Gã xà ích dừng ngựa và nhìn sang bên phải, về phía cánh đồng lúa loã mạch có toán nông dân đang ngồi cạnh một chiếc xe tải. Người thủ hạ định nhảy xuống khỏi ghế nhưng lại thay đổi ý kiến, và hách dịch quát gọi một nông dân, vẫy bác lại gần. Cơn gió nhẹ, lúc đi đường còn thấy hây hẩy, giờ tắt hẳn khi họ dừng lại; ruồi trâu sà đến bâu chi chít vào bầy ngựa đầm đìa mồi hôi đang tức tối xua chúng đi. Tiếng lưỡi hái lanh tanh bên xe tải bỗng ngừng bặt. Một nông dân đứng lên và lại gần cỗ xe ngựa.
– Thế nào, anh mọc rễ ra đấy à! – Người thủ hạ cất giọng cáu kỉnh quát bác nông dân đang thong thả tiến đến, đôi chân đất bước trên con đường gồ ghề và khô nẻ. – Anh có đến hay không?
Người đó – một ông già tóc xoăn chít bằng dây vỏ cây, lưng còng đen xạm mồ hôi – vội rảo bước đến chỗ xe đỗ và vịn bàn tay rám nắng vào cái chắn bùn.
– Vozđvijenxcoie, nhà các quan chủ ư? Nhà bá tước à? – lão nhắc lại – Chỉ việc leo lên cái dốc kia rồi rẽ tay trái là vào ngay lối đi và tới nơi thôi. Các vị muốn gặp ai? Đích thân bá tước à?
– Họ có nhà không, hở bác? – Đarya Alecxandrovna nói, không chỉ đích danh ai vì bà không biết hỏi lão nông dân này về Anna như thế nào cho phải.
– Chắc là có, – lão vừa nói vừa lạch bạch dậm bước tại chỗ, làm hằn vết chân trần năm ngón trên lớp bụi đường. – Tôi chắc có, – lão nhắc lại, rõ ràng muốn kể lể dài dòng hơn. – Mới hôm qua, họ còn có khách. Họ toàn tiếp khách sang… Chú mày muốn gì chứ? – lão vừa hỏi vừa quay về phía một gã thanh niên ngồi cạnh xe tải đang lớn tiếng nói với lão. à, phải rồi! Lúc nãy, họ cưỡi ngựa qua đây để đến xem máy gặt. Bây giờ, hẳn họ về nhà rồi. Thế các vị ở đâu đến?
– Ồ xa lắm, – gã xà ích vừa nói vừa trèo lên ghế.
– Vậy thì cũng không bao xa nữa phải không?
– Thì tôi đã bảo chú là đến nơi rồi mà. Chú cứ đi quá cái dốc… – ông lão vừa nói vừa lấy ngón tay gõ gõ vào cái chắn bùn.
Đến lượt một nông dân trẻ tuổi lực lưỡng tiến lại gần.
– Liệu đến khi gặt lúa về có việc làm không? – anh ta hỏi.
– Lão không biết, anh bạn trẻ ạ.
– Thế là chú hiểu rồi đấy, chú rẽ sang trái là vào đúng ngay đó, – lão nông dân nói, rõ ràng miễn cưỡng phải chia tay giữa lúc còn muốn chuyện gẫu thêm lát nữa.
Gã xà ích khẽ quất đàn ngựa nhưng vừa đi vào đường rẽ, lão nông dân đã lớn tiếng gọi họ:
– Dừng lại! Này, anh bạn, dừng lại! – có tiếng hai người kêu. Gã xà ích làm theo.
– Họ kia rồi! Kia kìa! – lão nông dân kêu to.
– Họ đi cả đoàn! – lão nói tiếp và chỉ bốn người cưỡi ngựa cùng một chiếc xe ghế dài đang tiến lại gần đường cái. Đó là Vronxki, gã giô kê, Anna và Vexlovxki cưỡi ngựa, quận chúa Vacvara và Xvyajxki ngồi xe. Họ đi xem những máy gặt mới mua hoạt động ra sao.
