Vào lúc lý tưởng của bạn xung đột với hiện thực xin hãy nghĩ đến Khổng Tử.
Chúng ta hãy xem xét tỉ mỉ lại mình. Lý tưởng của tôi? rốt cuộc là gì, tôi rốt cuộc có được bao nhiêu tài.
Cố nhiên cây lý tưởng cần phải cắm rễ trong mảnh đất hiện thực, rời khỏi hiện thực ắt sẽ dẫn đến không tưởng, ảo tưởng, vọng tưởng (suy nghĩ ngông cuồng).
Song, lý tưởng cần phải vượt trên hiện thực, lý tưởng vốn chính là vượt trước, vượt hiện thực. Nếu không thì nằm trên cái nôi của hiện thực, tất cả đều hiện thực, hiện thực, tất cả đều dựa vào điều quy định của hiện thực để làm, tất cả đều dựa vào sự tồn tại của hiện thực để tồn tại, tất cả đều dựa vào đạo nghĩa của hiện thực để suy nghĩ một cách khuôn phép, không dám vượt ra ngoài khuôn khổ, thì lý tưởng bắt đầu bàn từ đâu, lý tưởng đặt ở
chỗ nào?
Phần nhiều lý tưởng quyết không thể hài hòa thống nhất với hiện thực được, quyết không thể không có mâu thuẫn và xung đột với hiện thực. Thậm chí, càng là lý tưởng cao xa và lớn lao thì xung đột với hiện thực càng kịch liệt.
– Bất kể là lý tưởng thiết kế cuộc đời, lý tưởng cải tạo xã hội, lý tưởng làm thay đổi lịch sử không có cái nào không như thế cả.
Cho nên, những người già thường thường quở mắng thanh niên: mất gốc, thật là hư hỏng! Bởi vì thanh niên đang suy nghĩ đem những quy định cũ rích của tổ tiên vứt vào sọt rác, để cho thời đại lọt vào không khí mới mẻ.
Cho nên, những người già cứng nhắc thường hay chửi mắng những nhà cải cách: Tất cả đều làm rối tung lên, thật chẳng ra sao! Bởi vì, những nhà cải cách đang suy nghĩ làm tăng nhanh bước tiến lên của lịch sử, làm cho thế giới trở nên đẹp đẽ hơn.
Cho nên, những nhân vật kiệt xuất đều mang ý thức thiên mệnh của Chúa Cứu thế, dám gánh vác trọng trách cứu vớt loài người không tiếc đem đầu của mình đặt lên tế đàn của thời đại, không sợ bị đóng đinh chết trên giá chữ thập, không sợ bị đem thiêu cháy trong ngọn lửa. Xung đột với hiện thực ở đâu?
Những nhân vật kiệt xuất để thực hiện niềm tin và sự theo đuổi của mình đã dũng cảm xuyên qua lớp mù bi thảm của hiện thực. Bất kể là vòng hoa tươi đẹp hoặc là mũi tên độc từ nơi tối tăm bắn lại, họ đều có thể chống lại. Bất kể bao nhiêu gian nan hiểm trở, bất kể bao nhiêu sông lớn núi cao, đều không ngăn cản nổi bước chân tiến lên của họ. Họ có lòng kiên trì ?chưa đến Hoàng Hà, chết không nhắm mắt?. Xung đột với hiện thực ở đâu, thành bại được mất trước mắt ở đâu?
Ðể thực hiện sự theo đuổi của chúng ta, chúng ta chỉ biết mạnh dạn đi lên phía trước, không quay đầu lại.
Nếu như chúng ta thật sự có chí hướng cao rộng, không nên tưởng là chúng ta đang khó xử với hiện thực, không qua nổi hiện thực, từ đó thuận theo hiện thực. Tại sao chúng ta lại không thể chuyển đổi đi một cách nhìn khác? Là hiện thực đang làm khó dễ với chúng ta, không qua nổi chúng ta. Từ đó chúng ta cần phải cải tạo hiện thực phù hợp với lý tưởng của chúng ta. Tam Mao nói: ?Ðối mặt với những việc mình không thích, nên gọi là không hiện thực mới đúng?.
