Khi cô dâu góa chồng và chú rể góa vợ; khi bà góa sống ở Thị Trấn Nhỏ Tuyệt Vời của chúng tôi mới gần hai năm, và ông góa mới gần một tháng; khi Monsieur muốn mau mau chóng chóng cho xong toàn bộ tấn trò chết tiệt này, và Madame nhượng bộ với nụ cười bao dung; thì, thưa độc giả, đám cưới thường là một thủ tục “khiêm nhường”. Cô dâu có thể không cần đến vương miện kết hoa cam giữ chặt tấm mạng che mặt dài đến tận đầu ngón tay, và cũng không cần ôm hoa lan trắng trong cuốn sách kinh. Bé gái con cô dâu có thể vẽ thêm một nét vàng son chói lọi vào buổi lễ cạp H. lại với H.; nhưng tôi biết tôi sẽ không dám tỏ ra quá dịu dàng với Lolita vẫn đang bị bắt phải quay mặt vào góc tường, bởi vậy tôi tán thành là chả bõ công lôi con bé ra khỏi cái Trại Q. yêu thích của nó làm gì.
Trong cuộc sống hàng ngày, Charlotte soi-disant nồng nàn đơn côi của tôi thực dụng, lạnh nhạt và thích túm năm tụm ba. Hơn nữa, tôi phát hiện ra rằng, mặc dù không thể kiểm soát trái tim hay tiếng gào của mình, thị vẫn là người đàn bà nguyên tắc. Ngay sau khi thị bắt đầu quan hệ già nhân ngãi non vợ chồng với tôi (bất chấp những liều xuân dược, “chéri bồn chồn, hăm hở” của thị — một chéri quả cảm! — vẫn gặp vài trục trặc ban đầu, thay cho chúng, dù sao thì, gã cũng bù đắp cho thị đầy đủ bằng màn trình diễn hoành tráng những chiêu trò âu yếm theo phong cách cựu lục địa), Charlotte ngoan ngoãn dò hỏi tôi về mối quan hệ của tôi với Chúa. Tôi đã có thể trả lời, về vấn đề này tư tưởng của tôi là cởi mở; nhưng thay vì nói thế, tôi lại nói — tỏ thiện tình của tôi tới một lời sùng kính linh tinh — rằng tôi tin vào Đạo. Nhìn xuống những móng tay, thị hỏi thêm, trong dòng họ nhà tôi có dòng máu lạ nào đó không. Tôi phản kháng bằng cách hỏi lại, không biết thị có còn muốn lấy tôi không, nếu ông ngoại của cha tôi là, giả dụ, một gã Thổ. Thị bảo, chuyện đó chẳng có gì quan trọng; nhưng mà, nếu có khi nào đó thị phát hiện ra rằng tôi không tin vào Đức Chúa Ki Tô của Chúng Ta, thị sẽ tự tử. Thị nói câu này nghiêm túc đến nỗi nó làm tôi sởn cả tóc gáy. Lúc ấy tôi đã hiểu, thị là người đàn bà nguyên tắc.
Ôi chao, thị cực kỳ lễ độ: thị nói “xin thứ lỗi” bất cứ lúc nào có chút ợ hơi rất nhẹ làm gián đoạn lời nói lưu loát của thị, thị phát âm envelope thành ahnvelope, và lúc chuyện trò với đám bạn gái, thị nhắc đến tôi với danh xưng “ông Humbert”. Tôi nghĩ thị sẽ rất hài lòng nếu tôi bước vào cộng đồng địa phương, tha một ít quyến rũ huyền bí theo sau. Trong ngày cưới của chúng tôi, một bài viết ngắn phỏng vấn tôi xuất hiện trong chuyên mục người nổi tiếng trên tờ Thời Báo Ramsdale, cùng tấm hình chụp Charlotte, một bên lông mày nhướng lên và lỗi in sai tên thị (“Hazer”). Bất chấp xui xẻo ấy, quảng cáo này vẫn hâm nóng trái tim sứ của thị — và làm cho cái đuôi rắn đeo chuông của tôi rung lên hân hoan tột đỉnh. Bằng cách tham gia việc đạo ở nhà thờ cũng như làm quen được với những bà mẹ uy tín nhất của đám bạn học cùng Lo, trong thời gian khoảng hai mươi tháng Charlotte đã xoay xở để trở thành nếu không phải là người nổi tiếng, thì ít nhất cũng là một công dân được chấp nhận, nhưng từ trước đến nay chưa khi nào thị lọt được vào trong cái rubrique mê ly ấy, và tôi là người đưa được thị vào đó, Ông Edgar H. Humbert (tôi nhét đại thêm chữ “Edgar” vào chả vì cái quái gì cả), “nhà văn và nhà thám hiểm.” Em trai ngài McCoo, khi ghi chép điều đó, có hỏi tôi là tôi đã viết được cái gì rồi. Chả biết tôi ba hoa gì với hắn mà thành ra “vài cuốn sách về Peacock, Rainbow và những nhà thơ khác.” Ngoài ra, bài phỏng vấn còn nhấn nhá thêm rằng Charlotte với tôi quen biết nhau được vài năm và tôi là người bà con xa của ông chồng đầu tiên của thị. Tôi đã bóng gió là mười ba năm trước tôi từng hẹn hò với thị nhưng chuyện này không được đả động đến trong bài báo. Với Charlotte, tôi bảo rằng mục người nổi tiếng phải có nhiều lỗi cho nó lung linh.
