Tiếng bước chân vang lên ở gần cửa ra vào, và quận chúa Betxi biết đó là Anna, liền nhìn Vronxki. Chàng chăm chú nhìn ra cửa và mặt chàng chợt biến sắc lạ thường. Chàng ngắm người thiếu phụ mới đến vẻ vừa vui sướng, vừa khẩn khoản, rụt rè, và chàng từ từ đứng dậy khỏi ghế. Anna bước vào. Như thương lệ, rất thẳng người, với bước đi nhẹ nhàng, quả quyết và nhanh nhẹn khiến nàng khác hẳn những phụ nữ khác trong giới thượng lưu, nàng đi qua cái khoảng cách ngăn nàng với nữ chủ nhân, bắt tay và mỉm cười với bà ta, rồi vẫn với nụ cười đó, quay lại phía Vronxki. Vronxki cúi rạp người xuống và nhấc ghế mời nàng ngồi.
Nàng chỉ nghiêng đầu đáp lại chàng, đỏ mặt lên và cau mày.
Nhưng sau khi nhanh nhẹn gật đầu chào những người quen và bắt những bàn tay chìa ra, nàng lập tức quay lại phía nữ chủ nhân:
– Tôi vừa đến nhà nữ bá tước Lidia; tôi muốn tới đây sớm hơn, nhưng bị giữ lại. Có ông John 1 ở nhà bà ta. Ông ta là người rất đặc sắc.
– à! Ông giáo sĩ ấy phải không?
– Vâng, ông ta kể chuyện về đời sống ở ấn Độ rất hấp dẫn.
Câu chuyện bị đứt quãng vì có nàng đến, giờ lại chập chờn như ngọn lửa một cây đèn bị thổi.
– Ông John? à phải, ông John! Tôi có gặp ông ta rồi. Ông ta nói giỏi lắm. Bà Vlaxiêva đã mê tít ông ta.
– Có thực là cô em út Vlaxiêva kết hôn với Tôpốp không?
– Phải, người ta nói việc đó quyết định rồi.
– Tôi ngạc nhiên là đôi bên cha mẹ lại bằng lòng. Hình như họ yêu nhau say mê lắm.
– Yêu say mê à? ở đâu ra những ý nghĩ từ trước thời hồng thuỷ ấy?
Ai còn nói đến tình yêu say mê ở thời buổi này nữa? – bà vợ đại sứ nói.
– Biết làm thế nào? Cái kiểu lỗi thời ngu ngốc đó vẫn không chịu mất đi, – Vronxki nói.
– Ai muốn theo lối ấy thì mặc kệ họ. Tôi chỉ biết những cuộc hôn nhân sung sướng duy nhất là hôn nhân theo lý trí.
– Phải, nhưng cái hạnh phúc đó lại thường hay tan ra khói, đúng lúc xuất hiện cái tình yêu say mê mà người ta phủ nhận, – Vronxki nói.
– Nhưng người ta chỉ nhắc đến hôn nhân theo lý trí khi nào cả đôi bên đã tận hưởng mọi thú điên cuồng của tuổi trẻ. Như bệnh sốt phát ban ấy, ta phải trải qua cái đó đã mới được.
– Trong trường hợp đó, ta phải học tiêm chủng ái tình một cách nhân tạo như chủng đậu ấy.
– Hồi còn trẻ, tôi có mê một ca sĩ nhà thờ, – quận chúa Miarcaia nói. – Tôi không rõ cái đó liệu có ích gì cho tôi không.
– Không, không nói đùa đâu, tôi cho là muốn hiểu được tình yêu , phải lầm lẫn đã, rồi sau đó mới tìm được ra con đường thẳng, – quận chúa Betxi nói.
– Ngay cả sau khi đã kết hôn rồi à? – bà vợ đại sứ hỏi, giọng châm biếm.
– “Biết hối hận thì không bao giờ muộn”, – nhà ngoại giao nói, đọc câu tục ngữ Anh.
– Đúng thế, – Betxi 2 cãi lại, – phải lầm lẫn rồi mới sửa chữa được.
