Săn Bằng Chim
Charles vẫn đọc. Lòng tò mò khiến ông đọc như nuốt từng trang. Và mỗi một trang như chúng tôi đã nói, hoặc do ẩm ướt lâu ngày, hoặc vì một lý do hoàn toàn khác, lại cứ dính chặt vào trang tiếp theo.
D Alençon đưa cặp mắt thất thần nhìn cái cảnh khủng khiếp đó mà chỉ có ông là người thấy trước được kết sẽ ra sao.
“Ôi – Ông lẩm bẩm – Việc gì sẽ xảy ra nơi đây? Sao? Ta sẽ ra đi, ta sẽ tự đày mình đi, ta sẽ đi tìm kiếm một ngai vàng ảo tưởng, còn Henri chỉ cần thoáng nghe tin Charles ốm sẽ quay trở về một thành phố có pháo đài nào đấy cách kinh thành hai mươi dặm. hắn sẽ rình cái mồi do sự tình cờ đem tới và chỉ một bước là hắn đã vào được kinh thành. Thế là trước khi vua Ba Lan biết tin anh ta chết, triều đại có lẽ đã đổi thay. Không thể thế được!”
Chính ý nghĩ này đã kiềm chế được nỗi kinh hoàng vô ý thức mới đầu đã thúc đẩy François ngăn Charles lại. Chính cái định mệnh dai dẳng đã dường như gìn giữ cho Henri và theo đuổi những người trong dòng họ Valois. François một lần nữa cố chống lại định mệnh đó.
Trong phút chốc tất cả những dự tính của ông về Henri bị đảo lộn. Charles chứ không phải Henri đã đọc quyển sách tẩm thuốc độc. Lẽ ra Henri phải ra đi, nhưng ra đi để rồi sẽ chết.
Nay khi số mệnh đã cứu thoát Henri một lần nữa, ông phải ở lại đây vì người tù Henri ở Vincennes hay ngục Bastille ít đáng sợ hơn một ông vua Navarre cầm đầu ba vạn quân.
Thế là quận công d Alençon cứ để cho Charles đọc hết chương, và khi đức vua đã ngẩng đầu lên ông mới nói:
– Thưa vương huynh, tôi đợi vì thánh ý muốn như vậy, nhưng tôi rất sốt ruột vì tôi có những điều tối quan trọng để trình bày với bệ hạ.
– A! Quái quỷ! – Gò má xanh xao của Charles bắt đầu ửng đỏ hoặc vì ông đọc quá chăm chú, hoặc vì thuốc độc bắt đầu ngấm – Nếu mi vẫn còn định nói về chuyện ấy nữa, thì mi sẽ phải ra đi như vua Ba Lan đã ra đi. Ta đã tống khứ gã kia, ta sẽ rũ bỏ nốt cả mi và thế là xong.
– Thưa vương huynh, vì vậy nên tôi đến để tâu bày không phải về việc ra đi của tôi mà về việc ra đi của một kẻ khác. Thánh thượng đã làm thương tổn đến tình cảm sâu sắc và tế nhị nhất của tôi, đó là lòng tận tụy của một đứa em, là sự trung thành của một thần dân. Và tôi muốn chứng tỏ với bệ hạ rằng tôi không phải là một kẻ phản nghịch.
– Xem nào – Charles vừa nói vừa tỳ tay lên quyển sách, bắt chéo chân lại và nhìn d Alençon với vẻ một người đang nhẫn nại trái với thói quen của mình – Nào, lại tin đồn mới, lại một lời tố cáo sớm sủa nào đấy?
– Thưa bệ hạ không. Đây là chuyện chắc chắn, một âm mưu mà do tính tế nhị ngớ ngẩn của tôi, tôi đã không tiết lộ cho bệ hạ.
– Một âm mưu, xem âm mưu gì nào?
– Tâu bệ hạ, trong khi Người săn bằng chim gần sông, trong vùng cánh đồng Vésinet, vua Navarre sẽ tới khu rừng Sanit-Germain, một những nhóm người của ông ông ta chờ ở đó và ông ta sẽ trốn cùng họ.
– A, ta đã biết ngay mà! Lại một lời vu khống nữa chống thằng Henri tội nghiệp của ta! Chà! Có bao giờ các người chấm dứt được chuyện với hắn không?
