a) Lúc khiêu chiến:
ĐĂM SĂN:
- Ta thách nhà ngươi
- Xuống! Xuống!
- Ta sẽ lấy cái sàn hiên…bổ đôi…
- Sao ta lại đâm ngươi khi ngươi đang đi…
→ Một tư thế đàng hoàng, tự tin, chủ động, một thái độ dứt khoát, quyết liệt.
b) Lúc giao tranh:
ĐĂM SĂN:
- Một lần xốc tới chàng vượt một đồi tranh…
- Chạy vun vút …
- Múa trên cao, gió như bão
- Phá tan chuồng lợn
- Đâm phập
- Cắt đầu bêu…
* Hình tượng Đăm Săn: Mang vẻ đẹp dũng mãnh, kỳ vĩ, sức mạnh siêu phàm, tầm vóc thần linh – hội tụ sức mạnh cộng đồng. Đây cũng là ước mơ, khát vọng của cộng đồng có được người anh hùng chiến thắng mọi thế lực…
– Cuộc đối thoại giữa Đăm Săn và nô lệ: 3 lần hỏi, 3 lần đáp (một nhà, tất cả các nhà, mỗi nhà)
+ Các nô lệ tự nguyện đi theo, mang theo của cải
+ Tuân phục tuyệt đối với cá nhân anh hùng
→ Thể hiện sự thống nhất cao độ giữa quyền lợi, khát vọng của cá nhân anh hùng và cộng đồng: sau cuộc chiến, họ sống trong cùng một nhóm đông hơn, giàu mạnh hơn
Lòng yêu mến, ngưỡng mộ người anh hùng, ý chí thống nhất của toàn thể cộng đồng → ý thức dân tộc.
– Dân làng Đăm Săn đối với chiến thắng của tù trưởng:
+ Lời nghệ nhân: bà con xem…(điệp khúc) → tự hào, kiêu hãnh
+ Cảnh ăn mừng tưng bừng,tiệc tùng linh đình
– Các tù trưởng khác cũng ngưỡng mộ, chúc mừng
Niềm vui mừng, phấn khởi, tự hào, đấy là chiến thắng của chính họ. Ca ngợi tù trưởng anh hùng của mình
– Hình ảnh Đăm Săn:
+ Lời hiệu triệu: ơ các con, ơ các con…,hỡi anh em trong nhà, hỡi bà con trong làng…
+ Lời chỉ huy, ra lệnh: hãy đánh chiêng lên, hãy đi lấy rượu…
+ Hình dáng, cơ thể: đôi mắt long lanh như mắt chim ghếch, bắp chân to bằng cây xà ngang…
+ Trang phục: ngực quấn một tấm mền chiến, mình khoác một tấm áo chiến, tai đeo nụ..
+ Hình ảnh ăn uống, vui chơi: uống không biết say, ăn không biết no, chuyện trò không biết chán, tóc thả trên sàn…
+ Sức mạnh: nằm sấp thì gãy rầm sàn, nằm ngửa thì gãy xà dọc
→ Hình tượng Đăm Săn được miêu tả đậm nét, toàn diện, toả sáng vẻ đẹp kỳ vĩ, trong thái độ ngưỡng mộ tôn thờ của cộng đồng. Người anh hùng sử thi trở nên chói sáng là tâm điểm của cộng đồng