Chị nghĩ thế nào? – bà quay lại hỏi Anna, nàng đang nghe chuyện, đôi môi thoáng mỉm cười.
– Tôi nghĩ là, – Anna nói, tay mân mê nghịch chiếc găng vừa rút ra, – tôi nghĩ là… có bao nhiêu đầu thì có bấy nhiêu ý kiến, nghĩa là: có bao nhiêu trái tim thì có bấy nhiêu cách yêu đương.
Vronxki nhìn Anna và tim chàng như ngừng lại, chờ đợi điều nàng sắp nói. Chàng thở phào như thoát nạn khi nàng đã nói những lời đó.
Anna đột nhiên nói với chàng:
– Tôi vừa nhận được thư ở Moxcva. Họ cho biết là Kitti Serbatxki bị ốm nặng.
– Thực ạ? – Vronxki cau mày nói.
Anna nghiêm khắc nhìn chàng.
– Việc đó không làm ông quan tâm à?
– Trái lại, quan tâm lắm chứ! Tôi có thể biết đích xác là họ đã viết cho bà như thế nào không? – chàng hỏi.
Anna đứng dậy và đến gần Betxi.
– Xin chị ly trà, – nàng nói và đứng lại sau ghế tựa của bạn.
Trong khi Betxi rót trà, Vronxki đến cạnh Anna.
– Họ viết gì cho bà? – chàng nhắc lại.
– Tôi thường tự nhủ đàn ông không hiểu thế nào là cao thượng cả, mặc dù họ vẫn luôn miệng nói tới điều đó, – Anna nói, không trả lời vào câu chàng hỏi. – Đã từ lâu tôi muốn nói với ông điều đó, – nàng nói thêm và bước đi vài bước, ngồi xuống gần một góc chất đầy những tập ảnh.
– Tôi không hiểu thật rõ ý nghĩa lời bà nói, – chàng nói và đưa nàng ly trà.
Nàng đưa mắt nhìn sang đi văng ở cạnh; chàng lập tức ngồi xuống.
– Vâng, tôi muốn nói với ông điều đó, – nàng nói, không nhìn chàng: – ông đã hành động sai lầm, rất sai lầm.
– Bà tưởng tôi không biết hay sao? Nhưng mà lỗi tại ai?
– Tại sao ông lại nói với tôi như vậy? – nàng nói và nghiêm khắc nhìn chàng.
– Bà biết rồi đấy, – chàng mạnh dạn trả lời, nhìn lại không chớp mắt.
Chính nàng đâm ra bối rối.
– Điều đó chỉ chứng tỏ ông không có tim, – nàng nói. Nhưng cái nhìn lại nói nàng biết chàng có một trái tim và chính vì thế đâm sợ chàng.
– Điều bà vừa nhắc tới là một sự lầm lẫn chứ không phải tình yêu.
– Ông nên nhớ là tôi đã cấm ông không được nói tới chữ đó, cái chữ kinh khủng đó, – Anna rùng mình nói; nhưng, ngay khi ấy, nàng cảm thấy chỉ bằng một chữ cấm đó, nàng đã tỏ ra tự thừa nhận mình có một số quyền lực đối với chàng, và do đó càng khuyến khích chàng thổ lộ tình yêu. – Đã từ lâu tôi muốn nói với ông điều đó, – nàng lại nói và nhìn chàng quả quyết, trong khi đôi má ửng đỏ; – hôm nay, tôi chủ tâm đến đây vì biết sẽ gặp ông. Tôi đến để nói với ông rằng việc này phải chấm dứt. Tôi chưa bao giờ phải hổ thẹn trước mặt ai cả, thế mà ông đã buộc tôi cảm thấy mình có lỗi.
Chàng nhìn nàng và sửng sốt trước vẻ đẹp tinh thần mới mẻ của bộ mặt nàng.
– Bà muốn tôi phải làm gì? – chàng hỏi gọn lỏn, giọng nghiêm chỉnh.
– Tôi muốn ông quay về Moxcva xin lỗi Kitti, – nàng nói.
