1.Ánh sáng:
a.Chiều:
+Phương tây đỏ rực như lửa cháy…
+Những ánh sáng từ ngọn đèn trong nhà bác phở Mĩ, đèn hoa kì leo loét trong nhà ông Cửu, những ánh sáng xanh trong hiệu sách…Những ánh sáng ấy chiếu ra ngoài phố…
b.Nhá nhem tối:
+Ánh sáng từ ngọn đèn của chị Tí
+Ánh sáng từ ngọn đèn Hoa Kì của Liên
c.Trời bắt đầu đêm, đêm tối:
+Khe ánh sáng từ một vài cửa hàng còn thức
+Ánh sáng của ngàn sao ganh nhau lấp lánh
+ Vệt sáng của những con đom đóm
+Quầng sáng thân mật chung quanh ngọn đèn của chị Tí
+Một chấm lửa ở phía huyện…
+Ánh sáng từ ngọn đèn hoa kì vặn nhỏ của Liên
+Ánh sáng đèn lồng của những người làm công ở hiệu khách đi đón bà chủ về
d.Đoàn tàu đến:
+Làn khói bừng sáng trắng lên đằng xa
+Các toa đèn sáng trưng, chiếu ánh cả xuống đường
+Những người, đồng và kền lắp lánh, và các cửa kính ánh sáng…
e.Tàu đi:
+Đốm than đỏ bay tung trên đường sắt
+Chấm nhỏ của chiếc đèn xanh treo trên toa sau cùng
+Ánh sáng từ liên tưởng về Hà Nội của Liên: Hà Nội sáng rực, vui vẻ và huyên náo.
+Sao trên trời vẫn lấp lánh
+Ánh sáng từ chiếc đèn con của chị Tí chiếu sáng một vùng đất nhỏ.
2.Bóng tối:
a.Chiều:
+Dãy tre trước làng đen kịt
+Trong cửa hàng hơi tối, muỗi đã bắt đầu vo ve
+Đôi mắt chị bóng tối ngập đầy dần và cái buồn của buổi chiều quê…->Bóng tối trong sâu thẳm tâm hồn Liên
b.Nhá nhem tối:
+Trời nhá nhem tối sau khi chợ tàn…
+Cụ Thi điên đi dần vào bóng tối
c.Trời bắt đầu đêm, đêm tối:
+Đường phố và các ngõ con dần dần chứa đầy bóng tối.
+Tối hết cả, con đường thăm thẳm ra sông, con đường qua chợ về nhà, các ngõ vào làng càng sẫm đen hơn nữa.
+Chừng ấy người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng hơn cho sự sống nghèo khổ hằng ngày của họ…
+Tiếng trống cầm canh đánh tung lên rồi chìm ngay vào bóng tối
d.Đoàn tàu đến:
e.Tàu đi:
+Chiếc tàu đi vào đêm tối
+Đêm tối vẫn bao bọc chung quanh…
+Tiếng vang động của xe hỏa mất dần trong bóng tối
+Liên nhìn quanh đêm tối
=>Bóng tối lại bao trùm cả phố huyện khi tàu đi qua
>>> Có thể nói, ánh sáng chỉ thưa thớt, bé nhỏ, chỉ là những khe sáng, hột sáng, đốm sáng. Còn bóng tối ngập đầy, tối hết cả con đường thăm thẳm ra sông,bao trùm lên cả bức tranh phố huyện. Với bút pháp đối lập ấy, Thạch Lam đã khắc họa cảnh sống tù túng quẩn quanh của những con người bé nhỏ nơi phố huyện – lọt tỏm giữa không gian chật hẹp, tịch mịch và đầy bóng tối. Đó là cuộc sống của dân ta trước cách mạng tháng 8..
