của tôi khi nàng – khá do dự, tôi thừa nhận là vậy – hỏi tôi không biết nàng có thể đi với Carl và Al đây đến sân trượt pa tanh hay không.
Tôi nhớ lần đầu tiên, vào một chiều gió bụi, tôi cho phép nàng đi đến một sân trượt như thế. Nàng tàn nhẫn nói sẽ chẳng còn gì vui nếu tôi đi theo nàng, bởi lẽ thời gian đó trong ngày là dành riêng cho thanh thiếu niên. Chúng tôi cãi nhau rồi đưa ra thỏa hiệp: tôi vẫn ngồi trong xe, giữa những chiếc xe (trống rỗng) khác với những cái mũi hướng về sân trượt phủ bạt ngoài trời, nơi khoảng năm mươi thanh niên, nhiều đứa đi thành cặp, đang trượt liên tu bất tận hết vòng này đến vòng khác theo tiếng nhạc máy, và gió nhuộm bạc những cái cây. Dolly mặc quần jean xanh và đi đôi giày trắng cao cổ, như phần lớn các cô gái khác. Tôi kiên trì đếm số vòng tua của đám đông đang trượt qua – và đột nhiên nàng biến đâu mất. Khi nàng lại trượt ngang qua, thì nàng đã cặp kè với ba thằng du côn mà một lúc trước tôi vừa mới nghe chúng bình phẩm mấy cô gái trượt pa tanh từ bên ngoài sân – và cười nhạo cô gái trẻ đáng yêu chân dài mặc soọc đỏ đến đây thay vì mặc quần jean hoặc quần thụng.
Tại các trạm kiểm soát trên xa lộ đi vào Arizona hay California, một gã anh em con chú con bác với cảnh sát thường nhòm ngó chúng tôi chăm chú đến nỗi mà trái tim tội nghiệp của tôi lảo đảo. “Có chở mật không?” gã dò hỏi, và lần nào con ngốc ngọt ngào của tôi cũng cười khúc khích. Tôi vẫn còn, rung suốt dọc dây thần kinh thị giác của tôi, thấy cảnh Lo trên lưng ngựa, một mắt xích trong chuỗi du ngoạn có người hướng dẫn dọc theo con đường mòn ngựa thồ: Lo lắc lư theo nước kiệu, cùng mụ kỵ sĩ già đằng trước và gã phóng đãng cổ đỏ chủ trại gia súc đằng sau; và tôi đằng sau gã, căm hờn tấm lưng béo trong chiếc áo sơ mi hoa hoét của gã, thậm chí còn sôi sục hơn là người lái xe ô tô căm hờn chiếc xe tải chậm chạp trên đường núi. Hoặc nếu không thì, tại nhà nghỉ của khu trượt tuyết, tôi sẽ thấy nàng trôi xa khỏi tôi, thần tiên và đơn côi, trong chiếc ghế cáp treo nhẹ lâng lâng, lên mãi lên mãi, tới đỉnh núi lấp lánh nơi các vận động viên tươi cười cởi trần đến thắt lưng đang chờ nàng, đợi nàng.
Tại bất cứ thành phố nào chúng tôi dừng chân, tôi thường hỏi thăm, theo kiểu cách lịch thiệp châu Âu của mình, về những nơi có bể bơi, bảo tàng, trường học địa phương, số trẻ em ở ngôi trường gần nhất và vân vân; và vào giờ xe buýt đưa đón học sinh, mỉm cười và giật nhẹ (tôi phát hiện ra tic nerveux[14] này vì Lo độc ác chính là người đầu tiên bắt chước nó), tôi đậu xe tại một địa điểm chiến lược, với cô nữ sinh lang thang lêu lổng của tôi ngồi sau lưng trong xe, để rình bọn trẻ con tan trường – luôn luôn là một cảnh tượng đẹp mắt. Những trò kiểu này này chẳng bao lâu bắt đầu làm cho bé Lo cực kỳ dễ chán của tôi thấy chán ngấy, và, vốn dĩ có tính trẻ con không biết cảm thông với những ham muốn bất chợt của người khác, nàng thóa mạ tôi và ham muốn của tôi đòi nàng phải vuốt ve tôi vào lúc những cô bé tóc đen mắt xanh lam mặc soọc xanh lam, tóc màu đồng mặc áo bolero xanh lục, và tóc nhòe vàng, nhìn như con trai, mặc quần dài bạc màu đi ngang qua trong ánh mặt trời.
