Giữa bao sức mạnh quét qua và đùa giỡn khắp vạn vật, một người dốt nát chỉ là nắm rơm trong gió. Nền văn minh của chúng ta vẫn đang ở giai đoạn nửa vời, không còn là thú vật, mọi việc không còn bị bản năng dẫn dắt, nhưng con người vẫn chưa hoàn toàn tuân theo lý trí. Trách nhiệm không đặt vào người hung ác. Chúng ta thấy người đó sắp hàng với các sức mạnh của cuộc đời vì trạng thái tự nhiên, anh ta sinh ra trong sự che chở của họ mà không hề nghĩ mình được bảo vệ. Chúng tôi thấy con người chuyển từ hang ổ trong rừng sâu, những bàn năng bẩm sinh mờ đi vì tiếp cận quá gần với ý chí tự do, song ý chí tự do không đủ phát triển để thay thế bản năng và ban cho anh ta sự hướng dẫn hoàn hảo. Anh ta trở nên quá khôn ngoan, luôn luôn lắng nghe bản năng và khao khát; song vẫn còn quá yếu không chống lại được chúng. Là con thú, sức mạnh của cuộc sống sắp anh ta ngang hàng với chúng. Là con người, anh ta vẫn hoàn toàn không biết cách đặt mình ngang hàng với các sức mạnh đó. Trong giai đoạn trung gian, anh ta luôn dao động, không hòa hợp với tự nhiên vì bản năng, cũng không tự hòa hợp một cách thông minh vì vốn sẵn ý chí tự do. Thậm chí, anh ta như một búi rơm trong gió, di chuyển nhờ mọi nỗi đam mê, hành động lúc nhờ ý chí, lúc nhờ bản năng, phạm một tội và chỉ được chính tội khác cứu thoát, thất bại việc này và chỉ đứng dậy được nhờ việc kia, là sinh vật thay đổi hết sức bất thường. Chúng ta được an ủi vì hiểu rằng sự tiến hóa nằm trong từng hành động, rằng tiêu chuẩn hoàn thiện là ngọn đuốc không bao giờ tắt. Vì thế, anh ta vĩnh viễn không thăng bằng giữa cái thiện và cái ác. Cuộc tranh đấu giữa ý chí tự do và bản năng nhất định sẽ được điều chỉnh, khi sự hiểu biết hoàn hảo ban cho ý chí tự do sức mạnh để thay thế hoàn toàn bản năng, và con người sẽ không thay đổi nữa. Đỉnh cao hiểu biết sẽ là một điểm kiên định, không dao động với cực xa vời của chân lý.
Trong con người Carrie – như trong bao nhiêu người ham vật chất của chúng ta, chẳng thế sao? – bản năng và lý trí, thèm muốn và hiểu biết đang trong cuộc chiến giành quyền làm chủ. Cô đi đến nơi lòng thèm muốn dẫn dắt. Cô bị lôi cuốn nhiều hơn là cô có sức thu hút.
Sáng hôm sau, sau một đêm đầy băn khoăn và lo lắng, khi Minnie tìm thấy bức thư, chị không biết nên thương hại, buồn rầu hay yêu thương, chị kêu lên:
– Anh nghĩ gì về việc đó?
– Gì thế? – Hanson nói.
– Xơ Carrie đã bỏ đi sống ở nơi khác.
Hanson nhảy phắt khỏi giường, nhanh hơn hẳn mọi khi và nhìn bức thư. Biểu thị duy nhất các suy nghĩ của anh là tặc lưỡi khe khẽ, thứ âm thanh một số người làm mỗi khi muốn giục ngựa.
– Anh cho là cô ấy đi đâu? – Minnie hỏi, rất xúc động.
– Anh không biết, – trong mắt Hanson lóe lên chút chua cay. – Bây giờ cô ấy đã đi và thế là xong rồi.
Minnie ngọ nguậy đầu, hoang mang.
– Ồ, – chị nói, – cô ấy không biết đã làm gì đâu.
– Ờ, – lát sau, Hanson giơ cả hai bàn tay ra đằng trước và nói, – em thì có thể làm được gì?