Bởi vì nơi đó đã nổi tiếng, cho nên tôi mới đi đến đó, thì có bao nhiêu ý nghĩa nữa? Nếu như vì tôi đi đến nơi đó, cho nên làm cho nơi đó nổi tiếng, thì chẳng phải là càng vĩ đại hơn không?
Một ngày đông tạnh ráo năm 1931 nhà đại danh hài Tiêu Bá Nạp đến Thượng Hải, một nhân sĩ nổi tiếng Thượng Hải đón ông nói:
?Ngài quá bộ đến Thượng Hải, mặt trời cũng mọc lên đón Ngài, Ngài Tiêu quả nhiên có phúc”.
Tiêu Bá Nạp nói: “Không phải Tiêu Bá Nạp tôi có phúc gặp mặt trời ở Thượng Hải, mà là mặt trời có phúc nhìn thấy Tiêu Bá Nạp tôi tại Thượng Hải”.
Từ giọng nói của nhà đại danh hài này biết được một người đàn ông lừng danh, nhân gian thật cần người đàn ông như thế.
Ngược lại, khi lý tưởng không ăn khớp với hiện thực, chúng ta đang đứng trước sự thách thức nghiêm trọng, chỉ cần chúng ta khư khư giữ lấy đạo lý căn bản của đời người, không thay đổi ý nguyện ban đầu, không sợ khó khăn trắc trở, thành công sẽ nhất định thuộc về chúng ta.
Ai nhiều khó khăn trắc trở hơn Khổng Tử đã từng gặp?
Khổng Tử tuy gặp thời loạn xuất anh hùng, nhưng ông quá rủi ro. Ông ôm trong lòng lợi khí quản lý quốc gia, kiến thức uyên bác, chí hướng cao xa, nhưng lại nghèo khổ thất vọng không được triều đình đánh giá cao. Vợ là bà họ Kỳ Quan rất hay than tiếc. Khổng Tử lại không xem là việc quan trọng. Ông nói:
– Ðừng buồn vì không có chức vị, phải suy nghĩ nhiều về không có tài xử thế; Ðừng lo không có người biết đến tôi, mà phải bổ xung nhiều khả năng của tôi được mọi người biết”.
Dựa vào khí phách của bậc đại trượng phu này, Khổng Tử bằng lòng an phận với địa vị hèn mọn. ở vị trí nhân viên quản lý kho, đem lương thực và tiền tài giao nạp rõ ràng, rành mạch. ở vị trí tiểu lại trại chăn nuôi, làm cho số lượng súc vật càng nuôi càng nhiều.
Khổng Tử 35 tuổi vẫn chưa đắc chí, nước Lỗ loạn lạc không có đất cho ông dụng võ. Ông đi khỏi nước chạy sang Tề thăm dò, cũng không tìm được chỗ dùng. Những năm thấy thiên mệnh đã qua, mặc dù có thở than thời gian trôi nhanh thế. Không bỏ ngày đêm lại vẫn không lo không sợ, không thể đoạn chí. Cho dù phiêu bạt chân mây cuối trời như ?con chó mất chủ?, cho dù bị vây chặt giữa hai nước Trần, Thái, bảy ngày không có lương thực, trong rau dại đun không có một hạt gạo, các đệ tử mệt mỏi đói khát, Khổng Tử vẫn đàn hát trong phòng, gẩy đàn như thường lệ. Ông như cây tùng giữa ngày đông lạnh giá vẫn ngạo nghễ đứng giữa đất trời với thái độ cứng rắn sớm còn nghe thấy, chiều chết cũng đáng để khai thác nguồn văn hóa dân tộc.
Ở khoảnh khắc lý tưởng của bạn xung đột với hiện thực, xin hãy nghĩ đến Khổng Tử.
Chỉ sợ bạn chẳng có lý tưởng, chỉ sợ bạn chẳng có tài, chỉ sợ bạn uổng công trách móc.
Nếu là như thế, chúng ta hãy kiểm tra tỉ mỉ lại mình. Lý tưởng của tôi rốt cuộc là gì? Thiết kế trước mắt là gì? Bản kế hoạch tương lai phác họa ra như thế nào, mục tiêu lâu dài là ở chỗ nào? đối với mỗi một câu hỏi lại đều không nên lẩn tránh, có lý có lẽ, không chút do dự đưa ra trả lời đúng trọng tâm.