Như một kiểu thỏa hiệp, tôi rộng rãi tán thành bất cứ lúc nào và bất cứ nơi nào có thể sử dụng bể bơi với những cô bé khác. Nàng mê mẩn làn nước sáng chói và là một thợ lặn thông minh khác thường. Thoải mái trong chiếc áo choàng, tôi ngồi xuống trên cái bóng lộng lẫy xế trưa sau khi kín đáo nhúng mình xuống nước, và tôi yên vị nơi đó, với cuốn sách ngụy trang hoặc túi kẹo bòn bon, hoặc cả hai, hoặc chẳng có gì ngoài các tuyến đang ngứa râm ran trong tôi, và quan sát nàng nô giỡn, mũ cao su trùm đầu, đẫm những giọt trai long lanh, rám nắng trơn mướt, nhí nhảnh như tranh quảng cáo, mặc quần tắm xa tanh bó sát và áo chip xếp li. Người tình dậy thì! Xiết bao tự mãn, tôi kinh ngạc rằng nàng đã là của tôi, của tôi, của tôi, và duyệt lại ngây ngất mới đây theo tiếng rên rỉ của những con bồ câu rầu rĩ trong giờ cầu kinh buổi sáng, và mưu tính cho buổi chiều muộn, lim dim đôi mắt nắng xiên của mình, so sánh Lolita với những nymphet bất kỳ nào khác mà sự ngẫu nhiên đầy bủn xỉn đã gom góp lại quanh nàng cho phán quyết và lạc thú tinh tuyển của tôi; và hôm nay, đặt tay lên trái tim đau ốm của mình, tôi thực sự không nghĩ rằng có bất cứ ai trong số đó từng trội hơn nàng về sự khêu gợi, hoặc nếu họ có, thì cũng chỉ khoảng hai hoặc ba lần là nhiều nhất, trong ánh sáng nào đó, cùng mùi hương nào đó quyện trong không khí – một lần trong trường hợp tuyệt vọng vì cô bé xanh xao người Tây Ban Nha, con gái một quý tộc quai hàm nặng trĩu, và lần khác – mats je divague[15].
Đương nhiên, tôi buộc phải luôn luôn thận trọng, nhận thức đầy đủ, trong sự ghen tuông minh mẫn của mình, mối nguy hiểm từ những trò chơi huyên náo lóa mắt ấy. Chỉ cần tôi quay lưng một lát – đi, chẳng hạn, vài ba bước để xem buồng chúng tôi cuối cùng có dọn xong chưa sau khi thay vải trải giường vào buổi sáng – và thật ngạc nhiên, lúc quay về, tôi thường bắt gặp Lo, les yeux perdus[16], đang lả lơi trên mép đá, ngâm và đá đôi bàn chân ngón-dài của nàng dưới nước, trong khi, cả hai bên nàng, một brun adolescent đang nép mình, kẻ mà vẻ đẹp nâu đỏ của nàng và thủy ngân nơi những nếp gấp trẻ con trên bụng nàng chắc chắn đã gây ra se torde – Ôi Baudelaire![17] – trong các giấc mơ lặp đi lặp lại vào những tháng sắp đến.