Bản năng đàn bà của Minnie mãnh liệt hơn. Chị hình dung ra bao khả năng trong những trường hợp như thế này.
– Chao ôi, – cuối cùng, chị nói, – tội nghiệp xơ Carrie!
Cuộc trò chuyện đặc biệt này diễn ra lúc năm giờ sáng, Carrie bé nhỏ đang ngủ một giấc khá chập chờn, một mình trong căn phòng mới.
Tình trạng mới mẻ của Carrie thật đáng để ý vì cô đã nhìn thấy nhiều khả năng. Cô không phải là người sống trác táng, thèm ngủ lơ mơ trên lòng sự xa hoa. Cô trăn trở, bồn chồn vì sự liều lĩnh của mình, vui vì được giải thoát, lo lắng không biết có kiếm được việc làm không, băn khoăn vì việc Drouet sẽ làm. Tương lai của anh ổn định, không còn hồ nghi gì nữa. Anh không thể không làm việc sắp tới. Anh không thể nhìn nhận đủ rõ ràng để muốn làm khác đi. Drouet bị sự thèm khát bẩm sinh lôi cuốn, hành động theo kiểu đeo đuổi cũ kỹ. Anh ta cần vui vẻ với Carrie cũng chắc chắn như cần ăn một bữa sáng khoái khẩu. Anh ta có thể bị cắn rứt lương tâm sơ sơ trong mọi việc đã làm, ngay cả khi sai trái hoặc phạm tội. Nhưng bạn có thể tin chắc rằng dù lương tâm Drouet có bị cắn rứt, cũng chỉ một lúc ban đầu mà thôi.
Ngày hôm sau, Drouet ghé vào phòng Carrie, vì cô nhìn thấy anh trong phòng mình. Trông anh vui vẻ và phấn chấn.
– Chà, – Drouet nói, – sao trông em xanh xao thế? Đi ăn sáng đi. Hôm nay anh muốn em mua ít quần áo nữa.
Carrie nhìn anh, trong đôi mắt to của cô thoáng dao động.
– Ước gì em kiếm được việc để làm, – cô nói.
– Rồi sẽ tìm được thôi, – Drouet nói. – Lúc này lo lắng thì có ích gì? Vui lên nào. Hãy đi xem thành phố. Anh không làm hại gì em đâu.
– Em biết anh không hại gì, – cô nhận xét, nói dối nửa vời.
– Đi đôi giày mới vào nhé? Thử xem nào. Trời ạ, trông đẹp quá. Mặc cả áo khoác vào.
Carrie nghe lời.
– Chà chà, hợp quá nhỉ? – Anh ta kêu lên, chạm vào eo lưng cô rồi lùi lại vài bước ngắm nghía, thực sự hài lòng. – Em cần một cái váy mới. Giờ đi ăn sáng đã.
Carrie đội mũ.
– Găng tay đâu? – Anh ta hỏi.
– Đây ạ, – Carrie nói, lấy từ ngăn kéo tủ.
– Đi nào, – anh ta nói.
Thế là thời khắc nghi ngại đầu tiên đã bị quét sạch.
Rồi lần nào cũng theo kiểu ấy. Drouet không để cô lẻ loi nhiều. Cô không còn thời gian đi lang thang một mình, phần lớn là anh lấp đầy thời gian của cô mà không hề báo trước. Drouet mua cho cô váy và áo sơ-mi đẹp ở Carson, Pieies. Carrie mua vài thứ đồ trang điểm nho nhỏ cần thiết bằng số tiền của anh, cho đến lúc cuối cùng, trông cô như một thiếu nữ khác hẳn. Tấm gương cho cô thấy một số điều cô đã tin tưởng từ lâu. Cô xinh đẹp, đúng thế, thực sự xinh đẹp! Cái mũ của cô mới duyên dáng làm sao, còn mắt cô không thể đẹp hơn. Hàm răng trắng muốt của cô cắn đôi môi đỏ xinh tươi, và cảm nhận xúc động đầu tiên về sức mạnh. Drouet sao tốt thế.