Không nên ngượng ngùng, không nên che đậy. Nếu như chịu không nổi những câu hỏi lại như thế, mịt mùng không bờ bến, không có mục đích nhất định, hoặc chỉ có kích động nhất thời, mơ tưởng hão huyền nhất thời, suy nghĩ lông bông nhất thời. Như thế thì xin đừng nên oán trách nữa, hiện thực là cứng rắn phũ phàng sẽ đem bạn đập nát vụn. Ðó không phải là lỗi của hiện thực mà là bạn quá trôi nổi gây ra.
Nếu là như vậy, chúng ta hãy kiểm tra tỉ mỉ lại mình. Tôi rốt cuộc có bao nhiêu tài? Chỗ mạnh của tôi là gì? Ưu thế của tôi ở chỗ nào? Khuyết điểm của tôi có bao nhiêu, khi nào, ở việc gì tỏ ra tài của tôi? Liệu tôi có được không? Ðối với mỗi một câu hỏi lại này không nên lẩn tránh, hãy trả lời với đầy lòng tự tin, làm cho người ta tin phục.
Nếu như chịu không nổi những câu hỏi lại này, bạn là trống rỗng, chẳng hề có một khả năng nào, hoặc chỉ có một chút khôn vặt, có thể dùng một chút thủ đoạn vặt, hoặc chỉ là dựa vào cơ may ngẫu nhiên từng có được một chút thành công nhỏ nhoi ở một việc nào đó nhất thời, bạn đã tự cho rằng có khả năng ghê gớm ngần nào, thế là suốt ngày phàn nàn, nói toáng lên là không có đất dụng võ. Như thế thì, xin đừng nên trách móc, hiện thực tàn nhẫn phũ phàng, chỉ dựa vào năng lực này của bạn, hiện thực sẽ đem bạn đập nát tan tành. Ðây không phải là tội của hiện thực, mà chỉ vì bạn quá kém cỏi.
Vào lúc lý tưởng của bạn xung đột với hiện thực xin hãy nghĩ đến Khổng Tử.
Chúng ta hãy xem xét tỉ mỉ lại mình. Lý tưởng của tôi? rốt cuộc là gì, tôi rốt cuộc có được bao nhiêu tài.
Cố nhiên cây lý tưởng cần phải cắm rễ trong mảnh đất hiện thực, rời khỏi hiện thực ắt sẽ dẫn đến không tưởng, ảo tưởng, vọng tưởng (suy nghĩ ngông cuồng).
Song, lý tưởng cần phải vượt trên hiện thực, lý tưởng vốn chính là vượt trước, vượt hiện thực. Nếu không thì nằm trên cái nôi của hiện thực, tất cả đều hiện thực, hiện thực, tất cả đều dựa vào điều quy định của hiện thực để làm, tất cả đều dựa vào sự tồn tại của hiện thực để tồn tại, tất cả đều dựa vào đạo nghĩa của hiện thực để suy nghĩ một cách khuôn phép, không dám vượt ra ngoài khuôn khổ, thì lý tưởng bắt đầu bàn từ đâu, lý tưởng đặt ở
chỗ nào?
Phần nhiều lý tưởng quyết không thể hài hòa thống nhất với hiện thực được, quyết không thể không có mâu thuẫn và xung đột với hiện thực. Thậm chí, càng là lý tưởng cao xa và lớn lao thì xung đột với hiện thực càng kịch liệt.
– Bất kể là lý tưởng thiết kế cuộc đời, lý tưởng cải tạo xã hội, lý tưởng làm thay đổi lịch sử không có cái nào không như thế cả.
Cho nên, những người già thường thường quở mắng thanh niên: mất gốc, thật là hư hỏng! Bởi vì thanh niên đang suy nghĩ đem những quy định cũ rích của tổ tiên vứt vào sọt rác, để cho thời đại lọt vào không khí mới mẻ.