Tôi thử dạy nàng chơi tennis để chúng tôi có thể có thêm trò tiêu khiển chung; nhưng mặc dù tôi là một tay vợt tốt ở thời trai tráng của mình, tôi tỏ ra tuyệt vọng trong vai trò thầy giáo; và thế là, ở California, tôi đưa nàng tham dự một số buổi học rất đắt tiền với một huấn luyện viên nổi tiếng, một ông già cổ lỗ sỹ nhăn nheo, to khỏe, với một hậu cung trai nhặt bóng; bên ngoài sân, nhìn ông ta như một phế nhân đáng sợ, nhưng đôi khi, trong quá trình dạy, để duy trì sự trao đổi, ông ta vuốt một cú đánh như đóa hoa xuân tuyệt nhã và tưng bóng về phía học trò mình, kỹ xảo siêu phàm có uy lực tuyệt đối ấy làm tôi nhớ lại là, ba mươi năm trước, ở Cannes, tôi từng thấy ông ta hủy diệt Gobbert vĩ đại! Trước khi nàng bắt đầu tiếp thu những bài giảng này, tôi cho là nàng chưa bao giờ học chơi. Trên sân tennis của khách sạn này hay khách sạn kia, tôi thường tập cho Lo, và cố gắng hồi sinh những ngày mà trong cơn cuồng phong nóng nực, mê mụ bụi mù, và mệt mỏi lạ lùng, tôi giao hết trái banh này đến trái banh khác cho Annabel vui tươi, ngây thơ, thanh lịch (vòng đeo tay lấp lánh, váy xếp nếp trắng muốt, băng nhung đen buộc tóc). Với mọi lời khuyên bảo kiên nhẫn, tôi chỉ có thể làm trầm trọng thêm sự giận dữ cau có của Lo. Khá kỳ quặc, nhưng so với những trò chơi của chúng tôi, nàng lại thích hơn cả – ít nhất, trước khi chúng tôi tới California – là những trò gần như vỗ bóng qua lại không ra hình thù gì – săn bóng nhiều hơn là chơi thật – cùng cô bé cùng tuổi, mỏng manh, mềm yếu, đẹp như mơ, có phong cách ange gauche[18]. Là một khán giả hữu ích, tôi đến gần cô bé khác ấy, hít mùi xạ hương thoang thoảng của bé khi tôi chạm vào cẳng tay và nắm lấy cổ tay nổi cục, đưa đẩy cách này cách khác bắp đùi lạnh của bé để hướng dẫn bé thế đứng cho cú đánh trái tay. Trong lúc ấy, Lo, cúi người về phía trước, mặc cho những món tóc quăn màu nâu rực nắng của mình xõa xuống phía trước khi nàng chống vợt, như cây nạng của người què, lên nền đất và thốt ra tiếng la hét ghê gớm tỏ ý căm ghét sự xâm nhập của tôi. Tôi để hai cô bé lại với trò chơi của chúng và ngắm nhìn, so sánh cơ thể chúng trong sự vận động, một chiếc khăn lụa quàng quanh họng tôi; đang ở Nam Arizona, tôi nghĩ – và ngày có lớp lót ấm lười nhác, Lo vụng về cắt trượt bóng, chửi rủa, quất một cú giao bóng vờ vịt vào lưới, và phô ra lông tơ non lấp lánh ướt trong nách lúc nàng vung cây vợt lên trong nỗi thất vọng, còn cô bạn chơi thậm chí vô vị hơn của nàng thường cần mẫn lao theo mọi đường bóng, và chẳng nhặt được gì về; nhưng cả hai tự tận hưởng đầy vẻ hài lòng, và bằng giọng nói lanh lảnh trong veo không ngừng đếm điểm số chính xác của trò chơi vớ vẩn của mình.