– Ít ra thì bệ hạ không phải chở đợi lâu để biết chắc được rằng điều tôi có vinh dự trình với Người là vu khống hay không?
– Sao lại thế?
– Vì chỉ đến tối nay, người anh em rể của chúng ta đã đi rồi.
Charles đứng dậy.
– Nghe đây này, ta cũng muốn tỏ vẻ tin vào những ý đồ của các ngươi một lần nữa, nhưng ta xin báo trước với người và cả mẹ ngưởi rằng đây sẽ là lần cuối cùng.
Rồi ông to tiếng gọi:
– Cho đòi vua Navarre tới đây!
Một vệ binh chuẩn bị thi hành nhưng François ra dấu ngăn anh ta lại.
– Cách đó không tốt, thưa anh – Quận công nói – Làm thế bệ hạ sẽ không biết được gì hết. Henri sẽ chối, sẽ đánh động, đồng lõa của ông ta sẽ biết và trốn hết. Rồi mẹ và tôi sẽ bị lên án không những là giàu trí tưởng tượng mà còn là những người vu cáo.
– Vậy anh muốn gì?
– Vì tình anh em của chúng ta, xin thánh thượng hãy nghe tôi. Vì lòng tận tụy của tôi mà thánh thượng sẽ biết, xin Người đừng làm đảo lộn mọi việc. Cúi xin bệ hạ làm sao cho kẻ thực sự có tội vốn nuôi ý phản bệ hạ từ hai năm nay trong khi chờ đợi ra tay hành động phản lại bệ hạ thật, làm sao cho kẻ đó bị thừa nhận là có tội với một bằng cớ không thể chối cãi và bị trừng phạt xứng đáng.
Charles không trả lời, ông đi tới mở một cửa sổ: máu bắt đầu dồn lên óc ông. Rồi ông hấp tấp quay lại hỏi:
– Thế nào, anh định làm gì? Nói đi!
– Tâu bệ hạ, tôi xin cho bao vây khu rừng Saint-Germain với ba cơ đội khinh kỵ binh, đến giờ đã định, mười một giở chẳng hạn, họ sẽ bắt đầu ra tay và dồn tất cả những ai có mặt trong rừng tới hành cung đi săn François đệ nhất, nơi tôi sẽ chỉ định làm địa điểm hẹn để ăn trưa, làm như tình cờ thôi. Rồi khi nào tôi thấy Henri lảng ra xa, tôi sẽ ra vẻ theo chim ưng của tôi và phóng tới địa điểm hẹn, và Henri sẽ bị bắt cùng đồng bọn của y.
– Ý hay đấy – Nhà vua nói – Cho gọi chỉ huy vệ binh của ta lại đây.
D Alençon rút trong áo chẽn ra một chiếc còi bạc treo ở đầu một dây chuyền vàng và thổi.
Ông de Nancey xuất hiện.
Charles tới gần ông ta và thì thầm ra lệnh.
Trong lúc đó, con chó săn Actéon của nhà vua đã vớ được một miếng mồi, nó kéo lê mồi khắp căn phòng, vừa ra sức gặm xé, vừa nhảy cỡn lên vui thích.
Charles quay lại và bật ra một tiếng chửi thề nghe đến kinh người. Cái mồi của Actéon chính là quyển sách dạy đi săn quý giá mà như chúng tôi đã nói, trên đời này chỉ có ba bản mà thôi.
Hình phạt cũng xứng với tội ác.
Charles vớ lấy một chiếc roi, ngọn roi da rít lên, quất vào và quấn lấy chân con vật có tới ba vòng. Actéon kêu oẳng lên và chui xuống gầm một chiếc bàn có phủ một tấm thảm to tướng để trốn.
Charles nhặt sách lên và vui mừng nhận thấy chỉ có thiếu một tờ hơn nữa đó lại không là tờ có bài dạy mà là một tờ tranh.
Ông cẩn thận đặt sách lên cái giá nơi Actéon không thể mò tới được. D Alençon lo lắng nhìn nhà vua cất sách. Quận công chỉ muốn quyển sách đó không nằm trong tay Charles nữa vì giờ đây nó đã làm tròn sứ mệnh khủng khiếp của mình.
