Lời khuyên này không những rõ ràng hợp lý, mà còn giúp Ernest tiết kiệm được thời gian và thoát khỏi tình trạng phải thấp thỏm lo âu, nên chúng tôi tiến hành ngay chẳng chút chần chừ. Vụ này được xử vào lúc mười một giờ, nhưng chúng tôi xin dời đến ba giờ chiều, để Ernest có thời gian sắp xếp trình bày mọi việc cho thỏa đáng, và cũng nhờ tác động của luật sư mà tôi được phép giúp nó trong việc này.
Rồi lộ ra chuyện về Pryer và cái Đại học Bệnh học Phần hồn. Ernest khó khăn khi thú nhận việc này hơn cả lúc nó kể về chuyện với cô Maitland, nhưng nó cũng đã cho chúng tôi biết hết, và cuối cùng chúng tôi hiểu được rằng nó đã giao cho Pryer đến tận đồng xu cuối cùng trong trong tài sản của nó mà chẳng có chút cam kết nào ngoại trừ một lời nói gần như vô giá trị của anh ta. Dù vẫn có chiều hướng tin rằng Pryer có thể xấu xa hay hèn hạ và tin rằng những việc nó đang làm thật ngu ngốc, nhưng Ernest vẫn lấy làm chắc rằng dù gì đi nữa nó cũng sẽ lấy lại phần lớn số tiền này ngay khi Pryer có thời gian để đem chúng đi bán lại. Towneley và tôi lại suy nghĩ khác, nhưng cả hai chúng tôi đều không nói ra.
Chờ đợi suốt buổi sáng trong một nơi lạ lẫm và nặng nề như thế này thật là thảm hại. Tôi nghĩ về tác giả Thánh vịnh đã kêu lên với vẻ đôi phần mỉa mai, ‘một ngày trong ngai tòa Người, còn hơn ngàn ngày nơi khác,’ rồi nghĩ rằng hẳn tôi cũng sẽ thốt lên cái cảm giác gần như thế về sân Tòa này, nơi tôi và Towneley buộc phải tham dự. Cuối cùng, đến độ ba giờ, vụ tố tụng được triệu tập, và chúng tôi quây tròn nơi phần tòa dành cho dân chúng, còn Ernest bị đặt ngồi nơi ghế bị cáo. Ngay khi trấn tĩnh đủ, nó liền nhận ra ông phán quan chính là ông già mà nó đã chuyện trò trên sân ga ngay hôm nó rời Roughborough, và cũng đau đớn nhận thấy, hoặc nghĩ là đã nhận thấy, rằng ông ấy cũng đã nhận ra nó.
Ông Ottery, luật sư của chúng tôi, làm đúng những gì đã nói trước. Ông chỉ gọi vị mục sư quản nhiệm của Ernest, Towneley, và tôi, rồi phó mặc mọi chuyện cho lòng nhân từ của phán quan. Khi luật sư đã trình bày xong, phán quan ra phán quyết như sau:
‘Ernest Pontifex, anh là một trong những vụ đau lòng nhất mà tôi từng xử. Anh đã nhận được rất nhiều từ cha mẹ và nền giáo dục. Anh đã có được tấm gương là hai bậc cha mẹ thật hoàn hảo, và từ lúc anh còn nhỏ, họ đã dạy cho anh biết những sự xấu xa của hành động xâm phạm mà anh vừa mới thừa nhận với tôi đây. Anh đã được gởi đến một trong những trường học tốt nhất anh quốc. Mà dường như một môi trường lành mạnh như Roughborough không thể gây cho anh những tác động xấu xa được, và có lẽ, mà theo tôi là chắc chắn, anh đã được khắc cốt ghi tâm rằng bất kỳ xâm phạm nào đối với sự trong trắng tuyệt đối đều là xấu xa cho đến tận lúc anh lập gia đình.
Ở Cambridge, anh cũng đã được bảo vệ khỏi những nhơ uế nhờ mọi biện pháp mà các bậc thẩm quyền đầy đạo đức và cẩn trọng có thể nghĩ ra, và ngay cả khi những biện pháp để giữ mình cho anh có bớt đi, thì cha mẹ của anh cũng đã bận tâm giám sát vấn đề tiền bạc của anh sao cho anh đừng ném tiền vào những thứ đồi trụy. Lúc đêm về, các giám thị canh chừng mọi lối đi và dõi theo từng bước chân anh nếu như anh có ý định đến những hóc hẻm, chốn sào huyệt có thể dung dưỡng thói xấu. Hằng ngày, những người phụ nữ được cho phép vào trong khuôn viên trường phần lớn đều là những người đã già và không xinh đẹp. Thật khó để có thể làm gì tốt hơn thế cho một chàng trai trẻ. Bốn hay năm tháng gần đây, anh đã là một giáo sỹ, và nếu còn có một ý nghĩ ô uế nào sót lại trong tâm trí anh, thì đáng ra phép thánh đã phải tẩy nó đi rồi. Dù vậy, không những tâm trí anh vẫn mang lấy sự uế tạp như thể những biện pháp ngăn chặn tôi vừa nói trên đều vô hiệu, mà nó còn dẫn đưa đến một kết cục tệ hại là anh thậm chí chẳng có được nhận thức bình thường để phân biệt giữa một thiếu nữ đoan chính với một cô gái điếm.
Nếu tôi phải thể hiện quan điểm nghiêm khắc phù hợp với cương vị hiện thời của mình, thì tôi đành buộc lòng đưa anh ra tòa án chính thức, nhưng xem xét đây là lần đầu tiên anh phạm tội, nên tôi sẽ nương nhẹ cho anh và tuyên án anh bị tống giam kèm lao động khổ sai trong vòng sáu tháng.’
Cả tôi và Towneley đều thấy lời của quan tòa có gì đó thật mỉa mai, đáng ra ông ta có thể cho một án nhẹ hơn, nhưng đã không làm vậy. Chúng tôi được phép gặp Ernest trong vòng vài phút trước khi nó bị đưa đến Coldbath Fields để thụ án, và nó quá mừng vì đã kết thúc ngắn gọn việc xử án này mà gần như chẳng bận tâm đến tình trạng khốn khổ nó sẽ phải chịu trong sáu tháng tới. Lúc bị điệu đi, nó nói lại với chúng tôi rằng, nó sẽ lấy lại số tiền của mình, và biến đến mỹ châu hoặc Úc châu để sẽ chẳng ai còn nghe biết đến nó nữa.
Chúng tôi lo cho quyết tâm này của nó bằng cách, tôi thì gởi thư báo cho Theobald và đồng thời hướng dẫn cho cố vấn pháp luật của tôi đi đòi lại tiền của Ernest từ tay Pryer, còn Towneley thì đi gặp các nhà báo để họ không làm rùm beng thêm về vụ này nữa. Anh đã nắm được tất cả mọi tờ báo cao cấp, chỉ có duy nhất một tờ nhật báo, lại là báo hạ cấp, không chịu thỏa hiệp với chúng tôi.
