“Tím đôi bờ sông Công, ngàn hoa khoe sắc màu. Nắng về lung linh càng thêm rực rỡ, sông Công ơi chảy về đâu mà ngày đêm miệt mài …”
Con sông Công hiền hòa khởi nguồn từ Định Hóa, uốn khúc quanh co để miệt mài mài về xuôi tạo nên hồ Núi Cốc trong nhiều trung tâm du lịch quốc gia. Sông Công chảy qua địa bàn xã Minh Tiến theo hướng Tây Bắc – Tây Nam. Minh Tiến là một xã nằm ở phía Bắc huyện Đại Từ với diện tích: 27,05 ha và số dân là 4320 người. Xã có mật độ dân cư thưa được tập trung ở hai bên dòng sông. Sông Công như một dải lụa mềm uốn lượn quanh xã với chiều dài 6km. Có thể nói bao đời nay sông Công gắn liền với cuộc sống của người dân quê tôi. Sông cung cấp nước tưới cho mùa màng bội thu. Sông là chiếc gương trong vắt soi bóng những hàng cây lơ thơ rũ cành tha thướt. Sông soi bóng muôn hoa khoe sắc đôi bờ. Từng đôi chim truyền cành tiếng hót líu lo xen với dòng chảy róc rách, khi rì rầm tạo thành một bản nhạc quê hương in đậm trong bao tâm hồn các thế hệ đã từng sống ở đây…Tất cả tạo nên một khung cảnh quê hương tĩnh mịch, thanh bình và trù phú….
Nhưng đó là chuyên của ngày xưa, ngày nay vấn đề ô nhiễm môi trường đã và đang ngày càng trở nên nghiêm trọng ở Việt Nam. Trên các phương tiện thông tin đại chúng hàng ngày, chúng ta dễ dàng bắt gặp những hình ảnh, thông tin về việc môi trường bị ô nhiễm. Bất chấp những lời kêu gọi bảo vệ môi trường, tình trạng ô nhiễm càng lúc càng trở nên nghiêm trọng. Cùng với các vấn đề như biến đổi khí hậu, sự suy thoái của nền kinh tế … Thì vấn đề ô nhiễm nguồn nước đang là bài toán chưa có lời giải đáp. Ở Việt Nam và đặc biệt chúng tôi đang muốn nói tới sự ô nhiễm của các dòng sông trong đó có dòng sông Công quê tôi. Sông Công là một nhánh của sông Cầu bắt nguồn từ Định Hóa chảy qua một số xã của huyện Đại Từ trong đó có xã Minh Tiến chúng tôi. Sông Công là nguồn cung cấp nước chính cho Hồ Núi Cốc khu du lịch lớn của tỉnh Thái Nguyên. Do đặc diểm của địa hình dòng sông ở mỗi vùng miền có sự khác nhau rõ rệt. Sông đối với con người Việt Nam không chỉ với ý nghĩa mang lại nguồn nước tưới tiêu mà nó còn đi vào tiềm thức của mỗi con người khi nhắc tới quê hương.
Tuy nhiên hiện nay do hoạt động sản xuất, sinh hoạt và đặc biệt là các hoạt động công nghiệp của con người đang ngày càng gây ô nhiễm cho các con sông, trong đó có dòng sông Công. Thời gian gần đây dư luận bất bình về tình trạng gây ô nhiễm của dòng Sông Công chảy qua địa bàn xã Minh Tiến. Đó là tình trạng chặt phá rừng bừa bãi, khai thác cát tràn lan, một số người dân chăn nuôi ở gần khu vực sông xả nước thải trực tiếp xuống sông, xác chết của đông vật do những đợt dịch bệnh nổi bồng bềnh trên mặt sông, vỏ các loại thuốc trừ sâu vứt bừa bãi…khiến chúng ta cảm thấy cần phải có trách nhiệm trong việc bảo vệ sự ô nhiễm của dòng sông này.
Nguồn nước thuộc khu vực sông Minh Tiến hiện đang bị ô nhiễm nặng, không đạt chất lượng mặt nước dùng làm nguồn cấp nước sinh hoạt, tưới tiêu…. Có nơi, hoạt động của các máy hút cát trong khu vực sông đã phá vỡ hệ thống thuỷ lợi, tạo ra những cánh đồng hạn hán, ngập úng và ô nhiễm nguồn nước tưới, gây trở ngại rất lớn cho sản xuất nông nghiệp của bà con nông dân.
Tình trạng ô nhiễm môi trường nêu trên có nhiều nguyên nhân chủ quan, khách quan khác nhau, song tập trung ở các nguyên nhân chủ yếu sau đây:
Thứ nhất: Những hạn chế, bất cập của cơ chế, chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường và việc tổ chức thực hiện của các cơ quan chức năng.
