Thật vô ích khi phải giải thích vì sao đến lúc chỉ còn năm chục đôla cuối cùng. Bảy trăm đôla do cách tiêu pha của ông, chỉ chống đỡ cho họ đến tháng Sáu. Trước khi tiêu đến đồng một trăm cuối cùng, ông bắt đầu nói sơ qua về tai họa đang đến gần.
– Anh không hiểu, – một hôm ông vừa nói vừa đưa khoản nhỏ trả tiền thịt, – hình như chúng ta chi tiêu quá nhiều để sống thì phải.
– Với em, hình như chúng ta tiêu không nhiều lắm, – Carrie nói.
– Tiền của anh gần cạn rồi, – ông nói, – và anh không hiểu nó đi đâu.
– Tất cả bảy trăm đôla ư? – Carrie hỏi.
– Trừ một trăm.
Trông ông chán nản đến mức cô đâm hoảng. Cô bắt đầu thấy mình thật bấp bênh. Lúc nào cô cũng cảm thấy thế.
– George, – cô kêu lên, – sao anh không ra ngoài và tìm việc gì đi? Anh có thể tìm được việc gì mà.
– Anh đã để ý rồi, – ông nói. – Em không thể bắt người ta cho em một chỗ làm được.
Cô yếu ớt nhìn ông chằm chằm và nói:
– Vậy anh có nghĩ là sẽ làm gì không? Một trăm đôla chẳng kéo dài được mấy nữa.
– Anh không biết, ông nói. Anh không thể làm gì hơn là để ý.
Lời tuyên bố này khiến Carrie kinh hãi. Cô nghĩ ngợi ráo riết về việc này. Cô thường coi sân khấu là cánh cửa để cô bước vào tình trạng giàu sang mà cô thèm thuồng. Giờ cũng như hồi ở Chicago, nó trở thành khả năng cuối cùng trong cảnh gieo neo. Phải làm gì đó nếu ông không sớm tìm được việc làm. Có lẽ cô phải ra ngoài và tranh đấu một mình vậy.
Cô tự hỏi người ta sẽ kiếm một chỗ làm ra sao. Kinh nghiệm của cô ở Chicago cho thấy cô đã không đi đúng đường. Phải được người ta – những người sẽ cho bạn cơ hội – lắng nghe và thử thách.
Một hoặc hai buổi sáng sau, họ nói chuyện bên bàn ăn điểm tâm, khi Carrie nêu chủ đề sân khấu bằng cách nói cô đã đọc tin Sarah Bernhardt[42] đã đến đất nước này. Hurstwood cũng đã đọc tin đó.
– Người ta lên sân khấu ra sao, hở George? – Cuối cùng cô hỏi, ngây thơ.
– Anh không biết, – ông nói. – Chắc phải có các đại lý sân khấu.
Carrie nhấp một ngụm cà phê và không ngước mắt lên.
– Những người bình thường có thể kiếm được một chỗ làm không nhỉ?
– Có, anh nghĩ thế, – ông trả lời.
Bất chợt, cách cô hỏi khiến ông chú ý:
– Em không nghĩ sẽ làm diễn viên đấy chứ? – Ông hỏi.
– Không, – cô trả lời, – em chỉ không biết thôi.
Không có gì rõ rệt, nhưng trong suy nghĩ ấy có gì đó khiến ông khó chịu. Sau ba năm quan sát, ông không tin là Carrie còn muốn làm một việc gì đó trong lĩnh vực này. Hình như cô quá đơn giản, quá hay nhân nhượng. Nghĩ đến nghệ thuật, ông coi là thứ khoa trương hơn nhiều. Nếu cô cố lên sân khấu, cô sẽ rơi vào tay một gã quản lý rẻ tiền nào đó và trở thành người giống như bọn họ. Ông có một hình dung tốt lành về thứ mà ông định nói về họ. Carrie xinh đẹp. Cô sẽ xoay xở ổn thỏa, nhưng còn ông sẽ ở đâu?
