Bài 1:
Từ xưa tới nay, tục ngữ đã cho ta bao lời khuyên, bao kinh nghiệm quý giá. Một trong những kinh nghiệm bổ ích đó là mối quan hệ giữa phẩm chất đạo đức con người với hình thức bề ngoài. Điều đó được thể hiện qua câu tục ngữ:
“Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”.
Trước tiên, ta hãy tìm hiểu ý nghĩa của câu tục ngữ. Câu tục ngữ đã đưa ra hai hình ảnh cụ thể “gỗ và nước sơn”. Gỗ là vật liệu để làm nên đồ vật. Gỗ tốt sẽ làm nên những vật dụng tốt. Gỗ xấu sẽ làm nên những vật dụng chóng hư hỏng. Nước sơn là vật liệu để quét lên đồ vật làm cho đò vật thêm đẹp, thêm bền. Câu tục ngữ: “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn” muốm khẳng định: khi đánh giá độ bền của một vật dụng, chúng ta phải chú ý đến chất lượng gỗ để tạo nên đồ vật ấy, chứ không nên chỉ đánh giá bề ngoài của lớp sơn. Từ ý nghĩa rất thực trong cuộc sống, tác giả dân gian đã đề cao phẩm chất đạo đức của con người là quan trọng hơn tất cả vẻ đẹp của hình thức bên ngoài.
Tại sao ông cha ta lại nói: “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn:”? Ngay từ xa xưa, ông cha ta đã đề cao lối sống đạo đức, nhân cách của con người. Một con người có phẩm chất đạo đức tốt thì trong bất kì hoàn cảnh nào, trong bất kì công việc nào họ cũng hoàn thành một cách tốt đẹp. Trái lại, một con người chỉ chú ý đến hình thức bên ngoài mà quên đi nhân cách, đạo đức và lối sống thì con người đó sẽ bị mọi người xa lánh. Vì vậy, một người có phẩm chất, tư cách đạo đức tốt bao giờ cũng được mọi người quý trọng tin yêu. Ông cha ta đã từng nói: “Cái nết đánh chết cái đẹp”, quả không sai. Và nếu, một người nào đó vừa có phẩm chất đạo đức tốt lại có hình thức bề ngoài lịch sự, nhã nhặn thì con người đó càng được tôn trọng hơn.. Nội dung quyết định hình thức, và hình thức góp phần nâng cao giá trị của nội dung.
Hiểu được ý nghĩa của câu tục ngữ, học sinh chúng ta phải làm gì để có được phẩm chất đạo đức tốt ? Là học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, chúng ta phải rèn luyện, tu dưỡng đạo đức sao cho tốt. Phải “Học ăn, học nói, học gói, học mở” để hoàn thiện nhân cách của người học trò ….Và trong cuộc sống của mỗi người, ai cũng có thể rèn luyện để làm cho phẩm chất của mình ngày càng tốt hơn góp phần làm cho xã hội ngày càng văn minh hơn.
Câu tục ngữ thực sự là một bài học quý giá để mỗi học sinh chúng ta nhận rõ hơn trách nhiệm của mình trong việc tu dưỡng đạo đức, rèn luyện nếp sống văn minh.
Bài 2:
Cái nết đánh chết cái đẹp” là lời nhận định của người xưa nhằm nhắc nhở con cháu một bài học về kinh nghiệm sống ở đời, với nhặn xét đánh giá con người: Khi nhận xét đánh giá một người nào đó ta cần phải chú ý đến Nghị luận. nết na, dung hạnh hơn là cái vẻ đẹp bên ngoài. Điều này lại được khẳng định một lần nữa trong câu tục ngữ giàu hình ảnh:”Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”
Câu tục ngữ là lời khuyên thật giản dị, nêu lên hai chất liệu hết sức gần gũi và quen thuộc trong đời sống hằng ngày của chúng ta. Đó là “gỗ” và “nước sơn”. Gỗ là chát liệu dùng để tạo nên vật dụng như tủ, bàn ghế… Còn “nước son” là chất liệu dùng để quét bên ngoài nhằm làm tăng thêm vẻ đẹp của đồ vật. Muốn có một đồ vật bền ta nên chú ỷ đến chất gỗ bên trong, đừng vì màu sắc hào nhoáng bên ngoài mà để bị nhầm lẫn. Qua kinh nghiệm trong cuộc sông ông bà ta đã kết luận “gỗ tốt” hơn hẳn “nước sơn” đẹp. Từ nghĩa thực ấy, câu tục ngữ muốn khuyên chúng ta nên thận trọng hơm trong cách nhìn và thực tế hơn trong cách sống, không nên dựa vào hình thức bên ngoài mà phải chu ý quan tâm đến chất lượng, phẩm giá bên trong để phán xót vấn đề. Thật vậy, thực chất bên trong của sự vật, cũng như đạo đức năng lực cùa con ngươi phải có giá trị hơn hẳn cái hình thức dáng vẻ hào nhoáng bên ngoài. Và lới khuyên ấy là một bài học quý báu cho mỗi chúng ta. Trong thực tế của cuộc sống, mỗi sự vật, mỗi con nguới thi giữa hình thức và nội dung, giữa ben ngoài và thực chất bên trong không phải lúc nào cũng thống nhất nhau.