– Bà không muốn thế đâu, – chàng trả lời.
Chàng thấy nàng đã nói điều nàng ép mình phải nói, chứ không phải điều muốn nói.
– Nếu quả thực ông yêu tôi như lời ông nói, thì xin ông để cho tôi được yên, – nàng thầm thì nói.
Mặt Vronxki ngời sáng lên.
– Bà không biết bà là cả cuộc đời tôi hay sao? Nhưng tôi không có cách nào và cũng không thể nào để bà yên được. Trọn vẹn cả cuộc đời tôi, tình yêu của tôi, tôi dâng bà… vâng. Tôi không thể nghĩ đến bà và đến tôi riêng rẽ được. Trước mắt tôi, bà và tôi, chúng ta chỉ là một.
Tôi nhìn thấy một khả năng thất vọng, đau khổ… hoặc tôi nhìn thấy một khả năng hạnh phúc, mà là niềm hạnh phúc to lớn biết bao!… Có thật là không thể thực hiện được chăng? – chàng nói thêm, chỉ khẽ mấp máy đôi môi; nhưng nàng đã nghe thấy.
Nàng lấy hết sức lực tinh thần để nói điều cần nói; nhưng đáng lẽ phải thốt ra điều đó thì nàng lại nhìn chàng bằng con mắt đầy yêu thương và không trả lời gì.
“Thế là thành công rồi! chàng vui sướng thầm nghĩ. Trong khi mình bắt đầu thất vọng, đã tưởng tất cả chuyện này đều không đi đến đâu! Nàng yêu ta. Nàng đã thú nhận với ta!”.
– Xin ông cứ làm như vậy cho tôi, đừng bao giờ nói với tôi như thế nữa; nếu được như vậy thì chúng ta còn là bạn tốt với nhau, – nàng nói, nhưng cái nhìn lại nói khác hẳn.
– Bà cũng thừa biết chúng ta sẽ không bao giờ là bạn với nhau cả.
Chúng ta sẽ là những người sung sướng nhất hoặc đau khổ nhất? Cái đó tuỳ bà quyết định.
Nàng muốn nói điều gì đó, nhưng chàng ngắt lời:
– Tôi chỉ xin bà mỗi một điều là được quyền hy vọng và đau khổ như giờ phút này; nếu không thể được, xin bà cứ ra lệnh cho tôi đi biệt tăm, tôi sẽ đi ngay. Bà sẽ không thấy tôi nữa, nếu sự có mặt của tôi làm bà phiền lòng.
– Tôi không muốn đuổi ông.
– Nếu thế xin bà đừng thay đổi gì cả. Cứ để mọi việc y nguyên như thế, – chàng nói giọng run run. – Ông chồng bà đã đến!
Quả vậy, trong lúc đó, Alecxei Alecxandrovitr đang đi vào phòng khách, bước chân nặng nề và lặng lẽ.
Ông nhìn vợ và Vronxki, đến gần nữ chủ nhân và sau khi ngồi xuống cạnh bàn trà, ông cất cái giọng rề rà, bao giờ cũng rành rọt bắt đầu nói, với vẻ châm biếm thường lệ.
– Tao đàn Rambouillet 3 của bà đã đủ mặt rồi, – ông nhìn mọi người và nói. – Đầy đủ cả Tố nữ lẫn nàng Thơ!
Nhưng quận chúa Betxi không chịu nổi giọng mỉa mai đó, sneering 4, như bà thường gọi. Với tư cách là chủ nhân lịch thiệp, bà lập tức lái ông ta nói sang một vấn đề nghiêm túc: luật cưỡng bách tòng quân. Alecxei Alecxandrovitr bị lôi cuốn ngay vào chuyện và bênh vực đạo luật mới chống lại sự công kích của quận chúa Betxi.
Vronxki và Anna vẫn ngồi cạnh chiếc bàn con.
– Thế kia có chướng mắt không, – một bà thì thầm nói, đưa mắt ra hiệu chỉ Vronxki, Anna và ông chồng.
– Tôi đã bảo với các bà như thế mà, – bà bạn của Anna trả lời.