– Nếu anh là em, anh sẽ gạt ý nghĩ ấy ra khỏi đầu. Sẽ khó khăn hơn em tưởng nhiều.
Carrie cảm thấy về mặt nào đó, câu này hàm ý phỉ báng khả năng của cô.
– Hồi ở Chicago, anh nói em diễn tốt mà, – cô cãi.
– Đúng thế, – ông trả lời và thấy sự chống đối dâng lên, – nhưng Chicago không phải là New York, khác nhau nhiều lắm.
Carrie không trả lời. Cô cảm thấy bị xúc phạm.
– Sân khấu, – ông nói tiếp, – sẽ rất ổn nếu em là một trong những người đánh nhanh thắng nhanh, nhưng sẽ chẳng là gì với những người khác. Nó cần một thời gian dài để đi lên.
– Ồ, em không biết đấy, – Carrie nói, hơi xáo động.
Trong chớp mắt, ông tưởng như đã nhìn thấy trước kết quả của việc này. Giờ đây, khi sự tệ hại nhất trong tình trạng của ông đang đến gần, cô sẽ lên sân khấu theo cách rẻ tiền nào đó và bỏ rơi ông. Lạ thay, ông không hình dung rõ ràng năng lực tinh thần của cô. Vì ông không hiểu bản chất của sự cao cả trong xúc cảm. Ông không bao giờ biết rằng một con người có thể rất giàu cảm xúc, thay cho trí tuệ. Avery Hall đã quá xa vời với ông để nhìn lại và nhớ rõ. Ông đã chung sống với người phụ nữ này quá lâu.
– Còn anh biết, – ông trả lời. – Nếu anh là em, anh sẽ không nghĩ đến việc đó nữa. Không có quá nhiều nghề cho một phụ nữ đâu.
– Nó còn tốt hơn là sắp đói, – Carrie nói. Nếu anh không muốn em làm nghề đó, sao anh không đi làm?
Không có sẵn câu trả lời cho câu hỏi này. Ông vốn quen với lời gợi ý.
– Thôi đi, – ông trả lời.
Kết quả là cô ngấm ngầm quyết thử xem sao. Đây không phải việc của ông. Cô sẽ không để bị lôi vào cảnh nghèo khổ và tệ hại hơn cho hợp với ông. Cô có thể diễn kịch. Cô có thể làm việc gì đó rồi sau đó tiến dần. Lúc đó ông sẽ nói gì đây? Cô tưởng tượng xuất hiện trong một vở diễn hay ho ở Broadway, tối tối đến phòng trang điểm và thay quần áo. Rồi sau đó, ra ngoài lúc mười một giờ và thấy xe ngựa đợi sẵn. Cô có là ngôi sao hay không, không thành vấn đề. Nếu chỉ một lần được hưởng lương kha khá, mặc những thứ cô thích, có tiền mua sắm, đi đây đi đó tùy ý là cô mãn nguyện lắm rồi. Tâm trí cô lướt qua hình ảnh này suốt ngày. Tình cảnh ảm đạm của Hurstwood khiến vẻ đẹp của nó mỗi lúc một thêm sống động.
Lạ thay, ý nghĩ này chẳng mấy chốc nắm giữ Hurstwood. Tiền nong của ông đang tiêu tan khiến ông phải nghĩ ông cần được nuôi dưỡng. Sao Carrie không thể giúp đỡ ông chút ít cho đến lúc ông kiếm được việc?
Mỗi ngày, ý nghĩ này càng ăn sâu vào đầu ông.
– Hôm nay anh gặp John B. Drake, ông nói. Ông ấy sắp khai trương một khách sạn ở đây vào mùa thu. Ông ấy nói lúc đó có thể dành cho anh một chỗ.
– Ông ấy là ai vậy ? – Carrie hỏi.
– Là người điều hành Grand Pacific ở Chicago.
