Piotr không ở lại ăn bữa chiều. Chàng lập tức ra khỏi phòng và bổ đi tìm Anatol khắp thành phố. Bây giờ hễ nghĩ đến Anatol là máu chàng lại sùng sục dồn lên tim và chàng thấy nghẹn thở. Ở bãi trượt dốc(1), ở các ổ chứa của người Di-gan, ở nhà Komorino – đều không thấy Anatol đâu cả. Piotr đến câu lạc bộ. Trong câu lạc bộ vẫn như mọi ngày: khách khứa đến ăn vẫn ngồi túm năm tụm ba, chào hỏi Piotr, và nói chuyện với chàng về những tin tức trong thành phố. Một người hầu chào Piotr, vốn biết rõ những người quen và những thói quen của chàng, hắn cho chàng biết rằng ghế của chàng vẫn dành sẵn bên phòng ăn nhỏ, rằng công tước Mikhail đang ở trong phòng đọc sách, còn Pavel Timofevich thì chưa đến.
Trong khi đang nói chuyện về thời tiết, một người quen của Piotr hỏi chàng có nghe nói gì về chuyện Kuraghin bắt cóc cô Roxtov không: hiện nay trong thành phố người ta đang kháo nhau như vậy, không biết có đúng không? Piotr cười lớn nói rằng đó là chuyện bịa, vì chàng vừa mới ở nhà gia đình Roxtov ra. Gặp ai chàng cũng hỏi Anatol. Có người bảo chàng là Anatol chưa đến, một người khác nói là hôm nay Anatol sẽ đến ăn chiều ở đây. Piotr thấy có một ấn tượng lạ lùng khi nhìn đám người điềm tĩnh, thản nhiên kia, không hề hay biết những điều đang diễn ra trong lòng chàng. Piotr bước qua phòng khách, đợi cho mọi người đến đông đủ; không thấy Anatol đâu, chàng không ăn bữa chiều nữa và trở về nhà.
Anatol hôm ấy ăn chiều ở nhà Dolokhov và bàn bạc với hắn xem bây giờ nên cứu vãn việc thất bại vừa qua như thế nào. Hắn thấy nhất thiết phải gặp lại Natasa. Đến tối hắn đến nhà chị để tính cách dàn xếp cuộc gặp mặt này.
Sau khi hoài công đi khắp Moskva, Piotr trở về nhà. Người hầu phòng thưa với chàng là có công tước Anatol Vaxilievich đến thăm bá tước phu nhân. Phòng khách của bá tước phu nhân bây giờ đang tấp nập khách khứa.
Từ khi đến Moskva chàng chưa gặp Elen lần nào. Chàng không chào vợ (giờ phút ấy chàng căm ghét vợ hơn bao, giờ hết), chàng đi thẳng vào phòng khách và trông thấy Anatol Kuraghin liền lại gần hắn ta.
– A, anh Piotr! – bá tước phu nhân đến gần chàng nói, – Anh không biết Anatol của chúng ta đang lâm vào một tình cảnh như thế nào… – Elen dừng lại, trông thấy mái đầu cúi gằm xuống, đôi mắt sáng quắc, dáng đi quả quyết của Piotr, nàng đã thấy lộ rõ cái sức mạnh và sự phẫn nộ ghê gớm mà nàng đã từng biết và đã từng chịu đựng sau cuộc đấu súng với Dolokhov.
Piotr bảo vợ:
– Các người đi đến đâu là gieo rắc truỵ lạc và tội ác ở đấy – Rồi chàng nói bằng tiếng Pháp – Anatol cậu vào đây với tôi, tôi có chuyện cần nói với cậu.
Anatol đưa mắt nhìn chị rồi ngoan ngoãn đứng dậy, sẵn sàng theo Piotr.
Piotr nắm lấy cánh tay hắn, kéo theo mình và bước ra khỏi phòng.
– Nếu mà trong phòng khách của tôi mà ông dám… – Elen nói thì thào; nhưng Piotr không đáp, đi thẳng ra khỏi phòng.
Anatol theo sau chàng với dáng đi hiên ngang thường ngày, nhưng trên gương mặt hắn lộ vẻ lo lắng.
Trở về phòng làm việc, Piotr đóng cửa lại và nói với Anatol, không nhìn vào mặt hắn.
– Cậu hứa với bá tước tiểu thư Roxtov là sẽ cưới cô ta phải không? Cậu muốn đem cô ta đi trốn à?
– Anh bạn ạ, – Anatol đáp bằng tiếng Pháp (suốt buổi nói chuyện hai người đều nói với nhau bằng tiếng Pháp), – thiết tưởng tôi không có bổn phận trả lời những câu hỏi đặt ra với một giọng như vậy!
Gương mặt Piotr, nãy giờ đã tái xanh, nay lại càng biến sắc đi vì tức giận. Chàng đưa bàn tay to béo nắm lấy cổ áo quân phục của Anatol và lay mạnh từ bên này sang bên kia một hồi cho đến khi mặt của Anatol đã đủ lộ vẻ hoảng sợ.
– Thì tôi đã bảo là có chuyện cần nói với cậu… – Piotr nhắc lại.