Một ngày nọ, tôi nhớ lại, tôi đề nghị mang cho họ đồ uống lạnh từ khách sạn, và đi lên trên theo lối đi rải sỏi, quay lại cùng hai chiếc li cao đựng nước dứa ép, xô đa và nước đá; và ngay lúc đó một khoảng trống rỗng đột ngột trong ngực tôi làm tôi đứng sững lại vì thấy sân tennis vắng tanh. Tôi cúi người để đặt những cái li xuống trên chiếc ghế băng và vì lý do nào đó, với một thứ ánh sáng gì đó chói lọi và lạnh lẽo, nhìn thấy khuôn mặt Charlotte lúc chết, và tôi liếc nhanh xung quanh, nhận ra Lo mặc quần soọc trắng đang lủi qua bóng râm lốm đốm của lối đi trong vườn cùng với người đàn ông cao cầm hai cây vợt tennis. Tôi nhẩy xổ theo sau họ, nhưng đúng lúc tôi lách mình răng rắc qua bụi cây, thì tôi nhìn thấy, trong cảnh tượng xen kẽ, như thể dòng đời liên miên phân nhánh, Lo, mặc quần dài, và bạn gái của nàng, mặc soọc, lê bước tới lui trên khoảnh đất nhỏ cỏ mọc um tùm, và đập vào bụi bằng những cây vợt để thờ ơ tìm kiếm quả bóng đi lạc cuối cùng.
Tôi liệt kê những việc vặt vãnh vui vui này chủ yếu để chứng minh với những thẩm phán của tôi rằng tôi đã làm tất cả mọi chuyện trong khả năng của mình để mang lại cho Lolita một thời gian thật sự tốt đẹp. Mê ly làm sao lúc được ngắm nàng, ngắm chính đứa trẻ ấy, trình diễn cho đứa trẻ khác vài món trong số tài vặt ít ỏi của mình, chẳng hạn như một kiểu nhảy dây đặc biệt nào đó. Nymphet nhỏ hơn, một cô bé đáng yêu trong veo, với bàn tay phải nắm bàn tay trái ở đằng sau tấm lưng chưa bắt nắng của mình, nhìn chăm chú, như những mắt nắng óng ánh đuôi công trên sỏi dưới hàng cây nở hoa cũng đang nhìn chăm chú, và giữa thiên đường lốm đốm nhiều con mắt ấy, thiếu nữ tàn nhang phóng đãng của tôi nhảy dây, lặp lại động tác của rất nhiều cô gái khác mà tôi đã hau háu nhìn trên vỉa hè và kè biển lóng lánh nắng, sũng nước, bốc mùi ẩm thấp của Châu Âu cổ kính. Chẳng mấy chốc, nàng trả sợi dây lại cho cô bạn nhỏ người Tây Ban Nha của nàng, và đến lượt nàng ngắm nhìn bài học được lặp lại, vén tóc khỏi trán, khoanh tay, dẫm mũi giày chân trên mu bàn chân kia, hoặc buông lơi đôi bàn tay lên trên cặp hông vẫn còn chưa xòe nở của nàng, còn tôi tự thuyết phục mình rằng bọn nhân viên phục vụ đáng ghét cuối cùng cũng đã kết thúc việc dọn dẹp dã thự của chúng tôi; và nhân đó, khoe một nụ cười với cô hầu nhút nhát, tóc đen của công chúa của tôi và thọc những ngón tay người cha sâu vào mái tóc Lo từ đằng sau, rồi êm ái nhưng kiên quyết nắm chặt chúng quanh gáy nàng, tôi dắt cục cưng miễn cưỡng của mình về ngôi nhà nhỏ của chúng tôi để giao hợp một cú chớp nhoáng trước bữa ăn tối.
“Mèo nhà ai cào ông vậy, tội nghiệp quá?” một phụ nữ đẹp, chín mọng, chắc thịt, thuộc cái típ phản cảm mà với chúng thì tôi đặc biệt hấp dẫn, có lẽ đã hỏi tôi ở “đại sảnh” trong bữa ăn tối với thực đơn theo suất, mà tiếp sau đó là buổi khiêu vũ đã hứa với Lo. Chuyện này là một trong những lý do tại sao tôi cố gắng đễ giữ khoảng cách càng xa càng tốt với mọi người, trong khi Lo, trái lại, thường gắng hết sức có thể để lôi cuốn thật nhiều nhân chứng tiềm tàng vào quỹ đạo của nàng.