Đồng hồ điểm sáu giờ.
Đó là giờ nhà vua phải xuống sân đang đầy những ngựa trang điểm đẹp đẽ, đầy những vương hầu và mệnh phụ phục sức giàu sang. Những người thợ săn để lũ chim ưng bị bịt mắt đậu trên nắm tay, vài người thợ dồn thú đeo tù và ngang hông phòng khi nhà vua mệt mỏi với cuộc săn chim, như chuyện đôi khi vẫn xảy ra, có muốn săn con hoẵng hay sơn dương thì cũng tiện.
Nhà vua đi ra, và đóng cửa phòng vũ khí của ông lại. D Alençon khao khát nhìn theo mọi cử chỉ của anh và thấy ông này cho chìa khoá vào túi.
Trong lúc xuống thang, Charles đưa tay lên sờ trán. Chân quận công cũng run chẳng kém gì chân nhà vua.
– Tôi thấy hình như trời sắp có giông bảo thì phải – Ông ấp úng nói.
– Giông bảo vào tháng Giêng ấy à? – Charles đáp – Anh điên rồi. Ta bị chóng mặt, da ta khô lắm, ta hơi yếu, có thế thôi.
Rồi ông lẩm bẩm: “Chúng giết mình chết mất với những nỗi oán thù và âm mưu của chúng”.
Nhưng khi đặt chân xuống sàn, làn không khí mát lạnh buổi sớm, tiếng kêu của lũ thợ săn, những lời tung hô ồn ào của cả trăm người tụ tập tại đó đã gây cho nhà vua tác động như thường lệ.
Ông hít thở thoải mái và hớn hở ra mặt.
Trước tiên ông đưa mắt nhìn Henri. Henri đang đứng cạnh Marguerite.
Đôi vợ chồng tuyệt vời này dường như không thể tách rời nhau được vì họ quá yêu nhau.
Nhìn thấy Charles, Henri thúc ngựa lên và chỉ ba bước kiệu đã tới gần anh vợ.
– Ái chà! Henriot! – Charles bình phẩm – Anh cưỡi ngựa săn hoẵng. Nhưng anh biết là hôm nay chúng ta săn bằng chim kia mà.
Rồi không chờ câu trả lời, ông tiếp:
– Đi thôi các ông, đi thôi. Ta phải tới chỗ săn vào chín giờ. – Nhà vua cau mày nói với giọng gần như đe doạ.
Qua một cửa sổ ở Louvre, Catherine quan sát toàn cảnh đó. Khuôn mặt xanh xao che mạng của bà ló ra sau một tấm rèm còn toàn thân vận đồ đen vẫn còn ẩn trong tranh tối tranh sáng.
Theo lệnh Charles, cả đám người trang phục óng ánh mạ vàng, đầy những đồ thêu ren sực nức hương thơm dẫn dài ra để đi qua cửa ghi-sê của Louvre với nhà vua đi đầu. Đoàn người đổ ra như một dòng thác trên đường Saint-Germain giữa những tiếng tung hô của quần chúng hướng về nhà vua trẻ tuổi và trầm tư đang cưỡi trên con ngựa trắng hơn tuyết.
– Đức vua bảo gì với bệ hạ vậy? – Marguerite hỏi Henri.
– Người khen con ngựa của tôi hay.
– Chỉ có thế thôi ư?
– Có thế thôi.
– Vậy chắc ông ta biết điều gì đây.
– Tôi e rằng thế.
– Chúng ta phải cẩn thận.
Gương mặt Henri rạng rỡ lên với một nụ cười tinh tế theo thói quen nụ cười đó, nhất là đối với Marguerite, có nghĩa là: “Xin cứ yên tâm, bạn thân mến”.
Còn về phần Catherine, đoàn người vừa rời sân Louvre là bà buông tấm màn che xuống.
Nhưng bà đã không bỏ qua một điều: vẻ xanh xao của Henri những cơn giật mình bứt rứt của ông, và cuộc mạn đàm thì thầm của ông với Marguerite.