– Ơ kìa, hay nhỉ… Hả? – Anatol vừa nói vừa sờ chiếc khuy cổ bị đứt đã kéo rách luôn cả một mảnh áo.
– Cậu là một thằng khốn nạn, một thằng đốn mạt và tôi không hiểu tại sao tôi lại không nếm thử cái thú đập vỡ sọ cậu ra bằng cái này! – Piotr nói kiểu cách như vậy chỉ vì chàng nói bằng tiếng Pháp.
Chàng nắm lấy một cái chặn giấy rất nặng, giơ lên với một dáng điệu dữ tợn rồi vội vã đặt nó xuống bàn.
– Cậu có hứa là sẽ lấy tiểu thư phải không?
– Tôi, tôi… tôi không nghĩ đến việc đó; vả lại tôi chưa bao giờ hứa là vì…
Piotr ngắt lời hắn.
– Cậu có giữ thư từ gì của cô ấy không? Có thư không? – Piotr vừa nhắc lại vừa tiến về phía Anatol.
Anatol nhìn chàng và lập tức thọc tay vào túi lấy chiếc ví.
Piotr cầm lấy bức thư của Anatol đưa ra và đẩy chiếc bàn bấy giờ đứng chặn lối đi của chàng sang một bên, rồi gieo, mình xuống đi văng.
– Tôi sẽ không hành hung cậu đâu, đừng vội! – Piotr nói để đáp lại cử chỉ hoảng hốt của Anatol. – Thư từ là một, – Piotr nói như đang nhẩm lại một bài học. Rồi sau phút im lặng, chàng đứng dậy và bắt đầu đi đi lại lại, nói – Hai là ngày mai cậu phải đi khỏi Moskva.
– Nhưng làm thế nào mà…
– Ba là… – Piotr không thèm nghe, cứ nói tiếp – cậu không bao giờ được nói hở ra một tí gì về câu chuyện giữa cậu với bá tước tiểu thư. Cái đó thì tôi biết là tôi cũng chẳng cấm cậu được, nhưng nếu cậu còn một chút lương tâm nào… – Piotr im lặng đi lại mấy vòng nữa trong phòng. Anatol ngồi cạnh bàn và cau mày, cắn môi. – Dù sao cậu cũng không thể hiểu rằng ngoài khoái lạc của cậu ra còn có hạnh phúc, còn có sự yên tĩnh của những người khác, rằng chỉ vì muốn vui chơi mà cậu đã làm hỏng cả một đời người. Cậu muốn chơi bời thì hãy chơi bời với những thứ đàn bà như vợ tôi ấy với những người như thế cậu chơi như thế là rất phải, họ biết rõ cậu muốn gì ở họ. Họ cũng có đủ kinh nghiệm truỵ lạc để đối phó với cậu; nhưng hứa với một người con gái là sẽ lấy người ta… lừa đảo, ăn cắp… Sao cậu lại không hiểu rằng việc ấy cũng đê hèn như đánh một ông già hay một đứa trẻ! Piotr im lặng nhìn Anatol. Bấy giờ khoé mắt chàng không còn vẻ giận dữ nữa, mà lại có ý dò hỏi.
– Cái đó thì tôi không biết. Hả? – Anatol nói. Chàng đã dần dần trở lại mạnh dạn khi thấy Piotr nén được cơn giận – Cái đó thì tôi không biết và không muốn biết, – Chàng nói, mắt không nhìn vào Piotr, hàm dưới hơi rung rung. – Nhưng anh vừa nói với tôi những chữ đê hèn, vân vân; đó là một điều mà tôi, với tư cách là một người có danh dự(2) không cho phép ai làm.
Piotr ngạc nhiên nhìn Anatol, không hiểu hắn muốn cái gì.
Anatol nói tiếp:
– Tuy trong khi anh nói chỉ có hai chúng ta ở đây, nhưng tôi không thể…
– Thế nào, cậu đòi tôi xin lỗi hẳn? – Piotr hỏi, giọng ngạo nghễ.
– Ít nhất anh cũng cần phải thủ tiêu những lời nói đó. Hả? Nếu anh muốn tôi làm theo ý muốn của anh. Hả?
– Thì thủ tiêu, thủ tiêu, – Piotr nói, – và tôi có lời xin lỗi cậu. – Piotr bất giác nhìn vào cái khuy đứt của Anatol. – Và nếu cậu cần tiền đi đường…
Anatol mỉm cười. Cái nụ cười rụt rè, đê tiện này Piotr đã rất nhiều lần trông thấy ở Elen. Nó làm cho chàng phát tởm lên.
– Ô thật là một nòi giống đê tiện vô lương tâm hết sức! – chàng nói đoạn bỏ ra ngoài.
Ngày hôm sau Anatol lên đường đi Petersburg.
Chú thích:(1) Trượt dốc là một trò chơi được người Pháp gọi là “Núi Nga” (Montagnes russes) còn người Nga thì lại gọi là “núi Mỹ” (Amerikanskie gorry). Người ta đắp một con đường tuyết lên xuống như làn sóng và cho xe trượt tuyết chạy theo con đường đó.
(2) Người tự xem là bị xúc phạm thường đòi người đã xúc phạm mình xin lỗi nếu người này từ chối, người kia sẽ thách đấu súng.