– Ồ, – Carrie nói.
– Anh sẽ kiếm được một ngàn bốn trăm đôla một năm.
– Thế thì hay quá nhỉ? – Cô nói, đầy thông cảm.
– Nếu anh có thể qua mùa hè này, ông nói thêm, – anh cho là mọi sự sẽ ổn. Anh đang nghe ngóng tin tức của một số bạn.
Carrie tin câu chuyện này với tất cả vẻ đẹp tinh khôi của nó. Cô thành tâm mong ông có thể chịu đựng qua mùa hè. Trông ông tuyệt vọng quá.
– Anh còn bao nhiêu tiền?
– Chỉ còn năm chục đôla.
– Trời ơi, – cô kêu lên, chúng ta sẽ ra sao đây? Chỉ còn hai chục ngày nữa là đến hạn phải trả tiền nhà rồi.
Hurstwood tựa đầu lên bàn tay và đờ đẫn nhìn xuống sàn.
– Có khi em kiếm được việc gì đó trong lĩnh vực sân khấu chăng? – Ông ôn tồn gợi ý.
– Có lẽ thế, – Carrie nói, vui mừng vì ông đã chấp thuận ý tưởng này.
– Anh sẽ làm bất cứ việc gì có thể, – ông nói lúc nhìn thấy vẻ rạng ngời của cô. – Anh có thể kiếm được việc gì đó.
Một buổi sáng sau khi ông đi rồi, cô lau dọn mọi thứ rồi ăn vận chỉnh tề trong mức độ tủ quần áo của cô cho phép, và lên đường đến Broadway. Cô không biết rõ đường sá lắm. Cô thấy thành phố này là sự kết hợp của mọi thứ cao cả và phi thường.
Cô quyết định tạt vào nhà hát Madison Square và hỏi thăm cách tìm các đại lý sân khấu. Hình như đây là cách thực tế nhất. Vì vậy, khi đến nhà hát, cô gặp nhân viên ở phòng bán vé.
– Cái gì? – anh ta nói và nhìn ra. – Đại lý kịch ư? Tôi không biết. Song cô có thể tìm trong Clipper[43]. Người ta quảng cáo đủ thứ trong đó.
– Trên báo ư? – Carrie hỏi.
– Phải, – người đó nói ngạc nhiên vì cô hoàn toàn chẳng hay biết gì về một việc thông thường như thế. – Cô có thể mua ở quầy bán sách, – anh ta lịch thiệp nói thêm khi thấy người hỏi xinh đẹp biết chừng nào.
Carrie kiếm một tờ Clipper rồi cố tìm các đại lý bằng cách đọc lướt lúc đứng bên quầy. Làm cho xong việc này chẳng mấy dễ dàng. Phố Mười ba là con số xui xẻo, ngoài việc cô trở về, mang theo tờ báo quý giá và tiếc thời gian phí phạm.
Hurstwood đã ở nhà, ngồi đúng chỗ của ông.
– Em đi đâu đấy? – Ông hỏi.
– Em đang cố tìm các đại lý sân khấu.
Ông cảm thấy hơi ngại nếu hỏi han liên quan đến thành công của cô. Cô bắt đầu lướt hết tờ báo khiến ông chú ý.
– Em có tìm thấy gì không? – Ông hỏi.
– Tờ Clipper. Người ta bảo em có thể tìm thấy địa chỉ các đại lý ấy ở đây.
– Em đi cả quãng đường đến Broadway để tìm thứ đó sao? Anh có thể bảo em mà.
– Sao anh không nói? – Cô hỏi và không buồn ngước lên.
– Em chẳng bao giờ hỏi anh, – ông đáp lại.
Cô lùng sục vu vơ hết các cột báo dày đặc. Tâm trí cô nhãng đi vì sự dửng dưng của người đàn ông này. Tình thế khó khăn cô đang đối mặt càng tăng thêm vì mọi việc ông làm. Sự thương thân chồng chất trong lòng cô. Nước mắt đọng đầy mi nhưng không rơi. Hurstwood nhận ra điều gì đó.