Henri nom xanh xao vì ông không có máu lạnh. Trong những tình huống mà mạng sống của ông bị bấp bênh, máu ông đáng lẽ dồn lên óc như thói thường thì lại đổ dồn về tim. Ông giật mình bứt rứt vì thái độ của Charles khi đón ông quá khác với thái độ thường ngày khiến ông xúc động mạnh.
Còn về việc ông thảo luận với Marguerite thì như chúng ta đã biết, giữa ông chồng và bà vợ có một mối liên minh tự vệ và tấn công về mặt chính trị.
Nhưng Catherine đã hiểu mọi việc hoàn toàn theo cách khác.
“Lần này ta tin rằng thằng bé Henriot khó thoát rồi.” – Bà lẩm bẩm và mỉm một nụ cười đầy vẻ Florentine.
Để yên tâm về công việc, sau khi đợi khoảng một khắc đồng hồ để đoàn đi săn có đủ thì giờ rời khỏi Paris, bà ra khỏi cung đi lên hành lang theo cầu thang xoáy nhỏ và nhờ chiếc chìa khoá thứ hai của bà, bà mở được cửa khu phòng của vua Navarre.
Nhưng bà tìm khắp cả khu phòng này mà chẳng thấy quyển sách đâu. Ánh mắt rực lửa của bà lục lọi hết các bàn đến các giá, các ngăn, các tủ. Vô ích, sách vẫn không thấy.
“Chắc d Alençon cất sách đi rồi – Bà tự nhủ – Thế là cẩn thận”.
Và bà trở về cung, lần này thì bà gần như tin chắc mưu đồ của mình đã thành công.
Trong khi đó nhà vua theo đường dẫn tới Saint-Germain và tới đó sau một tiếng rưỡi đồng hồ đi khá nhanh. Thậm chí người ta còn không lên thăm toà lâu đài cổ nhô lên tối sầm và đường bệ giữa những ngôi nhà nằm rải rác trên núi. Mọi người đi qua chiếc cầu gỗ thời đó được dựng phía trước cái cây mà giờ đây người ta còn gọi là cây sồi Sully. Rồi người ta ra hiệu gọi những chiếc thuyền có treo cờ đi theo cuộc săn để giúp vua và đoàn tùy tùng qua sông và di chuyển.
Ngay lập tức, toàn bộ đám thanh niên vui tươi, chứa chất những mối quan tâm khác nhau đó bắt đầu tiến theo sau nhà vua trên cánh đồng cỏ đẹp rực rỡ trải dài từ trên đỉnh cao phủ đầy rừng của Saint-Germain. Cánh đồng cỏ đột nhiên giống như một bức thảm thêu mênh mông với những nhân vật trăm hồng nghìn tía và con sông sủi bọt bên bờ nom như tua viền dát bạc.
Nhà vua cưỡi con ngựa bạch, cầm con chim ưng yêu quý nhất của mình trên nắm tay đi sau những người hầu săn chim mặc áo chẽn xanh lá cây mang những đôi ủng to xù. Họ hò hét kìm giữ khoảng gần chục chó săn lông dài và xục xạo những bụi lau bên bờ sông.
Mặt trời khi đó vẫn còn ẩn sau những đám mây đột nhiên ló ra từ sau biển mây mờ tối. Một tia nắng soi rọi tất cả những thứ vàng son châu báu, những con mắt long lanh. Ánh nắng khiến dòng người nom như một dòng thác lừa.
Dường như chỉ đợi lúc này để vầng mặt trời rực rỡ soi sáng sự thất bại của mình, một con diệc vừa bay vụt lên từ đám lau lách vừa thốt lên một tiếng kêu than vãn kéo dài.
“Hao! Hao!” – Charles vừa kêu lên vừa tháo mũ bịt mắt cho chim ưng và tung nó theo con chim đang lẩn trốn.
“Hao! Hao!” – Mọi người đều đồng thanh hò lên để cổ vũ chim ưng.
Loá mắt vì ánh sáng, con chim ưng xoay tròn quanh mình trong giây lát, vẽ lên một đường vòng chẳng tiến cũng chẳng lùi, rồi đột nhiên nó nhlìn thấy con diệc và lao thẳng tới con mồi.