Nàng sẽ, nói một cách hình tượng, ngoe nguẩy cái đuôi tí hon của nàng, thực tế là cả cặp mông của nàng như bọn chó cái bé bỏng vẫn làm – lúc có kẻ xa lạ nào đó cười toe toét đến bắt chuyện với chúng tôi và bắt đầu cuộc trò chuyện sinh động có ý so sánh những biển số xe. “Đi xa nhà quá nhỉ!” Những ông bố bà mẹ tọc mạch, để bơm cho Lo xì ra tin tức về tôi, thường gạ gẫm nàng đi xem phim cũng con cái họ. Chúng tôi có vài lần suýt nữa thì nguy. Cái thác nước phiền toái đeo đuổi tôi, tất nhiên, tại mọi lữ quán lớn. Nhưng tôi không bao giờ nhận thức rõ chất liệu làm tường của chúng mỏng manh đến thế nào cho đến một đêm nọ, sau khi tôi ân ái quá ầm ĩ, tiếng ho của gã láng giềng lấp đầy quãng lặng cũng rõ y như tiếng ho của tôi vậy; và sáng hôm sau, vào lúc tôi ăn sáng tại quầy giải khát (Lo là người hay ngủ muộn, và tôi thích được mang lên giường cho nàng một bình café nóng), láng giềng đêm trước của tôi, một thằng ngốc đứng tuổi, đeo cặp kính trơn trên cái mũi dài đoan chính của hắn và phù hiệu tổ chức xã hội nào đó trên ve áo, tìm cách này cách khác xoay xở bắt chuyện với tôi, trong lúc ấy hắn hỏi thăm tôi, không biết bà xã tôi có giống bà xã hắn – một con mụ khá miễn cưỡng ra khỏi giường khi không ở nông trại; và nếu như không phải sự hiểm nguy gớm guốc mà tôi vừa men qua suýt bóp nghẹt tôi, thì tôi có thể đã tận hưởng cái nhìn kỳ quặc, đầy kinh ngạc, trên gương mặt mỏng-môi dầu dãi gió sương của hắn khi tôi trả lời cộc lốc, lúc tôi trượt khỏi cái ghế đẩu của mình, rằng tôi, ơn Chúa, là người góa vợ.
Ngọt ngào làm sao những lúc bưng café cho nàng, rồi không đưa nó tận đến khi nàng hoàn thành trách nhiệm buổi sáng của mình. Và tôi đã là một người bạn thật ân cần, một người cha thật nồng nàn, một bác sỹ nhi thật tử tế, chăm lo cho mọi nhu cầu cơ thể cô bé tóc nâu đen của tôi. Nỗi oán giận duy nhất của tôi với tự nhiên là tôi không thể lộn trái Lolita của mình từ trong ra ngoài và áp đôi môi háu ăn vào tử cung non trẻ của nàng, trái tim lạ của nàng, lá gan lóng lánh xà cừ của nàng, buồng phổi nho biển của nàng, cặp thận sinh đôi dễ thương của nàng. Vào những buổi chiều đặc biệt nóng ẩm, trong ngột ngạt nhớp nháp của giấc ngủ trưa, tôi thích cảm giác mát lạnh từ lớp da bọc ghế bành áp vào cơ thể trần truồng đồ sộ của tôi lúc tôi giữ nàng trong lòng mình. Nàng sẽ, như đứa trẻ điển hình, ngoáy mũi trong lúc bị cuốn hút vào những mục tiêu khiển của tờ báo, dửng dưng với cơn cực khoái của tôi như thể nó là cái gì đó mà nàng đang ngồi lên trên, chiếc giày, con búp bê, tay cầm vợt tennis, và quá làm biếng dọn nó đi. Đôi mắt nàng rượt theo cuộc phiêu lưu của những nhân vật trong cột truyện tranh ưa thích: có con nhóc lôi thôi được vẽ rất khéo, gò má cao và dáng điệu cứng đờ, mà tôi tận hưởng không chút áy náy; nàng nghiên cứu những kết quả chụp cảnh xe ô tô đâm đầu vào nhau; nàng không bao giờ nghi ngờ gì vào tính xác thực của nơi chốn, thời gian và hoàn cảnh được cho là phù hợp với những bức ảnh quảng cáo chụp gái đẹp đùi trần; và nàng bị thôi miên một cách kỳ lạ bởi những bức ảnh cô dâu địa phương, vài người mặc nguyên bộ đồ cưới, ôm bó hoa và đeo kính.
