1. Tiểu sử
– Nguyễn Trãi (1380 – 1442), hiệu là Ức Trai, quê gốc ở làng Chi Ngại sau chuyển về Nhị Khê
– Sinh ra trong 1 gia đình bên nội và bên ngoại đều có 2 truyền thống lớn: yêu nước và văn hóa
– Là người học rộng tài cao, đặc biệt có lòng yêu nước nồng nàn, suốt đời đau đáu, theo đuổi lí tưởng nhân nghĩa, dốc lòng vì dân vì nước. Là anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới
– Cuộc đời hào hùng bậc nhất nhưng cũng đau thương bậc nhất
2. Sự nghiệp văn học
– Thành tựu: Nguyễn Trãi là 1 tác giả xuất sắc, 1 tài năng nghệ thuật nhiều mặt, 1 nhà văn, nhà thơ lớn, là bậc văn ba trong làng văn.
+ Sáng tác chủ yếu bằng 2 thể loại: Hán và Nôm
+ Lĩnh vực nào cũng kết tinh ở đỉnh cao
– Các tác phẩm chính
+ Các tác phẩm về phương diện chính trị, quân sự
+ Có giá trị lịch sử trọng đại
+ Về địa lí
+ Về văn học:nhà văn chính luận kiệt xuất và nhà thơ trữ tình sâu sắc.
– Quan điểm sáng tác:
+ Con người và văn chương luôn có sự gắn bó, chặt chẽ, thống nhất vói nhau. Và suốt đời mối ưu tư, lòng lo dân lo nước trở thành 1 nguồn mạch lớn, chi phối quan niệm sáng tác của ông.
+ Văn chương gắn với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc
+ Văn chương phải gắn bó mật thiết với cuộc sống của đông đảo quần chúng, phải lấy tình thương, lòng yêu nhân dân làm gốc
+ Ông cho rằng: nhà thơ, nhà văn phải có năng lực, tâm hồn giàu có
+ Ông quan niệm :nhà thơ cần phải biết thu lượm đề tài ở mọi nơi, mọi hoàn cảnh đồng thời phải biết trổ hết tinh lực để xây dựng tác phẩm
Đánh giá: Quan niệm sáng tác vừa tiến bộ vừa sâu sắc, thể hiện sự am hiểu về văn học nghệ thuật, niềm say mê đối với nghệ thuật
3. Nội dung thơ văn
– Thể hiện 1 tầm tư tưởng lớn.
– Thể hiện 1 cách trung thực, cao đẹp tâm hồn giàu có, giàu chất thơ trước cuộc sống, trước con người
+ Tình cảm cao đẹp: yêu nước, ưu dân ái quốc
+ Tâm hồn nghệ sĩ nhạy cảm trước cái đẹp: thiên nhiên
+ Tâm hồn, nhân cách thanh cao, bản lĩnh cứng cỏi trước cuộc đời
+ Thể hiện nỗi ưu tư, triết lí sâu sắc về cuộc đời con người
+ Thể hiện 1 Nguyễn Trãi rất đời thường
4. Nghệ thuật thơ văn
– Nhà văn chính luận kiệt xuất.
– Nhà thơ trữ tình sâu sắc