Vốn là loài chim thận trọng, con diệc đã bay lên cao cách những người hầu săn khoảng trăm bước. Trong khi nhà vua gỡ mũ bịt cho chim ưng và chim ưng làm quen dần với ánh sáng, diệc ta đã kéo dài thêm được khoảng cách. Kết quả là khi kẻ thù nhìn thấy thì nó đã ở tầm cao trên năm trăm bộ, ở độ cao đó nó có được luồng khí phù hợp với sức cánh nên lại càng bay lên cao nhanh hơn.
“Hao! Hao! Mỏ sắt! – Charles kêu lên để khích lệ chim ưng – Hãy chứng tỏ mày là chim nòi đi! Hao! Hao!”
Dường như hiểu lời khích lệ đó, con chim cao quý vút lên như một mũi tên, vạch một đường chéo cắt đường lên thẳng của con diệc trong khi con này vẫn bay lên cao mãi như muốn biến vào trong nền trời xanh thẳm.
“A! Đồ hèn! – Charles hét lên như thể kẻ đang chạy trốn có thể nghe được tiếng ông. Ông thúc ngựa phi nước kiệu đuổi theo cuộc săn, đầu ngửa về phía sau, mắt không rời hai con chim! – A! Đồ hèn! Mày trốn hả? Mỏ sắt của ta là con nòi! Chờ đây! Hao! Mỏ sắt! Hao!”
Cuộc chiến quả là kỳ quặc. Hai con chim tiến lại gần nhau, hay nói đúng hơn là con chim ưng tiến lại gần con diệc. Vấn đề là phải biết được trong đòn tấn công đầu tiên này kẻ nào giữ được thế ở trên.
Nỗi sợ hãi có đôi cánh khỏe hơn lòng can đảm. Con chim ưng bay quá đà vọt qua dưới bụng con diệc. Lẽ ra nó phải bay lên trên. Con diệc lợi dụng ưu thế đó vươn mỏ dài ra giáng cho chim ưng một cú.
Chim ưng như bị dao đâm chới với liệng ba vòng quanh mình như chóng mặt và có lúc người ta tưởng nó sẽ quay trở xuống.
Nhưng như một chiến binh bị thương khi vùng dậy còn hung tợn hơn, chim ưng rít lên một tiếng kêu chói tai đầy đe doạ và lại bay thẳng tới con diệc.
Tranh thủ lợi thế, con diệc đổi hướng bay gấp ngoặt về phía khu rừng. Lần này nó cố bay thật xa và thoát ra nhờ khoảng cách chứ không nhờ tầm cao nữa.
Nhưng chim ưng là một loại chim săn, mắt nó nhìn nhanh như cắt.
Nó cũng ngoặt theo con diệc, cắt một đường chéo về phía con mồi. Con diệc phát ra hai ba tiếng kêu hoảng hốt và cố gắng bay thẳng lên như lần đầu.
Sau vài giây của chiến ác liệt này, hai con vật dường như sắp sửa biến vào mây. Con diệc nom chỉ bé như con sáo, con chim ưng chỉ như một đốm đen mỗi lúc một khó thấy hơn.
Cả Charles lẫn quần thần đều không đuổi theo hai con chim nữa. Ai nấy đều đứng nguyên tại chỗ nhìn theo kẻ trốn chạy và người đánh đuổi.
– Hoan hô! Hoan hô! Mỏ sắt! – Đột nhiên Charles kêu lên – Nhìn kìa, nhìn kìa các ông! Nó bay lên rồi! Hao! Hao!
– Tôi xin thú nhận là tôi chẳng nhìn thấy con nào cả – Henri nói.
– Tôi cũng vậy – Marguerite tiếp.
– Ừ nhưng nếu chú không nhìn thấy, Henriot, chú cũng nghe thấy chứ? – Charles nói – Ít ra là con diệc, đấy thấy chưa? Nó đang xin tha!
Quả có hai ba tiếng kêu than vãn mà chỉ tai ai sành lắm mới nghe được đang vọng từ trên trời xuống.
– Nghe kìa, nghe kìa – Charles kêu lên – Rồi chú sẽ thấy chúng lao xuống nhanh hơn là khi lên!
