Gợi ý bài:
1. Giải thích khái niệm (từ ngữ, hình ảnh)
– Người ta được sáng tạo ra: Con người là một sản phẩm đẹp đẽ và hoàn hảo nhất của tạo hóa (sáng tạo: tạo ra sản phẩm mới, giá trị mới)
– Xiềng xích: Sự trói buộc, mất tự do
– Tung cánh bay lượn trên bầu trời: cách nói hình ảnh chỉ sự tự do tuyệt đối không bị ràng buộc, cầm giữ bởi bất cứ điều gì (bầu trời: thế giới của tự do, của ước mơ và hy vọng)
Câu nói của V.Huy-gô đề cập đến tư cách tự do và quyền tự do của con người. Con người sinh ra không phải để chịu sự trói buộc mà để tận hưởng cuộc sống tự do.
2. Phân tích, lí giải
– Tại sao con người sinh ra không phải để mang xích – xiềng?
+ Vì “con người” là một danh hiệu thiêng liêng, một chức vị cao quý. Nó gắn với “quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc.” Xâm phạm những quyền này tức là xâm phạm đến quyền chính đáng của con người.
+ Xiềng xích sẽ tạo nên sự bất công, bất bình đẳng với con người bởi khi mang xiềng xích, con người sẽ không còn là chính mình mà trở thành thứ công cụ để sử dụng, sai khiến, điều khiển.
+ Xiềng xích sẽ trói buộc tư cách, hạn chế khả năng, tạo áp lực tinh thần khi con người trở nên hèn kém, không thể bộc lộ hết những năng lực tiềm ẩn và luôn phải sống trong cảm giác đau khổ:” Trên đời ngàn vanj điều cay đắng/ Cay đắng chi bằng mất tự do” (Hồ Chí Minh)
– Vì sao con người cần được tự do?
+ Trước hết, tự do là quyền chính đáng của con người, được quy định hợp pháp và được thừa nhận bởi cộng đồng.
+ Tự do là một yêu cầu thiết yếu, một tiêu chí quan trọng để con người được sống là người.
+ Chỉ khi được tự do, con người mới có được hạnh phúc: tự do về nhân thân làm con người thấy thoải mái, tự do về tình cảm sẽ giúp con người được sống thật với lòng mình, tự do ngôn luận giúp con người tự tin cất lên tiếng nói riêng, tự do trong sáng tạo giúp con người phát huy tối đa khả năng sáng tạo của bản thân.
– Để được tự do, con người cần làm gì?
+ Để có được sự tự do cho cá nhân mình, con người cần học tập để có hiểu biết, cần làm việc để có kinh tế, cần tu dưỡng, rèn luyện đẻ có bản lĩnh vững vàng. Có được những điều này, mỗi người mới tránh được những cám dỗ, vượt qua được những cạm bẫy và chiến thắng được chính bản thân mình. Đó cũng là cách để mỗi người thoát khỏi những ràng buộc, xiềng xích thoe cả nghãi vật chất và tinh thần và tìm được cho mình sự tự do.
+ Sự tự do của mỗi cá nhân không chỉ phụ thuộc vào nỗ lực cố gắng của chính cá nhân đó mà còn phụ thuộc vào môi trường xã hội, vào nền tảng chính trị-xã hội của dân tộc, của đất nước mà các nhân đang sống và gắn bó. Vì vậy, mỗi cá nhân không thể chỉ sống cho riêng mình, phấn đấu giành được sự tự do cho riêng mình mà cần gắn nó cuộc sống của cá nhân trong mối liên hệ với mục tiêu tự do cho toàn dân tộc.
+ Để có được sự tự do của dân tộc, cần có sự đoàn kết, thống nhất trong tinh thần ý chí, trong nỗ lực vươn lên cho tất cả mọi cá nhân. Đặc biệt, khi vận mệnh Tổ Quốc bị lâm nguy, các cá nhân không chỉ cần đoàn kết lại để tranh đấu mà còn sẵn sàng hi sinh bản thân để bảo vệ quyền tự do thiêng liêng và cảo cả của cộng đồng dân tộc. Bởi vì chỉ khi dân tộc có sự tự do thì mỗi cá nhân mới có thể có được sự tự do chân chính và trọn vẹn.
3. Bình luận, đánh giá
– Đúng vì xuất phát từ hiểu biết và sự ý thức sâu sắc về quyền thiêng liêng của con người.
– Có ý nghĩa sâu sắc vì thể hiện và đánh thức khát vọng tự do trong mỗi cá nhân.