Một chú ruồi đậu lên và bò trên vùng quanh rốn nàng hoặc thám hiểm núm vú mềm nhợt nhạt của nàng. Nàng cố tóm lấy nó trong nắm tay (cách của Charlotte) và rồi lật qua mục Hãy Thám Hiểm Tâm Hồn Bạn”.
“Hãy thám hiểm tâm hồn bạn. Liệu các tội ác tình dục có giảm xuống nếu trẻ em tuân theo vài điều cấm kị? Không chơi đùa gần nhà vệ sinh công cộng. Không nhận kẹo hoặc lời mời đi chơi từ người lạ. Nếu bị đưa lên xe, hãy ghi lại biển số xe.”
“… và nhãn hiệu kẹo,” tôi tự ý nhắc.
Nàng tiếp tục, má nàng (lui lại) ngược hướng má tôi (tiến tới); và hôm ấy là một ngày tốt, hãy lưu ý nhé, Ôi độc giả của tôi!
“Nếu bạn không có bút chì, nhưng đã đủ lớn để biết đọc…”
“Chúng tôi,” tôi châm chọc trích dẫn, “những thủy thủ thời Trung cổ, đã đặt trong chiếc chai này…”
“Nếu,” nàng nhắc lại, “bạn không có bút chì, nhưng đã đủ lớn để biết đọc và viết – đây là cái mà gã ta muốn nói, phải không, đồ ngốc – bằng cách này hay cách khác, hãy vạch con số lên lề đường.”
“Bằng những móng vuốt nhỏ của em hay sao, Lolita.”
[1]. Cuộc du ngoạn.
[2]. Lý do tồn tại.
[3]. Tiểu thuyết gia người Anh (1867–1933), Tác giả cuốn The Forsyte Saga (1922).
[4]. Tiếng Đức. Trại an dưỡng.
[5]. Như người ta nói.
[6]. Nabokov ghi chú: chúng không phải chim ruồi mà là những con nhậy bay đúng như chim ruồi.
[7]. Nhà văn người Xcốt-len, (1850-1895).
[8]. Crater: Tên cái hồ trên miệng núi lửa đã tắt ở bang Oregon.
[9]. Nàng Râu đọc thơ chúng tôi, giờ đây nàng đã hết thời độc thân: bài vè (có thật hoặc do Humbert sáng tác) trên bảng quảng cáo kem cạo râu Burma Shave. Các bảng quảng cáo này có rất nhiều ở vùng nông thôn Mỹ vào những năm từ 1925-1963.
[10]. Chẳng liên quan đến cái gì khác; tình cờ.
[11]. Người Ngón Cái.
[12]. Cái mặt đáng ăn tát.
[13]. Nhìn trộm.
[14]. Tật máy giật thần kinh.
[15]. Nhưng tôi lan man khỏi chủ đề rồi.
[16]. Ánh mắt xa xăm.
[17]. Charles Baudelaire (1821–1867), nhà thơ Pháp. Những cụm từ “brun adolescent” (“chàng thanh niên tóc nâu”) và “se tordre” (“bị vặn xoắn” [gợi tình]), được lấy từ bài thơ Le Crépuscule du matin, hay “MorningTwilight” (1852) của Baudelaire: “C’était l’heure où l’essaim des rěves malfaisants / Tord sur leurs oreillers les bruns adolescents” (“đó là lúc mà hàng đàn giấc mơ tội lỗi vặn vẹo [hoặc xoắn] những chàng thanh niên tóc sẫm màu [hoặc da ngăm đen] trên những chiếc gối của họ”).
[18]. Thiên thần vụng về.