Ở các vùng nông thôn trên lãnh thổ Việt Nam không chỉ coi hoạt động sản xuất nông nghiệp mà điển hình là cây lúa nước là hoạt động chủ đạo, mà các vùng nông thôn còn là nơi cung cấp các loại hoa quả sạch cho tiêu dùng của người dân cả nước. Trong số các loại hoa quả thường thấy trên thị trường, chuối là một loại quả phổ biến, dễ trồng và hợp khẩu vị của rất nhiều người.
Cây chuối là một loại cây trồng phổ biến ở các vùng nông thôn Việt Nam. Đây là một loại cây rất dễ trồng, dễ chăm sóc và cho ra những trái quả ngọt và bùi, đáp ứng được nhu cầu ăn uống của rất nhiều người. Cây chuối thường được trồng trên những mảnh đất ở vườn, ở các bãi sông và đặc biệt phát triển tươi tốt trên đất phù sa, phù hợp với khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều của Việt Nam. Nên chuối là loại hoa quả mang tính chất dân giã song cũng rất độc đáo, mang hương vị tươi ngon, thu hút được khẩu vị của rất nhiều người.
Cây chuối là một loại thực vật thân thẳng, một cây chuối trưởng thành có thể cao từ hai đến ba mét. Rất khác với các loại cây trồng khác, cây chuối không có cành, lá cũng không mọc ra từ thân cây mà lá chuối được mọc ra từ ngọn của cây chuối. Những chiếc lá mọc đối xứng với nhau và tỏa ra các hướng của cây. Cây chuối là một loại cây thân mềm nên rất dễ bị đốn ngã, hoặc có gió, bão thì cây chuối cũng rất dễ bị quật đổ. Lá của cây cũng có nét khác biệt với lá của các loại cây khác, nó không mọc từ các tán cây, cành cây mà nó được mọc trực tiếp từ ngọn cây chuối. Những chiếc lá này có hình trứng, tán lá rộng, to và rất dài. Lá chuối có màu xanh đậm nhạt tùy vào độ trưởng thành của những chiếc lá, bề mặt của lá rất bóng, gồm những lằn vân song song tạo cho hình dáng của chiếc lá một vẻ đẹp rất bắt mắt.
Cây chuối là một trong những loài cây dễ trồng, dễ chăm sóc nhất. Đôi khi chỉ cần để một mảnh củ chuối nhỏ trên vườn thôi thì mảnh củ này sẽ nhanh chóng phát triển thành một thân cây non, và như vậy cũng không cần chăm sóc gì thì cây cũng sẽ phát triển nhanh chóng thành một cây chuối trưởng thành, đơm hoa kết trái và cuối cùng sản phẩm độc đáo nhất đó chính là những trái chuối thơm ngon, bổ dưỡng. Nếu những cây chuối được người dân trồng có chủ đích, có sự chăm sóc thì những trái chuối khi trưởng thành sẽ rất lớn, kích thước các nải chuối trong một buồng cũng đều nhau hơn.
Quá trình để cây chuối cho ra những quả chuối thơm ngon là một quá trình, từ đơm hoa, hoa rụng rồi mới kết được ra những trái chuối. Khi cây chuối ra hoa, một cây chỉ có một bông hoa duy nhất màu đỏ sậm, hình dáng như hình của một giọt nước dốc ngược lại. Khi hoa đã nở thì râu hoa sẽ rụng hết, trong mỗi cánh hoa sẽ phát triển thành một nải chuối, sau đó thì cánh hoa rụng dần, để lại không gian để quả phát triển. Quả chuối cũng không phải là một hay hai trái mà chuối ra quả theo buồng. Một buồng có khoảng từ bảy đến tám nải chuối. Mỗi nải lại có từ mười đến mười năm quả. Sự liên kết của cây chuối với quả là thông qua một chiếc cuống to khoảng bằng cổ tay của trẻ em. Đôi khi, buồng chuối quá lớn mà thân cây không đủ vững chắc thì người ta thường dựng cọc để nâng đỡ buồng chuối, gánh bớt sức nặng của buồng lên thân cây.
Những trái chuối có thể ra quanh năm, không giống các loại hoa quả khác là ra theo mùa. Vì chuối ra rất nhiều quả, lại ra nhiều lần trong năm nên chuối là một loại quả dân giã của Việt Nam. Tuy nhiên, về đặc tính sinh học của cây chuối cũng vô cùng đặc biệt so với các loại cây ăn quả khác. Nếu các loại cây ăn quả khác có thể kết trái cho mùa này, đến mùa sau vẫn cây ấy lại tiếp tục cho ra những trái khác. Nhưng, cây chuối không vậy.
Chuối là loại cây ăn quả chỉ cho ra quả một lần. Nghĩa là một cây chuối chỉ có thể cho ra quả một lần, sau đó cây chuối có thể vẫn phát triển tươi tốt nhưng lại không thể kết trái được nữa. Cũng vì vậy mà sau khi cây chuối cho ra buồng chuối có thể thu hoạch thì người trồng thường chặt thân của cây ấy đi. Từ gốc của thân cây bị chặt sẽ lại mọc ra cây mới và có thể kết quả nên người trồng cũng không phải mất công trồng lại nữa. Chuối là loại cây có sức sinh trưởng vô cùng mạnh mẽ, dù thời tiết khắc nghiệt, cho dù có đốn mất thân cây thì cũng không hề ảnh hưởng gì đến sức phát triển của nó. Cũng có lẽ vì sức sinh trưởng thần kì này mà người xưa mệnh danh cây chuối là “vua của các loại cây”.
Sản phẩm của cây chuối là những trái chuối thơm ngon. Những quả chuối sau khi thu hoạch không chỉ phục vụ cho nhu cầu của đông đảo người dân trong nước mà còn được xuất khẩu sang nước ngoài, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người trồng. Không chỉ có quả chuối là vật mang lại công dụng có thể phục vụ nhu cầu của con người mà các bộ phận khác của cây chuối cũng được sử dụng.
Trước hết là lá chuối, vì tán lá to, dài lại có màu xanh mướt nên những chiếc lá này còn được sử dụng để gói bánh chưng, gói giò mỡ, gói bánh gai…., khi chiếc lá chuối khô còn có thể dùng như một loại vật liệu trong đun nấu, lá chuối khô bắt lửa nhanh và dễ cháy nên dùng để nấu chín thức ăn, đặc biệt là ở những vùng nông thôn. Thân của cây chuối còn có thể dùng để ăn sống, nếu là thân của cây chuối tây. Ngoài ra thân cây chuối còn được thái để làm thức ăn cho lợn, gà…. Phần củ chuối tưởng chừng như không có ích gì cho con người nhưng ngược lại, phần củ chuối còn được dùng làm nguyên liệu trong y học, khi xưa ông cha ta còn dùng củ chuối để nấu canh, kho cá..
Như vậy, cây chuối là một loài cây tiêu biểu, được trồng phổ biến ở khắp các vùng miền trên lãnh thổ Việt Nam, đặc biệt là các vùng nông thôn. Đây là loại cây có giá trị sử dụng cao, có thể đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng của con người mà cách trồng, cách chăm sóc lại vô cùng dễ dàng, cho năng suất quả cao.