Những vật có chất luợng kém lại được mang một hình thức thật hấp dẫn. Cái tủ, cái bàn làm bằng gồ xấu thì luôn luôn có một lớp sơn sặc sỡ bao phủ bên ngoài. Cũng như người độc ác, bất tài thường được che giấu bởi lớp vỏ bên ngoài thật lịch sự, sang trọng.. Đứng trước những trường hợp ấy ta phải tỉnh táo và sáng suốt để nhận định đánh giá không bị nhầm lẫn. Và nếu phải chọn lựa thì ta nên lấy nội dung, chất luợng bên trong là tiêu chuẩn làm thuớc đo để đánh giá. Là vật dụng ta chú ý đến chất gỗ; là con người ta nên quan tâm đến đạo đức, trình độ năng lực cua người ấy. Có như vậy ta mới không hối tiếc sau này. Bởi lẽ hình thức bên ngoài không thể bền lâu rối cũng sẽ tàn phai theo năm tháng, còn cái trường tồn vững chắc vẫn là cái cốt lõi bên trong. Ngoài ra, câu tục ngữ còn giúp ta một phương châm ở đời, đó là lo tu dưỡng rèn luyện cho bản thân : Đừng mải mê chạy theo hình thức mà quen đi cái gia trị của con người là phẩm hạnh, là tài năng, trí tuệ. Đây là một lời giáo dục thật đúng đắn để giúp chúng ta vững vàng hơn trong cuộc sống.
Thế nhưng, không phải ai cũng hiểu rõ vấn đề được như vậy. Vì hiện nay có biết bao kẻ ưa chuộng hình thức, lớp hào nhóang bên ngoài. Họ thấy đẹp, thấy lịch sự là vừa ý, hài long. Thậm chi còn tệ hại nữa là họ lại quân niệm vê cái đẹp không dùng là sai, nên họ chỉ lo chăm chút cái dáng vẻ bên ngoài cho thật nổi bật, cho thật sáng rực mà quên đi việc rèn luyện phẩm chất bên trong. Những hạng người đó chỉ làm cho xã hội rối rắm, không giúp ích gì cho đất nước cả. Nói như vậy, không có nghĩa là ta phú nhận hoàn toàn giá trị của hình thức. Bởi lẽ, mặc dù nội dung quyết định giá trị sản phẩm, giá trị con người nhưng hình thức cũng góp phần biểu hiện nội dung, như ông bà ta xưa kìa thường nói “cái răng, cái tóc là gốc con người” đó sao. Do vậy, hình thức đẹp càng làm tâng giả trị của nội dung. Trong trướng hợp này hình thức và nội dung thống nhất nhaụ. Vì thế, một đó vật vừa có chất liệu tốt mà có mẫu mã, nước sơn đẹp thì đồ vật ấy càng có giá trị hơn. Cũng như con người, nếu có phẩm chất đạo đức, có năng lực tốt mà lại có thêm dáng vẻ bên ngoài dễ nhìn, lịch sự thì quả là đáng quy vô cùng. Cho nên khi đánh giá sự vật hay con người, ta phải biết kết hợp giữa nội dung, chất lượng với hình thức dáng vẻ bên ngoài thì sự đánh giá nhận xét sẽ đực chính xác hơn.
Câu tục ngữ “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn” đã giúp cho ta một bài học kinh nghiệm về cách nhận định đánh giá đồ vật hoặc con người. Hiểu đúng, vận dụng đúng lời khuyên dạy trên chúng ta sẽ ít vấp phải sai lầm. Cũng từ bài học này giúp ta biết cách rèn luyện, tu dưỡng bản thân để tự nâng cào phẩm chất của một người học sinh ; đồng thời ta cũng thấy rõ hơn mối quan hệ hỗ tương đồng giữa hai mặt nội dung và hình thức để ta phấn đấu vươn lên thành người toàn diện sau này giúp ích cho đất nước quê hương.