Một buổi tối, họ đi xem The Mikado[12], một vở nhạc kịch vui nhộn và được hâm mộ thời ấy. Trước khi xem, họ đến phòng ăn Windsor trên phố Dearborn, cách nơi ở của Carrie khá xa. Gió lạnh đang nổi, và từ cửa sổ phòng mình, Carrie nhìn thấy bầu trời phía Tây vẫn hồng hồng vì ánh sáng đang tàn, nhưng đã ngả tối, trên đỉnh là màu xanh xám. Một đám mây dài, mỏng, màu hồng lơ lửng trên không trung, hình dáng giống như hòn đảo nào đó trên biển cả xa xôi. Không hiểu sao, vài cành cây khô bên kia đường đang đu đưa gợi lại một hình ảnh quen thuộc, như khi cô nhìn từ cửa sổ đằng trước nhà mình vào những ngày tháng chạp.
Cô ngập ngừng và vặn đôi tay nhỏ nhắn.
– Có việc gì thế? – Drouet nói.
– Em không biết, – cô nói, môi run run.
Anh ta cảm thấy điều gì đó và vòng cánh tay qua vai cô, vỗ nhẹ lên cánh tay cô.
– Thôi nào, – Drouet dịu dàng nói, – em sẽ ổn thôi mà.
Cô quay đi, mặc vội áo khoác.
– Tối nay, tốt hơn hết là em quàng quanh cổ cái khăn lông kia kìa.
Họ đi lên phía bắc, đến Wabash tới phố Adams rồi rẽ về hướng Tây. Đèn trong các cửa hàng đã sáng rực, phun ra những luồng ánh sáng màu vàng. Những ngọn đèn hổ quang nổ lách tách trên đầu, và cao hơn là các cửa sổ sáng đèn của các tòa công thự cao vút. Gió lạnh vi vút thành những cơn mạnh. Sáu giờ, đám đông ùa ra và chen nhau về nhà. Những chiếc áo khoác nhẹ lật cổ đến tận tai, mũ kéo sụp xuống. Các cô gái bán hàng bé nhỏ đi từng nhóm hai hoặc bốn người, chuyện phiếm và cười vang. Đây là cảnh tượng của đám nhân quân sôi nổi.
Bất ngờ, một cặp mắt nhận ra Carrie. Chúng nhìn ra từ một nhóm các cô gái ăn vận xoàng xĩnh. Quần áo của họ bạc màu và lùng thùng, áo khoác cũ kỹ, trang điểm tồi tàn.
Carrie nhận ra ngay cái liếc nhìn và cô gái. Cô ta là một trong các công nhân làm việc ở nhà máy giày. Cô này nhìn, song không ăn chắc, nên ngoảnh đầu lại và nhìn. Carrie cảm thấy một ngọn triều lớn cuồn cuộn giữa bọn họ. Bộ áo cũ và chiếc máy cũ trở lại. Cô thực sự giật mình. Drouet không để ý, cho đến khi Carrie đụng phải một khách bộ hành.
– Chắc em đang mải nghĩ, – anh nói.
Họ ăn tối rồi đến nhà hát. Cảnh tượng đó khiến Carrie vô cùng vui thích. Màu sắc và vẻ thanh nhã của nó thu hút cái nhìn của cô. Cô có nhiều tưởng tượng hão huyền về nơi chốn và quyền năng, về những miền đất xa vời và những con người cao thượng. Khi vở kịch kết thúc, tiếng xe ngựa lách cách và đám đông các quý bà quý cô sang trọng khiến cô nhìn chằm chằm.
– Gượm đã, – Drouet nói và giữ cô ở lại một phòng nghỉ phô trương, nơi các quý ông, quý bà di chuyển thành từng nhóm thân mật, váy áo sột soạt, đăng ten phủ kín các mái đầu gật gù, hàm răng trắng muốt thấp thoáng sau làn môi hé mở. – Chúng ta xem đã.
– Sáu mươi bảy, – người gọi xe ngựa nói, giọng anh ta cao lên, rất êm tai. – Sáu mươi bảy.
– Tuyệt, – Drouet nói. Anh bị những bộ quần áo lộng lẫy và vẻ hoan hỉ tác động mạnh chẳng kém gì cô. Drouet nồng nhiệt ép chặt cánh tay cô. Khi cô ngước nhìn, hàm răng cô sáng lấp lánh sau đôi môi đang cười, mắt cô rạng ngời. Lúc họ đi ra ngoài, anh thì thầm, – Trông em đáng yêu quá!
