Hướng dẫn soạn bài:
a )Mâu thuẫn tạo ra tiếng cười:
– Thầy đồ >< hay khoe khoang giấu, sĩ diện hão => dám liều lĩnh làm thầy đồ dạy trẻ.
– Các tình huống gây cười:
* Lần 1: – Gặp chữ “kê” là gà thầy không biết chữ gì, bị học trò hỏi dồn, thầy cuống nói liều “dủ dỉ là con dù dì ”
+ Trong Hán tự không có chữ “dù dì” và trong thế giới động vật cũng không có con nào là con “dù dì” => thầy đến tận cùng của sự. Thầy không chỉ kém về kiến thức sách vở mà còn kém hiểu biết về kiến thức thực tế.
* Lần 2: Thầy sợ sai người ta biết thì cười, cho nên bảo học trò đọc khẽ=> ta cười vì sự giấu rất thận trọng của thầy, cười vì cái tài giấu láu cá => đáng chê trách.
* Lần 3: Thầy tìm đến thổ công
(không tìm sách, tìm người để hỏi).
Thầy thổ công cũng luôn
(thầy xin ba đài âm dương được cả ba) -> cái dạy cái -> thầy tin chắc nên đắc ý lắm, quát trẻ đọc thật to (dủ dỉ là con dù dì) => cái được khuếch đại nhân lên bằng âm thanh.
* Lần 4: Bị chủ nhà chất vấn, thấy giải thích vòng vo, vô căn cứ: “Dủ dỉ là con dù dì, con dù dì là chị con công, con công là ông con gà” -> cái bị lật tẩy (KÊ là gà sao dạy các cháu là dù dì?) .
Nghệ thuật kể chuyện : Tác giả dân gian đã không nói thẳng vấn đề mà để nv tự bộc lộ và người đọc người nghe tự suy ngẫm.
b/. Ý nghĩa của truyện:
Tiếng cười trong truyện mang ý nghĩa phê phán, giáo dục cao.
+ Phê phán hạng người mà còn giấu
+ Bài học : nhắc nhở, cảnh tỉnh những kẻ mắc bệnh sĩ diện hão.
-> Tiếng cười hóm hỉnh, sâu sắc đậm chất dân gian.