– Để anh xem cho.
Cô vào phòng đằng trước để trấn tĩnh trong lúc ông tìm. Chẳng mấy chốc cô quay lại. Ông đã cầm bút chì và ghi lên cái phong bì.
– Ở đây có ba đại lý, – ông nói.
Carrie cầm lấy và thấy một cái là bà Bermudez, cái nữa là Marcus Jenks và cái thứ ba là Percy Weil. Cô đứng lại một lát, rồi đi ra cửa.
– Có lẽ em đi ngay bây giờ, – cô nói và không nhìn lại.
Hurstwood nhìn cô ra đi, hơi xấu hổ, nó là thể hiện của người đàn ông đã mất hết hiệu lực. Ông ngồi một lát, rồi thấy thế là quá nhiều. Ông đứng dậy và đội mũ.
“Mình nghĩ là sẽ ra ngoài”, – ông tự nhủ và đi, đi mà chẳng biết đi đâu, nhưng cảm thấy là phải đi.
Carrie đến bà Bermudez trước, vì địa chỉ của bà là gần nhất. Đây là một tòa nhà kiểu cổ biến thành công sở. Văn phòng của bà Bermudez gồm một phòng trước kia là phòng hậu và một phòng ngủ lớn, ghi “Riêng tư”.
Lúc bước vào, Carrie nhận thấy có vài người đàn ông đang thơ thẩn, không nói gì và cũng chẳng làm gì.
Trong lúc cô đợi để được chú ý tới, cửa phòng ngủ lớn bật mở và hai người phụ nữ tướng rất đàn ông đi ra, ăn vận rất chật, đeo cổ áo và cổ tay áo trắng muốt. Theo sau họ là một bà đẫy đà khoảng bốn mươi nhăm tuổi, tóc sáng màu, mắt sắc và rõ ràng là tốt bụng. Chí ít thì bà đang mỉm cười.
– Đừng quên việc đó nhé, – một trong hai người phụ nữ giống đàn ông nói.
– Tôi không quên đâu, – bà đẫy đà nói. – Xem nào, tuần đầu tháng Hai cô ở đâu?
– Pittsburg, – người phụ nữ nói.
– Tôi sẽ gửi thư đến đó cho cô.
– Vậy thì tốt, – người kia nói rồi cả hai đi ra.
Ngay lập tức, bộ mặt bà ta trở nên quá ư nghiêm nghị và đanh đá. Bà quay sang, xoáy cái nhìn vào Carrie.
– Này cô, tôi có thể giúp gì cô đây?
– Bà là bà Bermudez phải không ạ?
– Phải.
– Vâng, – Carrie nói, ngập ngừng không biết bắt đầu ra sao, – bà có chỗ nào cho người muốn lên sân khấu không ạ?
– Có.
– Bà có thể dành cho tôi một chỗ được không?
– Cô đã có kinh nghiệm gì chưa?
– Rất ít thôi ạ, – Carrie nói.
– Cô đã diễn với ai?
– Không với ai ạ, – Carrie nói. – Chỉ là một buổi diễn ở…
– Ồ, tôi hiểu rồi, – bà ta nói và ngắt lời cô. – Không, giờ thì tôi không biết gì hết.
Mặt Carrie xịu xuống.
– Cô muốn có một số kinh nghiệm nào đó ở New York, – bà Bermudez nhã nhặn kết thúc. Chúng tôi sẽ ghi tên cô.
Carrie đứng nhìn trong lúc bà ta rút vào văn phòng.
– Địa chỉ của cô là gì? Cô gái sau quầy vẫn theo dõi cuộc nói chuyện vắn tắt.
– Bà George Wheeler, – Carrie nói và đến gần nơi cô ta viết. Cô ta ghi lại đầy đủ địa chỉ của Carrie rồi ung dung cho phép cô đi ra.