Họ ở đúng chỗ người gọi xe đang nhún nhẩy mở cửa xe ngựa và đưa hai phu nhân vào.
– Em bám lấy anh nhé, chúng ta sẽ gọi một xe, – Drouet cười.
Carrie hầu như không nghe thấy, dẫu cô đầy ắp những cảnh tượng sinh hoạt quay cuồng.
Họ dừng lại một nhà hàng, ăn bữa nhẹ sau khi xem hát. Đầu Carrie chỉ thoáng nghĩ về giờ giấc, nhưng lúc này không một phép tắc nào của gia đình khống chế cô. Nếu bất cứ thói quen nào có thời cố định với cô, chúng sẽ có hiệu lực ở đây. Thói quen là thứ rất đặc biệt. Chúng sẽ đưa một người hoàn toàn không sùng đạo ra khỏi giường, đọc lời cầu nguyện chỉ vì thói quen, chứ không phải vì thành tâm. Nạn nhân của thói quen khi lơ là với hành động đã thành thói quen, sẽ cảm thấy phải lục tìm trong đầu, hơi bực bội với thứ không theo lối mòn, và tưởng tượng sẽ bị cắn rứt lương tâm, thì một tiếng nói êm đềm, nho nhỏ vẫn thúc giục anh ta tiến tới sự chính trực. Nếu sự lạc đường không mạnh, thói quen sẽ đủ sức hút kéo nạn nhân phi lý đó trở lại và thực hiện một việc làm chiếu lệ. “Trời ạ, mình đã làm xong bổn phận rồi”, người ấy sẽ nói vậy, khi thực ra anh ta chỉ thực hiện lại một thói quen cũ, không sao phá vỡ nổi mà thôi.
Carrie không bị những phép tắc nghiêm ngặt của gia đình áp đặt. Nếu có, cô sẽ bị dằn vặt lương tâm nhiều hơn. Lúc này, bữa ăn diễn ra rất vui vè. Nhờ ảnh hưởng của nhiều sự cố khác nhau, tình cảm nồng nàn, tế nhị, vô hình nảy sinh từ Drouet, bữa ăn xa hoa khác thường, cô buông thả và sẵn sàng lắng nghe. Một lần nữa, cô lại thành nạn nhân, chịu tác động thôi miên của thành phố.
– Chúng ta đi thì hay hơn, – cuối cùng, Drouet nói.
Họ đã lần lữa, kéo dài bữa ăn quá lâu, cái nhìn của họ thường xuyên gặp nhau. Carrie không khỏi cảm thấy rung động vì ấn tượng sâu sắc, đúng hơn là cái nhìn chăm chú của Drouet. Anh ta có kiểu chạm vào bàn tay cô lúc giảng giải, như thể muốn gây ấn tượng mạnh với cô. Lúc này, anh ta sờ bàn tay cô khi nói phải đi.
Họ đứng dậy và ra phố. Khu thương mại lúc này vắng vẻ, ngoài vài khách bộ hành huýt gió, vài xe ngựa đi đêm, vài khách sạn còn mở cửa, các cửa sổ vẫn sáng đèn. Họ tản bộ đến đại lộ Wabash, Drouet vẫn kể lể nhiều thông tin nho nhỏ. Anh khoác cánh tay Carrie, giữ nó thật chặt lúc giải thích. Thỉnh thoảng, sau một vài nhận xét dí dỏm, Drouet nhìn xuống, mắt anh gặp mắt cô. Cuối cùng, họ đến cầu thang, Carrie đã đứng trên bậc đầu tiên, lúc này đầu cô ngang tầm đầu Drouet. Anh thân ái cầm tay cô. Anh nhìn cô đăm đăm trong lúc cô liếc nhìn quanh, đăm chiêu, hồi hộp.
