Bastian đeo quanh thắt lưng, thấy vừa khít. Nhưng nó chỉ cảm thấy thôi, chứ không nhìn thấy mình, dù là thân mình hay bàn chân bàn tay. Thật là một cảm giác cực kỳ khó chịu. Nó tìm cách tháo ra, nhưng vì không nhìn thấy tay lẫn dây lưng nên đành chịu.
– Giúp ta với! Bastian bật ra như nghẹn lời. Đột nhiên nó sợ không bao giờ gỡ bỏ được dây lưng Gémmal và sẽ đành phải chịu vô hình mãi mãi.
– Phải học sử dụng nó mới được, Xayíde nói, em cũng thế, thưa chủ nhân. Xin phép cho em được giúp chủ nhân!
Mụ với tay vào khoảng không, tức thì mở được ngay dây thắt lưng và Bastian lại thấy được mình. Nó thở một hơi dài nhẹ nhõm. Rồi nó cười, mụ Xayíde cũng mỉm cười ngậm ống điếu rít một hơi.
Dẫu sao mụ cũng đã gợi cho nó nghĩ tới chuyện khác.
– Bây giờ chủ nhân được bảo đảm hơn trước mọi hiểm nguy, Xayíde dịu dàng nói, thưa chủ nhân, đó chính là điều em quan tâm hơn hết mà không diễn tả nổi thành lời.
– Hiểm nguy à? Bastian – vẫn chưa thật định thần – hỏi. Hiểm nguy gì chứ?
– Ồ, chẳng có ai dám sánh với chủ nhân, Xayíde thì thầm, một khi chủ nhân sáng suốt. Nguy hiểm ở chính ngay nơi chủ nhân, thành ra mới khó tự bảo toàn.
– Nàng nói sao… ở chính ngay nơi ta à?
– Sáng suốt là khi nào ta đứng trên mọi sự vât, không ghét ai, không thương ai. Nhưng chủ nhân lại luôn trọng tình bạn. Trái tim chủ nhân không đủ lạnh lùng và dửng dưng như một đỉnh núi phủ đầy tuyết… vì thế mà có thể có kẻ hại được chủ nhân.
– Nhưng ai mới được chứ?
– Kẻ mà chủ nhân vẫn mãi cảm mến, dù gã kiêu căng.
– Nói rõ hơn đi!
– Thưa chủ nhân, đó là gã mọi rợ oắt con hỗn xược và bất kính của bộ tộc Da Xanh.
– Atréju ư?
– Phải, và con Phúc long Fuchur mặt dày.
– Hai đứa nó định hại ta sao? Bastian suýt phì cười.
Xayíde cúi đầu.
– Ta không bao giờ tin, Bastian nói tiếp, ta không muốn nghe chuyện này nữa.
Xayíde im lặng, cúi đầu thấp hơn nữa.
Rồi Bastian hỏi, sau một lúc lâu lặng thinh:
– Atréju âm mưu hại ta thế nào mới được chứ?
– Thưa chủ nhân, Xayíde thì thầm, phải chi em đừng mở miệng!
– Đừng úp mở nữa! Bastian lớn tiếng. Nàng biết gì hãy nói cho hết!
– Thưa chủ nhân, em run sợ khi chủ nhân nổi lôi đình, Xayíde lắp bắp. Quả thật mụ run như cầy sấy. Dù có phải chết em cũng nói để chủ nhân biết: Atréju âm mưu đoạt “Biểu trưng” của Nữ-thiếu-hoàng từ tay chủ nhân, hoặc lén lút hoặc bằng bạo lực.
Bastian như nghẹt thở mất một lúc.
– Nàng có chứng cớ không? Nó khàn khàn hỏi.
Xayíde lắc đầu lẩm bẩm:
– Điều em biết, thưa chủ nhân, không thuộc loại chứng minh được.
– Nếu thế thì đừng nói! Bastian gắt, máu xông lên tới đầu. Đừng vu oan giá họa cho người thiếu niên chân thật và dũng cảm nhất vương quốc Tưởng Tượng!
Nói xong nó xuống kiệu đi thẳng.
Những ngón tay Xayíde mơn man đầu con rắn trong lúc mụ căng thẳng nghĩ ngợi, đôi mắt xanh đỏ rực sáng. Lát sau mụ lại mỉm cười, vừa nhả ra làn khói tím vừa thì thầm:
– Rồi chủ nhân sẽ thấy. Dây thắt lưng Gémmal sẽ chứng tỏ à xem.
