TÌM HIỂU ĐỀ BÀI
1. Thể loại: Văn giải thích.
2. Nội dung: Giải thích rõ thế nào là học tập tốt, lao động tốt và liên hệ xem đã thực hiện lời dạy thế nào?
3. Tư tưởng:Bài viết toát lên sự hiểu biết sâu sắc lời dạy của Bác Hồ và ý thức thực hiện tốt lời dạy đó.
Tư liệu: tìm đọc thêm những bài nói của Bác về giáo dục.
DÀN BÀI
A. MỞ BÀI
– Để khuyến khích thiếu niên, nhi đồng rèn luyện trở thành người tốt, bác dạy các cháu 5 điều:
– Nội dung điều 2 Bác dạy là: ‘Học tập tốt, lao động tốt’
– Chúng ta cần hiểu rõ lời Bác dạy để thực hiện.
B. THÂN BÀI
I. Giải thích:
1. Thế nào là học tập tốt?
a) Người học tập tốt có nhận thức đúng về việc học tập
– Đã là thiếu niên nhi đồng phải học tốt.
– Học tốt để có kiến thức sau này lao động xây dựng cuộc sống tốt.
b) Có phương pháp học tốt:
– Đi học đều, thực hiện nề nếp tốt.
– Học bài, làm bài đầy đủ.
– Biết học thầy, học bạn, cải tiến cách học cho có hiệu quả.
– Biết kết hợp học với lao động sản xuất.
c) Có kết quả học tập cao. (Điểm phải cao)
2. Thế nào là lao động tốt?
a) Có nhận thức tốt về lao động.
– Lao động là nhiệm vụ của mỗi người.
– Lao động của thiếu niên là làm việc nhỏ hợp với sức mình.
b) Tham gia lao động:
– Lao động tốt theo qui định của trường.
– Làm tốt việc nhà.
– Tham gia lao động công ích.
– Khi lao động vận dụng khoa học kĩ thuật và an toàn.
3. Quan hệ giữa học tập tốt, lao động tốt.
– Học tập tốt có kiến thức sẽ giúp cho lao động tốt hơn.
– Lao động tốt thì vận dụng kiến thức vào học tập sẽ tốt hơn. II.Em đã làm gì để thực hiện lời dạy trên?
(Tự liên hệ về tinh thần, kết quả thực hiện lời Bác)
C. KẾT BÀI
– Khẳng định ý nghĩa quan trọng của lời Bác dạy.
– Bài học thiếu niên phải thực hiện.
BÀI LÀM
Ai yêu các nhi đồng
Bằng Bác Hồ Chí Minh.
Câu thơ trên của Bác. Bác viết về tình Bác với các cháu thiếu niên nhi đồng yêu dấu. Yêu các cháu hơn ai hết, Bác dạy các cháu năm điều để rèn luyện toàn diện. Mỗi người, nhất là các cháu thiếu nhiên nhi đồng cần hiểu đúng, hiểu rõ từng điều Bác dạy. Bài viết này chỉ xin nói tới điều thứ hai: ‘Học tấp tốt, lao động tốt’trong năm điều Bác dạy nói trên.
Trong điều hai Bác nói hai nội dung. Nội dung đầu nói về học tập tốt. Cần hiểu thế nào là học tập tốt? Muốn học tập tốt cần phải có nhận thức đúng về việc học tập. Tuổi thiếu niên nhi đồng là tuổi học. Học tập là quyền lợi và nhiệm vụ, nhiệm vụ chính. Học tập tốt không chỉ khẳng định phẩm chất tốt của học sinh – những cháu ngoan của Bác Hồ mà quan trọng hơn là vì tương lai của đất nước. Trong bức thư gửi các cháu học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của đất nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, Bác có viết: ‘Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp được hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em’.
Hôm nay, ngồi trên ghế nhà trường, ngày mai lớn lên là ‘chủ nhân’của đất nước. Do vậy học là để làm chủ đất nước, đất nước tươi đẹp của dân tộc văn minhKhông nhận thức đúng nhiệm vụ học tập trong nhà trường sẽ khó có kết quả. Có nhận thức đúng chưa đủ! Học tập tốt là phải có phương pháp học tập khoa học. Thực hiện đúng nội quy nề nếp học tập của trường. Đi học đều, học bài làm bài đầy đủ. Biết học ở trường, ở nhà, ở ngoài xã hội. Biết học thầy, học bạn, học nhân dân. Mỗi môn học có đặc điểm riêng nên phải có phương pháp học từng bộ môn một. Mỗi học sinh có điều kiện hoàn cảnh riêng nên phải có thời gian biểu học tập. Để học có hiệu suất cao, phải có góc học tập ởgia đình. Người học tốt, kết quả học tập phải cao, đồng thời phải vận dụng kiến thức đã học vào thực tế để củng cố và mỡ rộng tri thức của mình. Trong thực tế, những học sinh đoạt giải các cuộc thi toán, vật lí, tin học quốc tế của nước ta là những học sinh học tập tốt.
Nội dung sau trong điều thứ hai Bác nêu lên là: Lao động tốt. Lao động là quyền lợi, nghĩa vụ của mỗi người. Công việc lao động, chủ yếu trong đời người là khi trưởng thành, còn trẻ và có sức khoẻ. Ở tuổi thiếu niên nhi đồng học tập là lao động. Nội dung lao động Bác nói ở đây là các em tham gia vào những công việc nhỏ, vừa để làm quen với lao động vừa góp sức làm cho xã hội tốt đẹp hơn: ‘Tuổi nhỏ làm việc nhỏ Tuỳ theo sức của mình… ‘
Lao động tốt là tham gia những việc nhỏ trong quy định của trường học. Làm trực nhật, trồng cây, lao động thí nghiệm thực hành, lao động hướng nghiệp, lao động công ích xã hội. Lao động tốt là tích cực chủ động tham gia các công việc phụ trong gia đình: Làm vệ sinh nhà cửa, nấu ăn, chăm sóc vườn tược. Một thiếu niên lao động tốt là biết lao động có kết quả cao. Trong lao động, đảm bảo an toàn tuyệt đối, đồng thời biết vận dụng kiến thức đã học làm cho năng suất lao động cao hơn.
Trong điều dạy thứ hai có hai nội dung. Học tập tốt, lao động tốt… Hai nội dung này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Học tập tốt sẽ có kiến thức tốt giúp cho việc lao động tốt hơn. Ngược lại, lao động tốt có kinh nghiệm, vốn sống thực tế giúp cho việc học tập có kết quả cao hơn. Cả hai nội dung đều quan trọng và đều phải thực hiện tốt. Thực hiện tốt cả hai điều là chuẩn bị tốt cho tương lai của mình.
‘Học tập tốt, lao động tốt’ là một trong năm điều Bác Hồ dạy thiếu niên nhi đồng. Thực hiện điều này, đòi hỏi nỗ lực lớn bởi việc học, lao động để có trí thức tốt cho ngày mai không phải là việc dễ dàng. Tuy nhiên, cần hiểu rằng phải thực hiện tốt cả năm điều Bác dạy mới phát triển toàn diện, mới xứng đáng là cháu ngoan Bác Hồ.