Carrie bắt gặp cảnh tương tự ở văn phòng ông Jenks, chỉ khác là ông ta nói thân mật:
– Nếu cô đã diễn ở nhà hát nào đó ở địa phương hoặc có tờ chương trình in tên cô, tôi có thể làm gì đó.
Đến nơi thứ ba, người ta hỏi:
– Cô muốn làm việc loại gì?
– Ý ông muốn nói gì ạ? – Carrie hỏi.
– Cô muốn diễn hài kịch, tạp kỹ hay ở trong dàn đồng ca?
– Tôi muốn được nhận một vai trong vở kịch, – Carrie nói.
– Được, – ông ta nói, cô sẽ phải trả giá để làm việc đó đấy.
– Bao nhiêu ạ? – Carrie nói, cô không nghĩ đến việc này từ trước, có vẻ buồn cười.
– Đấy là cô nói nhé, – ông ta trả lời sắc sảo.
Carrie tò mò nhìn ông ta. Cô không biết tiếp tục đòi hỏi này ra sao.
– Ông sẽ phân vai cho tôi nếu tôi trả tiền ư?
– Nhớ là chúng tôi không cho cô lấy lại tiền đâu.
– Ồ, – cô nói.
Người đại lý thấy đang giao dịch với người chưa hề có kinh nghiệm, vì thế nói tiếp:
– Đằng nào cô cũng phải ký quỹ năm chục đôla. Không đại lý nào cho cô ký ít hơn đâu.
Carrie nhìn thấy một khả năng.
– Cảm ơn ông, – cô nói. – Tôi sẽ suy nghĩ.
Cô dợm bước đi, rồi chợt nhớ ra.
– Liệu tôi có sớm nhận được chỗ không ạ? – Cô hỏi.
– Ờ, khó nói lắm, – ông ta nói. Có thể trong một tuần, có khi một tháng. Cô sẽ nhận được vai đầu tiên mà chúng tôi cho là cô có thể diễn được.
– Tôi hiểu, – Carrie nói và thoáng cười tỏ ra đồng ý, cô đi ra.
Người đại lý ngẫm nghĩ một lát, rồi tự nhủ: “Buồn cười thật, sao có lắm phụ nữ thèm được lên sân khấu thế”.
Carrie suy nghĩ rất lung về khoản năm chục đôla ký quỹ. “Nhỡ họ thu tiền của mình rồi không cho mình gì hết”, cô nghĩ. Cô có vài món nữ trang – một nhẫn kim cương, một cái kim gài và vài món khác. Cô sẽ có năm chục đôla, nếu cô đến gặp một chủ hiệu cầm đồ.
Hurstwood đã ở nhà trước cô. Ông chẳng bận tâm vì cô đi tìm việc lâu đến thế.
– Tốt chứ? – Ông hỏi, không dám liều hỏi tin tức.
– Hôm nay em chẳng tìm được gì, – Carrie nói và tháo găng. – Ở đâu người ta cũng đòi đặt tiền ký quỹ.
– Bao nhiêu? – Hurstwood hỏi.
– Năm chục đôla.
– Họ không muốn bất cứ thứ gì sao?
– Ồ, họ cũng như mọi người thôi. Không thể biết liệu họ có cho thứ gì sau khi đã nộp tiền cho họ.
– Anh sẽ không nộp năm chục đôla trên cơ sở như thế, – Hurstwood nói như thể ông đang quyết định, tiền trong tay ông.
– Em không biết nữa, – Carrie nói. – Em nghĩ em sẽ thử vài ông bầu xem sao.
Nghe câu đó, Hurstwood lặng đi vì kinh hoàng. Ông đu đưa một chút và cắn ngón tay. Trong tình hình bĩ cực này, dường như mọi thứ đều rất đương nhiên. Vào giai đoạn sau, ông sẽ làm tốt hơn.