Nhà vua vừa dứt lời, hai con chim bắt đầu hiện ra. Đó chỉ là hai đốm đen, nhưng nhìn cỡ to nhỏ của hai đốm đó người ta dễ dàng thấy rằng chim ưng đang ở thế cao hơn.
– Nhìn kìa! Nhìn kìa! – Charles hét lên – Mỏ sắt giữ được nó rồi!
Đúng là con diệc bị con chim săn kiềm chế thậm chí còn không dám tự vệ. Nó nhanh chóng bay xuống, tới tấp bị con chim ưng đánh và chỉ đáp lại bằng những tiếng kêu. Đột nhiên, nó gấp cánh lại và để tự rơi như một viên đá, nhưng đối thủ của nó cũng làm như vậy. Và khi kẻ muốn chạy trốn lấy đà bay tiếp, một đòn cuối cùng làm nó bải hoải, nó tiếp tục vừa rơi vừa chới với xoay tròn và khi nó chạm đất, chim ưng sà xuống con mồi, thốt lên một tiếng kêu chiến thắng át hẳn tiếng kêu than của kẻ bại.
– “Đến chỗ chim ưng! Đến chỗ chim ưng!” – Charles kêu lên. Và ông thúc ngựa phi về phía hai con chim vừa rơi xuống.
Đột nhiên, ông dừng ngựa lại, hét lên một tiếng, buông rơi dây cương, một tay bám vào bờm ngựa, tay kia ông ôm lấy ngang dạ dày mình như muốn xé toang ruột gan ra.
Nghe tiếng kêu tất cả quần thần đổ xô tới.
– Không sao, không sao – Charles mặt đỏ phừng phừng, mắt thất thần nói. – Ta cảm thấy như có người cầm thanh thép nung đỏ đâm xuyên qua dạ dày. Thôi, đi không sao đâu.
Và ông lại thúc ngựa phi nước kiệu.
D Alençon tái mặt.
– Lại có chuyện gì thế nhỉ? – Henri hỏi Marguerite.
– Tôi không biết nhưng bệ hạ có nhận thấy không? Sắc mặt anh ta đỏ tía lên.
– Bình thường thì nhà vua không như thế – Henri tiếp.
Quần thần nhìn nhau kinh ngạc rồi chạy theo nhà vua tới chỗ hai con chim rơi xuống. Con chim ưng đang rỉa óc con diệc.
Đến nơi, Charles nhảy xuống ngựa để xem cuộc chiến được kỹ hơn.
Nhưng khi chân vừa chạm đất thì ông buộc phải nắm lấy yên ngựa, đất như xoay chuyển dưới chân ông. Ông cảm thấy buồn ngủ ghê gớm.
– Kìa anh! – Marguerite thốt lên – Anh làm sao vậy?
– Ta cảm thấy điều mà chắc Porcie phải cảm thấy khi bà ta nuốt những cục than hồng. Ta cảm thấy ta bốc cháy, hơi thở của ta bằng lửa chắc?
Đồng thời Charles thở phì ra và có vẻ ngạc nhiên như không thấy lửa phụt qua miệng.
Trong khi đó, người ta đã bắt lại con chim ưng, chụp mũ bịt mắt cho nó và tất cả mọi người quây quần quanh Charles.
– Thế nào? Sao thế này? Thề có Chúa! Không sao đâu. Hay nếu có sao thì chỉ là nắng làm ta đau đầu nhức mắt thôi. Thôi nào, đi săn thôi, các ông! Kìa có cả một đàn vịt trời to kìa! Thả hết cả ra! Mẹ kiếp! Chúng ta sắp vui đây!
Người ta tháo mũ và thả ngay tức thì năm sáu con chim ưng Chúng bay vù về hướng con mồi và toàn bộ đoàn săn với nhà vua đều dồn tới bên bờ sông.
– Thế nào? Bà thấy sao? – Henri hỏi Marguerite – Thời cơ thuận lợi đây – Marguerite đáp – Nếu nhà vua không quay lại, chúng ta có thể từ đây tới rừng một cách dễ dàng.
Henri gọi người hầu săn đang cầm con diệc và trong khi đám người ồn ào vàng son chạy theo con đường mòn mà ngày nay đã thành sân bãi, ông ở lại sau một mình như thể đang xem xác con diệc.
