Xvyajxki khoác tay Levin kéo về phía nhóm bạn.
Lần này, chàng không thể tránh được Vronxki. Anh ta đứng với Stepan Ackađich cùng Xergei Ivanovich và nhìn đúng về phía Levin.
– Rất hân hạnh. Hình như tôi đã được may mắn gặp ngài… Ở nhà quận công phu nhân Tsecbaxcaia thì phải, – chàng nói và bắt tay Levin.
– Vâng, tôi rất nhớ cuộc gặp gỡ của chúng ta, – Levin nói. Chàng bỗng đỏ mặt và lập tức quay sang nói chuyện với ông anh.
Vronxki khẽ mỉm cười và tiếp tục câu chuyện với Xvyajxki; rõ ràng chàng chẳng muốn bắt chuyện với Levin chút nào; nhưng Levin trong khi nói chuyện với anh trai, chốc chốc lại liếc nhìn Vronxki, tự hỏi xem nên nói gì để sửa chữa lại thái độ bất lịch sự của mình.
– Tình hình tiến triển đến đâu rồi? – chàng quay lại Xvyajxki và Vronxki, hỏi.
– Vẫn chuyện Xnietkov thôi, phải làm sao để ông ta hoặc rút lui hoặc ra tranh cử, – Xvyajxki đáp.
– Vậy ông ta có ra tranh cử không?
– Nói cho đúng thì chẳng ra không mà cũng chẳng ra có, – Vronxki đáp.
– Nếu ông ta rút lui thì ai sẽ ra ứng cử thay? – Levin hỏi và thỉnh thoảng lại liếc nhìn Vronxki.
– Ai muốn thì cứ việc, – Xvyajxki nói.
– Anh chăng? – Levin hỏi.
– Nhất định không phải tôi rồi, – Xvyajxki bối rối nói và e ngại nhìn ông chanh chua đang đứng cạnh Xergei Ivanovich.
– Vậy thì ai? Neviedovxki chăng? – Levin nói, cảm thấy bối rối.
Nhưng nói thế lại càng hỏng. Vì cả Neviedovxki và Xvyajxki, cả đều là ứng cử viên.
– Không khi nào! – ông chanh chua trả lời.
Đó chính là Neviedovxki. Xvyajxki giới thiệu ông ta với Levin.
– Hình như cả anh cũng bị chuyện này kích thích phải không? – Stepan Ackađich vừa nói, vừa nháy mắt với Vronxki.
– Việc này cũng giống như đua ngựa. Có thể đánh cá được đấy.
– Phải, thật là lôi cuốn, – Vronxki nói. – Khi đã bắt đầu muốn đi đến cùng. Đấu tranh mà! – chàng cau mày nói và đôi lưỡng quyền rắn rỏi hóp lại.
– Xvyajxki thật là nhà chiến thuật cừ khôi! Với ông ta, mọi sự đều rõ ràng.
– À phải! – Vronxki nói, vẻ lơ đãng.
Im lặng một lúc, trong khi đó Vronxki – dù sao cũng phải chú mục vào một cái gì – ngắm Levin, từ chân, đồng phục, lên đến mặt và nhận thấy đôi mắt buồn bã của Levin đăm đăm nhìn mình, chàng nói cho có chuyện:
– Làm sao ông ở nông thôn suốt năm mà không làm thẩm phán hoà giải? Tôi không thấy ông mang đồng phục thẩm phán hoà giải.
– Vì tôi cho toà án hoà giải là một tổ chức ngu xuẩn, – Levin trả lời, vẻ u ám, từ nãy chàng vẫn chờ dịp nói chuyện với Vronxki để làm dịu bớt sự thô kệch lúc đầu của mình.
– Trái lại, tôi không tin là thế, – Vronxki nói với một vẻ ngạc nhiên bình thản.
– Đó là một thứ trò chơi, – Levin ngắt lời chàng. – Chúng ta không cần đến thẩm phán hoà giải. Trong suốt tám năm, tôi không gặp vụ tố tụng nào. Và khi gặp thì việc xét xử lại trái với lương tri. Thẩm phán hoà giải ở cách ấp của tôi bốn mươi dặm. Vì một việc chỉ đáng hai rúp mà phải cử người thay quyền mình tốn mười lăm rúp.
