Phân tích bài thơ để thấy một tâm hồn yêu đời, yêu sống đến cuồng nhiệt, đằng sau tình cảm ấy là một quan niệm nhân sinh mới chưa từng thấy trong thơ truyền thống.~~>Nêu suy nghĩ của mình.
* Thiên nhiên đầy hương sắc
– Sự sống ngồn ngộn phơi bày, thiên nhiên hữu tình tươi đẹp thể hiện qua các hình ảnh gợi cảm
– “Đồng nội xanh rì”, “cành tơ phơ phất”, “tuần tháng mật”, “khúc tình si”, …
– Thế giới của hương sắc, thanh âm, nắng, gió… Cuộc sống đáng yêu quá nên thi nhân vội vàng muốn “tắt nắng”, “buộc gió”
* Tuổi trẻ đẹp và đáng yêu
Câu thơ “Tháng giêng ngon như một cặp môi gần” cho thấy màu sắc cảm giác và tâm hồn yêu đời, yêu sống cuồng nhiệt của Xuân Diệu
~~> So sánh táo bạo, mới lạ, độc đáo.
* Cảm nhận của nhà thơ
– Về bi kịch thời gian
– Hình ảnh thiên nhiên đối kháng với con người “Lòng tôi rộng nhưng lượng trời chật”, “Xuân vẫn tuần hoàn”/”Tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại”, “Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi”
~~> Quan niệm thời gian Xuân Diệu khác với thơ truyền thống
+ Thơ xưa: thời gian tuần hoàn, theo chu kì, không mất. Tư tưởng vạn vật nhất thể, con người ung dung đứng ngoài thời gian. Mĩ học phi thời gian.
+ Còn Xuân Diệu, thời gian tuyến tính, trải dài, một đi không trở lại, con người hốt hoảng sợ ?mất? thời gian
Ám ảnh bởi thời gian cướp đi tình yêu và tuổi trẻ, nên Xuân Diệu thấy thiên nhiên cũng bị triệt tiêu cái chất vui tự nhiên vô tư của nó: tháng năm .. .rớm vị chia phôi ? sông núi… than thầm tiễn biệt ? gió xinh … hờn vì… phải bay đi ? chim… dứt tiếng… sợ độ phai tàn.
– Câu thơ “Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa…” nói lên sự não nuột , tuyệt vọng?
Tính nhân văn của trạng thái ám ảnh, đau thương bởi thời gian qua nhanh: Niềm yêu sống cuồng nhiệt, lòng ham đời vô biên bất tận. Chính vì thế mà Xuân Diệu chủ trương một lối sống vội vàng rất mới mẻ, một nhân sinh lành mạnh chưa gặp trong thơ trước đó
* Quan niệm sống vội vàng, cuồng nhiệt.
“Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước và cây và cỏ rạng
Cho chếnh choáng mùi thơm cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi
Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi.”
– Ám ảnh buồn đau, tưởng bài thơ kết thúc trong tuyệt vọng nhưng không, lại vang lên niềm giãi bày tình yêu cuồng nhiệt tột độ đối với cuộc sống
Tình yêu ấy đã làm sống lại phẩm chất tươi đẹp đầy sinh khí ở phần đầu bài thơ
– Những hình ảnh khoẻ khoắn nồng nàn diễn tả bằng các từ ngữ: ôm cả sự sống- riết mây đưa và gió lượn; say cánh bướm với tình yêu; thâu trong một cái hôn nhiều; chếnh choáng mùi thơm; đã đầy ánh sáng; no nê thanh sắc; ta muốn cắn vào ngươi.
~~> Sống vội vàng không có nghĩa là sống gấp, ích kỉ , hưởng thụ tầm thường. Vội vàng là một tâm hồn yêu sống đến cuồng nhiệt, quý trọng tình yêu, tuổi trẻ. Đây là giá trị nhân bản của thơ Xuân Diệu.
-Đã có nhận xét cho rằng: Xuân Diệu là nhà thơ chịu sự ám ảnh nặng nề của thời gian. Điều đó có thể dễ dàng nhận thấy qua những tác phẩm mà vị vua thơ tình để lại. Nếu “Giục giã” là lối sống hướng đến những điều có ý nghĩa, định hướng một cuộc đời có ích thì “Vội vàng” lại như sự hối thúc, giục giã con người chạy đua với thời gian, sống hết mình không hoài phí tuổi trẻ vốn chẳng “hai lần thắm lại”. Hiểu về quan niệm sống này , đã có ý kiến cho rằng “Vội Vàng” cổ vũ cho lối sống gấp, sống hưởng thụ đầy nguy hại ở giới trẻ. Nhạn định này là hoàn toàn không có căn cứ ( bác bỏ trực tiếp )
-Xuân Diệu là nhà thơ tình vĩ đại của văn học Việt Nam. Tình yêu trong thơ ông không chỉ là tình cảm đôi lứa, gia đình, tình cảm giữa người với người mà còn là sự gắn kết giao thoa giữa con người và thiên nhiên. Một nhà phê bình văn học đã gọi Xuân Diệu là người “có mối giao cảm tuyệt đối với thiên nhiên”. Mở đầu “Vội vàng”,nhà thơ bày tỏ ham muốn phi lí của mình, muốn “tắt nắng”, muốn “buộc gió”. Trái tim yêu nhạy cảm với thiên nhiên đã nảy sinh trong nhà thơ tham vọng táo bạo tước đi cái quyền lực lớn lao của tạo hoá. Yêu thiên nhiên, say sưa ngây ngất trước vẻ đẹp của đất trời đương lúc “non tơ” là lối sống hưởng thụ đầy nguy hại sao? Xuân Diệu như một người say vì men xuân tinh khôi mơn mởn. Bởi thế, dưới lăng kính lãng mạn, cái nhìn đầy tài hoa, những sự vật mùa xuân hiện lên một cách tình tứ đầy chất thơ. Thử hỏi, một người sống xô bồ, chỉ biết đến hưởng thụ làm sao có được những hiểu biết về thiên nhiên như thế?
-Tuổi trẻ trôi theo dòng chảy của thời gian không bao giờ trở lại nếu đã đi qua. Bởi vậy, ở đoạn cuối bài thơ, nhà thơ đã mở ra một lối sống vội vã, tận hưởng hết những hương thơm vẻ đẹp của cuộc đời. Nhưng có thể đồng hoá quan niệm sống này với lối sống gấp mà nhiều bạn trẻ đang mẵc vào được ư? “Vội vàng” của Xuân Diệu không phải là hấp tấp, ồ ạt xô bồ mà là lối sống có ích; làm được nhều điều ý nghĩa cho đời. Điều này hoàn toàn khác với sự buông thả, hưởng thụ một cách thụ động của việc sống gấp ở giới trẻ hiện nay.