Cho nên, những người già cứng nhắc thường hay chửi mắng những nhà cải cách: Tất cả đều làm rối tung lên, thật chẳng ra sao! Bởi vì, những nhà cải cách đang suy nghĩ làm tăng nhanh bước tiến lên của lịch sử, làm cho thế giới trở nên đẹp đẽ hơn.
Cho nên, những nhân vật kiệt xuất đều mang ý thức thiên mệnh của Chúa Cứu thế, dám gánh vác trọng trách cứu vớt loài người không tiếc đem đầu của mình đặt lên tế đàn của thời đại, không sợ bị đóng đinh chết trên giá chữ thập, không sợ bị đem thiêu cháy trong ngọn lửa. Xung đột với hiện thực ở đâu?
Những nhân vật kiệt xuất để thực hiện niềm tin và sự theo đuổi của mình đã dũng cảm xuyên qua lớp mù bi thảm của hiện thực. Bất kể là vòng hoa tươi đẹp hoặc là mũi tên độc từ nơi tối tăm bắn lại, họ đều có thể chống lại. Bất kể bao nhiêu gian nan hiểm trở, bất kể bao nhiêu sông lớn núi cao, đều không ngăn cản nổi bước chân tiến lên của họ. Họ có lòng kiên trì ?chưa đến Hoàng Hà, chết không nhắm mắt?. Xung đột với hiện thực ở đâu, thành bại được mất trước mắt ở đâu?
Ðể thực hiện sự theo đuổi của chúng ta, chúng ta chỉ biết mạnh dạn đi lên phía trước, không quay đầu lại.
Nếu như chúng ta thật sự có chí hướng cao rộng, không nên tưởng là chúng ta đang khó xử với hiện thực, không qua nổi hiện thực, từ đó thuận theo hiện thực. Tại sao chúng ta lại không thể chuyển đổi đi một cách nhìn khác? Là hiện thực đang làm khó dễ với chúng ta, không qua nổi chúng ta. Từ đó chúng ta cần phải cải tạo hiện thực phù hợp với lý tưởng của chúng ta. Tam Mao nói: ?Ðối mặt với những việc mình không thích, nên gọi là không hiện thực mới đúng?.
Bởi vì nơi đó đã nổi tiếng, cho nên tôi mới đi đến đó, thì có bao nhiêu ý nghĩa nữa? Nếu như vì tôi đi đến nơi đó, cho nên làm cho nơi đó nổi tiếng, thì chẳng phải là càng vĩ đại hơn không?
Một ngày đông tạnh ráo năm 1931 nhà đại danh hài Tiêu Bá Nạp đến Thượng Hải, một nhân sĩ nổi tiếng Thượng Hải đón ông nói:
?Ngài quá bộ đến Thượng Hải, mặt trời cũng mọc lên đón Ngài, Ngài Tiêu quả nhiên có phúc”.
Tiêu Bá Nạp nói: “Không phải Tiêu Bá Nạp tôi có phúc gặp mặt trời ở Thượng Hải, mà là mặt trời có phúc nhìn thấy Tiêu Bá Nạp tôi tại Thượng Hải”.
Từ giọng nói của nhà đại danh hài này biết được một người đàn ông lừng danh, nhân gian thật cần người đàn ông như thế.
Ngược lại, khi lý tưởng không ăn khớp với hiện thực, chúng ta đang đứng trước sự thách thức nghiêm trọng, chỉ cần chúng ta khư khư giữ lấy đạo lý căn bản của đời người, không thay đổi ý nguyện ban đầu, không sợ khó khăn trắc trở, thành công sẽ nhất định thuộc về chúng ta.
Ai nhiều khó khăn trắc trở hơn Khổng Tử đã từng gặp?
Khổng Tử tuy gặp thời loạn xuất anh hùng, nhưng ông quá rủi ro. Ông ôm trong lòng lợi khí quản lý quốc gia, kiến thức uyên bác, chí hướng cao xa, nhưng lại nghèo khổ thất vọng không được triều đình đánh giá cao. Vợ là bà họ Kỳ Quan rất hay than tiếc. Khổng Tử lại không xem là việc quan trọng. Ông nói:
– Ðừng buồn vì không có chức vị, phải suy nghĩ nhiều về không có tài xử thế; Ðừng lo không có người biết đến tôi, mà phải bổ xung nhiều khả năng của tôi được mọi người biết”.
