Sách được xem là kết tinh trí tuệ của con người. Nó là một kho tàng kiến thức vô cùng phong phú về rất nhiều lĩnh vực mà con người khám phá, chọn lọc, tổng hợp và ghi chép lại. Nói về giá trị và tầm quan trọng của sách, một nhà văn đã nhận định: “Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người”.
Đúng như vậy, sách là kết tinh trí tuệ của con người, nó chứa đựng trong đó những tinh hoa hiểu biết của toàn nhân loại. Chính vì thế, sách giúp cho con người có thêm hiểu biết về lịch sử, về xã hội, về cuộc sống và về cả chính bản thân mình, hiểu biết từ những vấn đề lớn lao cho đến những điều nhỏ bé nhất. Nó giống như một ngọn đèn soi sáng những tối tăm, mông muội là vì thế. Ngọn đèn bất diệt tức là ngọn đèn không bao giờ tắt. Sách cũng như vậy. Nó luôn luôn được tiếp nối từ thế này sang thế hệ khác. Nó ngày càng làm cho con người trở nên văn minh và cao đẹp hơn. Như vậy, sách là ngọn đèn được thắp lên từ chính trí tuệ con người và bất diệt bởi sự tiếp nối trí tuệ giữa các thế hệ là không bao giờ dừng lại.
Sẽ thế nào nếu chúng ta không có sách? Đây thực sự là một câu hỏi rất khó trả lời. Bởi vì ngay từ xa xưa, từ khi hồng hoang nguyên thủy, con người chưa có máy in, mực in họ đã biết dùng các hình vẽ, kí tự để khác họa lại những điều trong cuộc sống xung quanh. Chính vì có những “cuốn sách cổ” như vậy, chúng ta mới có cơ hội để biết về tổ tiên chúng ta, hiểu đời sống của họ cũng như biết được vì sao chúng ta có được như ngày hôm nay. Điều đó thực sự có ý nghĩa lớn lao nhưng đó mới chỉ là một phần mà sách có thể đem đến cho chúng ta mà thôi.
Trong đời sống của con người, sách giúp cho chúng ta mở mang tầm hiểu biết và ngày càng hoàn thiện bản thân mình hơn nữa. Những cuốn sách là tinh hoa hiểu biết của con người chắt lọc được từ trong lao động sản xuất, trong chiến đấu và trong các mối quan hệ xã hội qua các thời kì khác nhau. Chẳng hạn như sách kĩ thuật hướng dẫn con người cách trồng trọt ngày càng đạt năng suất cao, sách văn học giúp con người sống tốt đẹp hơn… Có thể thấy rằng, sách rất có ích với con người và không chỉ có ích với một người, một thời mà có ích với mọi người, mọi thời đại.
Những giá trị mà sách mang lại quả thực rất to lớn. Hiểu được điều đó thì chúng ta cần phải chăm đọc sách, bảo vệ và giữ gìn sách. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần phải biết cách chọn lựa sách để đọc. Vì không phải cuốn sách nào cũng thực sự tốt. Có những cuốn sách làm ta hiểu sai về cuộc sống, về sự thật; lại có những cuốn sách cố xúy người đọc có tư tưởng phản động hay những tật xấu đáng chê trách. Chính vì vậy chúng ta cần phải đọc sách có chọn lọc. Những cuốn sách hay, có giá trị luôn mở ra những con đường dẫn ta đến với một cuộc sống tốt đẹp hơn.