Chúng ta tiếp tục câu chuyện lạ lùng này nhé. Khi được yêu cầu phải thụ hưởng thăng tiến của mình từ khách trọ thành tình nhân, phải chăng tôi chịu đựng chỉ toàn đắng cay và ghê tởm? Không. Ông Humbert thú nhận là có chút ít kích thích tính kiêu căng, có chút yếu mềm mơ hồ, thậm chí có hoa văn ăn năn tao nhã chạy dọc lưỡi thép chiếc dao găm mưu mô của ông. Chưa bao giờ tôi nghĩ rằng một phụ nữ tương đối lố lăng, mặc dù tương đối đường bệ, như cô Haze, cùng lòng tin mù quáng vào sự thông thái của giáo phái và câu lạc bộ sách, cùng cách nói năng cầu kỳ, kiểu cư xử cay nghiệt, lạnh lùng, khinh khỉnh đối với đứa bé mười hai tuổi đáng yêu người đầy lông tơ, có thể biến thành một tạo vật cảm động, yếu đuối ngay khi tôi đặt tay lên người, chuyện đã xảy ra tại ngưỡng cửa phòng Lolita nơi thị run rẩy lùi bước, nhắc đi nhắc lại “không, không, xin anh, không.”
Biến đổi đã cải thiện vẻ ngoài của thị. Nụ cười thị vốn dĩ chỉ là nét gượng gạo, từ dạo ấy tỏa hào quang từ tình yêu trọn vẹn đắm say — ánh hào quang rạng rỡ có cái gì đó mềm mại và ẩm ướt bao quanh, bên trong nó, kỳ diệu thay, tôi nhận ra nét tương đồng với ánh mắt dễ thương, đờ đẫn, mê man mà Lo thể hiện khi thèm thuồng nhìn loại nước ngọt mới tại máy pha chế sô đa hoặc im lặng ngắm say mê trang phục đắt tiền, luôn được may đo tươm tất của tôi. Bị mê hoặc sâu sắc, tôi ngắm Charlotte lúc thị trao đổi những phiền muộn của bậc làm cha mẹ với quý cô nào đó khác và ra cái vẻ cam chịu đàn bà đậm chất bản địa (mắt trợn lên, một bên miệng trễ xuống) vẻ nhăn nhó này, trong hình thái trẻ thơ, tôi đã nhìn thấy Lo tự bộc lộ. Chúng tôi uống mấy vại rượu uýt ki pha sô đa trước khi lên giường, và với trợ giúp của chúng, tôi có thể tưởng tượng được đứa con trong lúc vuốt ve người mẹ. Này cái bụng trắng, trong ấy nymphet của tôi từng là con cá nhỏ cong mình hồi năm 1934. Này mái tóc nhuộm khéo, sao khô cằn đến thế với khứu giác và xúc giác của tôi, lại chiếm được trong đôi chút khoảnh khắc sáng đèn trên chiếc giường bốn cọc một thoáng sắc mầu, nếu không phải là chút vấn vương, trên những búp tóc quăn quăn của Lo. Tôi cứ tự bảo, trong lúc tôi dùng con vợ mới-tinh-to-như-thật của mình, rằng về mặt sinh học thì đây là mức sát nhất tôi có thể đến gần Lolita; rằng vào tuổi Lolita, Lotte từng là nữ sinh gợi tình y như con gái thị, và y như con gái của Lolita sẽ trở thành vào một ngày nào đó. Tôi bắt vợ mình bới tìm dưới bộ sưu tập giày (ông Haze mê thích chúng, hình như vậy) cuốn album ba-mươi-năm-tuổi, để tôi có thể ngắm xem Lotte lúc trẻ con nom như thế nào; và thậm chí qua ánh sáng phơi sai và sự vô duyên của trang phục, tôi vẫn có thể phát hiện ra phiên bản mờ mờ đầu tiên của vóc dáng, đôi chân, gò má, cái mũi hếch của Lolita. Lottelita, Lolitchen.