Dựa vào khí phách của bậc đại trượng phu này, Khổng Tử bằng lòng an phận với địa vị hèn mọn. ở vị trí nhân viên quản lý kho, đem lương thực và tiền tài giao nạp rõ ràng, rành mạch. ở vị trí tiểu lại trại chăn nuôi, làm cho số lượng súc vật càng nuôi càng nhiều.
Khổng Tử 35 tuổi vẫn chưa đắc chí, nước Lỗ loạn lạc không có đất cho ông dụng võ. Ông đi khỏi nước chạy sang Tề thăm dò, cũng không tìm được chỗ dùng. Những năm thấy thiên mệnh đã qua, mặc dù có thở than thời gian trôi nhanh thế. Không bỏ ngày đêm lại vẫn không lo không sợ, không thể đoạn chí. Cho dù phiêu bạt chân mây cuối trời như ?con chó mất chủ?, cho dù bị vây chặt giữa hai nước Trần, Thái, bảy ngày không có lương thực, trong rau dại đun không có một hạt gạo, các đệ tử mệt mỏi đói khát, Khổng Tử vẫn đàn hát trong phòng, gẩy đàn như thường lệ. Ông như cây tùng giữa ngày đông lạnh giá vẫn ngạo nghễ đứng giữa đất trời với thái độ cứng rắn sớm còn nghe thấy, chiều chết cũng đáng để khai thác nguồn văn hóa dân tộc.
Ở khoảnh khắc lý tưởng của bạn xung đột với hiện thực, xin hãy nghĩ đến Khổng Tử.
Chỉ sợ bạn chẳng có lý tưởng, chỉ sợ bạn chẳng có tài, chỉ sợ bạn uổng công trách móc.
Nếu là như thế, chúng ta hãy kiểm tra tỉ mỉ lại mình. Lý tưởng của tôi rốt cuộc là gì? Thiết kế trước mắt là gì? Bản kế hoạch tương lai phác họa ra như thế nào, mục tiêu lâu dài là ở chỗ nào? đối với mỗi một câu hỏi lại đều không nên lẩn tránh, có lý có lẽ, không chút do dự đưa ra trả lời đúng trọng tâm.
Không nên ngượng ngùng, không nên che đậy. Nếu như chịu không nổi những câu hỏi lại như thế, mịt mùng không bờ bến, không có mục đích nhất định, hoặc chỉ có kích động nhất thời, mơ tưởng hão huyền nhất thời, suy nghĩ lông bông nhất thời. Như thế thì xin đừng nên oán trách nữa, hiện thực là cứng rắn phũ phàng sẽ đem bạn đập nát vụn. Ðó không phải là lỗi của hiện thực mà là bạn quá trôi nổi gây ra.
Nếu là như vậy, chúng ta hãy kiểm tra tỉ mỉ lại mình. Tôi rốt cuộc có bao nhiêu tài? Chỗ mạnh của tôi là gì? Ưu thế của tôi ở chỗ nào? Khuyết điểm của tôi có bao nhiêu, khi nào, ở việc gì tỏ ra tài của tôi? Liệu tôi có được không? Ðối với mỗi một câu hỏi lại này không nên lẩn tránh, hãy trả lời với đầy lòng tự tin, làm cho người ta tin phục.
Nếu như chịu không nổi những câu hỏi lại này, bạn là trống rỗng, chẳng hề có một khả năng nào, hoặc chỉ có một chút khôn vặt, có thể dùng một chút thủ đoạn vặt, hoặc chỉ là dựa vào cơ may ngẫu nhiên từng có được một chút thành công nhỏ nhoi ở một việc nào đó nhất thời, bạn đã tự cho rằng có khả năng ghê gớm ngần nào, thế là suốt ngày phàn nàn, nói toáng lên là không có đất dụng võ. Như thế thì, xin đừng nên trách móc, hiện thực tàn nhẫn phũ phàng, chỉ dựa vào năng lực này của bạn, hiện thực sẽ đem bạn đập nát tan tành. Ðây không phải là tội của hiện thực, mà chỉ vì bạn quá kém cỏi.