Khoảng thời gian đó, Minnie đang ngủ say sau một buổi chiều suy nghĩ phiền muộn dài. Chị gập khuỷu tay dưới sườn, trong một tư thế bất tiện. Các cơ co lại, kích thích vài dây thần kinh, và lúc này một cảnh tượng lờ mờ trôi giạt vào tâm trí đờ đẫn. Chị thấy mình và Carrie ở một nơi nào đó bên ngoài mỏ than cũ. Chị nhìn thấy đường goòng cao, từng đống đất và than thải. Họ đang nhìn vào một hầm than sâu hun hút, tò mò vì những tảng đá ướt át ở phía dưới, nơi bức tường mất hút trong những hình bóng lờ mờ. Một cái thúng cũ để ròng xuống, đang lơ lửng ở đó, buộc chặt bằng sợi dây đã sờn.
– Chúng mình vào trong đi, – Carrie rủ.
– Ồ, không, – Minnie nói.
– Đi, cứ đi nào, – Carrie giục.
Cô kéo cái thúng lại, và bất chấp lời phản đối, cô nhún mình nhảy vào thúng và xuống.
– Carrie, – chị gọi to, – Carrie, quay lại ngay, – nhưng Carrie đã ở tít phía dưới và bóng tối nuốt chửng cô.
Minnie khua khua cánh tay.
Lúc này, phong cảnh thần bí và địa điểm nổi bật lên một cách kỳ quặc vì làn nước mà chị chưa bao giờ nhìn thấy. Nước lan khắp mặt đất và bất cứ thứ gì nó với tới, và tận cùng cảnh đó là Carrie. Họ nhìn quanh, lúc này mọi vật đang chìm, còn Carrie nghe thấy tiếng nước khe khẽ nhấm nháp.
– Ra đi, Carrie, – chị gọi, nhưng Carrie càng đi xa hơn. Hình như cô lùi dần, và lúc này khó mà gọi cô.
– Carrie, – Minnie gào lên, – Carrie, – nhưng tiếng chị xa văng vẳng, còn nước đang làm mờ mọi thứ. Chị bỏ đi, khổ sở như mất thứ gì đó. Chị buồn không tả xiết, buồn hơn mọi lúc trong đời.
Xuyên qua những thăng trầm của một bộ óc mệt mỏi, những bóng ma kỳ dị của tâm hồn lọt vào, những cảnh tượng lạ lùng, không rõ nét, hết cảnh nọ đến cảnh kia. Cảnh cuối cùng khiến chị òa khóc, vì Carrie trôi xa đến nơi nào đó bên trên một tảng đá, cô buông tay và chị nhìn thấy cô ngã.
– Minnie! Có chuyện gì thế? Dậy đi, dậy, – Hanson nói, lo lắng lắc vai chị.
– Có… chuyện gì à? – Minnie hỏi, thẫn thờ.
– Tỉnh lại đi, – Hanson nói, – và trở mình đi. Em đang nói mê đấy.
Khoảng một tuần sau, Drouet ghé vào Fitzferald & Moy, quần áo và dáng vẻ chải chuốt.
– Chào Charlie, – Hurstwood nói, từ văn phòng của mình nhìn ra. Drouet rảo bước tới và nhìn viên quản lý bên bàn.
– Bao giờ cậu lại lên đường? – Ông ta hỏi.
– Sắp thôi, – Drouet nói.
– Chuyến đi này cậu không nhìn thấy quá nhiều nhỉ, – Hurstwood nói.
– Vâng, tôi bận quá, – Drouet nói.
Họ chuyện trò vài phút về những việc chung chung. Drouet nói, dường như chợt nghĩ ra:
– Tôi muốn mời ông tối nào đó đi ăn.
– Ở đâu vậy? – Hurstwood hỏi.
– Lẽ tất nhiên là ở nhà tôi, – Drouet nói và mỉm cười.
Hurstwood ngước nhìn hơi giễu cợt, chí ít thì lời mời này cũng làm một nụ cười đọng trên môi ông. Ông khôn ngoan ngắm bộ mặt Drouet, và nói, với thái độ lịch sự của một quý ông:
– Tất nhiên là tôi rất sẵn lòng.
– Chúng ta sẽ chơi một ván ucơ[13] thú vị.
– Tôi có thể mang một chai Sec đến được không? – Hurstwood hỏi.
– Nhất định rồi, – Drouet nói. – Tôi sẽ giới thiệu ông.