Và chàng kể chuyện một nông dân đánh cắp bột ở nhà người xay bột và khi bị chửi là đồ ăn trộm, anh ta bèn đệ đơn kiện người kia là vu cáo. Toàn cộ câu chuyện thật ngớ ngẩn, không đúng chỗ và trong khi nói, chính bản thân Levin cũng thấy thế.
– Thật là độc đáo! – Stepan Ackađich nói với nụ cười ngọt như mía lùi tươi tắn nhất của ông. Ta đi chăng? Hình như đang tiến hành đầu phiếu đấy. Và họ chia tay.
– Tôi thật không hiểu, – Xergei Ivanovich nói, ông đã để ý tới lời lẽ vụng dại của em trai, – tôi không hiểu sao chú lại mất ý thức chính trị đến mức ấy. Đó là thiếu sót chung của người Nga chúng ta. Ông đại biểu quý tộc là kẻ địch, thì chú lại đánh bạn mày tao chi tớ và yêu cầu ông ấy đệ đơn ứng cử. Còn bá tước Vronxki… chẳng phải tôi muốn kết thân với anh ta đâu, tôi đã từ chối lời anh ta mời dự tiệc, nhưng anh ta đứng về phe mình, tại sao lại biến anh ta thành thù địch? Tiếp đó, chú lại hỏi Neviedovxki có ra tranh cử không. Ai lại làm thế bao giờ.
– Chao! Tôi chẳng hiểu gì cả! Toàn chuyện tầm phơ hết, Levin cau có trả lời.
– Chú nói đó là chuyện tầm phơ, nhưng khi dính vào là chú làm rối tinh lên.
Levin lặng thinh và họ cùng sang phòng họp lớn.
Vị đại biểu quý tộc tỉnh vẫn quyết định tái cử tuy cảm thấy người ta đang âm mưu chơi ông một vố và không phải tất cả đều tán thành đề cử ông. Yên lặng trong phòng họp và viên thư kí cất giọng to tát, rành rọt thông báo đại uý cận vệ Mikhain Stepanovich Xnietcov ra ứng cử đại biểu quý tộc tỉnh.
Các đại biểu quận rời bàn mình để lên ngồi vào bàn danh dự có đĩa đựng phiếu và cuộc bầu cử bắt đầu.
– Bên phải! – Stepan Ackađich thì thầm nhắc Levin khi họ tới gần bàn. Nhưng Levin quên khuấy những điều giảng giải, và e rằng Stepan Ackađich đã nhắc lầm. Xnietcov há chẳng phải là địch thủ sao? Khi tiến đến hòm phiếu, chàng cầm phiếu trong tay phải, nhưng lại tự nhủ mình nhầm và đến phút cuối, chuyển nó sang tay trái. Một người lão luyện đứng cạnh hòm phiếu, chỉ cần thấy khuỷu tay cử động là đủ đoán được phiếu bỏ sang bên nào, y cau mày, vẻ không bằng lòng. Lần này, thậm chí y không cần đến sự tinh tường đó cũng vẫn thấy.
Tất cả im lặng và người ta nghe thấy tiếng kiểm phiếu. Tiếp đó, một giọng lẻ loi tuyên bố số phiếu thuận và phiếu chống. Vị đại biểu được bầu với đại đa số phiếu. Có tiếng ồn ào, mọi người bổ về phía cử ra vào. Xnietcov bước vào và lớp quý tộc xúm quanh chúc mừng ông.
– Vậy bây giờ là xong phải không? – Levin hỏi Xergei Ivanovich.
– Đó mới chỉ là bắt đầu, – Xvyajxki mỉm cười trả lời thay Xergei Ivanovich.
– Người thế chân đại biểu có thể được một số phiếu lớn hơn nữa kia.
Levin hoàn toàn quên bẵng cái thủ đoạn ấy. Lúc đó, chàng chỉ nhớ trong việc này có một sự gian giảo, nhưng chàng chán ngấy không muốn nhớ ra nó là thế nào nữa. Chàng chợt buồn và muốn giải thoát khỏi đám đông này.
Thấy không ai để ý đến mình và cảm thấy mình là thừa, chàng bèn lẻn sang phòng nhỏ, nơi có quán ăn, và nhẹ hẳn người khi gặp lại cánh hầu bàn. Lão hầu bàn già mời chàng dùng một món ăn và chàng nhận lời.
Sau khi ăn một đĩa sườn xào đậu và chuyện gẫu với lão hầu bàn về các chủ cũ của lão, Levin đi lên tầng trên: chàng không muốn trở lại phòng họp lớn vì ở đó chàng thấy rất khó chịu.