Tôi đã ghé mắt nhìn dâm-lén như vậy qua hàng dậu thời gian, vào tận trong những cửa sổ nhỏ đục mờ. Và trong khi, bằng nhiều kiểu vuốt ve nồng cháy một cách tội nghiệp, dâm dật một cách ngây thơ, thị, người đàn bà nụ hoa hoành tráng và bắp đùi đồ sộ, làm nóng tôi để tôi thực hiện nghĩa vụ về đêm của mình, vẫn còn đó chút hương nymphet mà trong tuyệt vọng tôi gắng bắt lấy, lúc tôi tru lên qua tầng lá thấp ở khu rừng âm u đang mục rữa.
Đơn giản là tôi không thể kể cho quý vị biết là cô vợ đáng thương của tôi đã dịu dàng, dễ cảm đến thế nào. Vào bữa sáng, trong căn bếp sáng trưng ảo não, lấp lánh ánh chrome cùng tấm lịch từ hãng đồ kim khí gia dụng và góc bếp xinh xắn cho bữa sáng (mô phỏng tiệm café nơi Charlotte và Humbert trước kia hay rủ rỉ với nhau vào những ngày học đại học), thị ngồi đó, áo choàng đỏ, khuỷu tay để trên chiếc bàn mặt nhựa, nắm tay chống má, chằm chằm nhìn tôi dịu dàng không chịu nổi trong lúc tôi ngấu nghiến giăm bông với trứng. Gương mặt Humbert có thể co quắp vì chứng đau dây thần kinh, nhưng trong mắt thị nó vẫn đua tranh vẻ đẹp và sự sinh động với ánh nắng và bóng lá lay động trên chiếc tủ lạnh trắng. Thị cứ ngỡ thái độ khiêu khích khinh khỉnh của tôi là sự tĩnh lặng của tình yêu. Thu nhập còm cõi của tôi gộp vào thu nhập còn còm cõi hơn của thị gây ấn tượng với thị như món của cải chói lòa; không hẳn vì kết quả phép cộng giờ đây đủ đáp ứng phần lớn nhu cầu ở mức sống trung lưu, mà còn vì tiền tôi tỏa sáng trong mắt thị với ma lực nam tính của tôi, và thị nhìn tài khoản chung của chúng tôi như một trong những đại lộ miền Nam vào buổi trưa, bên này ken đặc bóng râm còn bên kia mượt ánh mặt trời, suốt dọc đường cho đến tận cùng viễn cảnh, nơi những ngọn núi hồng lờ mờ ẩn hiện.
Charlotte nhồi nhét hoạt động của nhiều năm vào năm mươi ngày chúng tôi chung sống. Người đàn bà đáng thương ấy tất bật với một số việc thị đã bỏ qua từ lâu hoặc chưa bao giờ đặc biệt quan tâm đến, như thể (để nối dài ngữ điệu phong cách Proust này) do cưới mẹ của đứa trẻ tôi yêu, tôi đã cho mụ vợ tôi khả năng hồi xuân qua ủy quyền. Với niềm say mê của một cô dâu trẻ tầm thường, thị bắt đầu “tô điểm ngôi nhà.” Thuộc lòng như thể tôi gây ra từng vết rạn nứt của nó — từ những ngày khi tôi ngồi trên ghế thầm vẽ bản đồ đường đi nước bước của Lolita từ đầu đến cuối nhà — tôi đã bước sâu vào một dạng quan hệ xúc cảm với nó, với sự bẩn thỉu và cực kỳ xấu xí của nó, và bây giờ gần như tôi có thể cảm thấy được thứ tồi tàn ấy đang rúm mình lại trong lúc miễn cưỡng chịu đựng cuộc tắm gội bằng sơn vàng xám, vàng đất và bột bả tường vàng da-bò-thuốc-lá mà Charlotte đang tính làm cho nó. Thị chưa bao giờ đi xa đến thế, ơn Chúa, nhưng thị tiêu được một lượng sinh lực kinh khủng vào việc giặt giũ rèm cửa, đánh bóng những thanh mành mành, mua rèm mới và mành mành mới, trả chúng lại cho cửa hàng, thay chúng bằng những cái khác, và cứ thế, trong tương phản liên miên giữa cười và mếu, lưỡng lự và bĩu môi. Thị tất tả với đám vải creton bọc ghế và vải hoa sặc sỡ; thị thay màu sô pha — cái sô pha thần thánh nơi một bong bóng cực lạc có lần chầm chậm vỡ trong tôi. Thị sắp đặt lại đồ đạc — và hài lòng khi tìm thấy, trong chuyên luận về đồ gia dụng, rằng “Có thể chấp nhận được việc tách cặp tủ com mốt của sô pha và những cây đèn cùng bộ với chúng.” Cùng nữ tác giả của cuốn “Nhà bạn chính là bạn”, thị bày tỏ lòng căm hờn những chiếc ghế tựa nhỏ và những cái bàn chân tiện. Thị tin là căn phòng có cửa kính rộng lớn, và lát rất nhiều thanh gỗ quý là một ví dụ cho kiểu phòng đàn ông, còn kiểu phòng đàn bà có đặc điểm là những cửa sổ nhìn nhẹ nhàng hơn và đồ gỗ mỏng manh hơn. Những tiểu thuyết mà tôi thấy thị đọc khi tôi mới chuyển đến giờ đây được thay thế bởi ca-ta-lô ảnh và sách hướng dẫn việc nhà. Từ một hãng ở địa chỉ 4640, đại lộ Roosevelt, thành phố Philadelphia, thị đặt cho cái giường đôi của chúng tôi một “tấm đệm lò xo bọc gấm Đa Mát, mẫu 312” — Dẫu cho cái cũ tôi thấy dường như đủ đàn hồi và đủ bền dù nó phải chịu đựng bất cứ chuyện gì.
