Ca dao có câu:
“Dừa xanh đứng sừng sững giữa trời
Đem thân mình hiến cho đời thủy chung”.
Từ lâu, dòng họ nhà dừa chúng tôi đã trở thành loài cây thân quen của làng quê Việt Nam, gắn bó với con người một mực thủy chung, son sắt, trước sau nghĩa tình.
Dòng họ nhà dừa chúng tôi có rất nhiều loài từ lùn tới cao như dừa lùn (dừa kiểng) được trồng làm cảnh; dừa xiêm trái nhỏ màu xanh, nước ngọt, dùng để uống; dừa lửa lá đỏ, quả vàng hồng; dừa bị thì trái to màu xanh đậm, thường được dùng để chế biến thực phẩm…
Cây dừa chúng tôi chủ yếu được trồng ở vùng nhiệt đới, đặc biệt là khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Ở Việt Nam, chúng tôi thường tập trung sống từ Quãng Ngãi đến Cà Mau, đặc biệt là vùng Bình Định, Bến Tre.
Mỗi cây dừa chúng tôi đều gồm thân, lá , hoa, buồng và trái. Thân dừa có nhiều đốt, ngấn, da có màu nâu xậm, thân dừa khỏe và cao đến mười mấy mét, ở dừa lùn thì cao khoảng 2 đến 3 mét. Lá dừa xanh, gồm nhiều tàu lá, ở giữa có sống lá và chia ra nhiều lá nhỏ như một chiếc lượt. Hoa dừa thì nhỏ và nhiều, có màu trắng. Trái dừa có lớp vỏ dày bên ngoài, bên trong có cơm dừa và nước dừa làm thực phẩm rất ngon. Mỗi buồng dừa có từ 5 đến 15 trái, mà cứ mười hai trái thì được người dân Cà Mau ước lượng là ”một chục” dừa.
Cây dừa chúng tôi có rất nhiều công dụng từ gốc đến ngọn, từ hoa đến quả có thể nói rằng cây dừa chúng tôi có thể tận dụng được hết không bỏ thứ gì cả. Ở quả dừa: có nước thơm ngon, mát dịu có thể giải khát rất tốt; cơm dừa thì dùng làm mứt, làm kẹo, đặc biệt là nước cốt dừa rất thơm, béo dùng để làm bánh rất ngon. Lá dừa thì dùng để gói bánh, lợp mái nhà, trang trí,… Sọ dừa thì dùng để đốt, làm đồ trang trí, đồ mỹ nghệ… Thân dừa dùng làm cọc cắm ở các sông cho ghe, thuyền đậu. Rễ dừa, củ dừa đều có thể sử dụng được hết…
Từ lâu, cây dừa chúng tôi đã gắn bó rất mật thiết với con người Việt Nam. Chúng tôi gắn với tuổi thơ người dân Việt Nam, còn gì thú vị hơn những buổi trưa hè mắc võng dưới gốc dừa ngủ trưa nghe tiếng lá xào xạc, những khi cả đám leo hái trộm dừa nhà hàng xóm, những khi được thưởng thức món dừa thơm ngon, mát dịu, những khi lấy lá dừa làm chong chóng, làm châu chấu, cào cào… Cây dừa tôi luôn xuất hiện trong các bức tranh dân gian Đông Hồ, trong các bài thơ, văn, các bài hát…
Cây dừa chúng tôi rất có ích trong đời sống của người dân Việt Nam. Cây dừa đem lại nhiều lợi ích, công dụng về nhiều mặt. Cây dừa luôn gắn bó xác cánh cùng người dân Việt Nam. Ngoài ra, cây dừa chúng còn góp phần làm đẹp cho quê hương, đất nước con người Việt Nam.