Không phải chỉ riêng các bà đó, mà hầu hết các khách có mặt, kể cả quận chúa Miarcaia lẫn bản thân Betxi, đều nhiều lần đưa mắt nhìn hai người đã ngồi tách xa khỏi đám đông, như để khỏi bị quấy rầy. Alecxei Alecxandrovitr là người duy nhất không nhìn họ và không lãng khỏi câu chuyện lý thú ông đã bập vào.
Nhận thấy ấn tượng xấu đó đối với các vị khách, quận chúa Betxi để người khác thay mình tiếp Alecxei Alecxandrovitr và đến gần Anna.
– Tôi bao giờ cũng khâm phục cách nói năng rõ ràng và chính xác của chồng chị, – bà ta nói. – Khi anh ấy nói thì những quan điểm cao siêu nhất cũng trở thành dễ hiểu đối với tôi.
– ồ vâng! – Anna nói, vẻ mặt rạng rỡ hạnh phúc và tuyệt nhiên không hiểu Betxi vừa nói với mình những gì. Nàng trở lại bên chiếc bàn lớn và tham gia vào câu chuyện chung.
Sau khi ngồi lại chơi nửa giờ, Alecxei Alecxandrovitr đến bên vợ rủ cùng về, nhưng nàng không nhìn chồng, chỉ trả lời mình ở lại ăn tối.
Alecxei Alecxandrovitr cúi đầu chào và đi ra.
Lão xà ích nhà Carenin, một người Tacta to béo mặc áo vét da, chật vật kìm con ngựa xám phụ bị rét cóng đang chồm lên trước bậc thềm. Một người hầu giữ cửa xe. Gã gác cổng đứng coi cửa ra vào mở rộng. Anna Arcadievna đưa bàn tay run rẩy gỡ viền ren cổ tay áo mắc vào khóa cài áo choàng lót lông, và cúi đầu sung sướng lắng nghe những lời Vronxki nói với mình lúc đưa tiễn.
– Bà không hề nói gì hết, đúng thế, và tôi cũng không đòi hỏi gì cả, – chàng nói, – nhưng bà cũng biết điều tôi cần thiết không phải là tình bạn: đối với tôi, niềm hạnh phúc duy nhất của cuộc sống chứa đựng trong cái chữ mà bà rất ghét… tình yêu…
– Tình yêu, – nàng thong thả nhắc lại, như nói với riêng mình và đúng lúc gỡ được đường ren ra, nàng đột nhiên nói thêm: – tôi không ưa cái chữ đó, chính vì nó chứa đựng quá nhiều ý nghĩa đối với tôi, nặng nghĩa hơn ông có thể hình dung nổi rất nhiều, – và nàng nhìn thẳng vào mặt chàng: – Tạm biệt!
Nàng chìa tay cho chàng bắt, rồi mềm mại và nhanh nhẹn, đi qua trước mặt gã gác cổng và biến vào trong xe.
Cái nhìn và cái bắt tay của nàng đã đốt cháy Vronxki. Chàng hôn lòng bàn tay mình vào chỗ nàng đã chạm vào và sung sướng trở về nhà, với niềm tin tưởng là tối đó đã đưa chàng tới gần mục đích hơn cả hai tháng trước.
— —— —— —— ——-
1 Trong bản Pháp văn dùng chữ “sir” chứng tỏ John là người Anh.
2 Bản Pháp văn của Sylvic Luneau (tức là bản chúng tôi sử dụng để dịch) chỗ này dịch lầm là Vronxki.
Chúng tôi đối chiếu nguyên bản tiếng Nga sửa lại.
3 Lâu đài “Rambouillet” xây dựng ở Pari, theo dự án của nữ hầu tước Rambouillet (1588 – 1665) là nơi tụ tập của giới quý phái. Giới này đã ảnh hưởng khá tốt đến việc kiện toàn ngôn ngữ và sự tiến bộ của văn học Pháp từ năm 1620 đến 1665.
4 Tiếng Anh trong nguyên bản: giễu cợt.