Trên này, đông đủ các bà mặc quần áo sang trọng đang cúi mình trên bao lơn, không muốn để lọt lời phát biểu nào ở dưới. Ngồi cùng với các bà, có những luật sư ăn mặc tề chỉnh, giáo sư trung học đeo mục kỉnh và sĩ quan. Chỗ nào cũng bàn chuyện bầu cử: nào là ngài đại biểu đã kiệt sức, nào là các cuộc tranh luận thật rôm rả; Levin thấy một nhóm đang ca ngợi ông anh mình. Một bà nói với một viên luật sư:
– Tôi rất sung sướng được nghe Koznưsev nói! Thật bõ công bỏ bữa chiều! Tuyệt! Đâu ra đấy, rành rọt và dễ hiểu! ở toà án của ông, chả ai nói được như vậy. Chỉ có Maiden, nhưng ông ta còn lâu mới hùng biện được như thế.
Levin kiếm được một chỗ trống gần bao lơn, cúi xuống nhìn và nghe.
Tất cả các nhà quý tộc, tập hợp theo huyện, ngồi sau những dóng ngang. Ở giữa phòng, một người mặc đồng phục cố cất cao cái giọng yếu ớt lên tuyên bố:
– Phó thuyền trưởng Evgheni Ivanovich Apukhtin được đề cử giữ trách nhiệm đại biểu quý tộc của tỉnh. Trong phòng im phăng phắc, rồi có tiếng một ông già lí nhí nói:
– Rút lui!
– Quan cố vấn triều đình Petr Petrovich Bon được đề cử… – một người khác lên tiếng.
– Rút lui! – một giọng trẻ, the thé gào lên.
Lại giới thiệu và lại: “Rút lui!”. Cứ thế kéo dài đến gần tiếng đồng hồ. Levin tì khuỷu tay vào bao lơn, nhìn và nghe. Mới đầu, chàng ngạc nhiên và cố tìm hiểu điều đó nghĩa là thế nào; khi tin chắc không tài nào hiểu nổi, chàng phát chán. Rồi nhớ lại vẻ khích động và phẫn nộ nhìn thấy trên tất cả các bộ mặt lúc nãy, chàng đâm ra buồn bã: chàng quyết định ra về và bắt đầu đi xuống. Trên sàn gác, chàng gặp một học sinh đang đi bách bộ, vẻ rầu rầu và mắt thâm quầng. Trong cầu thang, chàng gặp một bà đi giày cao gót đang thoăn thoắt leo lên và một viên kiểm sự thay biện lí xun xoe bên cạnh.
– Tôi đã thưa với bà là chúng ta sẽ đến kịp mà, – viên kiểm sự nói, khi Levin né mình cho bà kia đi qua.
Levin ra đến phòng ngoài, vừa rút vé gửi áo mũ ra thì viên thư kí đuổi kịp.
– Thưa ngài Konxtantin Dimitrievich, mọi người đang bỏ phiếu.
Neviedovxki lúc nãy từ chối kiên quyết thế, giờ lại xin ứng cử. Levin lại gần cửa phòng họp lớn: cửa đóng. Viên thư kí gõ cửa: cửa mở và hai điền chủ mặt đỏ tía tai nhào ra, xô bắn cả Levin.
– Tôi không chịu được nữa! – một vị nói.
Tiếp theo là bộ mặt vị đại biểu quý tộc ló ra sau cánh cửa. Bộ mặt mệt rũ, lo lắng ấy nom thật dễ sợ.
– Tôi đã bảo anh là không để ai ra mà! – ông quát người gác cửa.
– Nhưng thưa quan lớn, có người vào ạ.
– Lạy Chúa! – ngài đại biểu thở dài đánh thượt và chân kéo rệt, đầu cúi gằm, quay lại gần chiếc bàn giữa phòng họp.
Đúng như dự tính, Neviedovxki đã thắng phiếu. Ông ta trở thành đại biểu quý tộc của tỉnh. Người thì vui vẻ, hài lòng, sung sướng, kẻ thì bất mãn và buồn rầu. Xnietcov tuyệt vọng ra mặt không giấu nổi. Khi Neviedovxki rời phòng họp, đám đông phấn khởi quây lấy và đi theo ông, như đã đi theo viên thống đốc ngày đầu tiên, khi ông ta khai mạc khoá họp và như đã đi theo Xnietcov khi ông trúng cử.