Khi cỗ xe dừng lại (1), các kị sĩ bèn cho ngựa đi bước một. Anna cùng Vexlovxki đến trước tiên. Nàng cưỡi một con ngựa Anh nòi “cóp”(2), tầm vóc trung bình, chắc nịch, đuôi ngắn và bờm xén, ung dung tiến lại. Cái đầu xinh xắn đội mũ đứng thành loà xoà những búp tóc đen nhánh, đôi vai tròn trặn, thân hình bó gọn trong xiêm áo nữ kị sĩ màu đen cùng dáng ngồi ngựa bình tĩnh và duyên dáng của nàng khiến Đôly ngỡ ngàng.
Thoạt đầu, bà thấy Anna cưỡi ngựa khí khó coi. Trong ý nghĩ Đarya Alecxandrovna, việc phụ nữ cưỡi ngựa là một kiểu làm đỏm trẻ trung và phóng túng mà bà cho là không hợp với tình cảnh hiện tại của Anna; nhưng khi nhìn gần nàng, bà lập tức thay đổi ý kiến. Trong cả tư thế, y phục lẫn cử chỉ của Anna, mọi nét đều thanh lịch mà vẫn bình dị, điềm đạm và đường hoàng đến mức không có gì để tự nhiên hơn.
Bên cạnh Anna, trên một con ngựa kị binh màu xám rất hăng, Vaxya Vexlovxki đầu đội mũ nồi Ecot, phất phơ những dải băng, hai bắp chân to tướng duỗi thẳng ra đằng trước, ngạo nghễ đi tới, và Đarya Alecxandrovna không thể nén được một nụ cười tinh quái khi nhận ra anh ta.
Vronxki đi sau hai người. Chàng cưỡi một con ngựa nòi màu hồng nâu rõ ràng bị khích động trong lúc phóng nước đại. Chàng giật dây cương ghìm nó lại. Tiếp đến một Gã nhỏ bé mặc quần áo giôkê. Theo sau các kị sĩ là Xvyajxki và quận chúa ngồi trong cỗ xe ghế dài mới tinh do một con ngựa đen khoẻ mạnh kéo.
Mặt Anna ngời lên một nụ cười sung sướng khi nàng nhận ra Đôly trong cái dáng dấp nhỏ bé nép trong góc cỗ xe ngựa cũ kĩ. Nàng reo lên, giật thót mình trên yên ngựa và giục ngựa phi tới. Đến ngang tầm xe, nàng nhảy xuống không cần ai đỡ, và vén cao váy nữ kị binh, nàng chạy tới Đôly.
– Quả đúng như em đoán, nhưng em vẫn chưa dám tin là thực. Thật vui quá! Chao, chị không thể tưởng tượng là em sung sướng biết bao, – nàng nói, lúc áp mặt vào mặt Đôly mà hôn, lúc nhích ra, mỉm cười ngắm bà. – Alêxây, anh hãy xem này, hạnh phúc biết bao! – nàng vừa nói vừa ngảnh về phía Vronxki lúc đó đã xuống ngựa và đang đi lại chỗ họ.
Sau khi ngả chiếc mũ đứng thành màu xám ra chào, Vronxki đến bên Đôly.
– Chị đến chơi thế này, chúng tôi rất vui sướng, chàng nói nhấn mạnh từng tiếng thốt ra và mỉm cười để lộ hàm răng trắng khoẻ mạnh Vaxya Vexlovxki không xuống ngựa, ngả mũ chào bà khách mới tới và vui vẻ vẫy mũ trên đầu.
– Đó là quận chúa Vacvara, – Anna nói để trả lời cái nhìn dò hỏi của Đôly khi chiếc xe ghế dài tới gần.
– À! – Đôly nói, và mặt bà bất giác lộ vẻ khó chịu.
Quận chúa Vacvara là một bà cô chồng; bà biết bà ta từ lâu và vẫn coi khinh. Bà biết suốt đời quận chúa Vacvara chỉ ăn bám những bà con giầu có; việc bà hiện sống ở nhà Vronxki, vốn chẳng có họ hàng gì khiến Đôly thấy nhục cho gia đình nhà chồng. Anna nhận thấy vẻ mặt đó của Đôly; nàng bối rối, đỏ mặt, buông váy xuống và vướng chân vào đó.
Đarya Alecxandrovna đến bên xe ghế dài và lạnh lùng chào quận chúa. Bà cũng quen Xvyajxki. Ông này hỏi thăm sức khoẻ anh bạn độc đáo cùng cô vợ trẻ(3) và sau khi nhìn thoáng chiếc xe cũ kĩ với cỗ ngựa thắng xộc xệch cùng những chắn bùn vá víu, ông bèn mời các bà lên xe ghế dài.
