Ca dao tục ngữ là một trong những phương tiện dân gian mà ông bà ta từ xa xưa dùng để truyền đạt lại kinh nghiệm trong sản xuất cũng như trong cuộc sống cho các thế hệ sau và câu ca dao :
“Ta về ta tắm ao ta
Dù trong dù đục ao nhà vấn hơn”
Là một trong những câu ca dao thể hiện tinh thần đó.Tuy nhiên bên cạnh chức đó nó còn phải phản ánh được một số tính cách của ông bà ta nói riêng và người Việt ta nói chung.
Câu ca dao :”Ta về ta tắm ao ta – dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn “là một câu ca dao nói về vấn đề hôn nhân của ông bà ta.Với tinh thần khép kín trong hôn nhân ,đó là chọn những cái gì thân thuộc ,những cái gì mình đã quen đã từng tiếp xúc. Mà nói như người Việt ta là cho nó an toàn ,bởi vì họ nghĩ những người sống cùng nhau trong cùng một chỗ ở thì sẽ hiểu và biết rõ về nhau.Và nếu hai bên có chuyện gì xảy ra thì còn có hai bên gia đình lo lắng thế nên ”dù trong hay đục ” thì “ao nhà vẫn hơn “.Có lẽ theo phương diện này thì đây có lẽ vấn là một tính tốt ,bởi nó thể hiện một thái độ quý trọng của nhà. Song liệu có phải lúc nào cũng chọn ao nhà là tốt không ,kể cả khi bị đục.Hay chính qua đây đã thể hiện một tính cách “thủ cựu”của người Việt ta.
Tính “thủ cựu” là tính cách ngại thay đổi những thói quen vốn có . Nguyên nhân người Việt ta có tính cách này là do điều kiện xã hội .Thành phần chủ yếu của nước ta là tiểu nông ,nông dân ,vì nước ta là nước nông nghiệp.Cuộc sống của những người nông dân này được bao bọc trong những lũy tre làng ,quanh năm chỉ biết cày cấy “Con trâu đi trước cái cày đi sau” không tiếp xúc với thế giới bên ngoài vì vậy mỗi khi có sự thay đổi về vấn đề gì là đâm ra ái ngại và sợ sệt giống như các vấn đề hôn nhân nói trên.Chính đức tính này đã tạo cho người Việt một sự khó khăn trong phát triển xã hội.Đời sống thấp ,con người trì trệ với những quan điểm lạc hậu .Thế nên chúng ta phải loại bỏ đức tính này để có thể mạnh dạn tiếp cận với những cái mới ,cái tiên tiến từ bên ngoài để có thể phát triển đời sống của mình cả về vật chất và tinh thần.Bởi không phải cái gì quen thuộc hiểu rõ cũng là tốt ví như chuyện hôn nhân vậy .Liệu hai người biết rõ về nhau thì có chắc là sẽ sống hạnh phúc hay đó chỉ là sự lựa chọn theo thói quen và nghĩa vụ.Và cũng không thể khẳng định rằng hai người không sống cùng nhau cùng một không gian không cùng lớn lên cùng một chỗ ở thì họ sẽ không hạnh phúc.Bởi tình yêu là sự đồng điệu giữa hai con tâm hồn và hai tính cách và nếu có yêu thương nhau thì mới có thể cùng nhau vượt qua mọi thử thách của cuộc sống.
“Thuận vợ thuận chồng
Tát biển đông cũng cạn”
Ngày nay cũng vậy đức tính này tuy đã được giảm do quá trình xã hội hóa song đức tính này vẫn còn tiềm tàng trong mỗi một người Việt .
Nói tóm lại tính cách ‘thủ cựu” là một đức tính không nên giữ trong mỗi con người chúng ta,phải biết cách loại bỏ và khắc phục nó để con người ta năng động và phát triển hơn trong cuộc sống.