Thứ hai: Các cở sở pháp lí, chế tài xử phạt đối với các loại hành vi gây ô nhiễm môi trường và các loại tội phạm về môi trường vừa thiếu, vừa chưa đủ mạnh, dẫn đến hạn chế tác dụng giáo dục, phòng ngừa, răn đe đối với những hành vi xâm hại môi trường.
Thứ ba: Các cấp chính quyền chưa nhận thức đầy đủ và quan tâm đúng mức đối với công tác bảo vệ môi trường, dẫn đến buông lỏng quản lí, thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, giám sát về môi trường.
Thứ tư: Công tác tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ môi trường trong xã hội còn hạn chế, dẫn đến chưa phát huy được ý thức tự giác, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, cộng đồng trong việc tham gia gìn giữ và bảo vệ môi trường.
Thứ năm: Do lòng sông hẹp, độ dốc không lớn, việc khơi thông dòng chảy khó.
Thứ sáu: Do tập quán sinh hoạt của người dân còn lạc hậu. Nhiều người do nhận thức còn hạn chế đã đổ rác thải, rác sinh hoạt xuống lòng sông: túi ni lông, bao bì, vỏ thuốc trừ sâu… Đặc biệt trong những đợt dịch cúm gia cầm, xác chết động vật như gà, lợn… người dân không đem đi chôn mà đem vứt hết xuống dòng sông càng làm dòng sông thêm ô nhiễm. Đặc biệt hơn ở đây nạn khai thác cát một cách tràn lan bừa bãi làm thay đổi cả tính chất vật lí và hóa học của dòng sông lúc nào nước sông cũng có màu đục ngàu.
Trong năm học vừa qua chúng em là những học sinh, đội viên tiên tiến được trường và đội thưởng cho chúng em chuyến thăm quan du lịch Hồ Núi Cốc. Ở đó chúng em được ngắm nhìn cảnh đẹp và được tắm mát. Cuộc đi dã ngoại đó đối với chúng em thật là vui và bổ ích. Thế nhưng bên cạnh niềm vui ấy chúng em lại thấy buồn và lo vì Minh Tiến quê em cũng là một xã mà dòng sông công chảy qua. Để Hồ mãi xanh tươi và đẹp thì sông phải sạch. Nhưng thực tế đoạn sông chảy qua quê em lại rất nhiều rác thải (Do thượng nguồn trôi về và do dân sống ở hai bên bờ sông trực tiếp thải ra)… Đó là tất cả những gì mà chúng em đang trăn trở suy nghĩ tìm tòi sao cho làm được việc có ích cho dòng sông quê mình.
Qua lời kể của ông bà, bố mẹ và lời giảng của các thầy cô giáo bộ môn Địa lý, Lịch sử, Sinh học, Hóa học, Vật lí, Ngữ văn, Giáo dục công dân,… đã giảng cho chúng em kiến thức phải làm thế nào để bảo vệ dòng sông, cách xử lí rác của người dân. Vậy tất cả học sinh chúng ta cùng hành động: Tuyên truyền vận động tới người dân không vứt rác thải bừa bãi xuống dòng sông thông qua các hình thức:
+ Phát thanh măng non, qua đài phát thanh của xóm, làng, tuyên truyền ủng hộ phong trào “Hãy bảo vệ dòng sông quê em”.
+ Phát tờ rơi tuyên truyền cho mọi người dân hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến sự ô nhiễm của dòng sông, hướng dẫn hình thức khắc phục tình trạng ô nhiễm, cách bảo vệ dòng sông quê em, bảo vệ môi trường sống quanh ta.
+ Cùng tham gia các hoạt động xã hội như múa, hát tập thể, vẽ tranh để cổ động, hưởng ứng chủ đề “Em yêu dòng sông quê em”…
Dòng sông nơi ghi dấu ấn của tuổi thơ, suốt cả cuộc đời của mỗi con người dù đi bất cứ nơi đâu chúng em vẫn luôn hướng về quê hương nơi có dòng sông yêu dấu. Khi tình cờ đọc được bài thơ “Nhớ con sông quê hương” của nhà thơ Tế Hanh, có đoạn thơ tác giả viết khiến chúng em như được trở về đang lặn mình tắm mát dưới dòng sông quê yêu dấu.
“Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống dòng sông lấp loáng
…’’
Chúng em mơ ước một ngày nào đó mỗi khi nhìn thấy dòng sông không còn những hình ảnh rác thải, để trả lại sự trong xanh của dòng sông như bài thơ trên. Để một sự sống mới lại bắt đầu được khởi nguồn, con đường chúng ta đang đi luôn có núi cao, rừng sâu nhưng cũng có trời xanh biển rộng. Các bạn hãy bước trên cuộc hành trình không mệt mỏi để bảo vệ môi trường xanh- sạch- đẹp. Vì vậy mỗi chúng ta cần lựa chọn cho mình một việc làm, một hành động sao cho có ý nghĩa.