– Còn tôi thì đi xe này, – ông nói. – Con ngựa này thuần tính và quận chúa lái khéo lắm.
– Không, ông cứ ngồi đấy, Anna vừa tới chỗ họ bèn nói, – hai chúng tôi sẽ đi xe đó. Và nàng khoác tay Đôly kéo đi.
Đarya Alecxandrovna choáng mắt vì cỗ xe sang trọng đàn ngựa đẹp đẽ và những bộ mặt thanh lịch và rờ rỡ vây quanh bà. Nhưng bà ngạc nhiên nhất về sự thay đổi ở nàng Anna yêu quý và thân thuộc. Một phụ nữ khác, ít chú tâm hơn, trước đây chưa biết Anna và nhất là chưa từng băn khoăn với những ý nghĩ đã khuấy động tâm hồn Đarya Alecxandrovna trên đường tới đây, ắt sẽ không nhận thấy có gì đặc biệt ở Anna. Nhưng Đôly thì sửng sốt về cái đẹp thoáng qua chỉ lộ ra ở người phụ nữ trong những phút yêu đương, mà lúc này bà thấy trên mặt Anna. Mọi nét trên mặt nàng: từ những lúm đồng tiền hằn rõ trên má và trên cằm, từ nếp môi đến nụ cười như phảng phất bay quanh mặt, từ ánh mắt, cử chỉ duyên dáng và nhanh nhẹn, giọng nói đầy đặn, cho đến cả cái cách nàng trả lời Vronxki nửa bực dọc nửa thân mật, khi anh ta xin phép cưỡi con ngựa của nàng, luyện cho nó phi chân phải, tất cả đều quyến rũ vô cùng; hình như nàng cũng biết thế và lấy làm vui thích. Ngồi lên xe rồi, hai người đột nhiên thấy lúng túng. Anna ngượng nghịu dưới con mắt chăm chú, dò hỏi của Đôly đăm đăm nhìn nàng. Về phía Đôly, sau câu nói của Xvyajxki, bà đâm xấu hổ vì cỗ xe cũ kĩ đầy bụi mà Anna đã lên ngồi cùng. Gã xà ích Filip và người thủ hạ cũng có cảm giác đó. Anh chàng thủ hạ, để che giấu nỗi bối rối của mình, cứ xun xoe với các bà, nhưng gã xà ích Filip thì lộ vẻ hầm hầm và chuẩn bị tư tưởng không để cái hào nhoáng kia làm loá mắt. Gã cười mỉa con ngựa đen nhánh và cả quyết trong thâm tâm rằng cái thứ ngựa như thế giỏi lắm chỉ thắng vào xe ghế dài để đi “du ngạn”(4) là tốt, chứ không bao giờ chạy nổi một mạch bốn mươi dặm giữa trời nóng nực.
Đám nông dân ngồi quanh xe tải đứng dậy cả và vừa tò mò ngắm cuộc gặp gỡ vừa bàn tán:
– Họ hài lòng lắm, đã lâu chưa gặp nhau mà, – ông lão tóc xoăn buộc dây vỏ cây nói.
– Này, bác Ghêraximôp, giá được con ngựa giống đen kia mà chở cỏ về thì được việc quá, hẳn là chẳng lâu la gì!
– Ô! Xem kìa, có phải là một phụ nữ mặc quần không? – một người trong bọn chỉ Vaxya Vexlovxki đang cưỡi con ngựa có bộ yên dùng cho phụ nữ.
– Không phải, đàn ông đấy chứ. Chú xem, anh ta nhẩy lên nhẹ nhàng thế kia mà!
– Thế nào, các cậu, ta không ngủ trưa à?
– Đến giờ rồi! – ông lão nói và liếc nhìn mặt trời. – Quá trưa rồi đấy. Cầm hái làm đi!
Chú thích:
(1) Đây chỉ cỗ xe của Đôly
(2) Loại ngựa cưỡi chân ngắn, thân mập
(3) Chỉ vợ chồng Lêvin
(4) Bản tiếng Pháp là “promenage”. Chính là là “promenade” (dạo chơi) nhưng gã xà ích nói sai. Chúng tôi tạm dịch là “du ngạn” (do chữ “du ngoạn” đọc chệch đi)