Hạ trại xong Bastian đi vào lều của nó. Nó ra lệnh cho ông thần Dschinn xanh lè Illuán không được cho ai vào, mụ Xayíde lại càng không. Nó muốn được một mình để suy nghĩ.
Những điều mụ phù thủy nói về Atréju nó thấy không đáng bận tâm. Nhưng có một điều khác khiến nó suy nghĩ: đôi ba lời mụ tung ra về sự sáng suốt.
Cho đến nay nó đã từng nếm trải nhiều thứ: sợ hãi và vui thú, buồn phiền và vinh quang, nó hối hả từ thỏa nguyện điều mong muốn này qua mong muốn khác, không được một phút ngơi nghỉ. Không điều mong muốn nào đem lại được cho nó hài lòng và yên bình. Nhưng sáng suốt có nghĩa là vượt lên khỏi vui và khổ, sợ hãi và thương hại, khát vọng và bị xúc phạm. Sáng suốt nghĩa là vượt lên tất cả, không còn yêu thương hờn ghét ai hay điều gì, nhưng cũng có nghĩa là thản nhiên chấp nhận thiện cảm hay ác cảm của người khác. Người sáng suốt chẳng còn ưa ghét chuyện gì. Người như thế là vô song, chẳng còn gì có thể làm hại nổi. Phải, như thế thật đáng ao ước! Bastian tin chắc rằng như thế tức là đạt được điều mong ước cuối cùng, đưa nó tới điều ước mơ đích thực, như Graógramán đã nói. Bây giờ thì Bastian cho rằng đã hiểu được ý con sư tử. Nó ước mong thành một kẻ sáng suốt vĩ đại, sáng suốt nhất trong toàn vương quốc Tưởng Tượng!
Một lát sau nó ra khỏi lều.
Ánh trăng chiếu sáng một quang cảnh mà trước đây nó không hề để ý tới. Cái thành phố toàn lều này trải rộng trong một thung lung chảo; chung quanh, trong một phạm vi rất rộng, toàn là núi non hình thù kỳ dị. Im ắng như tờ. Trong thung lũng có một ít cánh rừng nhỏ và nhiều bụi cây, còn ở các sườn núi thì cây cỏ thưa thớt hơn, trên cao nữa chỉ toàn núi trọc. Trên ấy, những tảng đá nhô cao thành đủ loại hình dáng, khác nào được bàn tay của một nhà điêu khc khổng lồ cố ý tạo ra. Trời hoàn toàn đứng gió và không một vẩy mây. Muôn vì sao lấp lánh như gần hơn mọi khi.
Tuốt trên đỉnh núi cao nhất Bastian phát hiện một cái gì trông như cái mái vòm. Hẳn phải có người ở, vì từ đó hắt ra một tia sáng yếu ớt.
– Thưa chủ nhân, tôi cũng để ý thấy như thế, thần Illuán đang đứng gác trước cửa lều quàng quạc nói. Cái gì vậy nhỉ?
Y vừa dứt lời thì nghe từ xa có tiếng kêu rất lạ kỳ, như tiếng “Uhuhuhu”[2] của một con chim cú, nhưng trầm và mạnh hơn. Rồi cái tiếng ấy vang lên lần thứ hai, lần thứ ba, nhưng lần này nghe nhiều giọng chứ không chỉ một.
[2] Uhu: một loài chim cú lớn.
Đúng là tiếng chim cú thật, Bastian đếm được sáu con cả thảy. Lũ chim từ hướng ngọn núi có mái vòm bay tới. Chúng lượn nhẹ nhàng như không cần vỗ cánh. Càng đến gần càng thấy rõ chúng lớn đáng kinh ngạc. Chúng bay nhanh không tưởng tượng nổi mà êm như ru. Mắt chúng long lanh sáng, hai tai đầy lông măng dựng đứng. Chúng đáp xuống ngay trước lều của Bastian mà tuyệt không nghe một tiếng lông cánh xào xạc.
Con nào con nấy cao to hơn Bastian. Chúng ngồi xuống đất; nhưng cái đầu mang cặp mắt tròn to quay nhìn mọi phía.
Bastian tiến lại gần:
– Các bạn là ai, các bạn tìm ai?
– Uschtu – “Bà mẹ của sự Linh cảm” – phái chúng tôi tới đây, môt trong sáu con cú[3] đáp, chúng tôi là sứ giả đưa tin của Tu viện Tinh tú Gigam.