Là người miền Trung Tây, như ông chồng quá cố, thị sống ở Ramsdale kiểu cách, hòn ngọc một bang miền Đông, chưa đủ lâu để quen biết tất cả những người tử tế. Thị quen sơ sơ gã nha sĩ vui tính sống trong một thứ từa tựa như lâu đài gỗ xiêu vẹo đổ nát đằng sau bãi cỏ của chúng tôi. Tại bữa uống trà ở nhà thờ, thị gặp mụ vợ “kênh kiệu” của tay buôn đồng nát địa phương, tay này là chủ cái khối tởm lợm trắng toát phong cách “thuộc địa” nằm tại góc đại lộ. Thỉnh thoảng thị “qua thăm” Bà Cô Đối Diện; nhưng những phu nhân quý phái hơn trong số những người mà thị ghé thăm, hoặc gặp ở các buổi họp mặt trên bãi cỏ, hoặc cùng chuyện phiếm qua điện thoại — những quý cô thật thanh lịch như cô Glave, cô Sheridan, cô McCrystal, cô Knight và nhiều cô khác, có vẻ hiếm khi ghé thăm Charlotte lôi thôi lếch thếch của tôi. Quả thật, cặp vợ chồng duy nhất mà thị có những mối quan hệ thực sự thân mật, không một chút arrière-pensée hay toan tính thực dụng, là gia đình Farlow, họ vừa về từ chuyến công tác đến Chile đúng lúc để tham dự đám cưới của chúng tôi, cùng gia đình Chatfield, McCoo, và một vài gia đình khác (nhưng không phải mụ Đồng Nát hay mụ Talbot — một kẻ thậm chí còn kiêu ngạo hơn). John Farlow là người đàn ông trung niên, trầm lặng, lực sĩ trầm lặng và nhà buôn dụng cụ thể thao thành đạt trầm lặng, ông có văn phòng ở Parkington, cách đây bốn mươi dặm: chính ông là người đã đưa tôi những viên đạn cho khẩu Colt và chỉ tôi cách sử dụng nó, lúc đi dạo trong rừng vào một ngày Chủ Nhật; ông cũng là, theo như ông gọi với một nụ cười, luật sư bán thời gian từng thu xếp vài chuyện làm ăn của Charlotte. Jean, cô vợ khá trẻ (và là em con chú con bác) của ông, một cô gái chân tay dài đeo kính mắt xếch ngược, cùng hai con chó Boxer, cặp vú nhọn hoắt và miệng rộng đỏ chót. Cô vẽ — phong cảnh và chân dung — và tôi nhớ một cách rất sống động rằng tôi đã khen ngợi, trên những ly cocktail, bức tranh cô sáng tác về cháu gái mình, Rosaline Honeck bé nhỏ, một cô bé đáng yêu hồng hào mặc đồng phục nữ hướng đạo sinh, mũ bê rê len xanh lục, thắt lưng vải đai xanh lục, mái tóc quăn duyên dáng dài ngang vai — còn John rút cái tẩu của mình ra và nói, thật đáng tiếc là Dolly (Dolita của tôi) với Rosaline rất hay cãi nhau ở trường, nhưng ông hy vọng chúng sẽ thân thiện hơn khi trở về từ những trại hè riêng của chúng. Chúng tôi bàn tán về ngôi trường. Nó có những mặt hạn chế, nó có những mặt hiệu quả. “Tất nhiên, quá nhiều thương nhân ở đây là người Ý.” John nói, “nhưng nhìn góc độ khác thì chúng ta vẫn còn tránh được bọn Do…—” “Cái em mong muốn là,” Jean cười ngắt lời, “Dolly và Rosaline qua mùa hè cùng nhau.” Đột nhiên tôi hình dung Lo quay về từ trại hè — rám nắng, ấm áp, ngái ngủ, u mê — và sắp òa khóc vì khát khao và nôn nóng.
