Nếu bạn có một người mẹ, và nếu bà ấy luôn cho bạn tất cả những điều bạn quan tâm nhất, bạn sẽ không bao giờ trưởng thành được.
-Anne Douglas Sedgwick
Hồi con gái đầu lòng của tôi chào đời, mẹ đến để giúp đỡ tôi một tuần nhưng rồi mẹ ở lại thêm ba tuần. Mẹ đặt tên cho đứa cháu ngoại là Trái Đào và con bé mang luôn cái tên đó trong suốt nhiều năm sau. Lúc rạng sáng, mẹ thường đặt Trái Đào lên võng và ru nó, hy vọng tôi có thể chợp mắt thêm một lát; nhưng hầu như tôi thức giấc theo để lắng nghe tiếng mẹ ngân nga không phải bài hát ru, mà là bài hát của những năm hai mươi và ba mươi. Loại nhạc mà mẹ thuộc lòng không
sót từ nào. Cái võng đưa qua đưa lại trong lúc mẹ cất tiếng:
“Chàng của tôi ơi, tôi yêu mến chàng nhiều lắm… “
Nếu “Chàng Của Tôi” không dỗ đứa bé nín khóc, mẹ sẽ tiếp tục với một liên khúc gồm có “Tôi Khiêu Vũ Với Dòng Lệ Trên Mắt” và “Bản Tình Ca Pagan”.
Tôi nằm im trên giường, nhớ lại những lần mẹ hát cho tôi nghe, dội sạch nỗi buồn trong lòng tôi bằng bài “Bánh Xe Quay Nhanh Nhanh… “, và quở trách tôi bằng bài “Cung Là Con Nhức Đầu Dịu Dàng”. Tôi thích lắng nghe mẹ hát cho đứa cháu ngoại, và khi Trái Đào thiếp ngủ trở lại, tôi nghe tiếng mẹ lục đục trong bếp để chuẩn bị một bữa sáng mà chỉ có ông khổng lồ mới có thể ăn hết.
Mỗi ngày, khi nhìn những dĩa thức ăn ngồn ngộn trước mặt, tôi đều nói:
– Mẹ ơi, mẹ không cần phải nấu nhiều cho con.
Nghe vậy, mẹ thường phản đối:
– Nhưng đó là lý do mẹ đến đây. Để chăm nom con. Đe thấy sức khỏe con hồi phục trở lại. Đe nhìn con ăn một trái táo mỗi ngày.
Mẹ thích hát ngân nga trong lúc làm công việc nhà. Qua tiếng kêu hu… hu… của máy hút bụi, tôi có thể nghe âm điệu du dương của “Những Ngày Xưa Cũ”. Và khi Trái Đào bị đau bụng, mẹ ẵm nó đi vòng quanh khắp nhà, dỗ dành nó bằng câu:
“Tiếng nhạc vang vang khắp đất trời… “
Rồi cũng tới lúc mẹ phải ra đi. Mẹ thu xếp hành lý trong lúc tôi nhắc đi nhắc lại những lời mẹ hứa, rằng nếu tôi có cần đến mẹ thì tôi chỉ việc huýt sáo to lên.
Hai năm sau, tôi sinh đứa con trai thứ hai và huýt sáo gọi mẹ đến. Lần này mẹ hát vang bài “Chàng Buckaroo Bé Nhỏ”. Tôi quên rằng mẹ thuộc rất nhiều bài hát về cao-bồi, và chẳng bao lâu, tôi cũng ngân nga bài “Chạy Đi, Chân Nhỏ, Chạy Đi” khi đưa võng ru con trai tôi ngủ.
Một lần, trong con ghen tức, Trái Đào hỏi mẹ tôi rằng bà sẽ hát riêng một bài cho nó được không, mẹ chiu ý nó bằng cách cất tiếng:
“Cưng hãy ngoan và lắng nghe ta nói… “
Trái Đào ré lên thích thú, thả người nằm xuống gối trong khi mẹ tôi đi chầm chậm quanh phòng ngủ, hát bài ru duy nhất mà mẹ biết. Cuối cùng, tôi phải bước vào trong đó và dỗ dành Trái Đào ngủ bằng bài “Đi Kể Với Dì Rhoiy”, là bài mà mẹ thường nói rằng đó là bài ca của một bà già.
Trong lần nuôi đẻ này, mẹ lại tiếp tế tôi những bữa điểm tâm chỉ có gã không lồ mới có thể ăn hết, và không hề quên nhắc nhở tôi “tránh xa chất cồn” khi tôi nhấp môi vào ly rượu vang.
Sau tuần lễ đầu tiên, mẹ không dậy sớm nổi như mọi khi và đôi lần tôi thấy mẹ ngủ thiếp đi trong chiếc ghế dựa, nơi mẹ vừa đặt mình xuống để canh chừng Trái Đào đang chơi ở ngoài sân. Nhưng khi mẹ bắt đầu “ngồi xuống nghỉ lấy hơi” sau vài lần hút bụi tấm thảm, tôi cho rằng mẹ không cần phải ở lại đây nếu công việc nhiều quá sức. Mẹ cam đoan bà không sao, và mẹ nhất định ả lại.
Một ngày nọ, khi ôm mớ quần áo đã ủi phẳng phiu bước lên bậc thềm của tầng hầm, mẹ đổ nhào xuống đất. Tới nước này thì tôi buộc mẹ phải đi nghỉ, và nói rằng tôi sẽ chăm sóc mẹ thay vì để mẹ chăm sóc tôi.
Mẹ giảm bớt công việc nhà và ép bản thân phải nằm nướng đến tám giờ sáng, sau đó, mẹ dậy để tắm rửa cho Chàng Buckaroo. Hai tuần lễ sau, mẹ quyết định sẽ về nhà.
Mẹ nói với tôi:
– Jean này, mẹ rất tiếc không thể ở lại lâu hoai. Mẹ nghĩ đã tới lúc “Con Ngỗng Già Giãy Chết” rồi đấy.
Dù mẹ vừa nói câu đó vừa cười tủm tim, tôi chợt cảm thấy sống lung lạnh toát lên và nhịp tim như ngùng đập. Tuy nhiên, tôi chỉ khẽ nhắc mẹ nhớ rằng trong tâm hồn của một cô gái già vẫn còn nhiều sức sống lắm.
Bốn năm sau, chúng tôi có thêm đứa con thứ ba. Lần này mẹ không đến để giúp đỡ nữa, chỉ gỏi một bó hoa hồng đến nhà. Kẹp trong bó hoa là một tấm thiệp, mẹ viết: “Gỏi tình yêu của mẹ đến cục cung mới sinh của con. Đến thăm mẹ khi nào con có thể. Yêu con nhiều, Mẹ”.
Giờ đây tôi thường hát những bài mà mẹ thuộc lòng như cháo. Các con tôi chế nhạo tôi “lạc hậu” và thường cười ré lên khi nghe câu “gài kỹ chiếc nút áo khoác… ” Nhưng mới hôm ước, tôi nghe Trái Đào cất giọng thế thé hát bài “Khúc Ru Của Broadway” thì tôi mừng rỡ vì biết rằng âm nhạc trong đời mẹ tôi vẫn còn “vang vang với đất trời… “