[3] Ở phương Tây, chim cú là biểu tượng của sự thông tuệ.
– Tu viện ấy như thế nào? Bastian hỏi.
– Đấy là cái lò của sự thông tuệ, một con khác đáp, nơi các nhà tu học nhận thức cư ngụ.
– Thế Uschtu là ai? Bastian lại hỏi.
– Bà là một trong ba vị “Trầm tư sâu sắc” lãnh đạo tu viện, thầy dạy các nhà tu học nhận thức, con cú thứ ba giải thích. Chúng tôi là những sứ giả của đêm tối, do bà cai quản.
– Nếu là ban ngày, con cú thứ tư bổ túc, thì Schirkie – “Người cha của sự Thấu suốt” – sẽ phái sứ giả của ông là các đồng nghiệp chim ưng[4] tới đây. Còn nếu là hoàng hôn giữa ngày và đêm thì Jisipu – “Con trai của sự Khôn ngoan” – sẽ phái sứ giả của ông là các bạn cáo[5].
[4] Chim ưng mắt rất tinh, có thể nhìn thấy con mồi cách xa cả cây số, nên được “phong” làm sứ giả của sự thấu suốt.
[5] Cáo là biểu tượng của sự khôn ngoan. Giống như ở ta có câu “ranh như cáo”.
– Schirkie và Jisipu là ai?
– Là hai vị thần “Trầm tư sâu sắc” khác, bề trên của chúng tôi.
– Mấy bạn tìm kiếm gì ở đây?
– Chúng tôi tìm bậc “Thông tuệ vĩ đại”, con cú thứ sáu đáp. Ba vị “Trầm tư sâu sắc” biết rằng y hiện đang có mặt tại thành phố lều này nên thỉnh cầu được y khai sáng.
– Bậc “Thông tuệ vĩ đại” à? Bastian hỏi. Y là ai?
– Tên y, cả sáu con chim cú đồng thanh trả lời là Bastian Balthasar Bux.
– Các bạn đã tìm thấy y rồi đấy, nó đáp, tôi đây.
Lũ chim cú cúi gập mình như máy, tuy thân xác kềnh càng, trông thật ngộ nghĩnh.
– Ba vị “Trầm tư sâu sắc”, con cú thứ nhất nói, cúi đầu kính thỉnh cậu ghé thăm, giúp giải tỏa những thắc mắc mà họ không gỡ nổi trong suốt cuộc đời dài đằng đẵng của họ.
Bastian xoa cằm suy nghĩ.
– Được, cuối cùng nó đáp, nhưng tôi muốn dẫn theo hai đệ tử.
– Chúng tôi sáu người cả thảy, lũ chim cú nói, hai chúng tôi chở một người của các vị.
Bastian quay qua ông thần Dschinn xanh lè:
– Illuán, gọi Atréju và Xayíde cho ta!
Thần Dschinn vâng lệnh tức thì.
– Đâu là những vấn đề, Bastian muốn biết, cần tôi giải đáp.
– Thưa bậc “Thông tuệ vĩ đại”, một con cú phân bua, chúng tôi chỉ là những sứ giả đưa tin hèn mọn, còn chưa được xếp vào hàng thấp nhất trong các nhà tu học nhận thức nữa cơ. Thế thì làm sao chúng tôi đôi đủ tư cách để cho cậu biết về những vấn đề mà ba vị “Trầm tư sâu sắc” không gỡ nổi trong suốt cuộc đời dài của họ.
Ít phút sau thần Illuán đã quay trở lại cùng với Atréju và Xayíde. Trên đường đi thần đã giải thích nhanh cho hai người về nội dung vấn đề.
Khi đã đứng trước Bastian, Atréju liền hỏi:
– Tại sao bạn lại chọn mình?
– Đúng thế, Xayíde cũng hỏi, sao lại chọn y?
– Rồi các người sẽ biết, Bastian đáp.
Thế mới biết lũ chim cú đã tiên liệu giỏi: chúng mang theo ba cái đu! Cứ hai con quặp vuốt vào dây treo một thanh đu. Bastian, Atréju và Xayíde ngồi lên đó rồi bầy chim đêm khổng lồ nhấc bay bổng lên trời.
Tới Tu viện Tinh tú Gigam mới thấy mái vòm lớn kia chỉ là phần trên cùng của một khu nhà trải rộng, gồm nhiều tòa nhà hình hộp. Khu nhà có không biết bao nhiêu cửa sổ hẹp và bức tường cao vòi vọi bao quanh dựng sát vách núi đã thẳng đứng. Khách không được mời thì khó, phải nói là không thể vào được.
