Tấm là một cô gái hiền lành, xinh đẹp, mồ côi mẹ, sống với dì ghẻ và cô em cùng bố khác mẹ tên là Cám. Tấm bị mẹ con Cám ghen ghét, ngược đãi. Đi hớt tép, Tấm bị Cám đánh lừa trút hết giỏ tép. Tấm nuôi con cá bống, mẹ con Cám giết chết con cá bống. Ngày hội, dì ghẻ trộn gạo lẫn thóc, bắt Tấm ở nhà nhặt xong mới được di xem. Mỗi lần bị mẹ con Cám gây chuyện ngược đãi, đau khổ như vậy, Tấm đều được bụt hiện lên an ủi, giúp đỡ. Bụt bảo Tấm nuôi cá bống cho có bạn, bụt sai chim sẻ nhặt giúp Tấm mớ gạo trộn lẫn thóc. Bụt chỉ cho Tấm cách chôn xương cá bống để đến ngày hội Tấm có quần áo, khăn, giày đẹp. Tấm đi xem hội, đến chỗ lội, đánh rơi một chiếc giày xuống nước. Nhờ chiếc giày bị rơi ấy, Tấm được vua biết đến và lấy làm vợ. Mẹ con Cám lập mưu giết chết Tấm rồi đưa Cám vào thế chân Tấm. Tấm chết hóa thành chim vàng anh. Chim vàng anh bị Cám giết chết lại hóa thành cây xoan đào. Cám chặt cây xoan đào, đóng khung cửi, khi ngồi vào dệt vải, con ác bằng gỗ trên khung cửi kêu: “cót ca cót két, mày tranh chồng chị, chị khoét mắt ra”. Cám đốt khung cửi, đồ tro ở một nơi xa cung vua. Từ đống tro mọc lên một cây thị lớn, chỉ có một quả thật to. Một bà cụ bán hàng nước được quả thị ấy, mang về để ở nhà. Mỗi khi bà cụ vắng nhà, từ quả thị, một cô gái – tức Tấm chui ra quét dọn, nấu ăn giúp bà cụ. Một hôm, vua đến uống nước, ăn trầu ở hàng bà cụ, thấy có miếng trầu do Tấm têm, đã nhận ra vợ. Tấm trở lại cuộc sống hạnh phúc bên vua. Còn mẹ con Cám thì bị trừng phạt thích đáng: Cám bị giội nước sôi chết, xác nó đem làm mắm gửi cho mẹ ăn. Ăn hết chình mắm, trông thấy đầu lâu đứa con gái ở đấy chình, mụ dì ghẻ ngã vật ra chết.
Hoặc
Tấm là một cô gái hiền dịu, nết na cùng với Cám là hai chị em cùng cha khác mẹ. Mẹ Tấm qua đời khi Tấm mới biết đi. Sau đó ít năm, người cha cũng chết. Tấm ở với mụ dì ghẻ là mẹ Cám. Tấm phải làm lụng quần quật suốt ngày, còn Cám được mẹ nuông chiều sinh ra lười biếng. Tấm đã không ít lần bị mẹ con Cám chèn ép, đẩy đến bước đường cùng, đầu tiên là việc cái yếm đỏ, sau đó người bạn thân duy nhất của Tấm là cá bống cũng bị giết thịt hay việc mẹ con Cám âm mưu không cho Tấm đi dự hội….Đối mặt với những sự việc bất hạnh đó Tấm chỉ biết khóc nhưng may thay Tấm lại được sự giúp đỡ của Bụt. Khi đã trở thành hoàng hậu Tấm vẫn không thoát khỏi những mưu kế thâm độc của dì ghẻ và Cám. Với sức sống mãnh liệt, Tấm đã nhiều lần hoá thân thành chim vàng anh, cây xoan đào, khung cửi, quả thị. Cuối cùng được một bà lão hàng nước đem về sống chung. Một lần khi vua ghé qua nhận biết được miếng trầu mà Tấm từng têm, hai người nhận ra nhau, vượt qua bao khó khăn thì Tấm cũng đã tìm ra hạnh phúc cho chính mình. Còn mụ dì ghẻ và Cám đã phải nhận hậu quả mà mình gây ra.
Câu chuyện kết đọng lại trong lòng người đọc về một xã hội công băng: cái Thiện luôn chiến thắng cái Ác