Trong những tòa nhà hình hộp kia có phòng ốc cho các thầy tu nhận thức, thư viện, nhà bếp, nhà kho, phòng sinh hoạt và chỗ ở của các sứ giả đưa tin. Bên dưới mái vòm lớn là phòng họp, nơi ba vị “Trầm tư sâu sắc” giảng bài.
Các thầy tu học nhận thức là người Tưởng Tượng, khác nhau từ vóc dáng tới gốc gác. Nhưng muốn vào tu viện này họ phải dứt bỏ mọi liên hệ với đất nước và gia đình. Các nhà tu hành này sống cuộc đời rất khắc kỷ, từ bỏ mọi thứ, toàn tâm toàn ý dành cả đời cho sự thông tuệ và tri giác. Nhưng chỉ rất ít người được thu nhận vào đoàn. Họ phải trải qua những kỳ sát hạch cực khó mà ba vị “Trầm tư sâu sắc” thì không chút nể nang. Thành ra ở đây không bao giờ có được trên ba trăm thầy tu, song chính vì thế mà bọn họ là tinh túy chọn lọc của toàn vương quốc Tưởng Tượng. Đã từng có thời kỳ số sư huynh sư muội trong tu viện chỉ còn vẻn vẹn bảy người. Nhưng không vì thế mà các kỳ sát hạch thành dễ dàng hơn. Bây giờ số các nam nữ tu sĩ được khoảng hơn hai trăm.
Được dẫn vào trong đại giảng đường, Bastian – có Atréju và Xayíde đi theo – thấy trước mặt nó cả một đám đông hỗn tạp của bao chủng loại sinh linh trong vương quốc Tưởng Tượng. Họ chỉ khác đám người trong đoàn của nó ở chỗ ai nấy, bất kể hình dáng, đều mặc áo thô nâu sẫm của tu sĩ. Hãy cứ hình dung một gã Ăn đá hay một gã Tí hon[6] ăn mặc như thế này mà xem!
[6] Xem chương 1.
Ba vị bề trên “Trầm tư sâu sắc” có hình dạng người. Nhưng mấy cái đầu của họ lại chẳng giống người tí nào. Uschtu – “Bà mẹ của sự Linh cảm” – có bộ mặt của chim cú. Schirkie – “Người cha của sự Thấu suốt” – có cái đầu chim ưng. Còn Jisipu – “Con trai của sự Khôn ngoan” – lại mang đầu một con cáo. Họ ngồi trên ghế cao bằng đá, trông mới to lớn làm sao! Atréju và Xayíde tỏ ra nhút nhát khi trông thấy họ. Còn Bastian vẫn bình thản bước lại gần. Đại sảnh đường lặng như tờ.
Schirkie, ngồi giữa và chừng như là trưởng lão trong ba người chậm chạp đưa tay chỉ vào một cái ngai để trống trước mặt họ. Bastian ngồi vào đấy.
Sau một hồi lâu im lặng, Schirkie ngỏ lời trước. Y nói nhỏ, nhưng ngạc nhiên làm sao nghe lại rất trầm và tròn trịa.
– Từ thời thượng cổ chúng tôi đã trầm tư về vấn nạn của thế giới chúng ta. Jisipu nghĩ khác với Uschtu linh cảm, còn sự linh cảm của Uschtu lại khác với điều tôi nhìn thấy, mà điều tôi nhìn thấy lại khác với Jisipu suy nghĩ. Không thể cứ mãi thế này được nữa. Vì thế chúng tôi đã thỉnh cậu, bậc “Thông tuệ vĩ đại”, đến để chỉ bảo cho chúng tôi. Cậu có sẵn lòng không?
– Tôi sẵn lòng, Bastian đáp.
– Vậy xin hỏi cậu, bậc “Thông tuệ vĩ đại”, hãy nghe câu hỏi của chúng tôi: Tưởng tượng nghĩa là gì?
Bastian im lặng một lát rồi đáp:
– Tưởng tượng là Câu chuyện dài bất tận.
– Xin hãy cho chúng tôi thời gian để hiểu điều cậu vừa giải đáp, Schirlie nói. Tối mai vào giờ này chúng ta sẽ lại gặp nhau ở đây.
Ba vị “Trầm tư sâu sắc” và hết thảy tu sĩ đều lặng lẽ đứng lên rời khỏi đại sảnh đường.
